สรรพคุณของยา Sulfamethoxazole-Trimethoprim
ยานี้เป็นยาสูตรผสมของยาปฏิชีวนะ (ยาฆ่าเชื้อ) 2 ชนิด ได้แก่ sulfamethoxazole และ trimethoprim ซึ่งใช้สำหรับรักษาการติดเชื้อแบคทีเรียในหลายโรค เช่น การติดเชื้อที่หูชั้นกลาง, การติดเชื้อในระบบปัสสาวะ, การติดเชื้อในระบบหายใจ, และการติดเชื้อในลำไส้ นอกจากนี้ยังใช้เป็นยาสำหรับป้องกันและรักษาโรคปอดอักเสบชนิด pneumocystis
ยา sulfamethoxazole-trimethoprim ไม่ควรใช้ในเด็กอายุน้อยกว่า 2 เดือน เนื่องจากมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงที่ร้ายแรง
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
ยานี้ใช้สำหรับรักษาการติดเชื้อที่จำเพาะกับยาเท่านั้น ไม่สามารถรักษาการติดเชื้อไวรัสได้ (เช่น ไข้หวัดใหญ่) การใช้ยาปฏิชีวนะโดยไม่มีความจำเป็นต้องใช้ หรือใช้ผิดวิธี เป็นสาเหตุให้ประสิทธิภาพของยาลดลงได้
วิธีใช้ยา sulfamethoxazole-trimethoprim
รับประทานยานี้ตามแพทย์สั่ง โดยให้รับประทานพร้อมน้ำ 1 แก้ว (240 มิลลิลิตร) ถ้ามีอาการข้างเคียงทางกระเพาะอาหาร เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ให้รับประทานพร้อมอาหารหรือนม ระหว่างใช้ยานี้ให้ดื่มน้ำมากๆ ตลอดวัน เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดนิ่วในไต (kidney stones) ยกเว้นแพทย์แนะนำให้ปฏิบัติเป็นอย่างอื่น ขนาดยาที่คุณได้รับจะขึ้นกับสภาวะโรค และการตอบสนองต่อการรักษาของคุณ
เพื่อให้ได้ผลจากการรักษาเต็มที่ คุณต้องรับประทานยานี้ด้วยช่วงระยะเวลาห่างเท่าๆ กัน ดังนั้นเพื่อไม่ให้ลืมรับประทานยา แนะนำให้รับประทานยาในเวลาเดียวกันของทุกวัน
รับประทานยานี้ตามแพทย์สั่งทุกวันจนยาหมด แม้ว่าอาการจะดีขึ้นภายใน 2-3 วันก็ตาม การหยุดยาเร็วเกินไปอาจทำให้เชื้อแบคทีเรียกลับมาเจริญเติบโตได้อีกครั้ง และทำให้การติดเชื้อกลับมาเป็นซ้ำได้
แจ้งแพทย์ทราบหากอาการยังไม่ดีขึ้นหรืออาการแย่ลง
ผลข้างเคียงของยา sulfamethoxazole-trimethoprim
อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ยา sulfamethoxazole-trimethoprim คือ คลื่นไส้, อาเจียน, ท้องเสีย และเบื่ออาหาร ถ้าอาการดังกล่าวไม่ดีขึ้นหรือมีอาการแย่ลง ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทันที
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
โปรดจำไว้ว่า การที่แพทย์สั่งยานี้ให้กับคุณ เพราะว่าแพทย์ได้ประเมินแล้วว่าคุณจะได้รับประโยชน์จากยานี้มากกว่าความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียง ผู้ป่วยหลายรายที่ใช้ยานี้ไม่เกิดอาการข้างเคียงร้ายแรงจากยา
แจ้งแพทย์ทันทีหากคุณมีอาการข้างเคียงที่ร้ายแรง ได้แก่ กล้ามเนื้ออ่อนแรง, อารมณ์ จิตใจเปลี่ยนแปลงไป, อาการของโรคไต (ปริมาณปัสสาวะเปลี่ยนแปลงไป, มีเลือดในปัสสาวะ), ง่วงนอนมาก, อาการของภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (เช่น เหงื่อออกมาก, มือสั่น, หัวใจเต้นเร็ว, รู้สึกหิว, ตาพร่ามัว, เวียนศีรษะ หรือชาที่มือ/เท้า)
ให้รีบไปพบแพทย์ทันทีถ้าคุณมีอาการข้างเคียงที่ร้ายแรงมาก ได้แก่ ปวดศีรษะแล้วอาการไม่ดีขึ้น, คอแข็ง, อาการชัก, หัวใจเต้นช้า หัวใจเต้นผิดจังหวะ
ยานี้อาจทำให้เกิดปฏิกิริยาการแพ้ยาอย่างรุนแรง (อาจถึงแก่ชีวิต) แต่พบได้น้อย รวมถึงอาการข้างเคียงอื่นๆ เช่น
- ผื่นลอกที่ผิวหนังอย่างรุนแรง เช่น กลุ่มอาการ Stevens-Johnson syndrome
- โรคเลือด เช่น ภาวะเม็ดเลือดขาวแกรนูโลไซต์น้อย (agranulocytosis), โลหิตจางชนิด aplastic anemia)
- โรคตับ
- มีความเสียหายที่ปอด
ถ้าคุณมีอาการดังต่อไปนี้ ให้รีบไปพบแพทย์ทันที: ผื่นผิวหนัง ตุ่มพองที่ผิวหนัง, คัน/บวม (โดยเฉพาะที่หน้า ลิ้น คอ), เจ็บคอเรื้อรัง หรือมีไข้เรื้อรัง, ผิวซีด, ปวดข้อ, ไอเรื้อรัง, หายใจลำบาก, เลือดออกง่าย ฟกช้ำง่าย, ตัวเหลือง ตาเหลือง, คลื่นไส้อาเจียนเรื้อรัง, อ่อนเพลียผิดปกติ, ปัสสาวะมีสีเข้ม
ยานี้อาจเป็นสาเหตุของโรคทางลำไส้ที่ร้ายแรงแต่พบได้น้อย คือมีอาการท้องเสียที่เกิดจากเชื้อ Clostridium difficile (Clostridium difficile-associated diarrhea) ซึ่งเกิดจากแบคทีเรียที่ดื้อยา โดยโรคนี้อาจเกิดขึ้นระหว่างการใช้ยา sulfamethoxazole-trimethoprim หรือภายในสัปดาห์จนถึงเดือนหลังหยุดยาแล้ว ให้แจ้งแพทย์ทันทีหากคุณมีอาการเหล่านี้: ท้องเสียต่อเนื่อง, ปวดท้อง เกร็งท้อง, อุจจาระมีมูก/มูกเลือดปน
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
อย่าใช้ยาแก้ท้องเสีย หรือยาแก้ปวดกลุ่มที่มีฤทธิ์เสพติด ถ้าคุณมีอาการดังกล่าว เนื่องจากอาจทำให้อาการแย่ลงได้
การใช้ยานี้ติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน หรือใช้ซ้ำหลายครั้ง อาจทำให้ติดเชื้อราในช่องปาก (oral thrush) หรือเกิดการติดเชื้อรา ให้ไปพบแพทย์หากคุณมีฝ้าสีขาว (คราบสีขาว) ในช่องปาก, มีตกขาวผิดปกติทางช่องคลอด หรือมีอาการอื่นๆ เกิดขึ้น
อาการข้างเคียงที่กล่าวไว้ข้างต้นไม่ใช่อาการข้างเคียงทั้งหมดที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนั้นถ้าคุณมีอาการผิดปกติใดๆ ที่ไม่ได้กล่าวไว้ข้างต้น ให้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
ข้อควรระวังในการใช้ยา sulfamethoxazole-trimethoprim
ถ้าคุณแพ้ยา sulfamethoxazole-trimethoprim หรือแพ้ยา sulfa หรือแพ้สิ่งอื่นๆ ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนได้รับยานี้ ผลิตภัณฑ์ยานี้อาจประกอบด้วยสารไม่ออกฤทธิ์อื่นซึ่งอาจเป็นสาเหตุของการแพ้หรือปัญหาอื่นได้ ให้ปรึกษาเภสัชกรสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
ก่อนการใช้ยา sulfamethoxazole-trimethoprim ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบเกี่ยวกับประวัติทางการแพทย์ของคุณ โดยเฉพาะถ้าคุณเป็น
- โรคไต
- โรคตับ
- โรคเลือดบางชนิด เช่น porphyria, โลหิตจางจากการขาดโฟเลท
- มีประวัติเป็นโรคเลือดที่มีสาเหตุจากยา trimethoprim หรือยา sulfa
- มีภาวะขาดวิตามิน (ขาดโฟเลท หรือกรดโฟลิก)
- เป็นโรคภูมิแพ้อย่างรุนแรง
- เป็นโรคหอบหืด
- การทำงานของไขกระดูกลดลง (bone marrow suppression)
- เป็นโรคทางเมตาโบลิคบางชนิด (โรคพร่องเอนไซม์ G6PD), มีภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป
- ร่างกายมีสมดุลเกลือแร่ผิดปกติ เช่น มีระดับโพแทสเซียมในเลือดสูง หรือมีระดับโซเดียมในเลือดต่ำ
ยา sulfamethoxazole-trimethoprim อาจทำให้วัคซีนที่ทำจากแบคทีเรียเชื้อเป็น (เช่น ไทฟอยด์วัคซีน) ไม่สามารถออกฤทธิ์ได้ดี ดังนั้นอย่าฉีดวัคซีนระหว่างการใช้ยานี้ ยกเว้นแพทย์สั่ง
ก่อนเข้ารับการผ่าตัด ให้แจ้งแพทย์หรือทันตแพทย์ทราบเกี่ยวกับรายการยา อาหารเสริม และสมุนไพรที่กำลังใช้อยู่
ยา sulfamethoxazole-trimethoprim อาจทำให้คุณมีความไวต่อแสงแดดมากขึ้น จึงแนะนำให้จำกัดระยะเวลาที่ต้องสัมผัสแสงแดด หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับหลอดไฟอุลตราไวโอเลต (sunlamps) และให้ทาครีมกันแดดและสวมเสื้อผ้ามิดชิดขณะอยู่ในที่แจ้ง ให้ไปพบแพทย์ทันทีหากคุณมีอาการผิวไหม้จากแดด หรือผิวหนังแดง/ผิวหนังมีตุ่มพอง
ถ้าคุณเป็นผู้ป่วยเบาหวาน ยานี้อาจส่งผลต่อระดับน้ำตาลในเลือด โดยจะต้องตรวจระดับน้ำตาลในเลือดเป็นประจำ และนำผลการตรวจไปให้แพทย์ดูด้วย แจ้งแพทย์ทันทีถ้าคุณมีอาการของภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ซึ่งแพทย์อาจจำเป็นต้องปรับยารักษาโรคเบาหวาน ปรับคำแนะนำในการออกกำลังกาย หรือปรับคำแนะนำในการรับประทานอาหารให้กับคุณ
ผู้สูงอายุจะมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงจากยามากขึ้น โดยเฉพาะปฏิกิริยาที่ผิวหนัง, โรคเลือด, เลือดออกง่าย ฟกช้ำง่าย, และมีระดับโพแทสเซียมในเลือดสูง
ผู้ป่วยโรคเอดส์ (AIDS) อาจมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงจากยานี้มากขึ้น โดยเฉพาะปฏิกิริยาที่ผิวหนัง, มีไข้, และโรคเลือด
ไม่แนะนำให้ใช้ยานี้ขณะตั้งครรภ์โดยเฉพาะในช่วงระยะใกล้คลอด เพราะมีโอกาสเกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์ได้ สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมให้ปรึกษาแพทย์
ยา sulfamethoxazole-trimethoprim ผ่านไปยังน้ำนมได้ แม้ว่ายังไม่มีข้อมูลว่ายานี้อันตรายต่อทารกที่สุขภาพดี แต่ยานี้อาจก่อให้เกิดผลอันไม่พึงประสงค์กับทารกที่กำลังเจ็บป่วย, ทารกที่คลอดก่อนกำหนด หรือทารกที่กำลังเป็นโรคบางชนิด (ตัวเหลืองตาเหลือง, มีระดับบิลิรูบิน (bilirubin) ในเลือดสูง, ขาดเอนไซม์ G6PD) ด้วยเหตุนี้จึงไม่แนะนำให้นมบุตรในทารกที่มีสภาวะโรคดังกล่าว แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ก่อนการให้นมบุตร
การใช้ยา sulfamethoxazole-trimethoprim ร่วมกับยาอื่น
การเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา (drug interactions) อาจเปลี่ยนแปลงการออกฤทธิ์ของยาหรือเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงร้ายแรง ข้อมูลที่ระบุนี้ไม่ได้ครอบคลุมการเกิดปฏิกิริยาระหว่างยาที่อาจเกิดขึ้นได้ทั้งหมด ดังนั้นคุณต้องแจ้งแพทย์และเภสัชกรทราบทุกครั้งว่าคุณกำลังรับประทานยา อาหารเสริม สมุนไพร ใดอยู่ในขณะนี้ อย่าเริ่มยา หยุดยา หรือเปลี่ยนแปลงขนาดยาต่างๆ เอง โดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์
ผลิตภัณฑ์ยาบางชนิดที่อาจเกิดปฏิกิริยากับยา sulfamethoxazole-trimethoprim: ยาต้านการแข็งตัวของเลือด (เช่น warfarin), dofetilide, methenamine, methotrexate
แม้ว่ายาปฏิชีวนะส่วนใหญ่ไม่ค่อยส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยาคุมกำเนิด เช่น ยาเม็ดคุมกำเนิด, แผ่นแปะคุมกำเนิด หรือห่วงคุมกำเนิด แต่มียาปฏิชีวนะบางรายการ (เช่น rifampicin, rifabutin) ที่ส่งผลลดประสิทธิภาพของยาคุมกำเนิด ทำให้ตั้งครรภ์ได้ ถ้าคุณกำลังใช้ฮอร์โมนคุมกำเนิด ให้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
ยา sulfamethoxazole-trimethoprim อาจส่งผลรบกวนผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการบางชนิด ซึ่งอาจทำให้เกิดผลบวกลวงได้ ดังนั้นต้องแจ้งเจ้าหน้าที่ห้องปฏิบัติการและแพทย์ทราบหากคุณกำลังใช้ยานี้
รายการยาอื่นๆ ที่อาจเกิดปฏิกิริยากับยา sulfamethoxazole-trimethoprim หากคุณกำลังใช้ยาเหล่านี้ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบ:
- Dofetilide
- Aminolevulinic acid
- Digoxin
- ผลิตภัณฑ์เสริมโพแทสเซียม
- วัคซีนอหิวาตกโรคชนิดเชื้อเป็น (cholera vaccine live)
- แร่ไอโอดีน (radioactive iodide)
- ยาในกลุ่ม aldosterone antagonists
- ยาลดความดันโลหิตในกลุ่ม ACE inhibitors; ARBs
- Cyclosporine
- Leucovorin
- ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดชนิดรับประทาน เช่น metformin, pioglitazone, repaglinide
- Azathioprine; mercaptopurine
- Procainamide
- Hydantoins
การได้รับยา sulfamethoxazole-trimethoprim เกินขนาด
หากมีใครก็ตามที่ได้รับยา sulfamethoxazole-trimethoprim เกินขนาด จนทำให้เกิดอาการที่ร้ายแรง เช่น หมดสติ หรือหายใจลำบาก ให้รีบเรียกรถพยาบาลทันที โทร 1669
อาการของการได้รับยาเกินขนาดอาจได้แก่ คลื่นไส้/อาเจียน/ท้องเสีย อย่างรุนแรง, เวียนศีรษะอย่างรุนแรง, ง่วงนอนอย่างมาก, การเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ สภาพจิตใจ
หมายเหตุ
ห้ามแบ่งยานี้ให้ผู้อื่นใช้
ยานี้ถูกสั่งจ่ายสำหรับสภาวะโรคปัจจุบันของคุณเท่านั้น ห้ามใช้ยานี้สำหรับการติดเชื้อในครั้งอื่นๆ ยกเว้นแพทย์สั่ง
หากจำเป็นต้องใช้ยานี้เป็นเวลานาน อาจต้องมีการตรวจทางห้องปฏิบัติการ และ/หรือ การตรวจโดยแพทย์ เช่น การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด ตรวจการทำงานของไต ตรวจระดับโพแทสเซียมในเลือด เป็นระยะๆ เพื่อติดตามอาการและผลข้างเคียงจากยา สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมให้ปรึกษาแพทย์
หากลืมรับประทานยา sulfamethoxazole-trimethoprim
ถ้าคุณลืมรับประทานยานี้ ให้รับประทานทันทีที่นึกได้ หากนึกได้เมื่อใกล้กับเวลาของมื้อถัดไป ให้ข้ามมื้อที่ลืมไป และรับประทานมื้อถัดไปตามปกติ โดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่า
การเก็บรักษายา sulfamethoxazole-trimethoprim
เก็บรักษายาที่อุณหภูมิห้อง ห่างจากแสงแดดและความชื้น ไม่เก็บยาในห้องอาบน้ำ เก็บยาทุกชนิดให้ห่างจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง
ไม่เทยานี้ทิ้งในห้องน้ำหรือในท่อระบายน้ำ ให้ทิ้งผลิตภัณฑ์ยานี้อย่างเหมาะสมเมื่อยาหมดอายุหรือเมื่อไม่จำเป็นต้องใช้ยานี้อีก
