Xanax® (ซาแน็กซ์) คือชื่อทางการค้าของตัวยา Alprazolam (อัลปราโซแลม) เป็นกลุ่มยาทางจิตเวช หรือเรียกว่า ยากลุ่มเบนโซไดอะซีปีน (Benzodiazepines: BZDs) ถูกนำมาใช้รักษากลุ่มโรควิตกกังวล ได้แก่ โรควิตกกังวลทั่วไป โรควิตกกังวลร่วมกับมีอาการซึมเศร้า โรคตื่นตระหนกหวาดกลัว และมีฤทธิ์สงบระงับ และช่วยให้นอนหลับ โดยบทความนี้จะกล่าวถึงคำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการใช้ยา Xanax
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการใช้ยา Xanax®
1. ยา Xanax มีผลต่อน้ำหนักตัวหรือไม่
ยา Xanax (Alprazolam) สามารถทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นหรือลดลงก็ได้ (พบได้น้อย) มีการระบุอยู่ในใบแทรกรายละเอียดยาในบรรจุภัณฑ์ว่า หากคุณมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นผิดปกติ หรือมีอาการบวมน้ำในร่างกาย โดยที่ไม่ได้มีการเปลี่ยนแปลงอุปนิสัยในการกิน หรือกิจกรรมอื่นๆ เช่น ออกกำลังกาย ให้ปรึกษาบุคลากรทางการแพทย์ ไม่แนะนำให้หยุดใช้ยาด้วยตัวเอง
2. ยา Xanax มีผลต่อระบบเผาผลาญในร่างกายหรือไม่
ยา Xanax ไม่มีผลเกี่ยวข้องกับระบบเผาผลาญในร่างกาย แต่มีผลทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มหรือลดลงได้
3. เม็ดยา Xanax ขนาด 1 mg สามารถอยู่ในร่างกายได้นานที่สุดเท่าไร
ปกติแล้ว ยาเม็ดที่รับประทานเข้าไปจะมีระดับยาที่สามารถรักษาอาการได้นาน 6-8 ชั่วโมง หลังจากนั้นตัวยาจะถูกเปลี่ยนแปลงเป็นสารที่ไม่ออกฤทธิ์ และสารเหล่านี้ยังคงอยู่ในร่างกายได้นานถึง 24 ชั่วโมง ทั้งนี้ การขจัดตัวยาออกจากร่างกายจะขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น อายุ ขนาดยา น้ำหนักตัว การทำงานของตับ ไต และสุขภาพร่างกายของแต่ละบุคคล
4. ขนาดยา Xanax มีวางจำหน่ายเท่าใดบ้าง
ยา Xanax มีขนาดยาวางจำหน่ายได้แก่ 0.25 มิลลิกรัม 0.5 มิลลิกรัม 1 มิลลิกรัม และ 2 มิลลิกรัม
5. ยา Xanax ทำให้เกิดผื่นผิวหนังที่เป็นอันตรายได้หรือไม่
ยา Xanax อาจไม่ใช่สาเหตุของผื่นผิวหนังที่ผิดปกติใดๆ แต่หากคุณเกิดผื่นไม่ทราบสาเหตุ เช่น ผื่นลมพิษ อาการคัน หรือบวม ลักษณะเช่นนี้อาจเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงปฏิกิริยาแพ้ยา คุณควรปรึกษาแพทย์เมื่อเกิดอาการ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
6. การรับประทานยา Xanax ทุกวัน สามารถทำให้เกิดอาการติดยาได้หรือไม่
การรับประทานยา Xanax ในขนาดสูง ติดต่อกันเป็นเวลานานอาจทำให้เกิดการติดยาทั้งทางร่างกาย (Physical) และจิตใจ (Emotional) ซึ่งถ้าหยุดยาทันทีจะเกิดอาการขาดยาหรือถอนยา เช่น คลื่นไส้ นอนไม่หลับ มือสั่น หัวใจเต้นเร็ว ซึมเศร้า เป็นโรคจิต หรืออาจถึงกับชักได้ หากคุณต้องการหยุดยา ควรปรึกษาบุคลากรทางการแพทย์ เพื่อค่อยๆ ปรับลดขนาดยาลงอย่างปลอดภัย และสามารถป้องกันการเกิดอาการถอนยาได้
7. สตรีตั้งครรภ์ หรือสตรีให้นมบุตร สามารถใช้ยา Xanax ได้หรือไม่
ไม่ได้ เพราะยา Xanax (alprazolam) จัดอยู่ในกลุ่ม Category D ไม่แนะนำให้ใช้ในระหว่างตั้งครรภ์ เนื่องจากอาจทำให้ทารกพิการแต่กำเนิด (Teratogenic effect) และยายังสามารถผ่านออกสู่น้ำนมได้ จึงไม่สามารถให้ในหญิงให้นมบุตร เนื่องจากเป็นอันตรายต่อเด็ก
8. ฉันรับประทานยา Xanax มาเป็นเวลา 2-3 ปีที่ผ่านมา โดยรับประทานเฉพาะช่วงที่มีอาการเท่านั้น และได้เปลี่ยนไปใช้ยาตัวอื่น แต่พบว่าอาการไม่ดีขึ้นเลย ฉันควรกลับไปใช้ยา Xanax อีกครั้งหรือไม่
หากคุณเคยใช้ยา Xanax แล้วได้ผลดีในการรักษาก่อนหน้านี้ ก็ควรเข้าพบแพทย์ และปรึกษาแนวทางการรักษานี้อีกครั้ง คุณควรแจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับสิ่งที่เป็นกังวล และเหตุผลที่จะเปลี่ยนวิธีการรักษา เพื่อที่แพทย์จะได้เลือกรูปแบบการรักษาที่เหมาะสมกับความต้องการของคุณมากที่สุด (ไม่ควรเปลี่ยนยา หรือหยุดยาด้วยตัวเอง)
9. ลูกสาวของฉันอายุ 14 ปี แพทย์วินิจฉัยเป็นโรคซึมเศร้า และสั่งใช้ยา Xanax เพื่อรักษา เหมาะสมหรือไม่
ยังไม่มีข้อมูลยืนยันความปลอดภัยและประสิทธิผลของยาในผู้ป่วยที่อายุน้อยกว่า 18 ปี คุณควรปรึกษาแพทย์ผู้รักษาบุตรสาวเพื่อพิจารณารูปแบบการรักษาที่เหมาะสม
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
10. การรับประทานยา Xanax ร่วมกับวิตามินซี แคลเซียม (Calcium) แร่ธาตุสังกะสี (Zinc) และยาซิลเลียม (Psyllium) จะเกิดปฏิกิริยาอย่างไรบ้าง
ไม่พบปฏิกิริยาระหว่างยา Xanax (Alprazolam) และ วิตามินซี แคลเซียม แร่ธาตุสังกะสี และยาซิลเลียม (Psyllium) หากคุณเป็นกังวลเกี่ยวกับยาที่แพทย์สั่งใช้ตัวอื่น หรือยาที่ซื้อรับประทานเอง ควรปรึกษาแพทย์
11. การรับประทานยา Xanax สามารถทำให้เกิดอาการชักได้หรือไม่
จากข้อมูลเภสัชวิทยาคลินิก เมื่อรับประทาน Alprazolam ตามขนาดที่แพทย์แนะนำ อาจมีโอกาสทำให้เกิดอาการชักได้ โดยมีรายงานในการศึกษาทางคลินิกว่า เกิดขึ้นไม่เกิน 1% ของผู้ป่วยที่รับประทานยา Alprazolam หากคุณมีอาการชักในระหว่างที่ใช้ยาให้รีบพบแพทย์โดยทันที เพราะเป็นอาการข้างเคียงที่รุนแรง
12. รับประทานยา Xanax เป็นระยะเวลานานประมาณ 20 ปี เป็นอันตรายหรือไม่
ไม่สามารถตอบได้ว่าเป็นอันตรายหรือไม่ เพราะขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ตั้งแต่ขนาดยาที่ใช้ ความถี่ หรือสุขภาพร่างกายของผู้ป่วย ทั้งนี้ ควรตรวจสุขภาพประจำปีกับแพทย์ โดยเฉพาะการทำงานของไตและตับด้วย
13. อาการถอนยาเกิดขึ้นได้อย่างไร และมีอาการอะไรบ้าง
ไม่ว่าจะรับประทานยา Xanax ระยะเวลาสั้นๆ หรือระยะเวลานาน ก็มีโอกาสเกิดอาการถอนยาได้ หากหยุดยาเองโดยไม่ปรึกษาแพทย์ โดยมีลักษณะอาการ เข่น มองภาพไม่ชัดเจน เบื่ออาหาร คลื่นไส้ ท้องเสีย ไม่มีสมาธิ วอกแวก นอนไม่หลับ มึนงง ชา มือสั่น หัวใจเต้นเร็ว ซึมเศร้า มีอาการเหน็บชา หรืออาจถึงกับชักได้ ซึ่งหากคุณเกิดอาการเหล่านี้ให้รีบไปพบแพทย์ทันที
14. ฉันรับประทานยา Xanax ติดต่อมาเป็นเวลาหลายปี โดยรับประทานครั้งละ 2 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง แต่ฉันไม่ค่อยมีเวลาไปพบแพทย์ และได้ลดขนาดยาด้วยตัวเองลงอย่างรวดเร็ว ปัจจุบันฉันเกือบหยุดยา Xanax แล้ว จะเกิดผลเสียอะไรขึ้นหรือไม่
การหยุดยาด้วยตัวเองอาจทำให้เกิดอาการถอนยาได้ แม่ว่าตอนนี้จะยังไม่เกิดผลเสียอะไร คุณก็ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกาย และป้องกันผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นในภายหลัง
15. ยา Xanax มีส่วนประกอบของ สารกลูเตน (Gluten) หรือไม่
จากข้อมูลบริษัทยา Pfizer ผู้ผลิตยา Xanax ระบุว่า ไม่มีสารประกอบกลูเตนในยา Xanax อย่างไรก็ตาม บริษัทยาไม่สามารถยืนยันได้ว่าส่วนประกอบที่ได้รับมาจากแหล่งวัตถุดิบต่างๆ มีกลูเตนเป็นส่วนประกอบหรือไม่
16. ร่างกายของฉันจะสามารถทนต่อยา Xanax ได้หรือไม่ หากฉันจำเป็นต้องรับประทานยาทุกวัน
- อาการทนต่อยา หมายถึง ผู้ป่วยสามารถรับประทานยาขนาดสูงขึ้นติดต่อกันได้จนถึงขนาดยาที่ให้ผลการรักษา
- จากข้อมูลสำนักงานปราบปรามยาเสพติดของสหรัฐอเมริกา ระบุว่า การใช้ยากลุ่มเบนโซไดอะซิปีน (Benzodiazepine) ขนาดสูงบ่อยๆ หรือใช้ยาขนาดปกติในการรักษาอย่างต่อเนื่องทุกวัน อาจนำไปสู่การทนต่อยา และเกิดการเสพติดยาได้
- ไม่ควรหยุดยาทันที เนื่องจากทำให้เกิดอาการถอนยาได้ โดยความรุนแรงของอาการถอนยาจะขึ้นอยู่กับขนาดยาที่ใช้ และระยะเวลาในการใช้ยา
- อาการถอนยา เช่น มีอารมณ์เศร้า นอนไม่หลับ ปวดท้อง กล้ามเนื้อเกร็ง อาเจียน เหงื่อออก ชัก และอาการสั่น หากผู้ป่วยต้องการหยุดใช้ยาในกลุ่มนี้ จำเป็นต้องปรึกษาแพทย์เพื่อปรับลดขนาดยาอย่างช้าๆ เพื่อลดการเกิดอาการถอนยา ไม่ควรปรับลดขนาดยาเอง
17. ข้อบ่งใช้ของยา Xanax® และ Valium® คืออะไร ตัวยาทั้งสองออกฤทธิ์อย่างไร
- Valium® (Diazepam) เป็นยาในกลุ่มเบนโซไดอะซิปีน ออกฤทธิ์เพิ่มระดับสารเคมีในสมองและระบบประสาทของร่างกายที่เรียกว่า GABA ใช้ในการรักษาโรควิตกกังวล และบางครั้งนำมาใช้เป็นยาคลายกล้ามเนื้อ
- ยา Xanax® (Alprazolam) เป็นยาในกลุ่มเบนโซไดอะซิปีนเช่นกัน ออกฤทธิ์เปลี่ยนแปลงสารเคมีในสมองที่เสียสมดุล ใช้ในการรักษาโรควิตกกังวล
18. หากฉันมีความจำเป็นต้องใช้ยา Xanax แต่คิดว่าไม่จำเป็นต้องรับประทานยาทุกวัน สามารถทำได้หรือไม่
ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับแนวทางการใช้ยาที่ถูกต้อง ผู้ป่วยบางรายอาจจำเป็นต้องรับประทานทุกวัน ในขณะที่บางรายอาจไม่จำเป็นต้องรับประทานยาทุกวันก็ได้ ขึ้นอยู่กับดุลพินิจของแพทย์ ไม่ควรหยุดยา ลด หรือเพิ่มขนาดยาด้วยตัวเอง
19. แม่ของฉันมีอาการหลอดเลือดสมองตีบแย่ลงมาก และเป็นโรคแพ้ภูมิต้านทานตัวเอง (Lupus) เธอจึงต้องรับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง เช่น Valium Percocet Methadone รวมถึงยา Xanax ด้วย อยากทราบว่า การรับประทานยา Xanax เกินขนาดเป็นสาเหตุการเกิดอาการครั้งนี้หรือไม่ และแอลกอฮอล์มีส่วนร่วมด้วยหรือไม่
จากข้อมูลยา Xanax ไม่มีการกล่าวถึงการเกิดภาวะหลอดเลือดสมองตีบเนื่องมาจากใช้ยา Xanax เกินขนาด อย่างไรก็ตามโอกาสเสียชีวิตจากการใช้ยา Xanax เกินขนาดมักเกิดขึ้นเมื่อมีการใช้ยาร่วมกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
20. ฉันได้รับยา Xanax ขนาด 1 มิลลิกรัม โดยยาที่พวกเขาให้มาเป็นเม็ดยารูปรี สีฟ้า เขียนระบุตัวเลข 2089 และ V ไว้ด้านล่าง ฉันไม่เคยเห็นตัวยานี้มาก่อน มันเหมือนกับยา Xanax ขนาด 1 มิลลิกรัมหรือไม่
ในท้องตลาดมีบริษัทที่ผลิตยา Alprazolam ในชื่อการค้าทั่วไปจำนวนมาก ซึ่งยาดังกล่าว เป็นเม็ดยาที่มีอักษร 2089 V ปั๊มลงบนเม็ดยา ซึ่งคือตัวยา Alprazolam ขนาด 1 มิลลิกรัม ที่ผลิตโดยบริษัทยา Qualitest Pharmaceuticals Inc. ออกฤทธิ์ได้เช่นเดียวกับยายี่ห้อ Xanax เนื่องจากเป็นตัวยาเดียวกัน แต่หากคุณไม่แน่ใจ สามารถนำเม็ดยาไปให้แพทย์หรือเภสัชกรตรวจสอบได้
21. ฉันรับประทานยา Xanax และตรวจพบว่าเป็นโรคต้อหิน ฉันควรเปลี่ยนเป็นตัวยาใดที่ปลอดภัยกว่าการใช้ยา Xanax
มีตัวยาในกลุ่มอื่น ๆ ที่ใช้รักษาโรควิตกกังวล ได้แก่ ยารักษาโรคซึมเศร้า เช่น ยาในกลุ่ม SSRIs (selective serotonin reuptake inhibitors) หรือยาในกลุ่ม SNRIs ( serotonin norepinephrine reuptake inhibitors) ซึ่งควรปรึกแพทย์เพื่อหาตัวยาที่เหมาะสมกับคุณ
22. ผลระยะยาวของการใช้ยา Xanax คืออะไร
การใช้ยา Xanax ในระยะยาวอาจนำไปสู่อาการเสพติดทางกาย (physical) หรือเสพติดทางใจ (emotional) ได้
23. ยาเม็ดรูปร่างกลมสีขาวที่เม็ดยาระบุ R027 เป็นยาอะไร
เม็ดยาที่ปั๊มตัวอักษร R027 เป็นยา Alprazolam ขนาด 0.25 มิลลิกรัม ตัวยาเดียวกับยี่ห้อ Xanax ผลิตโดยบริษัท Actavis
24. ฉันสามารถรับประทานยา Ambien® (Zolpidem) หลังจากรับประทานยา Xanax ผ่านไปแล้ว 30 นาทีได้หรือไม่ การรับประทานยา 2 อย่างด้วยกันสามารถทำให้เกิดอันตรกิริยาต่อกันหรือไม่
ในระหว่างที่ใช้ยา 2 ตัวนี้ คุณและแพทย์ผู้รักษาควรติดตามว่า มีอาการผิดปกติเกี่ยวกับการกดการทำงานของระบบประสาทส่วนกลาง หรืออาการกดทางเดินหายใจหรือไม่
ในระหว่างนี้ให้หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมเสี่ยงอันตราย ต้องใช้สมาธิ การทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักรกล หรือเลี่ยงการขับขี่ยานพาหนะ จนกว่าจะทราบผลของการใช้ยาทั้งสองตัวนี้ร่วมกัน
25. ฉันรับประทานยา Xanax® ขนาด 0.25 mg ในตอนเช้า 1 เม็ด และก่อนนอน 1 เม็ด ถ้าฉันต้องการรับประทาน 1 เม็ดครึ่งในเวลาก่อนนอน และอีกครึ่งเม็ดในตอนเช้า เพื่อให้นอนหลับได้ดีทั้งคืน สามารถทำได้หรือไม่
ยา Xanax อาจทำให้เกิดอาการติดยาได้ ควรใช้ภายใต้คำสั่งของแพทย์เท่านั้น หากคุณต้องการเปลี่ยนแปลงขนาดยา หรือมีปัญหาในการนอนหลับ ควรปรึกษาบุคลากรทางการแพทย์ ไม่ควรเพิ่มหรือลดขนาดยาด้วยตัวเอง
26. ยา Xanax มีผลต่อความจำอย่างไรบ้าง
จากข้อมูลยา มีรายงานอาการข้างเคียงของยาในกลุ่มเบนโซไดอะซิปีนเกี่ยวกับความจำ ได้แก่ ขาดสมาธิ อาการหลงลืมชั่วคราว และความจำแย่ลง
27. ยา Xanax® คล้ายกับยารักษาโรคซึมเศร้า Zoloft® (Sertraline) หรือไม่
- ยา Xanax (Alprazolam) เป็นยาที่จัดอยู่ในกลุ่มเบนโซไดอะซิปีน (Benzodiazepines) ใช้ในการรักษาโรควิตกกังวลและโรคตื่นตระหนก มีฤทธิ์สงบระงับ ทำให้นอนหลับ (ไม่มีฤทธิ์เพื่อบรรเทาอาการซึมเศร้า)
- Zoloft (Sertraline) คือ ยาต้านอาการซึมเศร้า (antidepressants) กลุ่ม selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) โดยจะออกฤทธิ์เฉพาะเจาะจงต่อสารสื่อประสาทในสมองที่เรียกว่า เซโรโทนิน (Serotonin) โดยจะยับยั้งการเก็บกลับ (reuptake) ของสารสื่อกระแสประสาท serotonin บริเวณปลายประสาท ทำให้ serotonin ออกฤทธิ์ได้มากขึ้น (serotonin มีบทบาทในการควบคุมความสมดุลของอารมณ์และจิตใจ)
28. ฉันรับประทานยา Xanax ติดต่อเป็นเวลานานหลายปีเพื่อช่วยให้นอนหลับได้ดีขึ้น ฉันไม่สามารถนอนหลับได้โดยไม่ได้รับประทานยา หากฉันต้องการหยุดยาควรทำอย่างไร
หากต้องการหยุดยา Xanax ที่ใช้เป็นยานอนหลับ คุณต้องปรึกษาแพทย์ผู้รักษาซึ่งจะสามารถประเมินและตัดสินใจเลือกยาที่เหมาะสมในการรักษา หรือเลือกตัวยาอื่นแทน Xanax
29. อาการข้างเคียงที่พบได้บ่อยจากการใช้ยา Xanax มีอะไรบ้าง
- ในผู้ป่วยทั่วไปอาการข้างเคียงที่พบได้บ่อยจากยา ได้แก่ อาการง่วงซึม หรือวิงเวียนศีรษะ หน้ามืด
- ในการศึกษาทางคลินิกของกลุ่มผู้ป่วยโรควิตกกังวล อาการข้างเคียงที่พบบ่อย ได้แก่ อาการง่วงซึม วิงเวียนหน้ามืด ซึมเศร้า ปวดศีรษะ รู้สึกสับสน นอนไม่หลับ ปากแห้ง คอแห้ง ท้องผูก ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียนหัวใจเต้นเร็ว มองเห็นไม่ชัดเจน และคัดแน่นจมูก
- ในการศึกษาทางคลินิกของกลุ่มผู้ป่วยโรคตื่นตระหนก อาการข้างเคียงที่พบบ่อย ได้แก่ อาการง่วงซึม อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย กล้ามเนื้อทำงานผิดปกติ อารมณ์หงุดหงิด ความจำแย่ลง วิงเวียนหน้ามืด นอนไม่หลับ ปวดศีรษะ สมองเสื่อม พูดไม่ชัด ลิ้นแข็ง วิตกกังวล กล้ามเนื้อเคลื่อนไหวผิดปกติ ความต้องการทางเพศเปลี่ยนแปลง ภาวะซึมเศร้า อาการสับสน กล้ามเนื้อกระตุก อ่อนเพลีย ความตึงของกล้ามเนื้อผิดปกติ น้ำลายหลั่งน้อยลง ท้องผูก คลื่นไส้หรืออาเจียน ท้องเสีย ท้องไส้ปั่นป่วน คัดแน่นจมูก หัวใจเต้นเร็ว เจ็บหน้าอก หายใจเร็ว มองเห็นไม่ชัดเจน หูอื้อ เหงื่อออก เกิดผื่น ความอยากอาหาร หรือน้ำหนักเปลี่ยนแปลง ปัสสาวะลำบาก ประจำเดือนผิดปกติ และเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ
คำถามเหล่านี้ เป็นเพียงข้อสงสัยส่วนหนึ่งเกี่ยวกับการใช้ยา Xanax เท่านั้น หากคุณมีข้อสงสัย หรือมีอาการข้างเคียงจากการใช้ยา Xanax ควรปรึกษาแพทย์ประจำตัว เพื่อปรับเปลี่ยนขนาดยา หรือวิธีการรักษาอื่นๆ ต่อไป
