คอร์ติโคสเตียรอยด์คืออะไร ?

คอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroids) เป็นยากลุ่มสเตียรอยด์ที่สังเคราะห์ขึ้นโดยทำหน้าที่เหมือนกับฮอร์โมนคอร์ติซอลในร่างกาย ยากลุ่มนี้ช่วยลดอาการอักเสบ และมีผลต่อภูมิคุ้มกันของร่างกายหากใช้ต่อเนื่องเป็นเวลานานอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อมากขึ้น

คอร์ติโคสเตียรอยด์สามารถใช้ได้ในหลายรูปแบบ เช่น ยาเม็ด ยาน้ำ ครีมทาผิวหนัง ยาหยอดตา ยาหยอดหู ยาฉีด หรือยาให้ทางหลอดเลือด เป็นต้น โดยยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ที่ใช้บ่อยได้แก่

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ

ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

กด

• Cortisone
• Hydrocortisone
• Sterapred (Prednisone)
• Medrol (Methylprednisolone)
• Orapred (Prednisolone)

คอร์ติโคสเตียรอยด์ ใช้รักษาอะไรได้บ้าง?

ปกติแล้ว แพทย์มักใช้คอร์ติโคสเตียรอยด์รักษาโรคดังต่อไปนี้

• ข้ออักเสบ
• หอบหืด
• ภูมิแพ้
• โรคทางผิวหนัง เช่น ผื่น หรือ ผิวหนังอักเสบ
• โรคภูมิต้านตนเอง เช่น โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง (Multiple sclerosis: MS) หรือ โรคลูปัส (Lupus)
• โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง เช่น โรคลำไส้ใหญ่อักเสบเป็นแผลเรื้อรัง (Ulcerative colitis) หรือ โรคโครห์น (Crohn's disease)
• มะเร็ง (Cancer)

สิ่งที่ควรรู้ก่อนเริ่มใช้คอร์ติโคสเตียรอยด์

การใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์สามารถเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดการติดเชื้อได้ เพราะฉะนั้นจึงควรแจ้งให้แพทย์ทราบทุกครั้ง หากมีอาการที่บอกถึงการติดเชื้อ เช่น เป็นไข้ เจ็บคอ ไอ และควรแจ้งให้แพทย์ทราบทุกครั้งเกี่ยวกับโรคประจำตัวอื่นๆ ก่อนจะเริ่มใช้ยาชนิดนี้ โดยเฉพาะ

• โรคเบาหวาน
• โรคใดๆ เกี่ยวกับดวงตา
• โรคตับ 
• โรคไต 
• โรคหัวใจ
• ภาวะซึมเศร้า หรือโรคทางจิตใจอื่น ๆ
• โรคกระดูกพรุน
• โรควัณโรค

ผลข้างเคียงจากคอร์ติโคสเตียรอยด์

คอร์ติโคสเตียรอยด์ สามารถให้ผลข้างเคียงที่หลากหลายและแตกต่างกันไปตามขนาดยาที่ได้รับ เช่น

• น้ำหนักเพิ่มขึ้น
• กระหายอาหารหรือน้ำมากขึ้น
• ปัสสาวะบ่อย
• อารมณ์แปรปรวน
• สายตาพร่ามัว
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง
• ทำให้หยุดการเจริญเติบโตในเด็ก (Stunted growth)
• ขนตามร่างกายเพิ่มขึ้น
• สิว
• มีรอยฟกช้ำได้ง่าย
• หน้าบวม
• โรคกระดูกพรุน (Osteoporosis)
• ความดันโลหิตสูง
• ทำให้โรคเบาหวานแย่ลง
• กระวนกระวาย กระสับกระส่าย
• ท้องไส้ปั่นป่วน
• มีปัญหาเรื่องการนอน
• ภาวะน้ำคั่งในร่างกาย (Water retention)
• โรคต้อกระจก หรือ ต้อหิน
• การติดเชื้อทางผิวหนังหรือช่องคลอด 

อย่างไรก็ตาม ห้ามหยุดใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์เองโดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์ เพราะอาจทำให้เกิดอาการถอนยาได้ ซึ่งแพทย์จะปรับขนาดยาลงเพื่อหยุดการรักษาโดยไม่ให้เกิดอาการถอนยา 

หากใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์เป็นเวลานาน แพทย์อาจแนะนำให้รับประทานอาหารที่มีปริมาณโซเดียมน้อยแต่มีโพแทสเซียมมากแทน นอกจากนี้แพทย์อาจแนะนำให้รับประทานโปรตีนมากขึ้น แต่ก็ต้องระวังปริมาณแคลอรี่ที่ได้รับควบคู่กันไปเพื่อป้องกันน้ำหนักเพิ่ม นอกจากนี้ยังต้องระวังการรับประทานเกรปฟรุตทั้งแบบผลและน้ำขณะใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ เนื่องจากผลไม้นี้อาจมีผลต่อการทำงานของยา

หากกำลังตั้งครรภ์ หรือสงสัยว่าอาจจะตั้งครรภ์ ให้ปรึกษาแพทย์ก่อนใช้คอร์ติโคสเตียรอยด์ เพราะยากลุ่มนี้อาจส่งผลต่อทารกในครรภ์โดยเฉพาะในช่วงไตรมาสแรก