กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD
ทีมแพทย์ HD
ตรวจสอบความถูกต้องโดย
ทีมแพทย์ HD

ประโยชน์ของวิตามินแต่ละชนิด กินแล้วดีอย่างไร

ทำความรู้จักประโยชน์ของวิตามินแต่ละชนิดต่อกระบวนการทำงานในร่างกาย
เผยแพร่ครั้งแรก 28 มี.ค. 2017 อัปเดตล่าสุด 25 พ.ย. 2020 ตรวจสอบความถูกต้อง 30 พ.ค. 2019 เวลาอ่านประมาณ 4 นาที
ประโยชน์ของวิตามินแต่ละชนิด กินแล้วดีอย่างไร

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • วิตามิน คือ กลุ่มสารอาหารที่ร่างกายต้องการแม้ในปริมาณที่น้อย แต่ก็ขาดไม่ได้ และเปรียบเสมือนสารอาหารรองของร่างกายที่ไม่สามารถสร้างด้วยตนเองได้ ต้องรับผ่านการรับประทานอาหาร หรืออาหารเสริมเท่านั้น
  • วิตามินแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ แบบละลายได้ในน้ำ มักไม่ถูกเก็บสะสมอยู่ในร่างกาย และแบบละลายได้ในไขมัน หรือน้ำมัน สามารถสะสมในร่างกายได้ และอาจเกิดผลเสียต่อร่างกายในภายหลัง
  • วิตามินแต่ละชนิดจะมีสรรพคุณที่หลากหลาย และจุดเด่นที่ต่างกัน รวมถึงปริมาณการรับประทานที่เหมาะสมก็ต่างกันด้วย
  • ประโยชน์หลักๆ ของวิตามินที่มีเกือบทุกตัว คือ บำรุงให้ภูมิคุ้มกันของร่างกายแข็งแรงขึ้น และทำให้ระบบต่างๆ ของร่างกายทำงานอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เช่น ระบบไหลเวียนเลือด ระบบผิวหนัง ระบบการมองเห็น ระบบเผาผลาญ
  • คุณอาจปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับความบกพร่อง หรือความผิดปกติของร่างกายว่า ควรรับวิตามินชนิดใดเสริมความแข็งแรงของร่างกายจึงจะเหมาะสมที่สุด (ดูแพ็กเกจตรวจวิตามินที่นี่)

ร่างกายของคนเราจำเป็นต้องรับสารอาหารที่ครบถ้วนเพื่อให้มีพละกำลังพอสำหรับการดำเนินชีวิตแต่ละวัน แต่นอกเหนือจากสารอาหาร แร่ธาตุ และวิตามินบำรุงร่างกายต่างๆ ก็สำคัญไม่แพ้กัน 

ดังนั้นคุณจึงควรศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับวิตามินแต่ละชนิดไว้ เพื่อจะได้รู้ว่าวิตามินมีความสำคัญ และมีประโยชน์อย่างไรต่อร่างกายของคุณบ้าง

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจแร่ธาตุวิตามินวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 97 บาท ลดสูงสุด 68%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

ความหมาย และความสำคัญของวิตามิน

วิตามิน คือ หนึ่งในสารอาหาร 5 หมู่ที่ร่างกายต้องการในปริมาณน้อย แต่ขาดไม่ได้ หรือเรียกอีกอย่างว่า "สารอาหารรอง (Micronutrients)" ไม่ได้เป็นตัวที่ให้พลังงานโดยตรงแก่ร่างกายเหมือนสารอาหารหลัก (Macronutrients) เช่น คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน 

ถึงวิตามินจะเป็นสารอาหารรอง แต่ก็มีความสำคัญต่อร่างกายอย่างมาก เพราะเป็นส่วนที่ทำให้กระบวนการของระบบต่างๆ ในร่างกายทำงานได้อย่างปกติ ซึ่งร่างกายของเรานั้นไม่สามารถสร้างวิตามินได้ จึงจำเป็นต้องได้รับจากการรับประทานอาหาร หรืออาหารเสริมเท่านั้น

ประเภทของวิตามิน

วิตามินสามารถแบ่งออกตามคุณสมบัติการละลายและการดูดซึมได้ 2 ประเภท ดังนี้

วิตามินที่ละลายในน้ำ 

ได้แก่ กลุ่มวิตามินบีรวม และวิตามินซี วิตามินประเภทนี้สามารถละลายได้ดีในน้ำ เมื่อรับประทานวิตามินประเภทนี้เข้าไปจะถูกดูดซึมอยู่ในร่างกาย 2-4 ชั่วโมง ส่วนที่เหลือจากการใช้งานจะถูกขับออกทางปัสสาวะ หรือเหงื่อ 

เพราะวิตามินประเภทนี้ละลายน้ำได้ดี จึงทำให้โอกาสสะสมในร่างกายมีน้อย และไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียง จึงจำเป็นที่ร่างกายต้องได้รับวิตามินเหล่านี้ในปริมาณที่เพียงพอทุกๆ วัน 

วิตามินที่ละลายในไขมันหรือน้ำมัน 

ได้แก่ วิตามินเอ ดี อี และเค วิตามินประเภทนี้จะละลายได้ดีในไขมัน หรือน้ำมันเท่านั้น เมื่อร่างกายดูดซึมไปใช้ส่วนที่เหลือจากการใช้งานจะถูกกักเก็บไว้ตามกล้ามเนื้อ หรือไขมันในร่างกาย ไม่สามารถขับออกมาทางปัสสาวะได้

ดังนั้นหากได้รับในปริมาณที่มากเกินไป หรือได้รับติดต่อกันเป็นเวลานานๆ จะเกิดการเก็บสะสมไว้ในร่างกาย และส่งผลเสียต่อร่างกายได้ 

ประโยชน์ของวิตามินต่างๆ

วิตามินเอ 

  • วิตามินเอประกอบด้วยสารสำคัญ 2 ชนิด ได้แก่ "เรตินอล (Retinal)" และ "แคโรทีน (Carotene)"
  • มีส่วนสำคัญในการช่วยส่งเสริมการสร้างกระดูก และฟัน 
  • ช่วยในการบำรุงสายตา ทำให้การมองเห็นดีขึ้นในเวลากลางคืน 
  • ช่วยบำรุงผิว ทำให้ผิวดูสุขภาพดี ช่วยลดการอักเสบของสิว ลดรอยจุดด่างดำ 
  • ช่วยส่งเสริมภูมิต้านทานร่างกายให้แข็งแรงยิ่งขึ้น
  • ปริมาณที่แนะนำให้รับประทานต่อวันคือ 900 ไมโครกรัมในผู้ชาย และ 700 ไมโครกรัมในผู้หญิง อย่างไรก็ตาม ไม่ควรได้รับเกิน 3,000 ไมโครกรัม

วิตามินบี 1 

  • วิตามินบี 1 ประกอบด้วยสารสำคัญอย่าง "ไทอะมีน (Thiamin)" ซึ่งเป็นสารที่มีส่วนสำคัญในการสร้างพลังงานแก่ร่างกาย
  • มีส่วนสำคัญในการส่งเสริมระบบการทำงานของระบบประสาท และกล้ามเนื้อ โดยเฉพาะการนำกระแสประสาท 
  • ช่วยเพิ่มการเผาผลาญสารอาหารโดยเฉพาะคาร์โบไฮเดรต 
  • ช่วยบำรุงผิว เส้นผม และสมอง ป้องกันโรคเหน็บชา
  • อาการของผู้ที่ขาดวิตามินบี 1 คือ เหนื่อยง่าย เบื่ออาหาร ปวดกล้ามเนื้อ เป็นตะคริว มีอาการเหน็บชาตามมือ และเท้า 
  • ปริมาณที่แนะนำให้รับประทานต่อวันคือ 1.5 มิลลิกรัม

วิตามินบี 2

  • วิตามินบี 2 ประกอบด้วยสารสำคัญ "ไรโบฟลาวิน (Riboflavin)"
  • ช่วยในการเผาผลาญไขมันในร่างกาย 
  • เสริมสร้างความแข็งแรงของเส้นผม ช่วยบำรุงผิว 
  • ช่วยบำรุงระบบไหลเวียนเลือด และสมอง 
  • บำรุงการทำงานของสายตา โดยเฉพาะบริเวณเรตินาของลูกตา 
  • ถ้าขาดวิตามิน และแร่ธาตุตัวนี้ อาจทำให้เป็นโรคปากนกกระจอกได้
  • ปริมาณที่แนะนำให้รับประทานต่อวัน คือ 1.2 มิลลิกรัม

วิตามินบี 5 

  • วิตามินบี 5 ประกอบด้วยสารสำคัญอย่าง "กรดแพนโทธานิก (Pantothanic acid)"
  • ช่วยให้ระบบเผาผลาญสารอาหารทำงานอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
  • เสริมสร้างฮีโมโกลบิน ซึ่งเป็นโมเลกุลโปรตีนภายในเซลล์เม็ดเลือดแดง 
  • เป็นส่วนสำคัญของฮอร์โมน และสารสื่อประสาทที่มีไขมันเป็นส่วนประกอบ 
  • หากขาดวิตามินชนิดนี้ มักก่อให้เกิดอาการปวดแสบปวดร้อนที่เท้า (Burning feet) และอาการที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาท เช่น คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย ปวดท้อง 
  • ปริมาณที่แนะนำให้รับประทานต่อวัน คือ 6 มิลลิกรัมต่อวัน

วิตามินบี 6

  • วิตามินบี 6 ประกอบด้วยสารสำคัญอย่าง "ไพริด็อกซิน (Pyridoxine)" ซึ่งเป็นสารสำคัญในด้านการบำรุงเม็ดเลือดแดง 
  • เป็นวิตามินสำคัญที่ช่วยสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดง 
  • มีส่วนช่วยในการเผาผลาญอาหารประเภทโปรตีน 
  • บำรุงให้ผิวหนังมีสุขภาพดี 
  • ช่วยป้องกันโรคหัวใจ 
  • เป็นตัวตัวช่วยในการเปลี่ยนแปลงของสารสื่อประสาทซึ่งเกี่ยวข้องกับการนอนหลับ ความอยากอาหาร และอารมณ์ 
  • กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน 
  • ถ้าขาดวิตามินบี 6 จะทำให้เป็นโรคโลหิตจาง และอาจเป็นโรคหลอดเลือดอุดตันได้
  • ปริมาณที่แนะนำให้รับประทานต่อวัน คือ ไม่ควรเกิน 100 มิลลิกรัมต่อวัน

วิตามินบี 12

  • วิตามินบี 12 ประกอบด้วยสารสำคัญ "ไซยาโนโคบาลามิน (Cyanocobalamin)"
  • ช่วยให้ร่างกายนำคาร์โบไฮเดรต และโปรตีนไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ 
  • สร้างเม็ดเลือดแดง 
  • ป้องกันโรคหัวใจ
  • ช่วยในการทำงานของระบบประสาท 
  • วิตามินบี 12 พบได้ในตับ นม ไข่ และเนย 
  • ปริมาณวิตามิน 12 ที่ร่างกายต้องการ คือ ประมาณวันละ 2.4 ไมโครกรัม

วิตามินซี

  • วิตามินซี ประกอบด้วยสารสำคัญอย่าง "กรดแอสคอร์บิก (Ascorbic acid)"
  • เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant) ช่วยในการดูดซึมธาตุเหล็ก 
  • ส่งเสริมการสร้างคอลลาเจนให้กับผิวหนัง และเนื้อเยื่อต่างๆ เช่น ผนังหลอดเลือด ช่วยสมานแผล 
  • ทำให้ผิวหนังมีสุขภาพดี ดูกระจ่างใสขึ้น
  • กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน 
  • กระตุ้นทำให้เกิดการสร้างกระดูก และฟัน 
  • ปริมาณที่แนะนำต่อวัน คือ 60 มิลลิกรัม แต่ไม่เกิน 2,000 มิลลิกรัม

วิตามินดี

  • ช่วยควบคุมการดูดซึมแคลเซียม และฟอสฟอรัสเข้าสู่ร่างกาย ส่งเสริมการสร้างกระดูก และฟัน ป้องกันโรคกระดูกพรุน และโรคกระดูกบาง 
  • ถ้าขาดวิตามินดีจะทำให้ปวดเมื่อย และเสี่ยงต่อโรคกระดูกพรุน 
  • ร่างกายของเราสามารถสังเคราะห์วิตามินดีได้จากแสงแดดอ่อนๆ ในตอนเช้าและตอนเย็น ดังนั้นจึงควรสัมผัสแสงแดดอ่อนๆ อย่างน้อยวันละ 15-20 นาที สัปดาห์ละ 3-5 ครั้ง 
  • อาหารที่สามารถพบวิตามินดีได้มาก คือ นม ไข่ น้ำมันตับปลา หรือเนื้อปลาที่มีไขมัน เช่น ปลาแซลมอน ปลาทู ปลาทูน่า หรือจากอาหารเสริม 
  • ปริมาณวิตามินดีที่ร่างกายต้องการ คือ วันละ 5 ไมโครกรัม และไม่ควรเกินวันละ 50 ไมโครกรัม 

วิตามินอี

  • เป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่สำคัญ ช่วยชะลอการเสื่อมของเซลล์ 
  • กระตุ้นการทำงานของระบบประสาท ระบบสืบพันธุ์ และกล้ามเนื้อ 
  • ช่วยบรรเทาอาการเหนื่อยล้า และอ่อนเพลีย 
  • บำรุงทำให้สุขภาพผิวดียิ่งขึ้น 
  • ร่างกายควรได้รับในปริมาณที่ไม่เกิน 1,000 ไมโครกรัมต่อวัน 

วิตามินเค

  • ส่วนประกอบสำคัญในการแข็งตัวของเลือด ในเด็กที่วิตามินเคในเลือดต่ำจะมีอาการเลือดออกผิดปกติ หากขาดวิตามินเคจะส่งผลให้เลือดออกง่าย หรือเลือดไหลแล้วหยุดช้า 
  • ปริมาณที่ร่างกายควรได้รับ คือ 80 ไมโครกรัมต่อวัน 

วิตามินแต่ละชนิดมีความจำเป็นต่อร่างกาย เนื่องจากมีส่วนสำคัญต่อการทำงานทุกระบบภายในร่างกาย ทั้งนี้ต้องได้รับในปริมาณที่เหมาะสม โดยแนะนำให้รับประทานวิตามินที่สกัดมาจากธรรมชาติซึ่งจะดีกว่าวิตามินสังเคราะห์ 

อย่างไรก็ตามสิ่งสำคัญคือต้องรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ และปรึกษาแพทย์ หรือผู้เชี่ยวชาญเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดผลเสียต่อร่างกาย เพียงแค่นี้ก็จะมีสุขภาพที่แข็งแรงแล้ว

ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพผู้หญิง ผู้ชายทุกวัย เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android


10 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Jackson MJ, et al., Vitamin E and skeletal muscle. (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/p...), 1983
Makayla Meixner, The 9 Most Important Vitamins for Eye Health (https://www.healthline.com/nut...), 25 July 2018
Patrick Aghajanian, et al.,The Roles and Mechanisms of Actions of Vitamin C in Bone: New Developments (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/p...), November 2015

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป
วิตามินกับการรับประทานอาหาร ที่มีสารต่อต้านริ้วรอย
วิตามินกับการรับประทานอาหาร ที่มีสารต่อต้านริ้วรอย

รับประทานวิตามินเพื่อการชะลอวัยอย่างไรให้มีประสิทธิภาพ

อ่านเพิ่ม