osteosarcoma คือ เนื้องอกกระดูกชนิดร้าย ที่มีต้นกำเนิดมาจากตัวกระดูกเอง ถือว่าเป็นมะเร็งกระดูกชนิดหนึ่ง ที่พบบ่อยในเด็กมากที่สุดเป็นอันดับหนึ่ง ถ้าหากไม่ได้รับการรักษา ผู้ป่วยจะเสียชีวิตในระยะเวลาไม่เกิน 2 ปี โดยช่วงอายุที่สัมพันธ์กับการเป็นมะเร็งชนิด Osteosarcoma คือ อายุ 10 - 20 ปี
สาเหตุของ Osteosarcoma
สาเหตุที่เกิดยังไม่ทราบแน่ชัด แต่ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดโรค คือ
ตรวจกระดูกวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 534 บาท ลดสูงสุด 61%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
- อายุ
- ตำแหน่งที่เกิดรอยโรค มักพบบริเวณที่มีการสร้างกระดูกมาก
- การได้รับรังสี สารเคมี หรือยาฆ่าแมลงบ่อยๆ
- ผู้ที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคมะเร็งของกระดูก
พยาธิสภาพของโรค Osteosarcoma
กระดูก เป็นต้นกำเนิดการสร้างเซลล์กระดูก เมื่อเกิดการแบ่งเซลล์ผิดปกติ มะเร็งจะกระจายเข้าไปในโพรงของกระดูก และกระจายไปรอบๆ เนื้อเยื่ออ่อน ตำแหน่งที่พบบ่อย คือ บริเวณปลายล่างของกระดูกต้นขา และเข่า ซึ่งการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งกระดูกส่วนใหญ่จะไปที่ปอด และมักเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตของผู้ป่วย
อาการของ Osteosarcoma
ผู้ป่วยมักมีอาการปวดที่ทุกข์ทรมาน ปวดตลอดเวลา และมีปวดเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ส่วนใหญ่มักปวดตอนกลางคืนมากกว่ากลางวัน มีก้อนเกิดขึ้น มีการผิดรูปของอวัยวะ น้ำหนักลด มีไข้ ร่วมกับมีปัญหากระดูกหักโดยไม่มีเหตุที่น่าจะทำให้หัก เช่น เดินแล้วหัก
นอกจากนั้น อาจพบโดยบังเอิญโดยที่ผู้ป่วยไม่มีอาการ แต่มีรอยโรคเกิดขึ้น มักจะพบจากการไปตรวจสุขภาพประจำปี หรืออาจเกิดจากเกิดอุบัติเหตุ เล่นกีฬา ไปตรวจเอ็กซเรย์แล้วพบ ซึ่งปัจจุบันมักจะพบลักษณะแบบนี้มากขึ้น
การวินิจฉัยโรค Osteosarcoma
แพทย์จะทำการซักประวัติอาการ ดูตำแหน่งที่ปวด โดยต้องมีการทำ Computed tomography (CT) scan และ Magnetic resonance image (MRI) จะช่วยในการวินิจฉัยโรคได้ว่า เนื้องอกกระดูกนั้นได้แพร่กระจายถึงส่วนใดของอวัยวะนั้นๆ หรือบอกขนาดมะเร็งได้นั่นเอง อีกทั้งยังมีการตรวจชิ้นเนื้อ เพื่อการวินิจฉัยและบอกระยะของโรค ซึ่งการตรวจทั้งหมดจะช่วยวางแผนการรักษาให้กับคนไข้ได้
นอกจากนั้น มะเร็งกระดูกสามารถกระจายไปที่อื่นได้ โดยมักจะกระจายไปที่ปอด หรือกระดูกชิ้นอื่น ทำให้ต้องมีการตรวจวิริจฉัยเพิ่มเติม คือ
- เอ็กซเรย์ปอด
- ทำ CT Scan ปอด ซึ่งการทำ CT Scan ปอดจะละเอียดและรวดเร็วกว่า
- ทำBone Scan เพื่อดูการกระจายของมะเร็ง การทำ Bone Scan จะสามารถหาได้เฉพาะบางจุด และการแปรผลจะต้องอาศัยความชำนาญ
การรักษา Osteosarcoma
osteosarcoma เป็นมะเร็งชนิดปฐมภูมิ ซึ่งจุดประสงค์การรักษา คือ ต้องการให้ผู้ป่วยหายขาดจากโรค ซึ่งจะมีกระบวนการต่างๆ ทำเพื่อรักษาชีวิตผู้ป่วยไว้
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
การรักษามะเร็งชนิดนี้ ทำโดยการผ่าตัดเอาก้อนมะเร็งออก โดยมีหลักการ คือ นำเนื้องอกออกจากผู้ป่วยให้หมด ซึ่งมีอยู่ 2 วิธี ได้แก่
- การตัดอวัยวะ โดยตัดอวัยวะเฉพาะส่วนที่เป็นมะเร็งออกไป ซึ่งเป็นวิธีใหม่ และไม่สามารถนำมาใช้ได้กับผู้ป่วยมะเร็งกระดูกทุกคน ต้องขึ้นอยู่กับขนาดของเนื้องอกและความเหมาะสมของแต่ละบุคคล
- การเก็บอวัยวะ คือ การใช้กระดูกผู้อื่นมาทดแทน (Allograft) หรือการใช้ข้อเทียม(Prosthesis) ร่วมกับการใช้ยาเคมีบำบัดหรือการฉายแสง หรือบางรายอาจให้การรักษาด้วยเคมีบำบัด หรือรังสีรักษาก่อนเพื่อลดขนาดของก้อนแล้วจึงผ่าตัดเอาก้อนมะเร็งออก
การพยาบาลผู้ป่วยโรค Osteosarcoma
ดูแลให้ผู้ป่วยคลายความวิตกกังวลเกี่ยวกับโรคและการรักษา บรรเทาอาการปวด ดูแลให้ได้รับสารอาหารเพียงพอ และให้คำแนะนำครอบคลุม
จะเห็นได้ว่าโรคมะเร็งชนิด Osteosarcoma มักเกิดขึ้นในกลุ่มเด็กโตจนถึงวัยรุ่น ซึ่งการรักษาโรคนี้ควรเริ่มตั้งแต่ระยะเริ่มต้น ดังนั้น พ่อแม่ที่ดูแลลูก ควรให้ความสนใจ หากลูกมีอาการไม่สบายเจ็บที่แขนหรือขา อย่ารอให้เป็นมากๆ ก่อนแล้วจึงไปพบแพทย์
Ryan A. Durfee, Maryam Mohammed, and Hue H. Luu, Review of Osteosarcoma and Current Management (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5127970/), 20 February 2019
P.G. Casali et al., Bone sarcomas: ESMO–PaedCan–EURACAN: Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up (https://www.esmo.org/Guideline...), 20 February 2019
นายแพทย์อดิศักดิ์ นารถธนะรุ่ง, เอกสารประกอบการสอนเรื่อง เนื้องอกกระดูก(https://med.mahidol.ac.th/orth...)
ผศ.นพ.อดิศักดิ์ นารถธนะรุ่ง, โรคมะเร็งกระดูก (https://med.mahidol.ac.th/cancer_center/th/knowledge/bone_cancer)
