Gentamicin (เจนตาไมซิน) - เป็นยาปฏิชีวนะที่ใช้ในการรักษาการติดเชื้อแบคทีเรียหลายชนิด

เผยแพร่ครั้งแรก 30 ก.ค. 2018 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 5 นาที
Gentamicin (เจนตาไมซิน) - เป็นยาปฏิชีวนะที่ใช้ในการรักษาการติดเชื้อแบคทีเรียหลายชนิด

เจนตาไมซิน หรือที่รู้จักกันในชื่อการค้า การาไมซิน (Garamycin) เป็นยาปฏิชีวนะที่ใช้ในการรักษาการติดเชื้อแบคทีเรียหลายชนิด ประกอบด้วยการติดเชื้อในกระดูก เยื่อบุหัวใจอักเสบ การอักเสบที่อุ้งเชิงกราน เยื่อหุ้มสมองอักเสบ ปอดบวม การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ ยาเจนตาไมซินไม่มีฤทธิ์ในการรักษาการติดเชื้อกอนอเรีย (gonorrhea) และคลาไมเดีย (chlamydia) รูปแบบการบริหารยาเจนตาไมซินมีทั้งรูปแบบยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำ ยาฉีดเข้ากล้ามเนื้อ และยาในรูปแบบยาทาผิวหนัง ยาในรูปแบบยาทามักมีการใช้ในแผลไฟไหม้ หรือการติดเชื้อบริเวณรอบนอกดวงตา ยาเจนตาไมซินส่งผลต่อการทำงานของหูชั้นในและเป็นพิษต่อไต ผลต่อหูชั้นใน ได้แก่ ส่งผลต่อการทรงตัว และการสูญเสียการได้ยินแบบถาวร เจนตาไมซิน ถูกค้นพบในปีค.ศ. 1963 ยาเจนตาไมซินอยู่ในบัญชียาหลักขององค์การอนามัยโลกยาถูกผลิตขึ้นจากแบคทีเรีย Micromonospora purpurea

ตัวอย่างยี่ห้อของยา Gentamicin ที่มีจำหน่ายในประเทศไทย

Gentaderm

- ยาครีม ความเข้มข้น 1%

T.O. Chemicals

Gental

- ยาฉีด ความเข้มข้น 80 มิลลิกรัมต่อ 2 มิลลิลิตร

- ยาฉีด ความเข้มข้น 20 มิลลิกรัมต่อ 2 มิลลิลิตร

- ยาครีม ขนาด 5 กรัม

- ยาครีม ขนาด 500 กรัม

- ยาหยอดตา ความเข้มข้น 3 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร

General Drugs House

Gentamicin Vesco

- ยาฉีด ความเข้มข้น 40 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร

Vesco Pharma

Genta-Oph

- ยาหยอดตา ความเข้มข้น 3%

Seng Thai

Gentawin

- ยาฉีด ความเข้มข้น 80 มิลลิกรัมต่อ 2 มิลลิลิตร

General Drugs House

Grammicin - ยาฉีด ความเข้มข้น 10 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร

- ยาฉีด ความเข้มข้น 40 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร

Siam Bheasach

Grammixin

- ยาครีม ความเข้มข้น 0.1%

Siam Bheasach

Miramycin

- ยาฉีด ความเข้มข้น 80 มิลลิกรัมต่อ 2 มิลลิลิตร

Atlantic Lab

Skinfect

- ยาครีม ความเข้มข้น 0.1%

Bangkok Lab & Cosmetic

Gencidal

- ยาฉีด ความเข้มข้น 10 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร

- ยาฉีด ความเข้มข้น 40 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร

- ยาครีม ความเข้มข้น 0.1%

บริษัท ไทยนครพัฒนา จำกัด

Gentacin

- ยาฉีด ความเข้มข้น 40 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร

- ยาครีม ความเข้มข้น 0.1%

บริษัท โอลัน-เคมเมด จำกัด

Gentrex

- ยาครีม ความเข้มข้น 0.1%

ห้างหุ้นส่วนจำกัด แสงไทยกำปะนี

Versigen

- ยาครีม ความเข้มข้น 0.1%

ห้างหุ้นส่วนจำกัด จิวบราเดอร์ส


โรค และอาการที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยานี้บรรเทา

  • ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อในเยื่อบุดวงตา
  • ข้อบอกใช้สำหรับหูชั้นนอกอักเสบ
  • ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อรุนแรง
  • ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
  • ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อที่บริเวณผิวหนัง

กลไกการออกฤทธิ์ของยา Gentamicin

กลไกการออกฤทธิ์ของยาคือ เจนตาไมซิน เป็นยาต้านแบคทีเรียในกลุ่ม อะมิโนไกลโคไซด์ (aminoglycoside) ออกฤทธิ์ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน โดยจับกับไรโบโซม ซับยูนิต 30S และ 50S ทำให้เกิดการยับยั้งกระบวนการ transpeptidation หรือ translocation ของบริเวณที่ถูกจับด้วยตัวยา เป็นผลให้เกิดการชะงักของการเติบโตของเซลล์

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

ข้อบ่งใช้ของยา Gentamicin

ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อในเยื่อบุดวงตา ยาในรูปแบบยาหยอดตา ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ยาหยอดตา ความเข้มข้น 0.3% หยอดหนึ่งถึงสองหยดลงตาข้างที่มีอาการ 6 ครั้งต่อวัน ในการติดเชื้อรุนแรง ขนาดยาเริ่มต้น หยอดหนึ่งถึงสองหยดทุก 15 นาที และลดความถี่ในการหยอดยาลงเมื่อสามารถควบคุมอาการติดเชื้อได้ ยาขี้ผึ้งป้ายตา ความเข้มข้น 0.3% ป้ายลงบนถุงเยื่อตา วันละสองถึงสามครั้ง ขนาดการใช้ยาในเด็กใช้ยาขนาดเดียวกับในผู้ใหญ่ ข้อบอกใช้สำหรับหูชั้นนอกอักเสบ ยาในรูปแบบยาหยอดหู ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาหยอดหูความเข้มข้น 0.3% หยอดสองถึงสามหยดบริเวณหูข้างที่มีอาการ วันละสามถึงสี่ครั้ง และก่อนนอน ขนาดการใช้ยาในเด็กใช้ยาขนาดเดียวกับในผู้ใหญ่ ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อรุนแรง ยาในรูปแบบยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำ ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ 3 ถึง 5 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ทุก 8 ชั่วโมง เป็นเวลา 7 ถึง 10 วัน โดยสามารถให้ยาผ่านการฉีดเข้ากล้ามเนื้อ หรือการฉีดเข้าหลอดเลือดดำช้าๆ เป็นเวลา 2 ถึง 3 นาที หรือให้ยาแบบ infusion ผ่านหลอดเลือดดำ เวลาที่ให้ยาควรน้อยกว่า 20 ถึง 30 นาที ขนาดการใช้ยาในเด็ก 3 ถึง 7.5 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมต่อวัน แบ่งให้ยาสามครั้ง ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ ยาในรูปแบบยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำ ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ 160 มิลลิกรัม วันละครั้ง ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อที่บริเวณผิวหนัง ยาในรูปแบบยาทาผิวหนัง ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาครีมหรือยาขี้ผึ้ง ความเข้มข้น 0.1% ทาลงบนบริเวณที่มีการติดเชื้อรา วันละสามถึงสี่ครั้ง ขนาดการใช้ยาในเด็ก ใช้ยาขนาดเดียวกับในผู้ใหญ่

ข้อปฏิบัติเมื่อลืมรับประทานยา Gentamicin

หากลืมรับประทานยาตามเวลาปกติที่รับประทาน ถ้าปกติรับประทาน 1 เม็ด ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้จำนวน 1 เม็ดโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ดแทนเม็ดที่ลืมรับประทาน ในกรณีลืมรับประทานยาใกล้กับเวลารับประทานถัดไป ให้รับประทานยาในมื้อถัดไปในขนาด 1 เม็ด โดยข้ามยาในมื้อที่ลืมไปและไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ด

ข้อควรระวังของการใช้ยา Gentamicin

- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่แพ้ยาเจนตาไมซิน หรือแพ้ยาในกลุ่มอะมิโนไกลโคลไซด์ (aminoglycoside) อื่น - ห้ามใช้ยาในรูปแบบยาหยอดหูในผู้ป่วยแก้วหูทะลุ - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วย myasthenia gravis - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีกลุ่มอาการพาร์กินสันส์นิซึม หรือภาวะอื่นที่เกี่ยวข้องกับอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน - ระวังการใช้ยานี้ผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของการได้ยิน - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยหูชั้นกลางอักเสบ - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคไต - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยเด็ก สตรีมีครรภ์ และสตรีให้นมบุตร

ผลข้างเคียงอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา Gentamicin

ยานี้อาจก่อให้เกิดอาการอันไม่พึงประสงค์ ได้แก่ พิษต่อหู ซึ่งส่งผลต่อการได้ยิน รบกวนสมดุลย์อิเล็กโทรไลต์ (ได้แก่ ภาวะระดับแมกนีเซียมในเลือดต่ำอาจเกิดภาวะระดับแคลเซี่ยมในเลือดต่ำและระดับโพแทสเซียมในเลือดต่ำ) อาการแพ้ เกิดความผิดปกติต่อเม็ดเลือด คลื่นไส้ อาเจียน เพิ่มระดับเอนไซม์อะมิโนทรานสเฟอเรส (aminotransferase) และระดับบิลิรูบินในกระแสเลือด พิษต่อระบบประสาท (ได้แก่ กลุ่มอาการทางสมอง สับสน เห็นภาพหลอน อาการชัก ซึมเศร้า) อาการอันไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง ได้แก่ เกิดพิษต่อไต กดระบบทางเดินหายใจ กล้ามเนื้อชา และการแพ้ยาแบบ anaphylaxis

ข้อมูลการใช้ยา Gentamicin ในสตรีมีครรภ์และสตรีให้นมบุตร

สำหรับการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ ตัวยาจัดอยู่ในกลุ่ม category C คือ ควรระมัดระวังการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ สำหรับสตรีให้นมบุตร ควรระวังการใช้ยา และยาฉีดจัดอยู่ในกลุ่ม category D คือ ไม่แนะในการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ เว้นแต่ในกรณีช่วยชีวิตหรือรักษาอาการรุนแรงที่ยาที่ปลอดภัยกว่ารักษาไม่ได้ผล

ประเภทของยาตามองค์การอาหารและยา ประเทศไทย 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

  1. ยาหยอดตา และยาฉีด ยาจัดอยู่ในกลุ่มยาอันตราย จำหน่ายเฉพาะในร้านขายยาแผนปัจจุบันที่มีเภสัชกรชั้นหนึ่งเป็นผู้จ่ายยาเท่านั้น
  2. ยาใช้ทาภายนอก จัดอยู่ในกลุ่มของยาใช้ภายนอก

ข้อมูลการเก็บรักษายา Gentamicin

ยาในรูปแบบยาฉีด เก็บที่อุณหภูมิระหว่าง 15 ถึง 30 องศาเซลเซียส ยารูปแบบยาครีมทาผิวหนัง ยาขี้ผึ้งป้ายผิวหนังเก็บที่อุณหภูมิระหว่าง 2 ถึง 30 องศาเซลเซียส ยาในรูปแบบยาหยอดตา เก็บที่อุณหภูมิต่ำกว่า 25 องศาเซลเซียส

สิ่งที่ควรแจ้งแพทย์ เภสัชกร และพยาบาลในการสั่งใช้ยา

แพทย์และเภสัชกรสามารถให้ข้อมูลการใช้ยาอย่างปลอดภัย ผู้ป่วยควรแจ้งข้อมูลเหล่านี้แก่แพทย์หรือเภสัชกรเพื่อประโยชน์ต่อผู้ป่วยและลดความเสี่ยงในการเกิดอันตรายจากการใช้ยา

  • แจ้งข้อมูลการใช้ยารักษาโรคประจำตัว ยาที่เพิ่งรับประทานก่อนหน้านี้ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่รับประทาน (รวมถึงวิตามิน และสมุนไพร) ในกรณีมียาประจำตัวจำนวนมาก ให้พกยาเพื่อให้แพทย์หรือเภสัชกรช่วยตรวจสอบก่อนสั่งจ่ายยาใหม่ ไม่ให้เกิดอันตรกิริยาระหว่างยาที่จะได้รับใหม่และยาที่เดิมที่ผู้ป่วยใช้อยู่
  • แจ้งประวัติการแพ้ยา หรืออาการแพ้ที่เกิดขึ้นเมื่อใช้ยา ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร หรือแพ้อาหารชนิดใดอยู่ (เนื่องจากยาบางชนิดมีส่วนประกอบของไข่ขาว นม ยีสต์) อาการที่เกิดขึ้น เช่น อาการบวม เกิดผื่น หายใจลำบาก หรือให้นำบัตรแพ้ยา พกติดตัวและแสดงบัตรนี้แก่แพทย์และเภสัชกรก่อนเข้าใช้บริการสุขภาพทุกครั้ง
  • แจ้งข้อมูลในกรณีที่มีการตั้งครรภ์ หรือมีแผนที่จะตั้งครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร เนื่องจากยาบางชนิดส่งผลอันตรายต่อเด็กในครรภ์ หรือสามารถขับออกทางน้ำนมได้
  • แจ้งข้อมูลที่จะส่งผลต่อการรับประทานยา เช่น มีปัญหาการกลืนลำบาก มีปัญหาด้านการมองเห็นหรืออ่านฉลากยา วิธีการรับประทานยา เพื่อแพทย์หรือเภสัชกรจะได้ช่วยแก้ไขปัญหาได้อย่างถูกต้อง

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง


6 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Gentamicin Injection (Garamycin) Uses, Side Effects & Dosage. MedicineNet. (https://www.medicinenet.com/gentamicin-injection/article.htm)
Gentamicin Injection. MedlinePlus. (https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a682275.html)
Gentamicin: Side Effects, Uses & Dosage for This Antibiotic (https://www.rxlist.com/consumer_gentamicin/drugs-condition.htm)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป