เจนตาไมซิน หรือที่รู้จักกันในชื่อการค้า การาไมซิน (Garamycin) เป็นยาปฏิชีวนะที่ใช้ในการรักษาการติดเชื้อแบคทีเรียหลายชนิด ประกอบด้วยการติดเชื้อในกระดูก เยื่อบุหัวใจอักเสบ การอักเสบที่อุ้งเชิงกราน เยื่อหุ้มสมองอักเสบ ปอดบวม การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ ยาเจนตาไมซินไม่มีฤทธิ์ในการรักษาการติดเชื้อกอนอเรีย (gonorrhea) และคลาไมเดีย (chlamydia) รูปแบบการบริหารยาเจนตาไมซินมีทั้งรูปแบบยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำ ยาฉีดเข้ากล้ามเนื้อ และยาในรูปแบบยาทาผิวหนัง ยาในรูปแบบยาทามักมีการใช้ในแผลไฟไหม้ หรือการติดเชื้อบริเวณรอบนอกดวงตา ยาเจนตาไมซินส่งผลต่อการทำงานของหูชั้นในและเป็นพิษต่อไต ผลต่อหูชั้นใน ได้แก่ ส่งผลต่อการทรงตัว และการสูญเสียการได้ยินแบบถาวร เจนตาไมซิน ถูกค้นพบในปีค.ศ. 1963 ยาเจนตาไมซินอยู่ในบัญชียาหลักขององค์การอนามัยโลกยาถูกผลิตขึ้นจากแบคทีเรีย Micromonospora purpurea
ตัวอย่างยี่ห้อของยา Gentamicin ที่มีจำหน่ายในประเทศไทย
| Gentaderm - ยาครีม ความเข้มข้น 1% | T.O. Chemicals |
| Gental - ยาฉีด ความเข้มข้น 80 มิลลิกรัมต่อ 2 มิลลิลิตร - ยาฉีด ความเข้มข้น 20 มิลลิกรัมต่อ 2 มิลลิลิตร - ยาครีม ขนาด 5 กรัม - ยาครีม ขนาด 500 กรัม - ยาหยอดตา ความเข้มข้น 3 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร | General Drugs House |
| Gentamicin Vesco - ยาฉีด ความเข้มข้น 40 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร | Vesco Pharma |
| Genta-Oph - ยาหยอดตา ความเข้มข้น 3% | Seng Thai |
| Gentawin - ยาฉีด ความเข้มข้น 80 มิลลิกรัมต่อ 2 มิลลิลิตร | General Drugs House |
| Grammicin - ยาฉีด ความเข้มข้น 10 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร - ยาฉีด ความเข้มข้น 40 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร | Siam Bheasach |
| Grammixin - ยาครีม ความเข้มข้น 0.1% | Siam Bheasach |
| Miramycin - ยาฉีด ความเข้มข้น 80 มิลลิกรัมต่อ 2 มิลลิลิตร | Atlantic Lab |
| Skinfect - ยาครีม ความเข้มข้น 0.1% | Bangkok Lab & Cosmetic |
| Gencidal - ยาฉีด ความเข้มข้น 10 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร - ยาฉีด ความเข้มข้น 40 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร - ยาครีม ความเข้มข้น 0.1% | บริษัท ไทยนครพัฒนา จำกัด |
| Gentacin - ยาฉีด ความเข้มข้น 40 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร - ยาครีม ความเข้มข้น 0.1% | บริษัท โอลัน-เคมเมด จำกัด |
| Gentrex - ยาครีม ความเข้มข้น 0.1% | ห้างหุ้นส่วนจำกัด แสงไทยกำปะนี |
| Versigen - ยาครีม ความเข้มข้น 0.1% | ห้างหุ้นส่วนจำกัด จิวบราเดอร์ส |
โรค และอาการที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยานี้บรรเทา
- ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อในเยื่อบุดวงตา
- ข้อบอกใช้สำหรับหูชั้นนอกอักเสบ
- ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อรุนแรง
- ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
- ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อที่บริเวณผิวหนัง
กลไกการออกฤทธิ์ของยา Gentamicin
กลไกการออกฤทธิ์ของยาคือ เจนตาไมซิน เป็นยาต้านแบคทีเรียในกลุ่ม อะมิโนไกลโคไซด์ (aminoglycoside) ออกฤทธิ์ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน โดยจับกับไรโบโซม ซับยูนิต 30S และ 50S ทำให้เกิดการยับยั้งกระบวนการ transpeptidation หรือ translocation ของบริเวณที่ถูกจับด้วยตัวยา เป็นผลให้เกิดการชะงักของการเติบโตของเซลล์
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ข้อบ่งใช้ของยา Gentamicin
ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อในเยื่อบุดวงตา ยาในรูปแบบยาหยอดตา ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ยาหยอดตา ความเข้มข้น 0.3% หยอดหนึ่งถึงสองหยดลงตาข้างที่มีอาการ 6 ครั้งต่อวัน ในการติดเชื้อรุนแรง ขนาดยาเริ่มต้น หยอดหนึ่งถึงสองหยดทุก 15 นาที และลดความถี่ในการหยอดยาลงเมื่อสามารถควบคุมอาการติดเชื้อได้ ยาขี้ผึ้งป้ายตา ความเข้มข้น 0.3% ป้ายลงบนถุงเยื่อตา วันละสองถึงสามครั้ง ขนาดการใช้ยาในเด็กใช้ยาขนาดเดียวกับในผู้ใหญ่ ข้อบอกใช้สำหรับหูชั้นนอกอักเสบ ยาในรูปแบบยาหยอดหู ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาหยอดหูความเข้มข้น 0.3% หยอดสองถึงสามหยดบริเวณหูข้างที่มีอาการ วันละสามถึงสี่ครั้ง และก่อนนอน ขนาดการใช้ยาในเด็กใช้ยาขนาดเดียวกับในผู้ใหญ่ ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อรุนแรง ยาในรูปแบบยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำ ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ 3 ถึง 5 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ทุก 8 ชั่วโมง เป็นเวลา 7 ถึง 10 วัน โดยสามารถให้ยาผ่านการฉีดเข้ากล้ามเนื้อ หรือการฉีดเข้าหลอดเลือดดำช้าๆ เป็นเวลา 2 ถึง 3 นาที หรือให้ยาแบบ infusion ผ่านหลอดเลือดดำ เวลาที่ให้ยาควรน้อยกว่า 20 ถึง 30 นาที ขนาดการใช้ยาในเด็ก 3 ถึง 7.5 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมต่อวัน แบ่งให้ยาสามครั้ง ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ ยาในรูปแบบยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำ ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ 160 มิลลิกรัม วันละครั้ง ข้อบ่งใช้สำหรับการติดเชื้อที่บริเวณผิวหนัง ยาในรูปแบบยาทาผิวหนัง ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาครีมหรือยาขี้ผึ้ง ความเข้มข้น 0.1% ทาลงบนบริเวณที่มีการติดเชื้อรา วันละสามถึงสี่ครั้ง ขนาดการใช้ยาในเด็ก ใช้ยาขนาดเดียวกับในผู้ใหญ่
ข้อปฏิบัติเมื่อลืมรับประทานยา Gentamicin
หากลืมรับประทานยาตามเวลาปกติที่รับประทาน ถ้าปกติรับประทาน 1 เม็ด ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้จำนวน 1 เม็ดโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ดแทนเม็ดที่ลืมรับประทาน ในกรณีลืมรับประทานยาใกล้กับเวลารับประทานถัดไป ให้รับประทานยาในมื้อถัดไปในขนาด 1 เม็ด โดยข้ามยาในมื้อที่ลืมไปและไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ด
ข้อควรระวังของการใช้ยา Gentamicin
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่แพ้ยาเจนตาไมซิน หรือแพ้ยาในกลุ่มอะมิโนไกลโคลไซด์ (aminoglycoside) อื่น - ห้ามใช้ยาในรูปแบบยาหยอดหูในผู้ป่วยแก้วหูทะลุ - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วย myasthenia gravis - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีกลุ่มอาการพาร์กินสันส์นิซึม หรือภาวะอื่นที่เกี่ยวข้องกับอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน - ระวังการใช้ยานี้ผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของการได้ยิน - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยหูชั้นกลางอักเสบ - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคไต - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยเด็ก สตรีมีครรภ์ และสตรีให้นมบุตร
ผลข้างเคียงอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา Gentamicin
ยานี้อาจก่อให้เกิดอาการอันไม่พึงประสงค์ ได้แก่ พิษต่อหู ซึ่งส่งผลต่อการได้ยิน รบกวนสมดุลย์อิเล็กโทรไลต์ (ได้แก่ ภาวะระดับแมกนีเซียมในเลือดต่ำอาจเกิดภาวะระดับแคลเซี่ยมในเลือดต่ำและระดับโพแทสเซียมในเลือดต่ำ) อาการแพ้ เกิดความผิดปกติต่อเม็ดเลือด คลื่นไส้ อาเจียน เพิ่มระดับเอนไซม์อะมิโนทรานสเฟอเรส (aminotransferase) และระดับบิลิรูบินในกระแสเลือด พิษต่อระบบประสาท (ได้แก่ กลุ่มอาการทางสมอง สับสน เห็นภาพหลอน อาการชัก ซึมเศร้า) อาการอันไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง ได้แก่ เกิดพิษต่อไต กดระบบทางเดินหายใจ กล้ามเนื้อชา และการแพ้ยาแบบ anaphylaxis
ข้อมูลการใช้ยา Gentamicin ในสตรีมีครรภ์และสตรีให้นมบุตร
สำหรับการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ ตัวยาจัดอยู่ในกลุ่ม category C คือ ควรระมัดระวังการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ สำหรับสตรีให้นมบุตร ควรระวังการใช้ยา และยาฉีดจัดอยู่ในกลุ่ม category D คือ ไม่แนะในการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ เว้นแต่ในกรณีช่วยชีวิตหรือรักษาอาการรุนแรงที่ยาที่ปลอดภัยกว่ารักษาไม่ได้ผล
ประเภทของยาตามองค์การอาหารและยา ประเทศไทย
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
- ยาหยอดตา และยาฉีด ยาจัดอยู่ในกลุ่มยาอันตราย จำหน่ายเฉพาะในร้านขายยาแผนปัจจุบันที่มีเภสัชกรชั้นหนึ่งเป็นผู้จ่ายยาเท่านั้น
- ยาใช้ทาภายนอก จัดอยู่ในกลุ่มของยาใช้ภายนอก
ข้อมูลการเก็บรักษายา Gentamicin
ยาในรูปแบบยาฉีด เก็บที่อุณหภูมิระหว่าง 15 ถึง 30 องศาเซลเซียส ยารูปแบบยาครีมทาผิวหนัง ยาขี้ผึ้งป้ายผิวหนังเก็บที่อุณหภูมิระหว่าง 2 ถึง 30 องศาเซลเซียส ยาในรูปแบบยาหยอดตา เก็บที่อุณหภูมิต่ำกว่า 25 องศาเซลเซียส
สิ่งที่ควรแจ้งแพทย์ เภสัชกร และพยาบาลในการสั่งใช้ยา
แพทย์และเภสัชกรสามารถให้ข้อมูลการใช้ยาอย่างปลอดภัย ผู้ป่วยควรแจ้งข้อมูลเหล่านี้แก่แพทย์หรือเภสัชกรเพื่อประโยชน์ต่อผู้ป่วยและลดความเสี่ยงในการเกิดอันตรายจากการใช้ยา
- แจ้งข้อมูลการใช้ยารักษาโรคประจำตัว ยาที่เพิ่งรับประทานก่อนหน้านี้ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่รับประทาน (รวมถึงวิตามิน และสมุนไพร) ในกรณีมียาประจำตัวจำนวนมาก ให้พกยาเพื่อให้แพทย์หรือเภสัชกรช่วยตรวจสอบก่อนสั่งจ่ายยาใหม่ ไม่ให้เกิดอันตรกิริยาระหว่างยาที่จะได้รับใหม่และยาที่เดิมที่ผู้ป่วยใช้อยู่
- แจ้งประวัติการแพ้ยา หรืออาการแพ้ที่เกิดขึ้นเมื่อใช้ยา ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร หรือแพ้อาหารชนิดใดอยู่ (เนื่องจากยาบางชนิดมีส่วนประกอบของไข่ขาว นม ยีสต์) อาการที่เกิดขึ้น เช่น อาการบวม เกิดผื่น หายใจลำบาก หรือให้นำบัตรแพ้ยา พกติดตัวและแสดงบัตรนี้แก่แพทย์และเภสัชกรก่อนเข้าใช้บริการสุขภาพทุกครั้ง
- แจ้งข้อมูลในกรณีที่มีการตั้งครรภ์ หรือมีแผนที่จะตั้งครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร เนื่องจากยาบางชนิดส่งผลอันตรายต่อเด็กในครรภ์ หรือสามารถขับออกทางน้ำนมได้
- แจ้งข้อมูลที่จะส่งผลต่อการรับประทานยา เช่น มีปัญหาการกลืนลำบาก มีปัญหาด้านการมองเห็นหรืออ่านฉลากยา วิธีการรับประทานยา เพื่อแพทย์หรือเภสัชกรจะได้ช่วยแก้ไขปัญหาได้อย่างถูกต้อง
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
