โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ เป็นการติดเชื้อที่เยื่อหุ้มที่ปกป้องสมองกับไขสันหลังอยู่ ภาวะนี้สามารถเกิดได้กับทุกคน แต่จะพบบ่อยในเด็กทารก เด็กเล็ก และวัยรุ่น หากไม่รีบรักษา จะทำให้เกิดภาวะโลหิตเป็นพิษ และความเสียหายถาวรแก่สมอง ซึ่งอาจทำให้เกิดความรุนแรงถึงแก่ชีวิตได้
สาเหตุของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบมักเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย หรือไวรัส แต่แพทย์มักพบภาวะนี้จากการติดเชื้อจากไวรัสบ่อยที่สุด ซึ่งจะมีความรุนแรงน้อยกว่าการติดเชื้อจากแบคทีเรีย
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
เชื้อไวรัส และเชื้อแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ มีหลายชนิด ดังนี้
- แบคทีเรียไข้กาฬหลังแอ่น (Meningococcal Disease) มีหลายชนิด มีชื่อเรียกต่างกันเช่น A B C W X Y และ Z
- แบคทีเรียปอดอักเสบ
- แบคทีเรียโมฟิลุส อินฟลูเอนเซ ชนิดบี (Haemophilus influenzae type B: Hib)
- เอนเทอโรไวรัส (Enterovirus) ไวรัสที่ทำให้เกิดการติดเชื้อในกระเพาะที่ไม่รุนแรง
- ไวรัสคางทูม (Mumps Virus)
- ไวรัสโรคเริม (Herpes Simplex Virus)
นอกจากเชื้อไวรัส และเชื้อแบคทีเรียแล้ว มีภาวะทางการแพทย์หลายชนิดที่ทำให้เกิดโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้ เช่น
- โรคลูปัส และโรคความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน และการอักเสบอื่นๆ
- โรคมะเร็งที่มีการแพร่กระจายไปยังสมอง เช่น โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว โรคมะเร็งเต้านม และโรคมะเร็งปอด
- โรคข้ออักเสบชนิดรูมาตอยด์ (rheumatoid arthritis)
- กลุ่มอาการเบเซ็ท (Behcet's syndrome) ซึ่งเป็นการอักเสบของหลอดเลือด
- กลุ่มอาการโจเกรน (Sjogren's disease) เป็นโรคความผิดปกติของภูมิคุ้มกันของร่างกายที่เกิดกับต่อมต่างๆ
- ศีรษะได้รับการกระทบกระเทือนหรือจากการผ่าตัดสมอง
- การใช้ยาบางชนิด สามารถทำให้เกิดโรคนี้ได้เช่นกัน เช่น
- ยาปฏิชีวนะบางชนิด
- ยากลุ่ม Non-steroidal inflammatory drugs (NSAIDs)
- ยาเคมีบำบัด
- ยาดมสลบที่ให้ทางไขสันหลัง
- ยากดภูมิ เช่น Azathioprine (Imuran)
อาการของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
อาการที่พบบ่อยของโรคนี้ คือ มีไข้เฉียบพลัน ปวดหัวรุนแรง และคอแข็ง ซึ่งเป็นอาการเริ่มต้นที่พบบ่อยในผู้ป่วยวัยเด็ก และผู้ใหญ่ ส่วนอาการอื่นๆ ที่พบได้บ่อยประกอบด้วย
- คลื่นไส้ และอาเจียน
- กลัวแสง หรือไวต่อแสงจ้า
- สับสน และไม่มีสมาธิ
นอกจากนี้ ผู้ที่เป็นโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อไวรัส ยังอาจมีอาการเพลีย เบื่ออาหาร และมีปัญหาเกี่ยวกับการนอนหลับ เช่น ง่วงนอน ตื่นยาก
อาการของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียมักจะเกิดขึ้นหลังจากการติดเชื้อประมาณ 3-7 วัน และอาจเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว หรือใช้เวลาหลายวันก็ได้
นอกจากนี้ ระยะหลังของการดำเนินโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียนั้น อาจมีอาการรุนแรง และเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ เช่น ชัก ไม่มีสติ เกิดโรคเส้นเลือดสมอง หรืออาจทำให้เสียชีวิตได้
โปรแกรมตรวจสุขภาพวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 99 บาท ลดสูงสุด 96%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
ส่วนผู้ที่รอดชีวิตจากโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียขั้นรุนแรง (หรือบางครั้งอาจเกิดจากเชื้อไวรัส) อาจมีภาวะแทรกซ้อนหลังจากการเป็นโรค เช่น
- สมองถูกทำลาย
- สูญเสียการได้ยิน หรือการมองเห็น
- มีปัญหาทางการเรียนรู้ และพฤติกรรม
- มีปัญหาเกี่ยวกับการทรงตัว และการประสานงานระหว่างอวัยวะต่างๆ
- เป็นโรคลมชัก
อาการแสดงของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบในทารกแรกเกิด
อาการแสดงของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบในทารกแรกเกิดประกอบด้วย
- ไข้
- ซึมลง
- กระสับกระส่ายหรือร้องกวน
- อาเจียนบ่อย
- รับนมได้น้อย
- คลำได้จุดนิ่มๆ ที่ศีรษะ (เป็นบริเวณที่กะโหลกศีรษะยังไม่ปิดด้านหน้าซึ่งมีการโป่งออก)
- รีเฟลกซ์ผิดปกติ
- หายใจเร็ว
- ซึม
- หลับตลอดเวลาหรือปลุกลำบาก
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากปรสิต (Primary Amebic Meningoencephalitis: PAM)
การติดเชื้ออะมีบาชื่อ Naegleria fowleri สามารถทำให้เกิดโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากปรสิตที่พบได้น้อยมาก ซึ่งเรียกว่า "Primary Amebic Meningoencephalitis: PAMW ซึ่งมีการอักเสบของสมองร่วมด้วย
อาการเริ่มต้นของโรคนี้ก็คือปวดหัว ไข้ คอแข็ง คลื่นไส้ และอาเจียน จะเริ่มภายใน 7 วันแรกของการติดเชื้อปรสิต และเมื่อการติดเชื้อดำเนินไปมากขึ้น อาจทำให้เกิดอาการ
- สับสน
- ไม่สนใจผู้คนหรือสิ่งรอบข้าง
- สูญเสียการทรงตัว
- ชัก
- เห็นภาพหลอน
การวินิจฉัยโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
แพทย์มักวินิจฉัยโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบโดย...
- การตรวจเลือด เพื่อแสดงให้เห็นว่า คุณมีภูมิคุ้มกัน หรือมีโปรตีนประหลาดซึ่งอาจแสดงถึงการติดเชื้อ
- การทำ CT Scan สมอง ซึ่งอาจแสดงถึงการอักเสบโดยเฉพาะบริเวณเยื่อหุ้มสมอง หรือตรวจเพื่อให้คุณรู้ว่า มีโรคแทรกซ้อนอื่นๆ เพิ่มเติมหรือไม่ เช่น สมองถูกทำลาย เลือดออกภายในสมอง
- การเจาะน้ำไขสันหลัง เพื่อตรวจดูสัดส่วนของเม็ดเลือดขาว เลือด โปรตีน และน้ำตาล รวมถึงตรวจหาเชื้อที่ก่อโรคซึ่งทำให้สามารถระบุยาที่เหมาะสมกับการฆ่าเชื้อนั้นๆ ได้
แต่แพทย์จะหลีกเลี่ยงการตรวจวิธีนี้ หากคุณมีภาวะบางอย่างที่ไม่ปลอดภัยในการเจาะน้ำไขสันหลังไปตรวจ เช่น มีหนอง มีการอักเสบของมอง
การรักษาโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
การรักษาโรคเยื่อหุ้มสมองที่ได้รับความนิยม มีดังนี้
- การให้ยาปฏิชีวนะเข้าทางเส้นเลือด
- การป้อนของเหลวผ่านทางเส้นเลือดโดยตรง
- การสวมหน้ากากออกซิเจน หากผู้ป่วยมีอาการหายใจลำบาก
- การใช้ยาสเตียรอยด์เพื่ดลดอาการสมองบวม
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบเป็นโรคที่ส่งผลกระทบรุนแรงต่อการเรียนรู้ การมองเห็น ความรู้สึกนึกคิด รวมถึงวิถีชีวิตประจำวันของผู้ป่วยที่ต้องอยู่ร่วมกับผู้อื่น นอกจากนี้ ท่าทางการเดิน การเคลื่อนไหวของผู้ป่วยยังอาจไม่เหมือนเดิมอีกต่อไปเมื่อโรคนี้ลุกลามรุนแรง
หากคุณมีอาการผิดปกติที่คล้ายกับอาการโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ ให้รีบไปตรวจวินิจฉัยกับแพทย์ เพื่อหาทางรักษาโดยเร็วที่สุด
เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจสุขภาพผู้หญิง ผู้ชายทุกวัย จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android
ผมปวดหัวเวลาก้มหัวลงมาอะคับ แต่ผมเคย เป็นติดเชื้อในเยื่อหุ้มสมองมาอะคับจะเกี่ยวกันไหมคับ