หากคุณมีอาการท้องอืด ท้องเดิน ปวดท้อง หรืออาการแปลกๆ หลังจากกินอาหารบางชนิดเป็นประจำ นั่นอาจเป็นอาการของภาวะ "ภูมิแพ้อาหารแฝง" ก็ได้
ทั้งนี้การคาดเดา และหลีกเลี่ยงอาหารที่เป็นสาเหตุของอาการแพ้แฝงนั้นค่อนข้างยาก เนื่องจากไม่แสดงอาการทันทีเหมือนภูมิแพ้อาหาร ดังนั้นการตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงจึงเป็นทางเลือกที่ดีของผู้ที่มีปัญหานี้
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
รู้จักภูมิแพ้อาหารแฝง
ภาวะภูมิแพ้อาหารแฝง (Food intolerance) คือภาวะที่ร่างกายไม่สามารถย่อยอาหารบางชนิดได้ตามปกติ เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ แต่สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดมีด้วยกัน 2 อย่าง คือ
- ร่างกายขาดเอนไซม์ที่จำเป็นสำหรับการย่อยอาหารนั้นๆ ทำให้ไม่สามารถย่อย และดูดซึมไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ร่างกายไวต่อสารบางชนิดในอาหาร เช่น สารปรุงแต่ง หรือสารที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติในอาหาร โดยอาการจะมีมากขึ้นเมื่อรับประทานอาหารนั้นๆ มากเกินไป
กลไกการเกิดภูมิแพ้อาหารแฝงจะเกิดขึ้นในระบบย่อยอาหาร ทำให้ใช้เวลานานหลายชั่วโมงกว่าจะแสดงอาการ หรือบางครั้งก็นานเป็นวันๆ
อาการที่เกิดจากภูมิแพ้อาหารแฝงจะไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อระบบต่างๆ ของร่างกาย นอกจากทำให้เกิดอาการเล็กๆ น้อยๆ ตามมา เช่น ท้องอืด ท้องเสีย ท้องผูก หรือมีผื่นคัน
ความแตกต่างระหว่างภูมิแพ้อาหารแฝงกับการแพ้อาหาร
การแพ้อาหาร (Food allergy) เป็นกลไกที่ระบบภูมิคุ้มกันตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ในอาหาร มักมีอาการเกิดขึ้นทันที โดยอาจมีอาการตั้งแต่ในระดับเล็กน้อยไปจนถึงรุนแรง
การแพ้อาหารจะส่งผลต่อระบบต่างๆ ในร่างกาย และหากผู้ป่วยมีอาการแพ้รุนแรงอาจนำไปสู่การเสียชีวิตได้
อาการแพ้อาหารที่พบบ่อย ได้แก่
ตรวจภูมิแพ้และภาวะแพ้วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 1,376 บาท ลดสูงสุด 69%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
- บวมตามใบหน้า รอบดวงตา ริมฝีปาก ลิ้น และในลำคอ
- กลืนอาหารลำบาก
- หายใจลำบาก หายใจติดขัด
- เวียนศีรษะคล้ายจะเป็นลม
- คลื่นไส้อาเจียน
- ท้องเสียรุนแรง
- หมดสติ
อย่างไรก็ตาม บางครั้งการแยกระหว่างภาวะภูมิแพ้อาหารแฝง และภาวะแพ้อาหาร ก็ทำได้ยาก เพราะมีอาการคล้ายกันจึงมักเกิดความสับสนขึ้น
หากไม่แน่ใจ ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยที่ถูกต้อง โดยเฉพาะเมื่อมีอาการแพ้อาหารอย่างรุนแรง
ภูมิแพ้อาหารแฝงเกิดจากอะไรได้บ้าง?
อาหารที่ทำให้เกิดภูมิแพ้อาหารแฝงนั้นมีมากกว่า 200 ชนิด โดยชนิดที่มักพบว่า เป็นสาเหตุของภูมิแพ้อาหารแฝง ได้แก่
- นม และผลิตภัณฑ์จากนมทั้งหลาย เช่น ชีส โยเกิร์ต
- เมล็ดธัญพืชที่มีกลูเตน
- อาหารที่ทำให้มีแก๊สในท้องมาก เช่น ถั่ว กะหล่ำปลี
นอกจากนี้สารอาหารอื่นๆ ที่ผสมในอาหาร หรือสารที่พบในอาหารก็ทำให้เกิดภาวะภูมิแพ้อาหารแฝงได้ เช่น
- ผงชูรส หรือโมโนโซเดียมกลูตาเมต (MSG)
- คาเฟอีนในกาแฟ และชา
- แอลกอฮอล์
- สารให้ความหวานแทนน้ำตาล
- สารฮีสทามีนที่พบได้ในอาหารบางชนิด เช่น เห็ด อาหารดอง หรืออาหารอื่นๆ ที่ผ่านขั้นตอนการถนอมอาหาร
- สารพิษ เชื้อรา ไวรัส และแบคทีเรียที่ปนเปื้อนมาในอาหาร
- สีผสมอาหาร สารกันเสีย และวัตถุปรุงแต่งกลิ่นรส
สังเกตอาการภูมิแพ้อาหารแฝงของตัวคุณเอง
อาการของภาวะภูมิแพ้อาหารแฝงมักจะไม่แสดงในทันที แต่อาจเกิดขึ้นในหลายชั่วโมง หรือหลายวันหลังจากรับประทานอาหารที่เป็นสาเหตุเข้าไปแล้ว
อาการแพ้อาหารแฝงที่พบบ่อย มีดังนี้
ตรวจภูมิแพ้และภาวะแพ้วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 1,376 บาท ลดสูงสุด 69%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
อาการเหล่านี้อาจไม่ใช่อาการของภูมิแพ้อาหารแฝงเสมอไป แต่อาจมาจากปัญหาสุขภาพอื่นๆ หรือเป็นอาการแพ้อาหารที่รุนแรงได้ หากมีอาการแพ้บ่อยๆ หรืออาการแพ้รุนแรง ควรไปพบแพทย์
วิธีตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง
คุณสามารถสำรวจอาการแพ้อาหารแฝงได้ด้วยตัวเอง ดังนี้
- จดบันทึกว่า รับประทานอาหารชนิดใดไปบ้าง และมีอาการเกิดขึ้นหลังจากนั้นหรือไม่ นานเท่าไรกว่าจะมีอาการ
- ลองงดรับประทานอาหารที่สงสัยว่า เป็นสาเหตุ ทีละชนิด โดยงดรับประทานเป็นเวลา 2-6 สัปดาห์ เพื่อดูว่า อาการแพ้อาหารแฝงนั้นหายไปหรือไม่
- ลองกลับไปรับประทานอาหารนั้นอีกครั้ง หากกลับมามีอาการอีกก็เป็นไปได้ว่า อาหารชนิดนั้นเป็นสาเหตุของการแพ้
อีกวิธีหนึ่งคือ "การตรวจเลือดหาสารก่อภูมิต้านทาน (Food specific IgG)" เพื่อดูว่า มีภูมิแพ้แฝงต่ออาหารชนิดใดบ้าง วิธีนี้อาจช่วยระบุภูมิแพ้อาหารแฝงได้หลายชนิด เพราะสามารถตรวจอาหารได้สองร้อยกว่าชนิดในคราวเดียว
อย่างไรก็ตาม วิธีนี้จะมีราคาค่อนข้างสูง และอาจต้องใช้เวลานานกว่าจะทราบผลการตรวจ
เด็กอายุ 3 เดือน สามารถตรวจภูมิแพ้อาหารได้ไหม
การตรวจภูมิแพ้อาหาร เป็นการตรวจเพื่อดูแอนตี้บอดี้ชนิด IgG ที่เป็นปฏิกิริยาต่ออาหารนั้นๆ โดยปกติแล้วร่างกายต้องเคยได้รับสิ่งๆ นั้นเข้าไปในร่างกายก่อนจึงจะกระตุ้นภูมิคุ้มกันชนิดนี้ได้
เราจึงสามารถนำเลือดมาตรวจหาแอนตี้บอดี้นี้ ในปัจจุบัน ยังไม่มีการยืนยันถึงผลประโยชน์ชัดเจนของการตรวจชนิดนี้ และอาจพบภูมิแพ้แฝงได้ในคนปกติ
ในเด็กอายุน้อย อาหารส่วนใหญ่ที่เคยรับมาตลอดจะเป็นนมแม่ ร่างกายจึงยังไม่มีแอนตี้บอดี้ชนิดนี้ เมื่อนำเลือดไปตรวจจะไม่สามารถตรวจพบได้ จึงยังไม่แนะนำให้ตรวจ
การเตรียมตัวก่อนตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง
- ก่อนวันตรวจสุขภาพควรนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
- ควรสวมเสื้อที่ถอดง่าย สะดวกต่อการเจาะเลือดที่ข้อพับแขน
- ไม่ต้องงดน้ำ งดอาหาร
- ไม่จำเป็นต้องงดยาแก้แพ้จำพวกแอนตี้ฮิสทามีน (Antihistamine) ก่อนการตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง
- ควรงดยาสเตียรอยด์ก่อนการตรวจ 1 สัปดาห์ ถึง 1 เดือน ขึ้นอยู่กับตัวยา แต่ไม่ควรหยุดรับประทานยาสเตียรอยด์ทันที ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเพื่อความปลอดภัย
สิ่งที่ควรทำหลังทราบผลตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง
หลีกเลี่ยงอาหารที่เป็นต้นเหตุ และรอจนกว่าอาการจะหายไป เพื่อให้ร่างกายกำจัดอาหารชนิดนั้นๆ ออกไปให้หมดก่อน
เว้นระยะนานพอสมควรจึงค่อยกลับไปรับประทานได้อีกครั้ง แต่ควรจำกัดปริมาณแต่น้อยๆ ก่อนจะเพิ่มปริมาณขึ้นทีละน้อยเพื่อดูว่า สามารถรับประทานได้แค่ไหนโดยไม่ทำให้อาการแพ้แฝงกำเริบ
ตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงที่ไหนดี?
ปัจจุบันโรงพยาบาล และคลินิกหลายแห่งล้วนมีบริการตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง โดยมีค่าใช้จ่าย และรายละเอียดการตรวจที่แตกต่างกันไป
ราคาตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงจะขึ้นอยู่กับจำนวนรายการที่ตรวจ ส่วนมากราคาจะอยู่ที่ประมาณ 10,000 บาทขึ้นไป โดยสามารถโทรสอบถามข้อมูลเหล่านี้กับทางสถานพยาบาลที่สนใจได้โดยตรง
อ่านเพิ่มเติม: รีวิวประสบการณ์ตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง 222 ชนิด ที่ N Health
เปรียบเทียบราคาตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง
โรงพยาบาล/คลินิก (ชื่อแพ็กเกจ) |
|||
ตัวอย่างรายการตรวจ |
|||
กลุ่มผลิตภัณฑ์จากนม และไข่ |
✓ |
✓ |
✓ |
ธัญพืช กลุ่มมีกลูเตน |
✓ |
✓ |
✓ |
ธัญพืช กลุ่มไม่มีกลูเตน |
✓ |
✓ |
✓ |
ผัก |
✓ |
✓ |
✓ |
✓ |
✓ |
✓ |
|
ข้าวสาลี |
✓ |
✓ |
✓ |
ปลา และอาหารทะเล |
✓ |
✓ |
✓ |
เนื้อสัตว์ |
✓ |
✓ |
✓ |
สมุนไพรและเครื่องเทศ |
✓ |
✓ |
✓ |
ถั่ว พืชเมล็ด |
✓ |
✓ |
✓ |
ราคา* |
16,500 |
23,000 |
19,500 |
(*ราคาข้างต้นอาจมีการเปลี่ยนแปลง และอาจยังไม่รวมค่าแพทย์หรือค่ายา)
ถึงแม้ภาวะภูมิแพ้อาหารแฝงจะไม่เป็นอันตรายแก่ชีวิต แต่ก็เป็นอุปสรรคต่อการใช้ชีวิตไม่น้อย การสำรวจอาการ และอาหารที่แพ้แฝงตามคำแนะนำข้างต้นจะช่วยให้อาการของผู้ป่วยดีขึ้นได้
หากยังไม่ประสบความสำเร็จ อาจลองไปพบแพทย์เพื่อรับคำแนะนำในการปฏิบัติตัว หรือตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงให้ทราบสาเหตุที่แน่ชัด เพื่อจะได้หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้อย่างถูกต้อง
ดูแพ็กเกจตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจเหล่านี้ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android
