ความหมาย เป็นการอักเสบของท่อปัสสาวะหรือหลอดปัสสาวะ พบบ่อยร่วมกับการติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (Sexually transmitted diseases; STDs) การติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ และจะมีไตอักเสบร่วมด้วย

สาเหตุ มักเกิดจากการติดเชื้อ Gonorrhea, Chlamydia และเชื้อแบคทีเรียตัวอื่นๆ ในผู้หญิงอาจเกิดจากสเปรย์น้ำหอมที่อยู่ในกระดาษทิชชูสำหรับเช็ดหลังการขับถ่าย ผ้าอนามัย การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ เชื้อที่อยู่ในเยื่อเมือกในช่องคลอด สิ่งระคายเคืองที่มาสัมผัสกับท่อปัสสาวะเป็นสาเหตุของท่อปัสสาวะอักเสบ สิ่งระคายเคืองทำให้เกิดการอักเสบ เยื่อเมือกจะบวม แดง เจ็บ และรู้สึกระคายเคือง อาจทำให้เกิดหนอง มีหนองในปัสสาวะ ซึ่งเป็นข้อบ่งชี้ของท่อปัสสาวะอักเสบ

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ

ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

กด

พยาธิสรีรภาพ อาการคล้ายกับกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ในผู้หญิงจะพบบ่อยว่ามีประวัติได้รับการระคายเคืองจากสารเคมี ส่วนในผู้ชายพบว่ามีสิ่งขับหลั่งจากท่อปัสสาวะ

อาการ เมื่อถ่ายปัสสาวะมีอาการปวดหรือปวดแสบ หรืออาจถ่ายปัสสาวะบ่อย หรือถ่ายปัสสาวะทันทีที่ปวด ปัสสาวะแสบขัด มีหนองจากท่อปัสสาวะเป็นสีเหลืองหรือขาวขุ่น พบเม็ดเลือดขาวจากหนอง

การวินิจฉัยโรค จากประวัติและอาการที่ปรากฏให้เห็น จึงต้องส่งปัสสาวะเพื่อเพาะเชื้อและทดสอบว่าเชื้อจะมีความไวต่อยาอะไร การเพาะเชื้อควรตรวจดูเชื้อที่ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ว่ามีหรือไม่ เอาหนองมาย้อมสีหากพบ Gram –ve cocci ควรให้ Ceftriaxone 250 มิลลิกรัม หรือ Norfloxacin 800 มิลลิกรัม หรือ Ofloxacin 400 มิลลิกรัม รับประทานครั้งเดียว หากย้อมพบแต่เม็ดเลือดขาว ควรให้ Tetracycline 500 มิลลิกรัม วันละ 4 ครั้ง นาน 7 วัน หรือ Doxycycline 100 มิลลิกรัม วันละ 2 ครั้ง หรือ Erythromycin 500 มิลลิกรัม วันละ 4 ครั้ง นาน 7 วัน

การรักษา ขจัดสาเหตุที่ทำให้ท่อปัสสาวะอักเสบ หากมีสาเหตุจากเชื้อโรคต้องให้ยาปฏิชีวนะ แช่ก้น (Sitz baths) และกระตุ้นให้ได้น้ำเพิ่มขึ้น ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 300 มิลลิลิตรแนะนำผู้ป่วยให้หลีกเลี่ยงการร่วมเพศ หรือรักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ให้เรียบร้อยก่อน ใช้สิ่งหล่อลื่นเวลามีเพศสัมพันธ์ เพื่อลดการระคายเคืองในผู้หญิง รักษาโดยการใช้ยาเช่นเดียวกับการรักษากระเพาะปัสสาวะ แพทย์อาจใช้เอสโตรเจนสำหรับผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน หากเกิดจากการสวนคาสายยาง และมีอาการรุนแรง จะต้องเอาสายยางออก หากมีหนองจากท่อปัสสาวะ ควรใช้ผ้าเช็ดและล้างมือให้สะอาดภายหลังสัมผัส และควรแยกของใช้ต่างๆ

การพยาบาล ป้องกันท่อปัสสาวะอักเสบ ด้วยการมีเพศสัมพันธ์น้อยลง ให้ข้อมูลแก่ผู้หญิงเกี่ยวกับปัจจัยเสี่ยงที่จะทำให้ท่อปัสสาวะอักเสบที่มีสาเหตุจากเชื้ออสุจิ หลีกเลี่ยงจากสเปรย์เพื่อสุขอนามัย และน้ำหอมที่มีอยู่ในกระดาษชำระและผ้าอนามัย

ขอบคุณข้อมูลดีๆจากหนังสือ "คู่มือโรค" โดยปราณี ทู้ไพเราะ จากจากโรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย