กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD
ทีมแพทย์ HD
ตรวจสอบความถูกต้องโดย
ทีมแพทย์ HD

ท้องเสียตอนมีประจำเดือน ไข้ทับระดู สาเหตุ อาการ การรักษา และการป้องกัน

รู้จักอาการ และผลกระทบของไข้ทับฤดู พร้อมตอบข้อสงสัยที่คนมักถามต่างๆ
เผยแพร่ครั้งแรก 18 ก.พ. 2018 อัปเดตล่าสุด 12 เม.ย. 2021 ตรวจสอบความถูกต้อง 10 เม.ย. 2019 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที
ท้องเสียตอนมีประจำเดือน ไข้ทับระดู สาเหตุ อาการ การรักษา และการป้องกัน

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • ไข้ทับระดูคือ อาการป่วยระหว่างมีประจำเดือนที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนจนทำให้ร่างกายเสียสมดุล และภูมิต้านทานน้อยลง
  • ไข้ทับระดูแบ่งเป็น 2 แบบ ได้แก่ ไข้ทับระดูที่ไม่มีสภาวะโรคอื่นแอบแฝง และไข้ทับระดูที่มีสภาวะโรคอื่นแอบแฝง เช่น คลื่นไส้อาเจียน ตกขาวเป็นหนอง ซึ่งเป็นอาการที่อันตราย อาจเกิดจากโรคร้าย เช่น โรคอุ้งเชิงกรานอักเสบ หรือติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
  • วิธีรักษาไข้ทับระดูที่ไม่มีสภาวะโรคแอบแฝงเพียงแค่รับประทานยาแก้ไปตามอาการ เปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อยๆ ดื่มน้ำอุ่น ประคบถุงน้ำร้อนบริเวณที่ปวดท้อง แต่หากเป็นไข้ทับระดูแบบมีสภาวะโรคแอบแฝงจะต้องไปตรวจอย่างละเอียดกับแพทย์โดยตรง
  • การสระผมไม่ใช่ปัจจัยหลักที่ทำให้ไข้ทับระดูอาการหนักลง เพียงแต่ทำให้อุณหภูมิร่างกายเย็นลงเท่านั้น หากเป็นกังวล ให้รีบเป่าผมให้แห้ง หรือไปใช้บริการร้านทำผมแทน
  • วิธีป้องกันไข้ทับระดูที่สำคัญ คือ รู้จักป้องกันตนเองทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ และดูแลสุขอนามัยร่างกายให้สะอาดเสมอ หากรู้สึกว่า ร่างกายผิดปกติขณะมีประจำเดือนควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยอาการ (ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพหญิงได้ที่นี่)

ไข้ทับระดู หรืออาการเป็นไข้ระหว่างมีประจำเดือน เป็นอาการป่วยที่ผู้หญิงหลายคนกังวล เพราะกลัวว่าอาการจะรุนแรงจนเป็นอุปสรรคต่อการดำเนินชีวิต หรือบางรายอาจเคยได้ยินได้ฟังมาว่า ไข้ทับระดุมีอาการรุนแรงถึงแก่ชีวิตได้

ความหมายของไข้ทับระดู

ไข้ทับระดูเป็นอาการป่วยที่เกิดขึ้นระหว่างผู้หญิงมีประจำเดือน มีสาเหตุมาจากระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนเปลี่ยนแปลงไป ทำให้ร่างกายเสียสมดุล และภูมิต้านทานน้อยลงจนมีโอกาสป่วยได้ง่ายขึ้น 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจมะเร็งสำหรับผู้หญิงวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 495 บาท ลดสูงสุด 79%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

นอกจากนี้ไข้ทับระดูยังเกิดจากในขณะที่ผู้หญิงมีประจำเดือน การทำหน้าที่ของเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดต่อสู้เชื้อโรคจะลดน้อยลง เป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน

อาการไข้ทับระดู

อาการของไข้ทับระดูแบ่งออกเป็น 2 แบบ ได้แก่

1. ไข้ทับระดูที่ไม่มีสภาวะโรคอื่นแอบแฝง 

อาการทั่วไปจะมีอาการเหมือนเป็นไข้หวัดธรรมดา เช่น ปวดศีรษะ ตัวร้อน มีไข้ ปวดท้องน้อยร่วมกับการมีประจำเดือนตามปกติโดยไม่มีอาการอื่นใดๆ อีก

2. ไข้ทับระดูที่มีสภาวะโรคอื่นแอบแฝง 

เป็นไข้ทับระดูที่ค่อนข้างอันตราย เช่น มีไข้ขึ้นสูง ปวดหลัง คลื่นไส้ อาเจียน ร่วมกับอาการปวดท้องน้อย มีตกขาวปนหนองออกมา และมีกลิ่นเหม็น 

ไข้ทับระดูแบบนี้ ถ้ามีอาการรุนแรงมากขึ้นในทุกๆ รอบเดือน อาจสันนิษฐานได้ว่า เป็นโรคอุ้งเชิงกรานอักเสบ ซึ่งเกิดจากเชื้อแบคทีเรียชื่อ "คลาไมเดีย (Chlamydia trachomatis)" ซึ่งติดต่อได้จากการมีเพศสัมพันธ์ หรือทำความสะอาดบริเวณอวัยวะเพศไม่ดี 

ทั้งนี้หากผู้ติดเชื้อไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง เชื้อจะไปทำลายท่อรังไข่ และอวัยวะอื่นๆ ที่อยู่ใกล้เคียง และถ้าปล่อยให้เป็นเรื้อรังจะก่อให้เกิดโรคแทรกซ้อนตามมา นั่นคือ ภาวะมีบุตรยาก เป็นหมัน หรือตั้งครรภ์นอกมดลูก อีกทั้งบางรายอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจมะเร็งสำหรับผู้หญิงวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 495 บาท ลดสูงสุด 79%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

อาการท้องเสียตอนมีประจำเดือน

อาการท้องเสียที่เกิดขึ้นระหว่างเป็นไข้ทับระดูไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อจากการรับประทานอาหาร แต่เป็นเพราะฮอร์โมนเอสโตรเจนและฮอร์โมนเซโรโทนินลดลง ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการท้องเสียได้ และยังส่งผลให้มีอาการไม่สบายท้องอื่นๆ ด้วย เช่น ท้องอืด แน่นท้อง

การป้องกันอาการท้องเสียตอนมีประจำเดือน

ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่จะกระตุ้นให้มีอาการท้องเสียมากขึ้น เช่น อาหารที่มีรสจัด หวานจัด เผ็ดจัด มันจัด ผลไม้บางชนิด และนม รวมถึงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ด้วยเช่นกัน อีกทั้งควรหมั่นออกกำลังกายเป็นประจำก็จะช่วยลดอาการเหล่านี้ได้

การรักษาและการป้องกันไข้ทับระดู

วิธีการรักษาและป้องกันไข้ทับระดูที่ไม่มีสภาวะโรคอื่นแอบแฝงกับมีสภาวะโรคอื่นแอบแฝงจะแตกต่างกัน ดังนี้

1. ไข้ทับระดูที่ไม่มีสภาวะโรคอื่นแอบแฝง

ไข้ทับระดูสามารถรักษาตามอาการได้ทันที ถ้ามีอาการปวดศีรษะ ตัวร้อน และปวดท้องน้อย ก็ให้ใช้ยาแก้ปวดลดไข้ ยาคลายกล้ามเนื้อ หรือยาแก้ปวดประจำเดือนตามปกติ

สามารถดื่มน้ำอุ่นเพื่อขับพิษไข้ ระบายออกมาทางเหงื่อและปัสสาวะ หรือใช้ถุงน้ำร้อนประคบที่ท้องเพื่อให้เลือดประจำเดือนขับออกมาได้คล่องตัวขึ้น

นอกจากนี้ ควรดูแลทำความสะอาดอวัยวะเพศด้วยการเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อยๆ ทุก 4 ชั่วโมง เพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

2. ไข้ทับระดูที่มีสภาวะโรคอื่นแอบแฝง

หากมีอาการของไข้ทับระดูชนิดนี้ ควรรีบพบแพทย์ทันที เพื่อสอบถามซักประวัติผู้ป่วย ประวัติการใช้ยา รวมถึงประวัติการมีเพศสัมพันธ์ 

แพทย์อาจะแนะนำให้เข้ารับการตรวจภายในเพื่อตรวจดูตกขาวที่ผิดปกติ หรือเก็บเชื้อจุลินทรีย์จากสารคัดหลั่งที่อยู่ภายในช่องคลอดและปากมดลูก เพื่อตรวจหาชนิดของเชื้อโรค ร่วมกับการตรวจเลือดกับปัสสาวะ ตรวจอัลตราซาวด์ว่าตั้งครรภ์หรือไม่ มาประกอบคำวินิจฉัยโรค

ผู้ป่วยไข้ทับระดูบางรายที่มีอาการรุนแรงมาก อาจต้องใช้วิธีส่องกล้องทางหน้าท้อง หรือสอดกล้องขนาดเล็กเข้าไปเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อเพิ่มเติมด้วย

ควรรับประทานยาตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด และผู้ป่วยไข้ทับระดูต้องไปพบแพทย์เพื่อติดตามอาการอย่างต่อเนื่อง รวมถึงงดมีเพศสัมพันธ์จนกว่าจะรักษาหายขาด

หลังหายจากอาหารป่วยในช่วงแรกแล้ว ผู้ชายควรใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ เป็นการป้องกันไม่ให้โรคแพร่กระจายได้ และไม่ควรเปลี่ยนคู่นอนบ่อยๆ เพื่อลดโอกาสเสี่ยงในการติดโรค

ในกรณีที่ฝ่ายหญิงเข้ารับการรักษาโรคแล้ว ควรพาคู่นอนไปรักษาโรคด้วย เพราะเมื่อหายขาดแล้วจะได้ไม่กลับมาเป็นซ้ำอีก

เป็นไข้ทับระดูสระผมได้ไหม?

หลายคนคงเคยได้ยินความเชื่อที่ว่า เป็นไข้ทับระดูไม่ควรสระผม เพราะจะยิ่งทำให้อาการหนักขึ้น 

จริงๆ แล้วการสระผมไม่ใช่ปัจจัยหลักที่ทำให้อาการป่วยทรุดลง เพียงแต่ว่า หากสระผมขณะมีไข้ทับระดูแล้วไม่เป่าให้แห้ง ความชื้นจากเส้นผมอาจทำให้อุณหภูมิร่างกายเย็นลง และทำให้อาการป่วยรุนแรงมากขึ้น 

ทางที่ดีหากต้องการสระผม หลังสระเสร็จควรเป่าให้แห้งทันที หรือหากกังวลก็สามารถไปใช้บริการสระผมที่ร้านทำผมแทนได้

ไข้ทับระดูเป็นโรคที่ไม่ร้ายแรง หากได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง และเมื่อหายแล้ว ก็ควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน เช่น หมั่นออกกำลังกาย รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ดูแลสุขอนามัยส่วนตัว ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ จะช่วยให้ห่างไกลจากโรคไข้ทับระดูได้

ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพหญิง ตรวจภายใน เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android


2 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Matthew T Bernstein, Gastrointestinal symptoms before and during menses in healthy women (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3901893/pdf/1472-6874-14-14.pdf), 22 January 2014
Margaret M et al., Do Fluctuations in Ovarian Hormones Affect Gastrointestinal Symptoms in Women With Irritable Bowel Syndrome?(https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3322543/pdf/nihms365842.pdf), 10 April 2012

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป
อาการก่อนเป็นประจําเดือน
อาการก่อนเป็นประจําเดือน

อย่าด่วนตัดสินว่า ขี้เหวี่ยง ขี้วีน ขี้กังวล ร้องไห้ง่าย คือนิสัยของผู้หญิง แท้ที่จริงอาจมาจากพีเอ็มเอสก็ได้

อ่านเพิ่ม
เปรียบเทียบวิธีคุมกำเนิด และประสิทธิภาพ
เปรียบเทียบวิธีคุมกำเนิด และประสิทธิภาพ

ตารางเปรียบเทียบวิธีคุมกำเนิดในรูปแบบต่างๆ มีประสิทธิภาพในการป้องกันอย่างไร ราคาเท่าไหร่ ใช้งานง่ายหรือยาก อ่านเลย!

อ่านเพิ่ม