ถั่วพู เป็นพืชผักสวนครัว ที่สามารถนำมาทำประโยชน์ได้ทุกส่วน เรียกว่าเป็นทั้งผักและสมุนไพรที่มีประโยชน์ต่อด้านสุขภาพร่างกายมากมายทีเดียว
รู้จักถั่วพู
ถั่วพู เป็นพืชล้มลุก ปลูกง่ายเจริญเติบโตได้กับดินทุกชนิด ยกเว้นในดินที่มีน้ำขัง ขยายพันธุ์ด้วยวิธีใช้เมล็ดหรือเพาะกล้า ลำต้นเล็กสีเขียวมักเลื้อยพันกับต้นไม้หรือวัสดุอื่นๆ ใบจะเป็นใบประกอบ โดยมีใบย่อย 3 ใบ โคนใบกลมและส่วนปลายแหลมเป็นรูปใบหอก ดอกสีขาว ม่วง สีน้ำเงิน แดง ออกดอกเป็นช่อ ช่อหนึ่งจะมีดอกอยู่ประมาณ 3-12 ดอก มีกลีบเลี้ยง ผลเป็นฝักแบนมีพูหรือปีกบนฝัก 4 ปีก มีสีเขียว ม่วง เหลือง มีทั้งผิวหยาบและเรียบ 1 ฝักจะมีเมล็ดอยู่ประมาณ 8-20 เมล็ด เมล็ดมีรูปทรงกลม มีสีขาว น้ำตาล ครีม เหลือง รากที่เป็นส่วนที่อยู่ใต้ดินจะสะสมอาหาร ซึ่งจะมีปมอยู่ใต้ดินจะมีเชื้อไรโซเบียมอยู่เป็นจำนวนมาก
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
คุณค่าทางโภชนาการของถั่วพู
ถั่วพูปริมาณ 100 กรัมประกอบไปด้วยพลังงาน 409 กิโลแคลอรี่, คาร์โบไฮเดรต 41.7 กรัม, ใยอาหาร 25.9 กรัม, ไขมันทั้งหมด 16.3 กรัม, โดยมีไขมันอิ่มตัว 2.3 กรัม, ไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว 6 กรัม, ไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน 4.3 กรัม, โปรตีน 29.65 กรัม, วิตามินบี1 1.03 กรัม, วิตามินบี2 0.45 กรัม, วิตามินบี 3 3.09 กรัม, วิตามินบี5 0.175 กรัม, วิตามินบี 6 0.175 กรัม, โฟเลต 45ไมโครกรัม, แคลเซียม 440 มิลลิกรัม, เหล็ก 13.44 มิลลิกรัม, แมกนีเซียม 179 มิลลิกรัม, แมงกานีส 3.721 มิลลิกรัม, ฟอสฟอรัส 451 มิลลิกรัม, โพแทสเซียม 977 มิลลิกรัม, โซเดียม 38 มิลลิกรัม และสังกะสี 4.48 มิลลิกรัม
ประโยชน์ของถั่วพู
- ช่วยบำรุงกำลัง สำหรับคนที่มีอาการอ่อนเพลียหรืออ่อนล้า การรับประทานฝักอ่อนหรือจะนำเมล็ดแก่ไปตากแห้งมาบดแล้วชงกับน้ำร้อนเพื่อดื่มก็จะช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ช่วยให้สดชื่นขึ้น เป็นการเสริมภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย ทำให้ร่างกายแข็งแรงขึ้นได้
- ช่วยให้ฟันแข็งแรง เพราะในถั่วพูมีแคลเซียมและฟอสฟอรัสในปริมาณสูง เมื่อรับประทานเป็นประจำจะช่วยให้ฟันแข็งแรงขึ้น แถมยังดีต่อการบำรุงกระดูกได้พร้อมกันด้วย
- ช่วยลดไข้ แก้ร้อนใน ถั่วพูเป็นพืชที่มีฤทธิ์เย็น ช่วยลดไข้ คลายอาการครั่นเนื้อครั่นตัวได้ และยังสามารถแก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้อาการคลื่นไส้อาเจียนได้ด้วย
- มีไขมันอิ่มตัวที่ดีกับร่างกาย น้ำมันจากถั่วพู มีคุณสมบัติใกล้เคียงกับน้ำมันพืช ไม่ก่อให้เกิดคอเลสเตอรอลในเลือด ทำให้ไม่เสี่ยงกับการเป็นโรคต่างๆ เช่น โรคหัวใจ นอกจากนี้ ยังช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอไม่ให้เซลล์ในร่างกายเสื่อมสภาพเร็ว รับประทานบ่อยๆ ในปริมาณที่พอเหมาะจะเป็นตัวช่วยที่ดีในการรักษาแผลในกระเพาะอาหารได้อีกด้วย
- ป้องกันโรคมะเร็ง ถั่วพูมีคุณสมบัติช่วยลดการแบ่งเซลล์ของมะเร็งหรือป้องกันการเกิดเซลล์มะเร็ง จึงสามารถป้องกันการเกิดมะเร็งเต้านม และส่งผลดีต่อฮอร์โมนเพศหญิง
- มีกากใยช่วยระบายท้อง ถั่วพูมีใยอาหารสูง หากนำมารับประทานไม่ว่าจะเป็นแบบดิบหรือสุกกับการทำเป็นเมนูอาหารต่างๆ เช่น ลวกจิ้มน้ำพริก ยำ แกง เป็นดั่งยาระบาย ช่วยให้การขับถ่ายสะดวก หากเป็นราก สามารถนำมาใช้ทำเป็นยา จะสามารถช่วยแก้อาการปวดมวนท้อง โดยให้รสชาติขมเล็กน้อย
- ช่วยในการดูดซึมแคลเซียม หากรับประทานถั่วพูเป็นประจำจะทำให้ร่างกายสามารถดูดซึมแคลเซียมเพื่อนำไปใช้ได้มากถึง 40-50% เพราะในถั่วพูมีสารขัดขวางกระบวนการดูดซึมที่ต่ำนั่นเอง ซึ่งนอกจากการดูดซึมแคลเซียมที่ทำได้ดีแล้ว ย่อมส่งผลทำให้กระบวนการดูดซึมสารอาหารชนิดอื่นๆ เป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้นอีกด้วย
ส่วนต่างๆ ของถั่วพูกับไอเดียการนำมาใช้ประโยชน์เพื่อสุขภาพ
ถั่วพูในส่วนต่างๆ ก็สามารถนำไปทำเป็นยาได้ โดยพบได้ในตำรายาโบราณ ซึ่งเป็นการใช้พืชผักสวนครัวมาเป็นยารักษาโรคได้อย่างเห็นผล สำหรับส่วนต่างๆ ที่มักนำมาใช้เป็นยาก็มีดังนี้
ราก ใช้มาต้มดื่ม เพื่อแก้อาการร้อนในตับ หรือหากมีอาการบวมในคอ สามารถใช้รากถั่วพูฝนกับสุราแล้วนำมาดื่ม อีกทั้งรากยังจะช่วยแก้โรคลมพิษ แก้อาการปวดท้องและรักษาสิวกับโรคผิวหนังบางชนิดได้อีกด้วย
หัว สามารถนำมาใช้เป็นยาชูกำลัง แก้อาการอ่อนเพลียของผู้ป่วย โดยนำหัวถั่วพูหั่นตากแห้ง คั่วไฟให้เหลือง ชงกับน้ำร้อนแล้วนำมาใช้ดื่มเหมือนน้ำชา สำหรับบุคคลทั่วไปสามารถนำมาต้มหรือเผารับประทานเป็นอาหารว่าง ซึ่งเมนูนี้อาจจะแปลกสำหรับคนไทย แต่กลับเป็นที่นิยมสำหรับชาวพม่ามานานแล้ว และก็นับเป็นยาบำรุงกำลังอีกวิธีหนึ่งที่น่าสนใจไม่น้อยทีเดียว
เมล็ด ให้คัดเอาเมล็ดถั่วพูมาต้มกินเพื่อบำรุงสุขภาพให้แข็งแรง และช่วยเพิ่มกำลังได้พร้อมกัน วิธีคือ นำเมล็ดถั่วพูมาคัด แต่ต้องคัดเอาแต่เมล็ดแก่ที่เป็นสีน้ำตาลเข้มเท่านั้น ต้มให้สุกแล้วกรองเอาน้ำมาดื่ม หรือนำมาบดก่อนก็ได้ โดยดื่มก่อนทานอาหาร 3 เวลา ก็จะช่วยบำรุงสุขภาพได้เป็นอย่างดี
ไอเดียการกินถั่วพูเพื่อสุขภาพ
คนไทยนิยมนำถั่วพูมาทานกับน้ำพริกหรือนำไปผัด ต้มราดกะทิ หั่นเป็นเครื่องเคียงรับประทานกับขนมจีน ส่วนทางภาคใต้ก็นิยมนำไปแกง ซึ่งถั่วพูยังสามารถนำไปประกอบเมนูอาหารอื่นๆ ได้เพิ่มอีกดังนี้
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ยำถั่วพู เป็นยำถั่วพูน้ำพริกเผาไก่สับหรืออาจจะเพิ่มรสชาติด้วยการใส่มาม่าลงไปด้วย เมื่อหั่นถั่วพูสด พร้อมลวกมาม่าเตรียมรอไว้แล้ว ให้นำไก่ไปรวน ทำน้ำยำปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำพริกเผา น้ำมะนาว น้ำตาล เครื่องปรุงมาม่า และน้ำอุ่น ปรุงรสน้ำยำตามใจชอบ นำส่วนผสมทั้งหมดมาเทรวมกันคลุกเคล้าด้วยน้ำยำ เป็นเมนูที่สามารถดัดแปลงได้หลายสูตร แถมยังได้รสชาติที่อร่อยจัดจ้าน และทรงคุณค่าสารอาหารที่ยังอยู่ครบ เพราะวิตามินต่างๆ โดยเฉพาะวิตามินซีไม่ต้องสูญสลายไปกับความร้อนเหมือนเช่นเมนูอื่นๆ
ทอดมันปลาใส่ถั่วพู เปลี่ยนความซ้ำซากจำเจจากการใส่ถั่วค้างมาเป็นถั่วพูก็อร่อยไม่แพ้กัน ด้วยการเอาเนื้อปลามาโขลกกับเครื่องปรุงทอดมันจนเหนียว นำถั่วพูหั่นละเอียดมาใส่ คลุกเคล้าให้เป็นเนื้อเดียวกัน ปั้นให้แบนพอประมาณ ทอดจนสุก เท่านี้ก็อร่อย แถมได้สารอาหารที่มีประโยชน์ทั้งเนื้อปลาและถั่วพูแบบครบเต็มคำ
ไข่เจียวถั่วพู ใช้ไข่ไก่ 3 ฟอง ถั่วพูหั่นละเอียด 3-4 ฝัก นำไข่และถั่วพูมาตีให้เข้ากัน ใส่น้ำปลาและเครื่องปรุงรส นำไปทอดให้สุกกรอบจนหอม กินกับน้ำพริกกะปิก็อร่อย นับว่าง่ายใช้เวลาน้อย และเปี่ยมด้วยสารอาหารอย่างครบครัน
ข้อควรระวังในการรับประทานถั่วพู
เนื่องจากถั่วพู เป็นพืชที่อุดมไปด้วยโปรตีนสูงจากธรรมชาติ และถึงแม้จะสามารถนำถั่วพูมาใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วนก็ตาม แต่ในทุกส่วนของถั่วพูกลับมีสารที่มีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ทริปซิน ซึ่งจะทำให้ไม่สามารถย่อยสลายโปรตีนหรือย่อยได้น้อยลง ดังนั้น จึงไม่ควรกินถั่วพูดิบมากจนเกินไป แต่ควรนำมาต้มให้สุกเสียก่อนก็จะได้ประโยชน์ทางสารอาหารอย่างเต็มที่ และไม่ก่อให้เกิดปัญหาดังกล่าวได้แล้ว
ถั่วพูจัดเป็นพืชผักที่มีดีเหนือกว่าพืชตระกูลถั่วทุกชนิด เพราะทุกส่วนของถั่วพูล้วนแล้วแต่มีประโยชน์ต่อสุขภาพร่างกายอย่างแท้จริง จนนับว่าเป็นพืชใกล้ตัวที่เปี่ยมไปด้วยคุณค่าทางอาหาร พร้อมสรรพคุณทางยาครบถ้วนชนิดที่ไม่ควรมองข้ามกันเลยทีเดียว
