ไซนัสคืออะไร
ไซนัส (Sinusitis) คือ โพรงอากาศหรือช่องว่างภายในโพรงจมูก มี 4 ตำแหน่ง ได้แก่ โพรงไซนัสบริเวณโหนกแก้ม โพรงไซนัสรอบโพรงจมูก โพรงไซนัสระหว่างเบ้าตา และ โพรงไซนัสที่หน้าผากระหว่างคิ้ว
โพรงไซนัสนั้นว่างเปล่า แต่มีประโยชน์ ภายในมีเยื่อเมือกบางๆ คล้ายโพรงจมูก ช่วยให้เวลาพูดเสียงของเราก้องกังวาน ช่วยปรับสภาพอากาศที่เราหายใจเข้าไปให้เหมาะสมกับร่างกาย เช่น อุณหภูมิ ความชื้น ความบริสุทธิ์ต่างๆ ช่วยป้องกันอันตรายของสมองหากถูกกระทบกระเทือน ดังนั้นไซนัสจึงมีประโยชน์มากกว่าที่เราคิด
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
สาเหตุที่ทำให้ไซนัสอักเสบ
โพรงไซนัสจะมีรูเปิดเล็กๆ เชื่อมกับโพรงจมูก ทำให้อากาศภายนอกไหลเวียนเชื่อมต่อระหว่างโพรงจมูกและโพรงไซนัสได้ แต่รูเปิดไซนัสนี้มีขนาดเล็กมาก หากมีการติดเชื้อ หรือ เกิดความผิดปกติที่ทำให้รูเปิดไซนัสตีบแคบหรือตันก็จะทำให้ระบบทางเดินหายใจเราผิดปกติตามไปด้วย ดังนั้น สาเหตุที่จะทำให้โพรงไซนัสเกิดความผิดปกติได้ ได้แก่
- การติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย เช่น โรคหวัด ไข้หวัดใหญ่ หัด
- สิ่งแปลกปลอมเข้าจมูก เช่น การสำลักทำให้สิ่งแปลกปลอมติดโพรงจมูก
- สารเคมีเข้าจมูก ควัน หรือ ฝุ่นละอองที่มีปริมาณมากจนระคายเคืองเยื่อบุและโพรงจมูก
- โรคภูมิแพ้ โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาโรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจ จะทำให้มีสารคัดหลั่งออกมามากผิดปกติ
- ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ทำให้ เกิดการติดเชื้อได้ง่าย เช่น ภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ โลหิตจาง เป็นต้น
- โรคเนื้องอกในระบบทางเดินหายใจ หรือ มะเร็งจมูก เป็นต้น
อาการของไซนัสอักเสบ
อาการและอาการแสดงที่พบเมื่อเกิดความผิดปกติของโพรงไซนัสโดยทั่วไปจะมีอาการหวัดนำมาก่อน หรือ อาการของโรคภูมิแพ้ เช่น ไอ มีน้ำมูก คัดจมูก และอาการที่บ่งชี้ว่ามีความผิดปกติที่ไซนัส หรือ ไซนัสอักเสบ มีดังนี้
- อาการปวดศีรษะ และปวดบริเวณโพรงไซนัสที่อักเสบ เช่น ปวดโหนกแก้ม ปวดหัวตาทั้ง 2 ข้าง หรือหน้าผาก ปวดบริเวณโพรงจมูกร่วมด้วย เป็นต้น
- คัดและแน่นจมูก หายใจลำบาก หายใจลำบากต้องหายใจทางปากช่วย มีน้ำมูกหรือเสมหะสีเขียวเหลืองได้ มีความรู้สึกน้ำมูกไหลงลงคอเรื่อยๆ บางรายมีกลิ่นเหม็นในจมูก หรือ เหม็นคาวในลำคอ
- มีไข้ร่วมกับอาการปวดบริเวณโพรงไซนัส และปวดศีรษะ
- เบื่ออาหาร ไม่ได้กลิ่นหรือ รสชาติอาหาร
- เจ็บคอมาก มีเสมหะ หรือกลืนลำบากร่วมด้วย
- มีอาการไดยินลดลง หูอื้อ ปวดในหู
อาการและอาการแสดงดังกล่าว อาจเป็นอาการที่พบร่วมในผู้ป่วยไข้หวัด คออับเสบ หรือ ทอนซิลอักเสบ ได้ แต่อาการไซนัสอักเสบ จะมีอาการปวดเฉพาะบริเวณรอบโพรงไซนัส ปวดศีรษะและการรับกลิ่น รับรส รวมถึงอาการหูอื้อ ร่วมด้วย เป็นส่วนมาก ทั้งนี้ การวินิจฉัยแพทย์จะทำการตรวจดูเยื่อบุจมูก ว่ามีบวมแดง มีสารคัดหลั่ง หนองไหลออกมาจากเยื่อบุโพรงจมูกหรือไม่ หากจำเป็นต้องตรวจโดยละเอียด แพทย์จะทำการเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ ( CT Scan) หรือ การตรวจด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) เพื่อการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดได้
การรักษาและการป้องกัน
การรักษาโรคไซนัสอักเสบ แพทย์จะทำการรักษาตามอาการ เช่น การให้ยาปฏิชีวนะเพื่อรักษาอาการติดเชื้อ และการให้ยาบรรเทาอาการ ร่วมกับ การสวนล้างจมูกดังนี้
- การให้ยา เช่น การให้ยาลดไข้ แก้ปวด การให้ยาลดอาการบวมของจมูก เช่น ยาพ่นจมูกลดอาการบวม ยาแก้แพ้ เพื่อลดการหลั่งเสมหะ น้ำมูก
- การใช้แผ่นประคบความร้อน (Warm Pack) ประคบตามจุดต่างๆ ที่มีอาการปวดตามใบหน้า เพื่อช่วยบรรเทาอาการปวดและเพิ่มการระบายเสมหะที่อุดทันท่อทางเดินหายใจและท่อเปิดไซนัส
- การสวนล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ สามารถทำได้เพื่อชำระล้างสิ่งสกปรกที่ตกค้าง เสมหะ สารคัดหลั่งต่างๆ ในโพรงจมูกให้ไหลจากจมูกอีกข้างไปอีกข้าง
- การรักษาสุขภาพให้แข็งแรงสมบูรณ์ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายสม่ำเสมอเพื่อสร้างภูมิต้านทานของร่างกาย
- ผู้ที่เป็นภูมิแพ้ควรหลีกเลี่ยงสิ่งที่แพ้ หลีกเลี่ยงสิ่งที่จะกระตุ้นให้เกิดอาการ
- หลีกเลี่ยงการเข้าไปในที่ชุมชนแออัด พื้นที่เสี่ยงต่อการแพร่กระจายเชื้อ หากมีความจำเป็นต้องเข้าไปในสถานที่ดังกล่าว ควรสวมผ้าปิดจมูกเพื่อป้องกันการรับเชื้อ และหากอยู่ในช่วงเจ็บป่วยก็ควรสมผ้าปิดจมูกเพื่อป้องกันการแพร่กระจายเชื้อให้ผู้อื่นและคนรอบข้าง
จะเห็นว่าโรคไซนัสอักเสบนั้น สามารถเกิดขึ้นได้ในทุกเพศทุกวัยและสร้างความไม่สุขสบายให้กับผู้ที่เป็น และผู้ที่เป็นโรคไซนัสแล้วสามารถเป็นได้ใหม่เหมือนโรคหวัด ขึ้นอยู่กับสภาพความแข็งแรงของร่างกายและพฤติกรรมสุขภาพ ดังนั้น การดูแลสุขภาพป้องกันไม่ให้เจ็บป่วยจึงเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด ในการป้องกันโรคไซนัสอักเสบ
