Listeria (ลิสเตอเรีย) เป็นชื่อกลุ่มของแบคทีเรียที่มักพบในดิน น้ำ และสัตว์เลี้ยง รวมถึงสัตว์ป่าบางชนิด เช่น วัว หรือสัตว์ปีก โดยลิสเตอเรียสายพันธุ์โมโนไซโตจิเนส (Listeria monocytogenes) เป็นเชื้อที่ทำให้เกิดการติดเชื้อผ่านทางอาหาร ซึ่งมักเป็นการติดเชื้อที่รุนแรง โดยมักเกิดในผู้สูงอายุ หญิงตั้งครรภ์ ทารกแรกเกิด และผู้ที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ แต่ก็สามารถพบในคนกลุ่มอื่นได้เช่นกัน การติดเชื้อชนิดนี้จะต้องรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ เช่น แอมพิซิลลิน (Ampicillin) และไตรเมโทพริม (Trimethoprim-sulfamethoxazole)
การแพร่กระจายและการระบาดของเชื้อ Listeria
คุณสามารถติดเชื้อ Listeria ได้ผ่านการรับประทานอาหารที่มีการติดเชื้อ เช่น
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
- เนื้อสัตว์หรือผักดิบ
- ผลิตภัณฑ์จากนมที่ไม่ผ่านการพาสเจอไรซ์
- สเปรดที่ทำจากเนื้อที่อยู่ในรูปแบบแช่เย็น (สเปรดที่ทำจากเนื้อซึ่งบรรจุอยู่ในกระป๋องจัดว่าปลอดภัย)
- เนื้อที่ผ่านการแปรรูป เช่น อาหารปรุงสำเร็จ ฮอทดอก และอาหารทะเลรมควัน ซึ่งอาจเกิดการปนเปื้อนของเชื้อหลังจากการเตรียมอาหาร
- ชีสชนิดนิ่มบางชนิด เช่น ชีส Queso ชีส Fresco ชีส Feta Brie และชีส Camembert
เชื้อ Listeria สามารถมีชีวิตอยู่ได้ในอาหารที่ถูกเก็บในตู้เย็น แต่จะถูกทำลายเมื่อผ่านการใช้ความร้อนหรือพาสเจอไรซ์ ในสหรัฐอเมริกา ข้อมูลจากจากศูนย์ป้องกันและควบคุมโรค ระบุว่าเชื้อ Listeria เป็นสาเหตุของการเจ็บป่วยประมาณ 1600 รายต่อปี และในจำนวนนี้มีผู้เสียชีวิต 260 ราย
บางครั้งเชื้อ Listeria อาจเกิดการระบาดได้ โดยการระบาดของการติดเชื้อ Listeria ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในสหรัฐอเมริกาเกิดขึ้นในปี 2011 จากแคนตาลูปที่ปนเปื้อนเชื้อ ซึ่งมาจากฟาร์มเดียวกัน ทำให้เกิดการระบาดใน 28 รัฐ มีผู้ติดเชื้อ 147 คน และเสียชีวิต 33 คน และแท้ง 1 คน
ในเดือนเมษายน 2015 บริษัท Blue Bell Creameries ได้ทำการเรียกคืนผลิตภัณฑ์ทั้งหมดของทางบริษัท ซึ่งประกอบไปด้วยไอศกรีมและของหวานแช่แข็งอื่นๆ เนื่องจากพบว่าอาจจะมีการปนเปื้อนของเชื้อ Listeria การระบาดจากผลิตภัณฑ์เหล่านี้ทำให้เกิดผู้ติดเชื้อ 10 รายและเสียชีวิต 3 ราย ในเดือนเมษายนและพฤษภาคม 2015
อาการของการติดเชื้อ Listeria
การติดเชื้อ Listeria เริ่มต้นที่ระบบทางเดินอาหาร โดยสามารถเกิดอาการได้ตั้งแต่ 3-70 วันหลังจากได้รับเชื้อ ในหญิงตั้งครรภ์อาจมีเพียงอาการที่ไม่จำเพาะ เช่น ไข้ อ่อนเพลีย และปวดตามร่างกาย ส่วนอาการที่พบได้บ่อยในประชากรกลุ่มอื่นที่ไม่ใช่หญิงตั้งครรภ์ ได้แก่
- ท้องเสีย
- อาเจียน
- มีไข้
- ปวดกล้ามเนื้อ
หากเชื้อแพร่กระจายเข้าสู่ระบบประสาท อาจทำให้เกิดอาการอื่นๆ ตามมาได้ เช่น
อาการของการติดเชื้อ Listeria ในทารกแรกเกิด สังเกตได้จาก
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
- เบื่ออาหาร
- ซึม
- ตัวเหลืองตาเหลือง
- ความดันโลหิตต่ำ
- มีผื่นขึ้นที่ผิวหนัง
- อาเจียน
- มีอาการทางระบบทางเดินหายใจ เช่น ปอดติดเชื้อ
ผู้สูงอายุและผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำอาจมีการติดเชื้อ Listeria ในรูปแบบอื่น เช่น การติดเชื้อในกระแสเลือด เยื่อหุ้มสมองอักเสบ การติดเชื้อในหัวใจ และปอดอักเสบ เป็นต้น
การติดเชื้อ Listeria กับการตั้งครรภ์
หญิงตั้งครรภ์จะมีโอกาสติดเชื้อ Listeria ได้มากกว่าประชากรทั่วไปถึง 10 เท่า โดยการติดเชื้อ Listeria ประมาณ 14% ของทั้งหมดในสหรัฐอเมริกาเกิดในหญิงตั้งครรภ์ ซึ่งจัดเป็นกลุ่มเสี่ยงที่มีแนวโน้มเกิดการติดเชื้อได้มากกว่าปกติถึง 10 เท่า และถึงแม้ว่าแม่อาจไม่มีอาการใดๆ แต่ก็ยังสามารถส่งผ่านการติดเชื้อไปยังทารกในครรภ์ได้ ซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะต่อไปนี้
- การคลอดก่อนกำหนด
- แท้งหรือทารกตายขณะคลอด
- ทารกเกิดการติดเชื้ออย่างรุนแรงในช่วงวันแรกของการมีชีวิต
การรักษาโรคติดเชื้อ Listeria
การรักษาการติดเชื้อ Listeria ทำได้หลายวิธี ขึ้นอยู่กับความรุนแรงและอาการของโรค โดยการติดเชื้อที่มีอาการไม่รุนแรงอาจไม่จำเป็นต้องรักษาก็ได้ แต่หากมีอาการรุนแรงกว่านั้นก็จะต้องใช้ยาปฏิชีวนะ เช่นเดียวกับผู้ป่วยที่กำลังตั้งครรภ์และทารกเพิ่งคลอดที่อาจต้องได้รับยาปฏิชีวนะเพื่อรักษาหรือป้องกันไม่ให้ทารกได้รับเชื้อ
การป้องกันการติดเชื้อ Listeria
การปฏิบัติตามคำแนะนำต่อไปนี้อาจช่วยป้องกันให้ห่างไกลจากการติดเชื้อ Listeria ได้
- ล้างมือด้วยสบู่ให้สะอาดก่อนและหลังเตรียมอาหาร ก่อนรับประทานอาหาร และหลังเข้าห้องน้ำ
- ล้างผักให้สะอาดก่อนนำมาปรุงอาหารหรือรับประทาน โดยพยายามถูที่ผักและเปิดน้ำให้ไหลผ่านผัก
- รับประทานอาหารที่มั่นใจว่าปรุงสุก เพื่อป้องกันการได้รับเชื้อ
เป็นไข้หวัดใหญ่ชนิดเดียวกันในช่วงๆเวลาใกล้กันได้หรือไม่คะ