วาโซเพรสซิน Vasopressin คืออะไร?

ฮอร์โมนนี้ใช้ในการจัดการกับภาวะที่อันตรายต่อชีวิตหลายอย่างเช่นความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือดและภาวะความดันโลหิตต่ำจากการติดเชื้อ
เผยแพร่ครั้งแรก 9 ส.ค. 2019 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 2 นาที
วาโซเพรสซิน Vasopressin คืออะไร?

Vasopressin เป็นฮอร์โมนซึ่งเกิดขึ้นในธรรมชาติซึ่งช่วยควบคุมการทำงานของร่างกายหลายอย่าง Vasopressin ทำให้เซลล์สามารถทำงานได้อย่างมีประวิทธิภาพโดยการจัดการให้มีระดับของน้ำอยู่ในช่องว่างระหว่างเซลล์ภายในร่างกายในระดับที่เหมาะสม Vasopressin (หรืออีกชื่อหนึ่งคือ antidiuretic hormone) มีบทบาทสำคัญในการควบคุมรอบการนอนหลับและการตื่นในหนึ่งวัน นอกจากนั้นยังช่วยควบคุมระดับอุณหภูมิภายในร่างกาย ปริมาณของเลือด และปริมาณปัสสาวะที่ออกจากไตอีกด้วย ผู้ชายและผู้หญิงสามารถผลิต Vasopressin ได้ตามธรรมชาติ แต่พบว่าในผู้ชายฮอร์โมนจะออกฤทธิ์ได้มากกว่าเนื่องจากมีการทำปฏิกิริยากับฮอร์โมนเพศชาย testosterone เซลล์ประสาทที่อยู่บริเวณฐานของสมอง (ส่วน hypothalamus) เป็นตัวที่ทำหน้าที่สร้างและส่ง Vasopressin ออกไปที่ต่อมใต้สมอง ก่อนที่จะหลั่งฮอร์โมนเข้าสู่กระแสเลือด ความเจ็บปวด ความเครียด และยาบางตัวเช่นยากลุ่ม opioid สามารถกระตุ้นให้มีการหลั่งฮอร์โมนนี้ออกมามากขึ้นได้

SIADH คืออะไร?

หากร่างกายมีการหลั่ง Vasopressin ออกมามากเกินไป ไตอาจจะเกิดอาการคั่งน้ำได้ ซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะที่เรียกว่า Syndrome of inappropriate antidiuretic hormone secretion (SIADH) ในภาวะนี้ น้ำส่วนเกินเหล่านั้นจะเข้ามาเจือจางในเลือด ทำให้มีระดับของโซเดียมต่ำ

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

ฮอร์โมน Vasopressin ที่มากเกินไปนั้นเกิดจาก

  • ผลข้างเคียงของยา
  • โรคเกี่ยวกับปอด ผนังทรวงอก hypothalamus หรือต่อมใต้สมอง
  • เนื้องอก โดยเฉพาะมะเร็ง

จะเกิดอะไรขึ้นหากมีระดับ Vasopressin ที่น้อยเกินไป

หากคุณมีระดับ Vasopressin น้อยเกินไป ไตของคุณอาจจะขับน้ำออกมามากเกินไป ทำให้ปัสสาวะบ่อย และอาจนำไปสู่ภาวะขาดน้ำและความดันโลหิตต่ำได้

การขาด Vasopressin อาจเกิดจาก

  • เกิดการทำลาย hypothalamus หรือต่อมใต้สมอง
  • ดื่มน้ำมากเกินไป

Vasopressin กับการรักษาทางการแพทย์

แม้ว่าฮอร์โมนนี้จะเกิดขึ้นในธรรมชาติ แต่ในทางการแพทย์นั้นมีการใช้ยาที่เป็น Vasopressin สังเคราะห์มาช่วยรักษาภาวะดังต่อไปนี้

  • โรคเบาจืด (Diabetes insipidus) เป็นภาวะที่ไตไม่ตอบสนองต่อการทำงานของ Vasopressin เนื่องจากมีเนื้องอก ได้รับอุบัติเหตุ ผลข้างเคียงของยา หรือเกิดการอักเสบที่ต่อมใต้สมองหรือ hypothalamus ทำให้เกิดการเสียน้ำจากการปัสสาวะมาก
  • เลือดออกผิดปกติ เช่น von Willebrand disease และ โรค hemophilia A ชนิดไม่รุนแรง
  • เลือดออกจากเส้นเลือดที่โป่งพองภายในทางเดินอาหาร
  • หัวใจหยุดเต้นแบบที่ไม่มีตรวจไม่พบคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
  • ความดันโลหิตต่ำจากการติดเชื้อ

Vasopressin สามารถให้ได้ที่โรงพยาบาลหรือคลืนิก โดยการฉีดเข้ากล้ามเนื้อหรือเข้าเส้นเลือดดำ หากคุณเป็นโรคเบาจืดและไม่จำเป็นต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล แพทย์และเจ้าหน้าที่อาจสอนวิธีการเตรียมและการฉีดยา Vasopressin ที่บ้าน


4 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
britannica.com, Vasopressin (https://www.britannica.com/science/vasopressin)
drugs.com, Vasopressin (https://www.drugs.com/mtm/vasopressin.html), Mar 11, 2019

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)