ไฮออสซีน หรือที่รู่จักในอีกชื่อหนึ่งว่า สโคโพลามีน (scopolamine) เป็นยาที่ใช้ในการรักษาอาการป่วยจากการเคลื่อนไหว และอาการคลื่อนไส้ อาเจียน หลังจากการผ่าตัด บางครั้งมีการใช้ไฮออสซีนเฝก่อนการผ่าตัดเพื่อลดการหลั่งของน้ำลาย เมื่อบริหารยาในรูปแบบฉีดเข้าหลอดเลือดดำ ไฮออสซีนจะออกฤทธิ์หลังจากฉีดประมาณ 20 นาทีและมีฤทธิ์ยาวนานถึง 8 ชั่วโมง ไฮออสซีนมีการกล่าวถึงครั้งแรกในปีค.ศ. 1881 และมีการใช้เป็นยาเมสลบในปีค.ศ. 1900 ยาไฮออสซีนเป็นยาที่อยู่ในบัญชียาหลักขององค์การอนามัยโลก ไฮออสซีนผลิตจากพืชในตระกูล nightshade ชื่อสโคโพลามีน มาตากพืชชนิดหนึ่งในตระกูล nightshade ที่รู้จักในชื่อสโคโพเลีย (Scopolia) และชื่อไฮออสซีน มาจากพืชอีกชนิดหนึ่งในชื่อ Hyoscyamus niger
ตัวอย่างยี่ห้อของยา Hyoscine ที่มีจำหน่ายในประเทศไทย
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
| Amcopan - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม | MacroPharma |
| Bacotan - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม - ยาน้ำเชื่อม ความเข้มข้น 5 มิลลิกรัมต่อ 5 มิลลิลิตร | T.O. Chemicals |
| - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม | Sanofi-Aventis |
| Cencopan - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม | Unison |
| Higan - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม | Unison |
| Hyoscine-N-butylbromide GPO - ยาฉีด ความเข้มข้น 20 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร | GPO |
| Hyospan - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม | Polipharm |
| Kanin - ยาฉีด ขนาด 20 มิลลิกรัม | L.B.S. |
| Vacopan - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม - ยาฉีด ขนาด 20 มิลลิกรัม | Atlantic Lab |
| Vescopolamine Injection - ยาฉีด ความเข้มข้น 20 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร | Vesco Pharma |
| Antispa - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม - ยาฉีด ความเข้มข้น 20 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร | บริษัท ที.พี.ดรัก แลบบอราทอรี่ส์(1969) จำกัด |
| Buscono - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม - ยาฉีด ความเข้มข้น 20 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร | Milano |
| Hyosman - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม - ยาน้ำเชื่อม ความเข้มข้น 5 มิลลิกรัมต่อ 5 มิลลิลิตร | บริษัท ที. แมน ฟาร์มา จำกัด |
| Hyosmed - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม | Utopian |
| Hyozin - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม - ยาน้ำเชื่อม ความเข้มข้น 5 มิลลิกรัมต่อ 5 มิลลิลิตร | บริษัท สามัคคีเภสัช จำกัด |
| Myspa - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม | Greater Pharma |
| Scopas - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม - ยาน้ำเชื่อม ความเข้มข้น 5 มิลลิกรัมต่อ 5 มิลลิลิตร | Asian Pharmaceutical |
| Spasmo - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม - ยาเม็ด ขนาด 20 มิลลิกรัม | บริษัท เมด้า ฟาม่าร์ (ประเทศไทย) จำกัด |
| Uospan - ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม - ยาฉีด ความเข้มข้น 20 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร | Utopian |
โรค และอาการที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยานี้บรรเทา
- ข้อบ่งใช้สำหรับขยายรูม่านตา
- ข้อบ่งใช้สำหรับ iridocyclitis
- ข้อบ่งใช้สำหรับป้องกันภาวะป่วยจากการเคลื่อนไหว(motion sickness)
- ข้อบ่งใช้สำหรับภาวะหดเกร็งของระบบทางเดินอาหาร ระบบทางเดินปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธุ์
- ข้อบ่งใช้สำหรับภาวะหดเกร็งของระบบทางเดินอาหาร ระบบทางเดินปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธุ์
- ข้อบ่งใช้สำหรับเป็นยาสลบก่อนการผ่าตัด
- ข้อบ่งใช้สำหรับป้องกันอาการคลื่นไส้ อาเจียน
กลไกการออกฤทธิ์ของยา Hyoscine
กลไกการออกฤทธิ์ของยาคือ ไฮออสซีน เป็นยากลุ่มต้านอาการหดเกร็ง ออกฤทธิ์โดยเป็นสารกลุ่มแอนติโคลิเนอร์จิก (anticholinergic) ที่เข้ายับยั้งตัวรับมัสคารินิก (muscarinic receptor) อย่างสมบูรณ์ ออกฤทธิ์ต่อทั้งระบบประสาทส่วนกลางและระบบประสาทส่วนปลาย โดยทำให้กล้ามเนื้อเรียบเกิดการคลายตัว ลดการเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหารและลำไส้ ใช้กลไกการคลายตัวของกล้ามเนื้อในการช่วยลดอาการปวดท้อง
ข้อบ่งใช้ของยา Hyoscine
ข้อบ่งใช้สำหรับขยายรูม่านตา ยาในรูปแบบยาหยอดตา ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาในรูป hydrobromide ความเข้มข้น 0.25% หยอด 1 ถึง 2 หยด 1 ชั่วโมงก่อนการทำหัตถการ ขนาดการใช้ยาในเด็ก ยาในรูป hydrobromide ความเข้มข้น 0.25% หยอด 1 หยด 1 ชั่วโมงก่อนการทำหัตถการ ข้อบ่งใช้สำหรับ iridocyclitis ยาในรูปแบบยาหยอดตา ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาในรูป hydrobromide ความเข้มข้น 0.25% หยอด 1 ถึง 2 หยด วันละสี่ครั้ง ขนาดการใช้ยาในเด็ก ยาในรูป hydrobromide ความเข้มข้น 0.25% หยอด 1 หยด วันละสามครั้ง ข้อบ่งใช้สำหรับป้องกันภาวะป่วยจากการเคลื่อนไหว(motion sickness) ยาในรูปแบบยารับประทาน ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาในรูป hydrobromide ขนาด 300 ไมโครกรัม 30 นาทีก่อนการเดินทาง จากนั้นรับประทานขนาด 300 ไมโครกรัม ทุก 6 ชั่วโมง สามารถรับประทานสูงสุด 3 ครั้งใน 24 ชั่วโมง ขนาดการใช้ยาในเด็ก ยาในรูป hydrobromide อายุ 3 ถึง 4 ปีขนาด 75 ไมโครกรัม 20 นาทีก่อนการเดินทาง ขนาดยาสูงสุด 150 ไมโครกรัมต่อวัน อายุ 4 ถึง 10 ปี ขนาด 75 ถึง 150 ไมโครกรัม อายุมากกว่า 10 ปี ขนาด 150 ถึง 300 ไมโครกรัม ข้อบ่งใช้สำหรับภาวะหดเกร็งของระบบทางเดินอาหาร ระบบทางเดินปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธุ์ ยาในรูปแบบยารับประทาน ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาในรูป butylbromide ขนาด 20 มิลลิกรัม วันละสี่ครั้ง ขนาดการใช้ยาในเด็ก ยาในรูป butylbromide อายุ 6 ถึง 12 ปี ขนาด 10 มิลลิกรัม วันละสามครั้ง ข้อบ่งใช้สำหรับภาวะหดเกร็งของระบบทางเดินอาหาร ระบบทางเดินปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธุ์ ยาในรูปแบบยาฉีด ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาในรูป butylbromide ขนาด 20 มิลลิกรัม ฉีดเข้ากล้ามเนื้อหรือเข้าหลอดเลือดดำ ขนาดยาสูงสุด 100 มิลลิกรัมต่อวัน ข้อบ่งใช้สำหรับเป็นยาสลบก่อนการผ่าตัด ยาในรูปแบบฉีดเข้าใต้ผิวหนัง ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาในรูป hydrobromide ขนาด 0.6 มิลลิกรัม วันละสามถึงสี่ครั้ง ข้อบ่งใช้สำหรับป้องกันอาการคลื่นไส้ อาเจียนยาในรูปแบบฉีดเข้าใต้ผิวหนัง ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาในรูป hydrobromide ขนาด 0.3 ถึง 0.6 มิลลิกรัม ขนาดการใช้ยาในเด็ก ยาในรูป hydrobromide ขนาด 0.006 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม
ข้อปฏิบัติเมื่อลืมรับประทานยา Hyoscine
หากลืมรับประทานยาตามเวลาปกติที่รับประทาน ถ้าปกติรับประทาน 1 เม็ด ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้จำนวน 1 เม็ดโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ดแทนเม็ดที่ลืมรับประทาน ในกรณีลืมรับประทานยาใกล้กับเวลารับประทานถัดไป ให้รับประทานยาในมื้อถัดไปในขนาด 1 เม็ด โดยข้ามยาในมื้อที่ลืมไปและไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ด
ข้อควรระวังของการใช้ยา Hyoscine
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคต้อหินมุมแคบ
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดออกเฉียบพลัน
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีภาวะลำไส้อืด
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจเต้นเร็วเนื่องจากเลือดไปเลี้ยงหัวใจไม่เพียงพอ
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วย Myasthenia gravis
- ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคตับ โรคไต
- ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยกระเพาะอาหารตีบตัน ลำไส้อักเสบชนิดเป็นแผล
- ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีภาวะ ปัสสาวะคั่ง - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยต่อมลูกหมากโต
- ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคจิต
- ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคลมชัก
- ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจ หัวใจเต้นเร็วผิดจังหวะ หัวใจวาย ความดันโลหิตสูง
- ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยเด็ก สตรีมีครรภ์ สตรีให้นมบุตร และผู้ป่วยสูงอายุ
ผลข้างเคียงอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา Hyoscine
ยานี้อาจก่อให้เกิดอาการอันไม่พึงประสงค์ ได้แก่ ผิวหนังแดง ความดันโลหิตต่ำเมื่อเปลี่ยนท่า หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น มึนงง ง่วงซึม อ่อนแรง ปวดศีรษะ สูญเสียความทรงจำ ผิวหนังแห้ง ผิวหนังแดง ผิวไวต่อแสง แน่นท้อง ท้องผูก คอแห้ง กลืนลำบาก คลื่นไส้ อาเจียน มีการหลั่งน้ำลายน้อยกว่าปกติ ปัสสาวะขัด ปัสสาวะคั่ง อาการสั่น การมองเห็นภาพไม่ชัด ต้อหินมุมปิด เพิ่มอาการปวดในลูกตา อาการคัน กลัวแสง ม่านตาขยาย จมูกแห้ง ทนความร้อนไม่ได้ เพิ่มความดันในลูกตาระคายเคืองตา ในกรณีใช้ยาในรูปแบบยาหยอดตา อาการอันไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง ได้แก่ การกดระบบประสาทส่วนกลาง โคม่า ระบบหายใจล้มเหลว
ข้อมูลการใช้ยา Hyoscine ในสตรีมีครรภ์และสตรีให้นมบุตร
สำหรับการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ ตัวยาจัดอยู่ในกลุ่ม category C คือ ควรระมัดระวังการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ สำหรับสตรีให้นมบุตร ควรระวังการใช้ยา
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
ประเภทของยาตามองค์การอาหารและยา ประเทศไทย
ยาจัดอยู่ในกลุ่มยาอันตราย จำหน่ายเฉพาะในร้านขายยาแผนปัจจุบันที่มีเภสัชกรชั้นหนึ่งเป็นผู้จ่ายยาเท่านั้น
ข้อมูลการเก็บรักษายา Hyoscine
ยาในรูปแบบยาหยอดตา เก็บที่อุณหภูมิระหว่างแปดถึง 27 องศาเซลเซียส ยาในรูปแบบยารับประทานและยาฉีด เก็บที่อุณหภูมิระหว่าง 15 ถึง 30 องศาเซลเซียส
สิ่งที่ควรแจ้งแพทย์ เภสัชกร และพยาบาลในการสั่งใช้ยา
แพทย์และเภสัชกรสามารถให้ข้อมูลการใช้ยาอย่างปลอดภัย ผู้ป่วยควรแจ้งข้อมูลเหล่านี้แก่แพทย์หรือเภสัชกรเพื่อประโยชน์ต่อผู้ป่วยและลดความเสี่ยงในการเกิดอันตรายจากการใช้ยา
- แจ้งข้อมูลการใช้ยารักษาโรคประจำตัว ยาที่เพิ่งรับประทานก่อนหน้านี้ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่รับประทาน (รวมถึงวิตามิน และสมุนไพร) ในกรณีมียาประจำตัวจำนวนมาก ให้พกยาเพื่อให้แพทย์หรือเภสัชกรช่วยตรวจสอบก่อนสั่งจ่ายยาใหม่ ไม่ให้เกิดอันตรกิริยาระหว่างยาที่จะได้รับใหม่และยาที่เดิมที่ผู้ป่วยใช้อยู่
- แจ้งประวัติการแพ้ยา หรืออาการแพ้ที่เกิดขึ้นเมื่อใช้ยา ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร หรือแพ้อาหารชนิดใดอยู่ (เนื่องจากยาบางชนิดมีส่วนประกอบของไข่ขาว นม ยีสต์) อาการที่เกิดขึ้น เช่น อาการบวม เกิดผื่น หายใจลำบาก หรือให้นำบัตรแพ้ยา พกติดตัวและแสดงบัตรนี้แก่แพทย์และเภสัชกรก่อนเข้าใช้บริการสุขภาพทุกครั้ง
- แจ้งข้อมูลในกรณีที่มีการตั้งครรภ์ หรือมีแผนที่จะตั้งครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร เนื่องจากยาบางชนิดส่งผลอันตรายต่อเด็กในครรภ์ หรือสามารถขับออกทางน้ำนมได้
- แจ้งข้อมูลที่จะส่งผลต่อการรับประทานยา เช่น มีปัญหาการกลืนลำบาก มีปัญหาด้านการมองเห็นหรืออ่านฉลากยา วิธีการรับประทานยา เพื่อแพทย์หรือเภสัชกรจะได้ช่วยแก้ไขปัญหาได้อย่างถูกต้อง
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
