เลือดคั่ง (Cardiac glycoside and inotropic agents used for congestive heart failure) และ ยากระตุ้นหัวใจ ไม่รวมกลุ่มไกล โคไซด์ (Cardiac stimulants excluding cardiac glycosides)
เลือดคั่งยากระตุ้นหัวใจ ไม่รวมกลุ่มไกล โคไซด์ ได้แก่ Adrenaline/Epinephrine Amrinone Metaraminol Milrinone ตลอดจนข้อมูลอันเป็นประโยชน์เรื่องการพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับยารักษาภาวะหัวใจล้มเหลวโดยรวม หากคุณสนใจสามารถอ่านต่อได้ที่นี่
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ยาหัวใจกลุ่มไกลโคไซด์ และยากระตุ้นหัวใจสําหรับภาวะหัวใจวาย
Adrenaline/Epinephrine
ประเภท Adrenaline/ Epinephrine
ชื่อสามัญ Adrenaline Atlantic, Adrenotone, Epinephrine HCI, Epipen
ชื่อการค้า Adrenaline Atlantic, Adrenotone, Epinephrine HCI, Epipen
ประเภท ยากระตุ้นการทํางานของหัวใจ
ข้อบ่งใช้ รักษาภาวะหัวใจวาย ทําให้หลอดเลือดหดตัว ใช้รักษาภาวะความดันโลหิตต่ำ ช็อก และ
การไหลเวียนเลือดที่หัวใจและสมองลดลง
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
การออกฤทธิ์ กระตุ้นจุดรับ C และ B-adrenergic ภายในระบบซิมพาเธติค ทําให้เพิ่มทั้งความดัน
โลหิตค่าบนและค่าล่าง เพิ่มความแรงในการหดตัวของกล้ามเนื้อหัวใจ เพื่อให้เลือดไปเลี้ยงหัวใจและสมองมากขึ้น ผลข้างเคียง หากได้รับยาเป็นเวลานานๆ จะทําให้เกิดปฏิกิริยากับหัวใจและการไหลเวียน เช่น เกิดความดันโลหิตสูง ชีพจรเต้นเร็ว หัวใจเต้นไม่เป็นจังหวะ เป็นต้น
การพยาบาล
- ติดตามสังเกตสัญญาณชีพ และปริมาณปัสสาวะอย่างใกล้ชิด
- รายงานแพทย์ทราบ เมื่อจังหวะการเต้นของหัวใจผิดจังหวะ และเตรียมพร้อมให้การรักษาโดยการให้ Adrenaline ทางหลอดเลือดดํา อาจตามด้วยสารน้ำ 20 มิลลิลิตร เพื่อไม่ให้ยาเข้าไปใน Central compartment
Amrinone
ชื่อสามัญ Amrinone
ชื่อการค้า Inocor
ประเภท ยากระตุ้นหัวใจ
ข้อบ่งใช้ รักษาภาวะหัวใจล้มเหลว ในรายที่ใช้ยากลุ่ม Cardiac glycosides, Diuretic และยาขยาย
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
หลอดเลือดชนิดอื่นไม่ได้ผล
การออกฤทธิ์ เพิ่มแรงบีบตัวของเวนตริเคิล ซึ่งเป็นผลจากหลอดเลือดขยายตัวโดยผลการผ่อนคลาย
กล้ามเนื้อของหลอดเลือด เกล็ดเลือดต่ำ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง เบื่ออาหาร หัวใจเต้นผิดปกติ ความดันโลหิตต่ำ
ผลข้างเคียง พิษต่อตับ ไต เจ็บหน้าอก ปวดบริเวณที่ฉีด
การพยาบาล
- วัดความดันโลหิต ชีพจร
- สังเกต EKG
- ติดตามระดับยาในเลือด LFT, Platelet และ CBC
- สังเกตอาการมีเลือดออกตามอวัยวะต่างๆ
Metaraminol
ชื่อสามัญ Metaraminol bitartrate
ชื่อการค้า Aramine
ประเภท ยากลุ่ม Adrenergics เป็น Sympathomimetic direct and indirect acting
ข้อบ่งใช้ รักษาภาวะหัวใจล้มเหลว ความดันโลหิตต่ำจากการผ่าตัด ให้ยาชาที่ไขสันหลัง เสียเลือด มีก้อนเนื้องอก และจากการแพ้ยา ใช้รักษาภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด หรือภาวะช็อกจากหัวใจ
การออกฤทธิ์ กระตุ้นตัวรับ α-adrenergic ภายใน Sympathetic nervous system ใช้รักษาภาวะ ความดันโลหิตต่ำ
ผลข้างเคียง ปวดศีรษะ มือสั่น มึนงง คลื่นไส้ ความดันโลหิตสูง หรือหัวใจเต้นไม่เป็นจังหวะ ชีพจร
เต้นเร็ว
การพยาบาล
- สังเกตและบันทึกสัญญาณชีพ วัดความดันโลหิตทุก 5 นาที ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ ปริมาณเลือดออกจากหัวใจใน 1 นาที จํานวนปัสสาวะ ลักษณะสีผิว และรายงานแพทย์ทราบ เมื่อมีอาการผิดปกติ เช่น หัวใจเต้นเร็วขึ้น และผิดจังหวะ จํานวนปัสสาวะออกน้อยลง ความดันโลหิตลดลง ลักษณะสีผิวซีด เย็น เขียว เป็นต้น
- ดูแลให้ได้รับสารน้ำหรือเลือดทดแทนอย่างเพียงพอก่อนใช้ยานี้ โดยเฉพาะในรายที่มีภาวะช็อกจากปริมาตรเลือดลดลง
- สังเกตและบันทึกปริมาณสารน้ำเข้าและออกจากร่างกายของผู้ป่วยอย่างเคร่งครัด
Milrinone
ชื่อสามัญ Milrinone lactate
ชื่อการค้า Primacor
ประเภท ยากระตุ้นหัวใจ
ข้อบ่งใช้ รักษา Acute heart failure ใช้เพิ่มการบีบตัวของหัวใจในผู้ป่วยหลังการผ่าตัดหัวใจใช้
ทดแทน Dopamine หรือ Dobutamine ใน Advanced heart failure
การออกฤทธิ์ Milrinone ยับยั้ง Phosphodiesterase เพิ่มระดับ Cyclic AMP และเพิ่มการบีบตัวของหัวใจให้แรงขึ้น และยานี้มีฤทธิ์ขยายหลอดเลือดด้วย
ผลข้างเคียง การบีบตัวของเวนตริเคิลผิดจังหวะ (Ventricular anythmias) ความดันโลหิตต่ำปวดศีรษะ
การพยาบาล
- ฟังเสียงหัวใจให้เต็มนาที หยุดให้ยาหรือรายงานแพทย์หาก HR < 60 ครั้ง/นาที ในผู้ใหญ่ หรือ HR < 90-100 ครั้ง/ นาที ในเด็ก
- วัดความดันโลหิต บันทึกปริมาณน้ำเข้า-ออก ชั่งน้ำหนัก ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ สําหรับผู้ป่วยหัวใจวาย ฟังเสียงปอด ดูเส้นเลือดดําที่คอ ตรวจบริเวณที่บวม
การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับยารักษาภาวะหัวใจล้มเหลวโดยรวม
- ประเมินผลของยา เช่น หากใช้ยารับประทานแล้วไม่ได้ผลอาจต้องรายงานแพทย์เพื่อพิจารณาเปลี่ยนเป็นยาฉีดเข้าทางหลอดเลือดดํา
- ผู้ป่วยที่ได้รับยาขับปัสสาวะจะต้องประเมินว่าได้ผลหรือไม่ หากไม่ได้ผลจะต้องสอบถามปัจจัยส่งเสริมด้วย เช่น การรับประทานอาหารเค็ม หรือได้รับโซเดียมจากอาหารหรือยา หรือมีปัญหาการดูดซึมยา เป็นต้น
- การใช้ยากลุ่ม Cardiac glycosides จะต้องดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด หากมีอาการข้างเคียงของยา เช่น คลื่นไส้ อาเจียน การเห็นภาพสีเหลือง เป็นต้น รายงานแพทย์ทราบ เพื่อพิจารณาลดยา เพราะผู้ป่วยอาจได้รับยาเกินขนาด ซึ่งทําให้เกิดอาการพิษที่ทําให้เกิดภาวะหัวใจเต้นผิดปกติ
หากคุณเห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์และอยากอ่านเกี่ยวกับหัวข้อนี้เพิ่มเติม สามารถสนับสนุนผู้แต่ง รองศาสตราจารย์ปราณี ทู้ไพเราะ ได้โดยการซื้อหนังสือ “คู่มือยา (Handbook of Drugs)”
