โรคปลายประสาทอักเสบมีสาเหตุมาจากโรคเบาหวานมากที่สุด นอกจากนี้ยังสามารถเกิดขึ้นจากโรคอื่นและการใช้ยาบางชนิด ในผู้ป่วยบางรายจะไม่สามารถหาสาเหตุได้พบ ซึ่งเรียกว่าโรคปลายประสาทอักเสบชนิดไม่ทราบสาเหตุ (idiopathic neuropathy)
ปลายประสาทอักเสบจากโรคเบาหวาน
ปลายประสาทอักเสบมีสาเหตุมาจากโรคเบาหวานทั้งชนิดที่ 1 และชนิดที่ 2 ซึ่งเราเรียกว่า โรคเส้นประสาทจากโรคเบาหวาน (diabetic polyneuropathy) ซึ่งเกิดขึ้นเพราะระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงจะไปทำลายหลอดเลือดขนาดเล็กที่เลี้ยงเส้นประสาท
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ยิ่งเป็นโรคเบาหวานเป็นระยะเวลานาน จะยิ่งมีความโอกาสเป็นโรคปลายประสาทอักเสบมากขึ้น ผู้ป่วยโรคเบาหวาน 1 ใน 4 จะประสบกับอาการปวดบางอย่างที่มีสาเหตุมาจากการทำลายของเส้นประสาท
ถ้าคุณเป็นโรคเบาหวาน ความเสี่ยงของการเกิดโรคปลายประสาทอักเสบจะยิ่งเพิ่มมากขึ้นหากคุณไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างเหมาะสม หรือถ้าคุณ:
- เป็นผู้สูบบุหรี่
- ดื่มแอลกอฮอล์ปริมาณมากเป็นประจำ
- อายุมากกว่า 40 ปี
ถ้าคุณเป็นผู้ป่วยเบาหวาน คุณควรตรวจเท้าของคุณเป็นประจำเพื่อดูว่ามีบาดแผลเกิดขึ้นที่เท้าหรือไม่
สาเหตุอื่นๆ ของโรคปลายประสาทอักเสบ
นอกจากโรคเบาหวานแล้ว ยังมีสาเหตุอื่นๆ ที่สามารถทำให้เกิดโรคปลายประสาทอักเสบได้ ดังนี้
สาเหตุจากสภาวะทางสุขภาพ
สภาวะทางสุขภาพบางอย่างเป็นสาเหตุของโรคปลายประสาทอักเสบได้ ได้แก่:
- การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปเป็นเวลาหลายปี
- การขาดวิตามินบี 12 หรือวิตามินอื่นๆ
- เส้นประสาทได้รับการบาดเจ็บ เช่น จากอุบัติเหตุ หรือเกิดขึ้นระหว่างการผ่าตัด
- ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป (hypothyroidism)
- การติดเชื้อบางชนิด เช่น โรคงูสวัด, โรคคอตีบ, ภาวะอาหารเป็นพิษจากเชื้อโบทูลิซึม (botulism) และการติดเชื้อเอชไอวี (HIV)
- การอักเสบของเส้นเลือด (vasculitis)
- โรคตับเรื้อรัง หรือโรคไตเรื้อรัง
- Monoclonal gammopathy of undetermined significance (MGUS)-คือมีโปรตีนที่ผิดปกติในเลือด
- โรคมะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งของระบบน้ำเหลือง (lymphoma) และ มัลติเพิล ไมอีโลมา (multiple myeloma ซึ่งเป็นมะเร็งของไขกระดูก)
- โรคทางพันธุกรรมที่ทำให้เส้นประสาทถูกทำลาย โดยเฉพาะบริเวณเท้า เช่น Charcot-Marie-Tooth (CMT) disease และโรคความผิดปกติอื่นที่ส่งผลต่อเส้นประสาทสั่งการและเส้นประสาทรับความรู้สึก ซึ่งสามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้ (hereditary motor sensory neuropathy)
- มีปริมาณสารพิษในร่างกายสูง เช่น สารหนู ตะกั่ว หรือปรอท
- Guillain-Barré syndrome คือโรคที่พบได้น้อย แต่จะมีอาการอ่อนแรงอย่างรวดเร็วในไม่กี่วัน
- โรคแอมีลอยด์ (amyloidosis)-เป็นกลุ่มของอาการที่พบได้น้อยแต่มีความรุนแรง เกิดขึ้นจากการสะสมของโปรตีนผิดปกติที่ชื่อว่า แอมีลอยด์ (amyloid) ในเนื้อเยื่อและอวัยวะภายในร่างกาย
- โรคที่เกิดขึ้นจากการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันที่มากเกินไป เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (rheumatoid arthritis), โรคลูปัส (lupus) และ Sjogren's syndrome
สาเหตุจากยา
มียาไม่กี่ชนิดที่อาจเป็นสาเหตุของโรคปลายประสาทอักเสบอันเนื่องมาจากผลข้างเคียงของยา ซึ่งเกิดขึ้นในผู้ป่วยบางราย ได้แก่
- ยาเคมีบำบัดสำหรับรักษาโรคมะเร็งบางชนิด โดยเฉพาะมะเร็งลำไส้ มะเร็งระบบน้ำเหลือง หรือ ไมอีโลมา
- ยาปฏิชีวนะบางชนิด ถ้าหากรับประทานนานเป็นเดือนๆ เช่น ยา metronidazole หรือ nitrofurantoin
- ยา phenytoin สำหรับรักษาโรคลมชัก (หากรับประทานเป็นเวลานาน)
- ยา amiodarone และ thalidomide
