เป็นที่ทราบกันอยู่แล้วว่า มะเร็งป้องกันโดยตรงไม่ได้ เพราะไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริงแต่อาจจะป้องกันสาเหตุร่วมที่จะทำให้เป็นมะเร็งได้ ซึ่งมะเร็งต่าง ๆ วิธีป้องกันไม่เหมือนกัน แต่จะกล่าวเฉพาะมะเร็งที่พบได้บ่อย ๆ เท่านั้น ดังต่อไปนี้
วิธีป้องกันโรคมะเร็งในช่องปาก
- รักษาปากให้สะอาด โดยแปรงฟันวันละ 2 ครั้ง ตอนเช้าและก่อนนอน
- ฟันผุ, เหงือกเป็นหนอง, ฟันเก, ฟันคม ต้องรีบหาทันตแพทย์รักษา
- ฟันปลอม ถ้าใส่ไม่สนิท กดเหงือก ควรให้ทันตแพทย์แก้ไขให้ใหม่
- เป็นแผล, ฝ้าขาวในปากที่ไม่หายภายในสองสัปดาห์ ต้องรีบไปหาแพทย์ทันที
- อย่าสูบกล้องหรือบุหรี่ กดรีมฝีปากอยู่ที่เดียวอย่าจุกยาฉุนในปาก ถ้าเป็นในระยะแรกโอกาสหายได้ถึง 80 เปอร์เซ็นต์
วิธีป้องกันโรคมะเร็งมดลูกและปากมดลูก
เป็นมะเร็งที่พบมากที่สุดในผู้หญิง มักมีอาการตกขาว, กลิ่นเหม็น, บางครั้งมีเลือดออกปนสีคล้ายน้ำล้างเนื้อ เลือดออกกะปริบกะปรอย การป้องกันสาเหตุร่วม คือ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
- รักษาความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ของเพศชายและหญิง
- สำหรับผู้ที่แพทย์ตรวจแล้วพบว่ามีแผลที่ปากมดลูก ควรรีบรักษา และปฏิบัติตามที่แพทย์แนะนำ
- สำหรับผู้หญิงที่อายุเกิน 30 ปีขึ้นไป ควรตรวจภายในอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง
- ถ้ามีอาการดังกล่าวข้างบน ควรปรึกษาแพทย์
วิธีป้องกันโรคมะเร็งเต้านม
เป็นมะเร็งที่พบได้มากเป็นอันดับที่ 2 รองจากมะเร็งปากมดลูก ในสตรีพบประมาณ 11% ในระยะแรกไม่มีอาการ นอกจากจะคลำพบก้อนเข้าเองโดยบังเอิญ ซึ่งก้อนจะเคลื่อนไปมาได้ ไม่มีอาการเจ็บปวด, ในระยะเริ่มต้น ถ้าท่านคลำพบก้อนขนาด 1 เซนติเมตรเท่านั้นและได้รับการรักษาที่ถูกต้องในระยะนี้จะมีโอกาสหายขาดแน่นอน
การป้องกัน
- ควรเลี้ยงลูกด้วยนมของท่านเอง
- ควรระวังอย่าให้น้ำนมคั่ง
- ถ้ามีการอักเสบ หรือเป็นฝีที่เต้านม ควรรีบรักษา
- ควรตรวจเต้านมด้วยตนเอง อย่างน้อยเดือนละครั้ง โดยเฉพาะท่านที่มีอายุ 30 ปีขึ้นไปซึ่งมีวิธีการดังนี้...
ก. การตรวจเต้านมนั้นควรตรวจประมาณวันที่ 8 ของประจำเดือน โดยนับวันแรกที่มีเลือดออกเป็นวันที่ 1 ของประจำเดือนนับไปเรื่อย ๆ จนถึงวันที่ 8 เลือดจะหยุดหรือไม่ ไม่มีปัญหา ตรวจเต้านมด้วยตนเองได้
ข. ถอดเสื้อออก ตรวจดูรูปทรงของเต้านมทั้งสองข้างที่หน้ากระจก สังเกตด่ามีผิวหนังบุ๋มตรงที่ตรงไหนหรือไม่, หัวนมทั้ง 2 ข้าง ควรจะเท่ากันไม่ถูกดึงลงไป เส้นเลือดที่ผิวหนังไม่พองโตผิดปกติ จากนั้นให้ชะโงกตัวไปข้างหน้า ตรวจดุโดยทั่วอีกครั้ง ถ้ามีก้อนเนื้องอกอยู่ข้างในมักจะดึงผิวหนังตรงนั้นให้บุ๋มลง นอกจากก้อนเนื้องอกจะโตจะทำให้เห็นโตป่องออกมา
ค. นอนหงายเอาหมอนหนุนตรงสะบักข้างที่จะตรวจ สมมติว่าจะตรวจเต้านมข้างซ้ายก่อนให้ยกแขนซ้ายขึ้นเหนือศีรษะ ใช้มือขวาของท่านคลำเต้านมซ้ายโดยวิธีคลึงฝ่ามือ และฝ่านิ้วไปทั่วเต้านม ทางด้านครึ่งในของเต้านม หมุนไปรอบ ๆ ไปครึ่งล่าง, ครึ่งนอกและครึ่งบนบริเวณไหปลาร้า
ตรวจหัวนมด้วย ถ้าพบมีก้อนสะดุดใต้ฝ่ามือควรรีบไปหาแพทย์
ปฏิบัติเช่นเดียวกันเอจะตรวจเต้านมทางข้างขวา โดยสลับมือกัน ท่านสามารถตรวจพบก้อนด้วยตนเอง โดยวิธีดังกล่าวและยืนก็ได้เช่น ในขณะอาบน้ำในห้องน้ำ ถึงแม้ก้อนจะมีขนาดเล็ก 1 เซนติเมตร ถ้าท่านตั้งใจจริงก็จะคลำพบได้ แล้วรีบไปกาแพทย์ผู้ชำนาญรักษาให้ถูกวิธี ท่านมีโอกาสหายถึง 90 เปอร์เซ็นต์
วิธีป้องกันโรคมะเร็งปอด
พบมากเป็นอันดับหนึ่งในผู้ชาย ของจังหวัดทางภาคเหนือในระยะแรกไม่มีอาการนอกจากตรวจพบโดยการถ่ายเอกซเรย์ปอดอาจมีอาการไอแห้ง ๆ เหมือนไอจากการสูบบุหรี่ในระยะต่อมา
การป้องกัน
- งดสูบบุหรี่ เพราะควันบุหรี่มีสารจำพวกเบนซิไฟริน ซึ่งเป็น (คาร์ซิโนเจน) สารทำให้เกิดมะเร็งในปอดได้ โดยการสูดเอาสารพวกนี้เข้าไปในปอดทุกวัน วันละเล็กละน้อย เป็นเลา 10-20 ปี
- อย่าอยู่ในห้องที่มีผู้สูบบุหรี่ เพราะท่านอาจเป็นมะเร็งปอดได้เช่นเดียวกับผู้สูบบุหรี่
- อย่าอยู่ในที่มีเขม่า, ควันไฟ หรือควันจากท่อไอเสียรถยนต์ เพราะควันพวกนี้มีเบนซินไฟริน ทำให้เป็นมะเร็งปอดได้เช่นกัน
- ควรอยู่ในอากาศบริสุทธิ์ และรักษาสุขภาพให้แข็งแรง
- สำหรับผู้ที่อายุ 40 ปีขึ้นไป ควรตรวจปอดด้วยเอกซเรย์ปีละ 2 ครั้ง
วิธีป้องกันโรคมะเร็งตับ
พบมากที่สุดในสุภาพบุรุษของประเทศไทย แต่สำหรับผู้ชายเชียงใหม่เป็นมากเป็นอันดับที่ 2 เป็นโรคที่ให้การวินิจฉัยยากที่สุด และรักษายากเช่นกัน ส่วนมากถ้ามีอาการจะรักษาไม่ได้แล้ว อาการต่าง ๆ มีดังนี้ เช่น เบื่ออาหาร, ท้องอืด, แน่นท้อง, ท้องผูก, ซีด, ตัวเหลือง, ตาเหลือง, เจ็บชายโครงขวา, เหนื่อยง่าย, อ่อนเพลีย มะเร็งตับอาจเกิดขั้นแบบโดดเดี่ย หรือเกิดร่วมกับโรคตับแข็ง, โรคพยาธิของตับ หรือเป็นมะเร็วของอวัยวะอื่นกระจายมาที่ตับมะเร็งของเนื้อตับเกิดจากกินอาหารที่มีเชื้อราซึ่งมีอะฟาท๊อกซินปนอยู่ในอาหารจำพวกถั่ว, แป้ง
การป้องกัน
- ไม่ควรกินอาหารจำพวกถั่วที่ขึ้นรา เช่น ถั่วป่น, พริกป่น
- อาหารขนมปังที่เก็บไว้หลายวันมีรา ควรทิ้งไปเสีย
- อาหารจำพวกแป้งที่มีความชื้น และมีราขึ้นควรทำอาหารมื้อละน้อย ๆ ให้หมดภายในวันหนึ่ง ๆ
- ไปหาแพทย์ตรวจเลือดตรวจสารเอลฟาฟีโตโปรตีนทุก 6 เดือน
วิธีป้องกันโรคมะเร็งหลอดอาหาร กระเพาะอาหารและลำไส้
มีอาการกลืนอาหารติดคอ, กินข้าฝืดคอ, กินแล้วต้องสำรอกออกมา เป็นอาการนำของมะเร็งหลอดอาหาร, มะเร็งกระเพาะอาหาร ระยะแรกไม่มีอาการ มะเร็งลำไส้ใหญ่มีอาการท้องผูก สลับกับท้องเดิน, อุจจาระมีมูกเลือด
การป้องกัน
- ไม่ควรกินข้าวต้ม, น้ำ หรืออาหารที่ร้อนจัด
- ไม่ควรดื่มสุราที่แรง ๆ โดยไม่ผสมให้เจือจางลง
- ควรตรวจอุจจาระทุก 6 เดือน ดุว่ามีเลือดออกมาปนกับอุจจาระหรือไม่ โดยใช้สารเคมีทดสอบ ถ้ามองไม่เห็นด้วยตาเปล่า
วิธีป้องกันโรคมะเร็งกล่องเสียง และนาโซฟาริงซ์
มีอาการเจ็บคอ กลืนน้ำลายเจ็บ เสียงแหบแห้ง เป็นอาการของมะเร็งกล่องเสียง แต่ของนาโซฟาริงซ์ อาจมีอาการเป็นหวัด คัดจมูก ปวดศีรษะ, หูอื้อ บางครั้งมีเลือดกำเดาออก
การป้องกัน
- อย่าสูบบุหรี่มาก
- ระวังรักษาร่างกายให้แข็งแรง อย่าให้เป็นหวัดหรือเจ็บคอบ่อย ๆ
- ถ้ามีอาการเจ็บคอ, เป็นหวัดคัดจมูก ควรไปหาแพทย์ให้ตรวจ โดยใช้กระจำส่องลงไปดูที่กล่องเสียง และลักษณะเม็ดเลือดขาวว่ามีความผิดปกติ อาจเป็นมะเร็งของเม็ดเลือดได้ไหม ถ้าปกติก็ไม่ใช่
- ถ่ายภาพเอกซเรย์ปอด
- เจาะเลือดดูหน้าที่ของตับ และดูเอลฟาฟีโตโปรตีนว่าเป็นมะเร็งตับหรือไม่
- ตรวจภายในปีละ 1 ครั้ง ดูเซลล์มะเร็งในระบบอวัยวะสืบพันธุ์ของสุภาพสตรี
- ตรวจร่างกายทั่วไป ผิวหนัง, ช่องปากมีก้อน, มีแผล
- ตรวจกล่องเสียงและโพรงหลังจมูก
