กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD

Buspirone (บูสไพโรน)

เผยแพร่ครั้งแรก 30 ม.ค. 2019 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 4 นาที

สรรพคุณของยา buspirone

ยา buspirone ใช้สำหรับรักษาโรควิตกกังวล (anxiety) ยาอาจช่วยให้ผู้ป่วยมีความคิดในแง่บวกขึ้น สมองปลอดโปร่ง ผ่อนคลาย ลดอาการวิตกกังวล และส่งผลให้การทำกิจวัตรประจำวันต่างๆ ดีขึ้น นอกจากนี้ยาอาจช่วยบรรเทาอาการกระวนกระวายใจและอาการหงุดหงิด และอาจช่วยควบคุมอาการอื่นๆ เช่น ปัญหาในการนอนหลับ, เหงื่อออก, หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น

ยา buspirone เป็นยาคลายกังวล (anxiolytic) มีฤทธิ์ยับยั้งการเก็บกลับของ norepinephrine และ dopamine แต่ไม่มีผลต่อ serotonin neurotransmission ทำให้ bupropion ถูกจัดเป็นยาแก้ซึมเศร้ากลุ่ม norepinephrine and dopamine reuptake inhibitor (NDRI) มีประสิทธิภาพ ไม่ต่างจาก selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) และยังมีประสิทธิภาพในการรักษา โรคซึมเศร้าที่ดื้อต่อการรักษา

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

วิธีใช้ยา buspirone

โดยทั่วไปยานี้รับประทานวันละ 2 หรือ 3 ครั้ง หรือรับประทานตามที่แพทย์สั่ง ผู้ป่วยอาจรับประทานยานี้ก่อนหรือหลังอาหารก็ได้ แต่สิ่งสำคัญคือให้เลือกวิธีการรับประทานอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น ถ้ารับประทานหลังอาหารก็ให้รับประทานหลังอาหารทุกครั้ง เพื่อให้ปริมาณยาที่ดูดซึมเข้าสู่ร่างกายมีปริมาณที่เท่าๆ กันในทุกครั้งที่รับประทานยา

หลีกเลี่ยงการรับประทานยานี้กับผลไม้/น้ำผลไม้ เกรฟฟรุ๊ต (grapefruit) (ผลไม้จำพวกส้ม) ขณะใช้ยา buspirone ยกเว้นแพทย์หรือเภสัชกรแนะนำว่าสามารถรับประทานได้อย่างปลอดภัย เพราะผลไม้เกรฟฟรุ๊ต (grapefruit) จะเพิ่มโอกาสเกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยานี้ ให้สอบถามแพทย์หรือเภสัชกรสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

ขนาดยาที่ผู้ป่วยได้รับจะขึ้นกับสภาวะโรคและการตอบสนองต่อการรักษาของผู้ป่วย ผู้ป่วยควรรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้ได้ผลจากการรักษาเต็มที่ เพื่อไม่ให้ลืมรับประทานยา แนะนำให้รับประทานในเวลาเดียวกันของทุกวัน

ขณะเริ่มใช้ยา อาการของโรควิตกกังวล (เช่น อาการกระสับกระส่าย) อาจมีอาการแย่ลงก่อนที่จะค่อยๆ ดีขึ้น ซึ่งอาจใช้เวลานานเป็นเดือน หรือมากกว่านั้นจึงจะได้ผลการรักษาเต็มที่ ดังนั้นควรมีคนดูแลอย่างใกล้ชิด ในช่วงเวลาที่เริ่ม หรือมีการปรับยา 

แจ้งแพทย์ทราบถ้าอาการของผู้ป่วยไม่ดีขึ้นหรือมีอาการแย่ลง

ผลข้างเคียงของยา buspirone

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นขณะใช้ยา buspirone: เวียนศีรษะ, ง่วงนอน, ปวดศีรษะ, คลื่นไส้, กังวลใจ, วิงเวียน, กระสับกระส่าย, ตาพร่ามัว, อ่อนเพลีย และมีปัญหาในการนอนหลับ หากอาการข้างเคียงเหล่านี้ไม่ดีขึ้นหรือมีอาการแย่ลงให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทันที

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

โปรดจำไว้ว่า การที่แพทย์สั่งยานี้ให้กับผู้ป่วย เพราะว่าแพทย์ได้ประเมินแล้วว่าผู้ป่วยจะได้รับประโยชน์จากยานี้มากกว่าความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียง ผู้ป่วยหลายรายที่ใช้ยานี้ไม่เกิดอาการข้างเคียงร้ายแรงจากยา

อาการข้างเคียงอื่นๆ ที่พบได้น้อย: ผู้ป่วยที่ใช้ยา buspirone อาจมีอาการเคลื่อนไหวผิดปกติ เช่น สั่น, กล้ามเนื้อเกร็ง (muscle stiffness), ใบหน้าไม่แสดงความรู้สึก (mask-like facial expression), เดินกระตุก (jerky walking movements) หรือมีอาการยึกยือ (tardive dyskinesia) ในบางกรณีอาการเหล่านี้อาจเป็นเรื้อรัง ถ้าผู้ป่วยมีอาการของการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติหรือควบคุมไม่ได้ โดยเฉพาะที่ใบหน้า ปาก ลิ้น แขน หรือขา ให้รีบแจ้งแพทย์ทันที

ไปพบแพทย์ทันทีหากผู้ป่วยมีอาการข้างเคียงที่พบได้น้อยแต่ร้ายแรง ได้แก่ เลือดออกง่าย ฟกช้ำง่าย, หายใจถี่, เจ็บหน้าอก, หัวใจเต้นเร็ว หัวใจเต้นผิดจังหวะ

ปฏิกิริยาการแพ้ยานี้ เป็นเรื่องที่พบได้น้อย อย่างไรก็ตามถ้าเกิดอาการใดๆ ของการแพ้ยาให้รีบไปพบแพทย์ทันที ได้แก่ ผื่น, คัน บวม (โดยเฉพาะที่หน้า ลิ้น คอ), เวียนศีรษะรุนแรง, หายใจลำบาก

อาการข้างเคียงที่กล่าวไว้ข้างต้นไม่ใช่อาการข้างเคียงทั้งหมดที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนั้นถ้าผู้ป่วยมีอาการผิดปกติใดๆ ที่ไม่ได้กล่าวไว้ข้างต้น ให้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร

ข้อควรระวังในการใช้ยา buspirone

ถ้าผู้ป่วยแพ้ยา buspirone หรือแพ้สิ่งอื่นๆ ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนได้รับยานี้ ผลิตภัณฑ์ยานี้อาจประกอบด้วยสารไม่ออกฤทธิ์อื่นซึ่งอาจเป็นสาเหตุของการแพ้หรือปัญหาอื่นได้ ให้ปรึกษาเภสัชกรสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

ห้ามใช้ยา Buspirone ในผู้ที่มีอายุต่ำกว่า 18 ปี หญิงมีครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร รวมทั้งผู้ป่วยที่มีอาการชัก หรือผู้ที่ใช้ยาต้านอาการซึมเศร้าและยาแก้ซึมเศร้าอื่น ๆ

นอกจากนี้ยังไม่ควรใช้ในคนที่เป็นโรคไตวายเรื้อรัง โรคตับ หรือโรคลมชัก และควรใช้ด้วยความระมัดระวังในผู้ป่วยที่เกิดอาการต้อหินแบบเฉียบพลัน, เป็นโรค myasthenia gravis, มีการพึ่งพาสารเสพติด และผู้ที่มีแพ้กาแลคโตส (galactose)

ก่อนการใช้ยา buspirone ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบเกี่ยวกับประวัติทางการแพทย์ของผู้ป่วย โดยเฉพาะถ้าผู้ป่วยเป็นโรคไบโพลาร์ (bipolar disorder) หรือ โรคพาร์กินสัน

ยานี้อาจทำให้ผู้ป่วยมีอาการง่วงนอน หรือวิงเวียนศีรษะได้ เครื่องดื่มแอลกอฮอล์จะทำให้วิงเวียน หรือง่วงนอนมากขึ้น

ห้ามขับรถ, ทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร หรือทำกิจกรรมใดๆ ที่ต้องอาศัยการตื่นตัว จนกว่าผู้ป่วยจะทำกิจกรรมดังกล่าวได้อย่างปลอดภัย แนะนำให้หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

หากกำลังใช้ยาอื่นเพื่อรักษาอาการวิตกกังวลอยู่ อย่าหยุดยาเหล่านั้นทันทีโดยที่แพทย์ไม่ได้สั่ง เพราะยา buspirone ไม่สามารถป้องกันอาการถอนยาจากยาอื่นได้ และอาจจำเป็นต้องค่อยๆ ปรับลดขนาดยาเดิมลงขณะเปลี่ยนมาใช้ยา buspirone ด้วย โปรดปรึกษาแนวทางการรักษากับแพทย์ที่ดูแลผู้ป่วย ถ้าผู้ป่วยมีอาการของการถอนยา ให้แจ้งแพทย์ทันที

ระหว่างการตั้งครรภ์ ยานี้ควรใช้เฉพาะในกรณีที่ประเมินแล้วว่ามีความจำเป็นจริงๆ แจ้งแพทย์ทราบถ้าผู้ป่วยตั้งครรภ์ก่อนใช้ยานี้ และให้ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับความเสี่ยงและประโยชน์ที่จะได้รับจากยานี้ขณะตั้งครรภ์

ยังไม่ทราบแน่ชัดว่ายานี้ผ่านไปยังน้ำนมได้หรือไม่ อย่างไรก็ตามยาอื่นที่คล้ายๆ กัน สามารถผ่านไปยังน้ำนมได้และก่อให้เกิดผลไม่พึงประสงค์กับทารกที่ดูดนม โปรดปรึกษาแพทย์ก่อนการให้นมบุตร

การใช้ยา buspirone ร่วมกับยาอื่น

รายการยาต่อไปนี้อาจเกิดปฏิกิริยากับยา buspirone ได้ หากผู้ป่วยกำลังใช้ยาเหล่านี้ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา buspirone:

  • ยาในกลุ่ม MAOIs
  • Nefazodone
  • Rifampin (Rifampicin)
  • ยาที่มีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ CYP3A4 อย่างแรง (strong CYP3A4 inhibitors)
  • Verapamil
  • Itraconazole, ketoconazole
  • Ribociclib

อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงขณะใช้ยา buspirone

  • หลีกเลี่ยงผลไม้/น้ำผลไม้เกรฟฟรุ๊ต (grapefruit) ยกเว้นแพทย์สั่งเป็นอย่างอื่น 

การได้รับยา buspirone เกินขนาด

หากมีใครก็ตามที่ได้รับยา buspirone เกินขนาด จนทำให้เกิดอาการที่ร้ายแรง เช่น หมดสติ หรือหายใจลำบาก ให้รีบเรียกรถพยาบาลทันที โทร 1669

หมายเหตุ

ห้ามแบ่งยานี้ให้ผู้อื่นใช้

ไปพบแพทย์ตามนัดเพื่อตรวจติดตามอาการและตรวจทางห้องปฏิบัติการ ถ้าผู้ป่วยกำลังใช้ยา trazodone อาจต้องมีการตรวจการทำงานของตับเป็นระยะเพื่อติดตามอาการข้างเคียง ปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

หากลืมรับประทานยา buspirone

ถ้าผู้ป่วยลืมรับประทานยานี้ ให้รับประทานทันทีที่นึกได้ หากนึกได้เมื่อใกล้กับเวลาของมื้อถัดไป ให้ข้ามมื้อที่ลืมไป และรับประทานมื้อถัดไปตามปกติ โดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่า

การเก็บรักษายา buspirone

เก็บรักษายาในภาชนะปิดสนิทที่อุณหภูมิห้อง (ไม่เกิน 30 องศาเซลเซียส) ห่างจากแสงแดดและความชื้น ไม่เก็บยาในห้องอาบน้ำ เก็บยาทุกชนิดให้ห่างจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

ไม่เทยานี้ทิ้งในห้องน้ำหรือในท่อระบายน้ำ ให้ทิ้งผลิตภัณฑ์ยานี้อย่างเหมาะสมเมื่อยาหมดอายุหรือเมื่อไม่จำเป็นต้องใช้ยานี้อีก


17 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Buspirone | Side Effects, Dosage, Uses, and More. Healthline. (https://www.healthline.com/health/buspirone-oral-tablet)
Buspirone (Oral Route) Description and Brand Names. Mayo Clinic. (https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/buspirone-oral-route/description/drg-20062457)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน ผู้อ่านไม่ควรเลือกใช้ยาเองจากการอ่านบทความ ควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาทุกครั้ง เพราะแต่ละท่านอาจมีสาเหตุของโรค โรคประจำตัว และประวัติการรักษาที่ต่างกัน ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)