นอกจากโรคซึมเศร้าที่เป็นโรคทางจิตเวชซึ่งหลายคนน่าจะเคยได้ยิน และรู้จักกันมาบ้าง ยังมีอีกโรคที่คนยุคปัจจุบันกำลังเผชิญ และมีแนวโน้มจะสูงขึ้นเรื่อยๆ อีกทั้งมักเป็นโรคที่เกิดขึ้นควบคู่กับโรคซึมเศร้าด้วย นั่นก็คือ โรควิตกกังวล
ความหมายของโรควิตกกังวล
โรควิตกกังวลทั่วไป (Generalised anxiety disorder: GAD) เป็นโรคในกลุ่มวิตกกังวลชนิดหนึ่ง โดยปกติเมื่อเราต้องเจอกับสถานการณ์ที่ทำให้เกิดความวิตกกังวล เมื่อเหตุการณ์นั้นคลี่คลาย ความวิตกกังวลก็จะหายไป
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
แต่ผู้ป่วยโรควิตกกังวลมักจะไม่สามารถปรับตัวกับสิ่งที่เกิดขึ้นได้ และยังคงมีความวิตกกังวลเรื่องเดิมวนเวียนอยู่ในความคิดจนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น ไม่มีสมาธิในการทำงาน ความสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงานแย่ลง รวมทั้งอาจมีอาการทางกาย เช่น ใจสั่น นอนไม่หลับ ปวดศีรษะ
อาการของโรควิตกกังวลทั่วไป
อาการของโรควิตกกังวล แบ่งเป็นอาการทางกาย และอาการทางความคิด ดังนี้
- อาการทางกาย เกิดจากการตอบสนองทางระบบประสาทอัตโนมัติมากเกินไป เช่น เหงื่อออกมากผิดปกติ ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ ใจสั่น หายใจเร็ว หายใจไม่ทั่วท้อง ปวดท้อง และท้องไส้ปั่นป่วน โดยมักจะมีอาการเฉพาะเวลาที่มีปัจจัยกระตุ้นให้เกิดความวิตกกังวล
- อาการทางความคิด มักคิดเรื่องเดิมๆ เป็นเวลานาน หรือมีความกังวลล่วงหน้าถึงสิ่งที่ยังมาไม่ถึง บางคนจะรู้สึกด้วยว่า ตนเองจะต้องเผชิญกับสิ่งแลวร้าย หรือผลลัพธ์ในทางลบภายในอนาคตอันใกล้อย่างแน่นอน
โดยอาการทั้งทางกาย และทางความคิดที่เกิดขึ้นนั้นมีความสัมพันธ์กัน เมื่อเกิดอาการทางความคิดก็จะมีอาการทางร่างกายตามมา และเมื่อมีอาการทางกายผู้ป่วยก็จะมีอาการทางความคิดความกังวลเพิ่มขึ้น จนทำให้ไม่สามารถควบคุมให้อาการสงบ หรือไม่สามารถหยุดความคิดนั้นได้
สาเหตุของโรควิตกกังวลทั่วไป
โรควิตกกังวลทั่วไปเกิดขึ้นได้จาก 2 ปัจจัย คือ
- ปัจจัยทางพันธุกรรม ซึ่งเป็นเรื่องของการถ่ายทอดพื้นฐานทางอารมณ์ โดยหากพ่อแม่มีพื้นฐานอารมณ์ทางลบ เครียดง่าย มีความเก็บกดทางอารมณ์ความรู้สึก ลูกก็มักจะได้รับพื้นฐานทางอารมณ์ที่คล้ายกัน ทำให้กลายเป็นเด็กที่เก็บกด เครียดง่าย และมีภาวะวิตกกังวลได้ง่าย
- ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม มีความเกี่ยวข้องกับวิธีการเลี้ยงดู โดยหากพ่อแม่ที่มักดุด่า ตำหนิลูก ไม่ให้กำลังใจ ไม่มีการชมเชยเมื่อเด็กทำดี หรือเลี้ยงดูด้วยการบังคับให้เดินตามกรอบของพ่อแม่ ก็อาจส่งผลให้เด็กรู้สึกกดดัน ไม่กล้าแสดงออก และเกิดภาวะวิตกกังวลได้ง่าย
การวินิจฉัยโรควิตกกังวลทั่วไป
โรคกังวลทั่วไปยังไม่มีการทดสอบที่ใช้สำหรับวินิจฉัยผู้ป่วยโรคนี้โดยเฉพาะ เช่นเดียวกับโรคเกี่ยวกับความวิตกกังวลอื่นๆ ที่อยู่ในกลุ่มเดียวกัน
โดยแพทย์จะเริ่มจากการสอบถามอาการ และตรวจร่างกาย จากนั้นอาจมีการตรวจเลือดเพื่อให้แน่ใจว่า อาการที่เกิดขึ้นมาจากโรควิตกกังวล หรือโรคอื่นที่มีอาการคล้ายกันกันแน่
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
การวินิจฉัยโรควิตกกังวลทั่วไปจะเป็นการประเมินอาการทางร่างกาย และจิตใจเป็นหลัก เช่น
- รู้สึกกระวนกระวายบ่อยๆ
- เหนื่อยง่าย เหงื่อออกมากเมื่อรู้สึกกังวล
- หายใจถี่
- ปวดศีรษะบ่อยๆ
- ไม่มีสมาธิ หรือคิดอะไรไม่ออก
- หงุดหงิด อารมณ์แปรปรวน
- กล้ามเนื้อตึง
- มีปัญหาในการนอนหลับ
อาการแสดงของโรคนี้จะรุนแรงมากพอที่จะส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน และอาการที่เกิดขึ้นต้องไม่ได้มีสาเหตุมาจากการใช้สารเสพติดหรือปัญหาสุขภาพอื่นๆ
การรักษาโรควิตกกังวลทั่วไป
วิธีการรักษาที่ได้ผลดีต่อผู้ป่วยโรคนี้ มักเป็นการรักษาด้วยยาร่วมกับการทำจิตบำบัด
1. การรักษาด้วยยา
- ยาต้านเศร้า (Antidepressant) ที่นิยมใช้คือยากลุ่มที่ออกฤทธิ์กับสารสื่อประสาทที่ชื่อว่าเซโรโทนิน (Serotonin) เช่น ยาฟลูออกซิทีน (Fluoxetine) และ ยาเซอร์ทราลีน (Sertraline) โดยยากลุ่มนี้จะออกฤทธิ์ช้า และมักเห็นผลหลังจากใช้ยาไปแล้วเป็นเวลา 2 สัปดาห์
- ยาคลายกังวล (Anxiolytic) เช่น ยาอัลปราโซแลม (Alprazolam) โคลนาซีแพม (Clonazepam) หรือลอราซีแพม (Lorazepam) ซึ่งมักออกฤทธิ์ทันที ช่วยลดการตื่นตัวของระบบประสาท และช่วยให้นอนหลับ แพทย์จึงมักให้ผู้ป่วยใช้ยากลุ่มนี้ในช่วง 2 สัปดาห์แรกของการรักษา
2. การทำจิตบำบัด
การรักษาเชิงจิตบำบัดที่นิยมใช้กับผู้ป่วยโรควิตกกังวลทั่วไป ได้แก่
- การเผชิญหน้ากับสิ่งเร้าอย่างเป็นขั้นตอน (Systematic desensitization) โดยเริ่มจากสิ่งเร้าที่กังวลน้อยไปสู่สิ่งเร้าที่กังวลมากอย่างค่อยเป็นค่อยไป
- การฝึกควบคุมกล้ามเนื้อและควบคุมการหายใจ (Bio feedback) เพื่อป้องกันไม่ให้ระบบประสาทอัตโนมัติตอบสนองต่อความวิตกกังวลรวดเร็วเกินไป
- การปรับความคิดเพื่อปรับพฤติกรรม (Cognitive behavioral therapy) เพื่อขจัดความคิดเชิงลบที่เป็นสาเหตุของความวิตกกังวลคิดว่าตนเองอาจเป
โรควิตกกังวลทั่วไปเป็นโรคที่ควบคุม และบรรเทาอาการให้ดีขึ้นได้ หากคุณสังเกตอาการผิดปกติดังที่กล่าวมาข้างต้น ควรปรึกษาแพทย์และรับการตรวจรักษาอย่างเหมาะสม เพื่อให้กลับมาใช้ชีวิต และทำกิจกรรมต่างๆ ได้อย่างเป็นปกติ
เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจปรึกษาสุขภาพจิต จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android
