ชะพลู เป็นผักสมุนไพรพื้นบ้านที่หาได้ง่าย มีลักษณะเหมือนใบพลู มีกลิ่นหอม หลายคนอาจจะรู้จักกันดี แต่ยังมีอีกหลายคนที่ยังไม่รู้จัก และไม่รู้ว่าประโยชน์ของชะพลูนั้นดีต่อสุขภาพอย่างไรบ้าง วันนี้เราเลยจะพาคุณไปทำความรู้จักกับประโยชน์และสรรพคุณของชะพลูกัน พร้อมไอเดียการกินการใช้เพื่อสุขภาพ บอกเลยว่าหลากหลายจนต้องทึ่ง
ทำความรู้จักชะพลู
ชะพลู (Wildbetal Leafbush) เป็นสมุนไพรพื้นบ้านที่หลายคนมักจะสับสนกับใบพลู ด้วยเพราะลักษณะของใบที่มีความคล้ายคลึงกัน ซึ่งสรรพคุณของชะพลูนั้น จะช่วยในเรื่องของการบำรุงร่างกายในด้านต่างๆ และช่วยขับลมภายในช่องท้อง หรือจะเรียกได้ว่าเป็นผักพื้นบ้านที่ช่วยในการดูแลสุขภาพได้หลากหลายด้านก็ไม่ผิดแต่อย่างใด
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
ลักษณะของชะพลู
ชะพลู เป็นพืชล้มลุกที่มีขนาดเล็ก พบเจอได้ง่าย เพราะจะขึ้นอยู่ในพื้นที่ที่เปียกชื้น ลักษณะใบสีเขียวสด มองเห็นเส้นแบ่งใบได้อย่างชัดเจน มีกลิ่นเฉพาะตัว ผลคล้ายผลเบอร์รี่ คือ มีรูปทรงกระบอก ภายในจะมีเมล็ดขนาดเล็ก ในส่วนของดอกชะพลูนั้นจะมีความคล้ายคลึงกับดอกดีปลี แต่จะมีขนาดที่สั้นกว่า
คุณค่าทางโภชนาการของชะพลู
ใบชะพลูปริมาณ 100 กรัม ให้คุณค่าทางโภชนาการดังนี้
- พลังงาน 101 กิโลแคลอรี่
- สารอาหารหลัก : คาร์โบไฮเดรต และโปรตีน
- วิตามินและแร่ธาตุที่สำคัญ
- เส้นใย (fiber)
สรรพคุณของต้นชะพลู
สำหรับต้นชะพลูถือเป็นผักพื้นบ้านที่สามารถใช้ประโยชน์ได้ในทุกส่วน โดยแบ่งได้ ดังนี้
1. ราก รากของต้นชะพลูจะมีรสชาติที่เผ็ดร้อน ช่วยบำรุงและปรับสมดุลภายในร่างกาย นอกจากนี้ ยังช่วยกระตุ้นการเจริญอาหารได้มากยิ่งขึ้น
2. ลำต้น ช่วยขับเสมหะ ทั้งเสมหะที่อยู่ในลำคอรวมถึงเสมหะแห้ง และยังช่วยรักษาอาการปวดท้อง รวมถึงอาการดีซ่านได้อีกด้วย
3. ใบ มีสรรพคุณที่คล้ายคลึงกันกับราก และช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
4. ผล มีรสชาติเผ็ดร้อน ช่วยในเรื่องของระบบย่อยอาหาร ขับลม นอกจากนั้นยังมีฤทธิ์ต้านเชื้อมาลาเรีย (Plasmodium falciparum) และฤทธิ์ต้านเชื้อวัณโรคได้อีกด้วย
ประโยชน์ของชะพลู
ชะพลู ถือเป็นผักพื้นบ้านที่มีประโยชน์มากพอสมควร ซึ่งประโยชน์ของชะพลูก็มีด้วยกันดังนี้
1. รักษาโรคหอบและโรคหวัด
ชะพลู ช่วยในการรักษาโรคหวัด เพราะจะช่วยในเรื่องของการหายใจ ทำให้หายใจโล่งมากยิ่งขึ้น ซึ่งใช้น้ำมันที่มาจากใบชะพลูทาบริเวณหน้าอกก็จะช่วยบรรเทาอาการของโรคหอบหืดลงได้
2. รักษาอาการปวด
ใบชะพลูได้รับความนิยมอย่างมากในการใช้รักษาอาการปวด ไม่ว่าจะเป็นอาการปวดศีรษะและอาการปวดที่มีสาเหตุมาจากโรคข้ออักเสบ ซึ่งวิธีการใช้งานนั้นง่ายมาก เพียงนำใบชะพลูไปคั้นเอาน้ำ หลังจากนั้นก็นำมาผสมกับน้ำมันเพื่อนวด เสร็จแล้วนำไปทาบริเวณต่างๆ ที่ปวด
3. สร้างแรงกระตุ้น
ชะพลู มีสารสกัดสำคัญภายในที่สามารถช่วยกระตุ้นร่างกาย ให้รู้สึกคล้ายคลึงกับการออกกำลังกายได้ จึงช่วยให้ร่างกายสดชื่นขึ้น โดยการดื่มน้ำใบชะพลูที่ผสมกับน้ำผึ้ง ก็จะช่วยกระตุ้นระบบประสาทด้านต่างๆ ให้ดีขึ้นแล้ว
4. เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ
เมื่อนำใบชะพลูมาเคี้ยวสดๆ จะได้รับวิตามินซี ซึ่งสามารถช่วยต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันเชื้อแบคทีเรียและไวรัสต่างๆ ได้
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
5. ป้องกันอาการปวดท้องในกระเพาะอาหาร
ใบชะพลูมีสรรพคุณช่วยลดความเป็นกรด ควบคุมความสมดุลในกระเพาะอาหาร และช่วยขจัดสารพิษที่มีอยู่ในลำไส้เล็กได้
6. กระตุ้นระบบย่อยอาหาร
โดยเคี้ยวใบชะพลูหลังรับประทานอาหาร หรือหากใครไม่ถนัดเคี้ยวใบชะพลู ก็ต้มน้ำใบชะพลูดื่มแทนได้ เพียงเท่านี้ก็จะช่วยในเรื่องการกระตุ้นระบบย่อยอาหารได้แล้ว
7. ช่วยในการฆ่าเชื้อ
ผลชะพลู มีส่วนประกอบของสารกลุ่มเอไมด์ (amide) ซึ่งเป็นสารชนิดสำคัญที่ออกฤทธิ์เป็นยาฆ่าเชื้อ โดยเป็นประโยชน์ต่อการรักษาโรคมาลาเรีย(Plasmodium falciparum) และ วัณโรคได้ดีทีเดียว
8. บรรเทาอาการไอ
ผู้ที่มีอาการไอเรื้อรังสามารถต้มใบชะพลูดื่มแก้อาการดังกล่าวได้ เพราะใบชะพลูมีสรรพคุณช่วยลดอาการอักเสบได้เป็นอย่างดี ซึ่งสามารถช่วยลดอาการอักเสบที่เกิดขึ้นในลำคอได้ด้วยนั่นเอง
9. ช่วยรักษาอาการบิด
อาการบิดก็สามารถรักษาได้ด้วยชะพลูเช่นกัน เพียงนำรากของชะพลูมาต้มน้ำแล้วเคี่ยว จากนั้นกรองเอาแต่น้ำมาดื่มเพื่อช่วยรักษาอาการปวดบิด
10. สร้างสมดุลให้กับร่างกาย
รากชะพลูมีสรรพคุณช่วยบำรุงและสร้างสมดุลให้กับร่างกาย และยังช่วยบำรุงธาตุได้เป็นอย่างดีอีกด้วย
11. ช่วยต้านการอักเสบ
ใบชะพลูมีส่วนประกอบของสารกลุ่มโพลิฟีนอล ซึ่งเป็นสารที่ช่วยลดอาการอักเสบได้
12. ช่วยป้องกันโรคอัลไซเมอร์
สารสกัดที่ได้จากลำต้นและใบชะพลู มีฤทธิ์ในการยับยั้งการทำงานของเอนไซม์อะเซทิลโคลีนเอสเทอเรสได้ดีมาก จึงสามารถป้องกันโรคอัลไซเมอร์ได้
13. ลดระดับน้ำตาลในเลือด
ชะพลูมีสารฟลาโวนอยด์ (flavonoids) สูง ซึ่งสารดังกล่าวจะออกฤทธิ์คล้ายกับยาเบาหวานกลุ่ม insulin secretagogues โดยการกระตุ้นการหลั่งอินซูลินจากตับอ่อนเพื่อเพิ่มการดูดซึมกลูโคส ทำให้ช่วยรักษาโรคเบาหวานได้
ไอเดียการกินชะพลูเพื่อสุขภาพ
เมนูอาหารสุดฮิต ที่นิยมนำใบชะพลูมาเป็นส่วนประกอบ ก็คงหนีไม่พ้น " เมี่ยง " แต่จริงๆแล้ว ชะพลูยังสามารถนำมาประกอบเมนูอาหารอื่นๆ ได้อีกมากมาย ได้แก่
1. ยำปลาทูใบชะพลู
เริ่มจากการเตรียมน้ำยำ โดยใช้น้ำปลา น้ำตาลทราย น้ำมะนาว พริก ปรุงรสตามชอบ นำปลาทูไปทอดพอเหลืองกรอบ แล้วนำมาแกะเนื้อและหั่นเป็นชิ้นๆ ซอยใบชะพลู หลังจากนั้นนำปลาทูและใบชะพลูลงไปคลุกในน้ำยำ เพียงเท่านี้ก็จะได้ยำสุดแซ่บแถมดีต่อสุขภาพไว้รับประทานในมื้อเย็นแล้ว
2. แกงคั่วกุ้งใบชะพลู
โดยปกติ เราอาจจะคุ้นเคยกับเมนูแกงคั่วหอยขมใบชะพลู แต่เมนูนี้เราจะดัดแปลงโดยใช้กุ้งแทน เริ่มจากนำพริกแกงไปผัดจนหอม เติมกะทิลงไปและผัดจนกะทิแตกมัน จากนั้นปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำตาลทรายหรือน้ำตาลปี๊ป และเมื่อได้รสที่ต้องการแล้ว ให้ใส่กุ้งลงไป รอจนกุ้งสุกจึงนำใบชะพลูลงไปผัดคลุกเคล้าจนเข้ากัน ปิดเตา เป็นอันเสร็จ
3. เมี่ยงปลาเผาใบชะพลู
เมี่ยงปลาเผาใบชะพลู ถือเป็นอีกหนึ่งเมนูที่ได้รับความนิยมมาอย่างยาวนาน วิธีการทำก็แสนง่าย เริ่มจากน้ำจิ้มแสนอร่อย นำน้ำตาลปี๊บใส่หม้อตั้งไฟเพื่อละลาย แล้วจึงใส่กะปิพร้อมน้ำมะขามเปียก รอจนเดือดจึงค่อยใส่มะพร้าวขูด กุ้งแห้งและเคี่ยวจนเหนียว เป็นอันเสร็จน้ำจิ้ม
หลังจากนั้น นำปลาไปล้างให้สะอาด โขลกกระเทียม รากผักชี พริกไทย และยัดใส่ท้องปลา เมื่อเสร็จให้นำฟอยล์มาเตรียมไว้ วางใบชะพลูตามไป และวางปลาพร้อมใบชะพลูทับอีกครั้ง นำไปย่างพอสุก แล้วนำมาเสิร์ฟพร้อมน้ำจิ้ม อาจมีผักสดรับประทานคู่กันอีกเล็กน้อย เพียงเท่านี้ก็ได้เมนูสุดอร่อยแล้ว
4. หมูย่างใบชะพลู
เมนูนี้ถือเป็นอาหารโบราณขนานแท้ ซึ่งสามารถทำได้ง่ายๆ โดยนำหมูสับมาเตรียมใส่ถ้วยผสมไว้ แล้วผสมเครื่องปรุงและวัตถุดิบต่างๆ ได้แก่ รากผักชี กระเทียม หอมแดง ตะไคร้ น้ำมันหอย ซีอิ๊วขาว ย้ำตาล พริกไทย และนมข้นจืด คลุกผสมจนเข้ากัน นำไปแช่ตู้เย็นครึ่งชั่วโมง แล้วนำออกมา
หลังจากนั้นปั้นหมูเป็นแท่งยาว แล้วห่อด้วยใบชะพลู นำไปย่างโดยไม่ต้องกลัด เพราะใบชะพลูจะห่อตัวโดยอัตโนมัติ ก็จะได้เมนูหมูย่างใบชะพลูที่มีกลิ่นหอมน่ารับประทานสุดๆ
5. ไข่น้ำใบชะพลู
เมนูแสนง่ายที่สามารถทำเองได้ง่ายๆ เหมือนกันกับการทำไข่น้ำโดยทั่วไป แต่จะแตกต่างตรงที่ นำใบชะพลูไปผสมกับไข่แล้วจึงนำไปเจียว หลังจากได้ไข่เจียวใบชะพลูแล้ว ก็จะทำน้ำซุป โดยอาจจะใส่ผักอื่นๆ เพิ่มเติม แล้วจึงใส่ไข่ที่เจียวตามลงไป ก็จะได้ไข่เจียวใบชะพลูแสนน่ารับประทานมาเป็นอาหารแล้ว
6. น้ำชะพลู
สำหรับวิธีการทำ คือ เลือกรากชะพลูมา 7 ราก ล้างน้ำให้สะอาด หลังจากนั้นนำมาต้มให้เดือด แล้วกรองเอาแต่น้ำไว้ดื่ม คล้ายกับการดื่มน้ำชา ซึ่งจะช่วยรักษาโรคเบาหวานได้เป็นอย่างดี
ข้อควรระวังในการรับประทานใบชะพลู
ถึงแม้ว่าใบชะพลูจะมีประโยชน์มากมายต่อสุขภาพ แต่ทั้งนี้ก็ไม่ควรที่จะบริโภคใบชะพลูติดต่อกันเป็นเวลานาน เพราะใบชะพลูมีแคลเซียมออกซาเลต (calcium oxalate) ปริมาณสูง ซึ่งแคลเซียมออกซาเลตนั้นเป็นสาเหตุสำคัญที่จะทำให้เกิดโรคนิ่วในไต ดังนั้น ควรดื่มน้ำเปล่ามากๆ เพื่อช่วยเจือจางออกซาเลตในร่างกายให้ลดลง
และนี่ก็คือ ประโยชน์และสรรพคุณของชะพลู พืชผักสมุนไพรพื้นบ้านที่หารับประทานได้ง่าย โดยเฉพาะพื้นที่ภาคอีสานหรือตามบ้านเรือนในชนบท แถมนำมาประกอบเมนูอาหารได้หลากหลายเมนูอีกด้วย กลิ่นก็หอมเป็นเอกลักษณ์ มีดีมากขนาดนี้ก็อย่าลืมหาสมุนไพรชนิดนี้มารับประทานกัน
