ข้อมูลภาพรวมของโคกกระสุน
โคกกระสุน (Tribulus) คือต้นไม้ที่ให้ผลหนามออกมา มีเรื่องเล่าว่าผลของโคกกระสุนมีความแหลมคมมากจนสามารถเจาะยางรถจักรยานได้ ผล, ใบ, และรากจากต้นไม้ชนิดนี้ถูกนำไปใช้ทำยา
ผู้คนใช้โคกกระสุนสำหรับภาวะต่าง ๆ อย่างอาการเจ็บหน้าอก, โรคผิวหนังอักเสบ (eczema), ต่อมลูกหมากโต, ภาวะผิดปรกติทางเพศ, ภาวะมีบุตรยาก, และภาวะอื่น ๆ มากมาย แต่ ณ ขณะนี้ก็ยังคงไม่มีข้อมูลทางวิทยาศาสตร์มาสนับสนุนสรรพคุณของโคกกระสุนเหล่านี้อยู่
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
โคกกระสุนออกฤทธิ์อย่างไร?
โคกกระสุนมีสารเคมีที่อาจเพิ่มระดับฮอร์โมนบางตัวขึ้น อย่างไรก็ตามพืชชนิดนี้ก็ไม่ได้เพิ่มระดับฮอร์โมนชาย (testosterone) ในมนุษย์แต่อย่างใด
การใช้และประสิทธิภาพของโคกกระสุน
ภาวะที่โคกกระสุนอาจไม่สามารถรักษาได้
- เพิ่มประสิทธิภาพทางด้านกีฬา การรับประทานโคกกระสุนเพียงอย่างเดียวหรือร่วมกับสมุนไพรและอาหารเสริมอื่นไม่อาจเพิ่มประสิทธิภาพการออกกำลังกายหรือสัดส่วนร่างกายของนักกีฬาขึ้นได้
ภาวะที่ยังคงขาดหลักฐานว่าใช้โคกกระสุนรักษาได้หรือไม่
- อาการเจ็บหน้าอก (angina pectoris) งานวิจัยแสดงให้เห็นว่าการรับประทานสารสกัดจากโคกกระสุนอาจลดอาการเจ็บหน้าอกลงได้
- โรคผิวหนังอักเสบ (atopic dermatitis) การทานโคกกระสุนร่วมกับสมุนไพรอื่นอีก 9 ชนิดอาจช่วยลดอาการผิวแดงในเด็กและผู้ใหญ่ที่มีอาการจากโรคผิวหนังบางประเภทกำเริบได้ อย่างไรก็ตามก็มีงานวิจัยอื่น ๆ ที่ไม่พบสรรพคุณของโคกกระสุนเช่นนี้
- โรคต่อมลูกหมากโต (Benign prostatic hyperplasia; BPH) งานวิจัยแสดงให้เห็นว่าการทานอาหารเสริมโคกกระสุนและใบกะหรี่ (Murraya koenigii) นนนาน 12 สัปดาห์จะช่วยให้อาการของโรคนี้ดีขึ้นคล้ายกับการใช้ยา tamsulosin ในผู้ชายที่มีภาวะต่อมลูกหมากโต โดยงานวิจัยอื่นแสดงให้เห็นว่าการทานอาหารเสริมที่ประกอบด้วยโคกกระสุน, ว่านหางจระเข้สีน้ำตาล, ไคโตซาน, และผลปาล์มเลื่อยนาน 2 เดือนจะช่วยให้อาการและคุณภาพชีวิตของผู้ชายที่มีอาการระบบทางเดินปัสสาวะส่วนล่างที่เป็น BPH และที่ไม่ได้เป็น BPH ดีขึ้นได้
- ภาวะเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ (Erectile dysfunction (ED)) งานวิจัยแสดงให้เห็นว่าการทานโคกกระสุนนาน 3 เดือนจะช่วยจัดการปัญหาการแข็งตัวของผู้ชายที่มีภาวะ partial androgen deficiency ได้ ส่วนงานวิจัยอื่นได้แสดงให้เห็นว่าการทานอาหารเสริมที่ประกอบด้วยโคกกระสุน, ว่านหางจระเข้สีน้ำตาล, และไคโตซานนาน 3 เดือนอาจช่วยเพิ่มความพึงพอใจทางเพศ, ความต้องการทางเพศ, ความสามารถในการหลั่ง, และคุณภาพชิวิตของผู้ชายที่มีภาวะ ED ได้ อย่างไรก็ตามงานวิจัยอื่น ๆ กลับแสดงให้เห็นว่าการทานโคกกระสุนนาน 30 วันไม่ได้ช่วยจัดการปัญหาการแข็งตัวของผู้ชาย ED แต่อย่างใด
- ภาวะมีบุตรยาก งานวิจัยในเรื่องของโคกกระสุนกับภาวะมีบุตรยากยังคงมีความขัดแย้งกันอยู่ งานวิจัยบางชิ้นแสดงให้เห็นว่าโคกกระสุนนาน 60 วันไม่อาจเพิ่มจำนวนสเปิร์มของผู้ชายที่มีปัญหาจำนวนสเปิร์มน้อยได้ อย่างไรก็ตามก็มีงานวิจัยชิ้นอื่นที่แสดงให้เห็นว่าผลิตภัณฑ์ที่ประกอบด้วยโคกกระสุนนาน 30 วันจะเพิ่มปริมาณการหลั่งน้ำเชื้อ, ความเข้มข้นของสเปิร์ม, และเพิ่มการเคลื่อนไหวของสเปิร์มในผู้ชายที่มีปัญหาสปิร์มต่ำได้ อีกทั้งยังมีงานวิจัยอื่นที่แสดงให้เห็นว่าการทานผลิตภัณฑ์จากโคกกระสุนเดียวกันนี้นาน 1-2 เดือนยังสามารถเพิ่มความต้องการทางเพศและการแข็งตัวของผู้ชายที่มีภาวะมีบุตรยากเนื่องจากระดับเทสโทสเตอโรนต่อได้ด้วย
- ปัญหาทางเพศในผู้หญิง งานวิจัยแสดงให้เห็นว่าการทานโคกกระสุนนาน 4 สัปดาห์จะช่วยเพิ่มความต้องการทางเพศ, ความเร้าอารมณ์, ความพึงพอใจ, การถึงจุดสุดยอด, ความเจ็บปวด, และการหล่อลื่นในผู้หญิงที่มีความต้องการทางเพศต่ำได้ งานวิจัยอื่นได้แสดงให้เห็นว่าการทานโคกกระสุนนาน 90 วันจะเพิ่มความต้องการทางเพศ, ความเร้าอารมณ์, ความรู้สึก, การหล่อลื่น, ความสามารถในการถึงจุดสุดยอด, และความพอใจทางเพศของผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนที่มีปัญหาได้
- ภาวะโลหิตจาง (anemia)
- มะเร็ง
- อาการไอ
- ท้องอืด
- ภาวะสุขภาพอื่น ๆ
จำเป็นต้องรวบรวมหลักฐานให้มากขึ้นเพื่อให้ข้อมูลด้านประสิทธิผลของโคกกระสุนเพิ่มเติม
ผลข้างเคียงและความปลอดภัยของโคกกระสุน
อาหารเสริมโคกกระสุนถูกจัดว่าอาจจะปลอดภัยสำหรับผู้คนส่วนมากเมื่อนำไปรับประทานในระยะเวลาสั้น ๆ โคกกระสุนที่ใช้ในการศึกษาวิจัยยังถูกใช้ได้นานถึง 90 วัน โดยมีรายงานผลข้างเคียงที่เบาบางและไม่ค่อยเกิดขึ้น แต่หากเกิดขึ้นก็อาจจะมีทั้งอาการปวดท้อง, ปวดบิด, ท้องร่วง, คลื่นไส้, อาเจียน, ท้องผูก, ตื่นเต้น, นอนหลับยาก, หรือมีประจำเดือนออกมาก อีกทั้งในกรณีหายากก็ยังมีรายงานความเสียหายกับไตที่เชื่อมโยงกับโคกกระสุนเช่นกัน ส่วนข้อมูลความปลอดภัยของการใช้โคกกระสุนในระยะยาวยังคงไม่ชัดเจน
การรับประทานผลโคกกระสุนที่ปกคลุมไปด้วยหนาวถูกจัดว่าไม่ปลอดภัยเนื่องจากมีรายงานพบปัญหาร้ายแรงที่ปอดที่เชื่อมโยงกับการรับประทานผลจากพืชชนิดนี้
คำเตือนและข้อควรระวังเป็นพิเศษ:
สตรีมีครรภ์และแม่ที่ต้องให้นมบุตร: การทานโคกกระสุนระหว่างตั้งครรภ์ถูกจัดว่าอาจจะไม่ปลอดภัย จากการวิจัยกับสัตว์พบว่าโคกกระสุนอาจส่งผลเสียต่อพัฒนาการของตัวอ่อนได้ แต่ ณ ตอนนี้ก็ยังไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับความปลอดภัยของการใช้โคกกระสุนระหว่างให้นมบุตร ผู้หญิงในกลุ่มทั้งสองจึงไม่ควรใช้โคกกระสุนระหว่างมีครรภ์หรือกำลังให้นมบุตร
เบาหวาน: โคกกระสุนอาจลดระดับน้ำตาลในเลือดลงได้ โดยอาจต้องมีการปรับเปลี่ยนยาสำหรับเบาหวานตามคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
การผ่าตัด: โคกกระสุนอาจส่งผลต่อระดับความดันและน้ำตาลในเลือดได้ ซึ่งการรบกวนเช่นนี้อาจส่งผลต่อการควบคุมความดันโลหิตและน้ำตาลในเลือดระหว่างและหลังจากผ่าตัดได้ ดังนั้นควรหยุดใช้โคกกระสุนก่อนเข้ารับการผ่าตัดอย่างน้อย 2 สัปดาห์
การใช้โคกกระสุนร่วมกับยาชนิดอื่น
ใช้โคกกระสุนร่วมกับยาเหล่านี้ด้วยความระมัดระวัง
- ลิเทียม (Lithium) กับโคกกระสุน
ลิเทียมอาจมีผลคล้ายยาระบาย ดังนั้นการทานโคกกระสุนอาจลดความสามารถในการกำจัดลิเทียมของร่างกายลงจนอาจทำให้มีลิเทียมตกค้างในร่างกายมากขึ้นจนส่งผลให้เกิดผลข้างเคียงร้ายแรงได้ ควรปรึกษาผู้ดูแลด้านสุขภาพของคุณหากคุณกำลังใช้ลิเทียมและต้องการทานโคกกระสุนก่อน โดยอาจต้องมีการปรับเปลี่ยนปริมาณลิเทียมที่คุณใช้ตามความจำเป็น
- ยาสำหรับโรคเบาหวาน (Antidiabetes drugs) กับโคกกระสุน
โคกกระสุนอาจลดระดับน้ำตาลในเลือดลง โดยยาสำหรับเบาหวานเองก็ถูกใช้เพื่อลดระดับน้ำตาลในเลือดลง ดังนั้นการทานโคกกระสุนร่วมกับยาเบาหวานอาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดตกลงต่ำเกินไปได้ จึงควรเฝ้าระวังระดับน้ำตาลในเลือดของตนเองอย่างใกล้ชิด ซึ่งอาจต้องมีการปรับเปลี่ยนปริมาณยาเบาหวานตามความจำเป็น ตัวอย่างยาสำหรับเบาหวานมีทั้ง glimepiride (Amaryl), glyburide (DiaBeta, Glynase PresTab, Micronase), insulin, pioglitazone (Actos), rosiglitazone (Avandia), chlorpropamide (Diabinese), glipizide (Glucotrol), tolbutamide (Orinase), และอื่น ๆ
ปริมาณยาที่ใช้
ขนาดยาที่เหมาะสมสำหรับโคกกระสุนนั้นจะขึ้นอยู่กับหลาย ๆ ปัจจัย เช่นอายุ, สุขภาพ, และภาวะสุขภาพอื่น ๆ ของผู้ใช้ ซึ่ง ณ ขณะนี้ยังคงขาดแคลนข้อมูลทางวิทยาศาสตร์มาชี้ชัดปริมาณที่เหมาะสมของโคกกระสุน ดังนั้นต้องพึงจำไว้ว่าแม้จะเป็นผลิตภัณฑ์ที่ผลิตจากธรรมชาติก็ไม่จำเป็นต้องปลอดภัยทุกครั้ง พยายามปฏิบัติตามคำแนะนำบนฉลากยาและปรึกษากับเภสัชกร, แพทย์, หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพท่านอื่นก่อนใช้โคกกระสุนทุกครั้ง
