ยุค New Normal สุขภาพ เป็นสิ่งที่ทุกคนใส่ใจมากยิ่งขึ้น
ถ้าเริ่มมีอาการเจ็บคอ คันคอ ระคายคอ หรือมีเสมหะ เหนียวคอ มาดู 5 วิธี บรรเทาง่ายๆ ได้ผล อย่ารอให้เป็นหนัก
อาการหายใจลำบาก จะทำให้รู้สึกว่าไม่สามารถหายใจได้สะดวกอย่างที่เคยเป็น และอาจต้องใช้ความพยายามที่จะหายใจ จึงทำให้หลายคนรู้สึกกลัวและรู้สึกเหนื่อยง่ายกว่าปกติ มีสาเหตุหลายประการที่ทำให้เกิดอาการหายใจลำบาก แต่ไม่ใช่ทุกสาเหตุจะเกี่ยวข้องกับปอด ดังนั้นจึงควรไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยสาเหตุ เนื่องจากภาวะนี้อาจเกิดขึ้นจากภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์บางชนิด
สาเหตุของอาการหายใจลำบาก
อาการหายใจลำบากเกิดได้จากหลายสาเหตุ ซึ่งบางสาเหตุอาจเกี่ยวข้องกับโรคเรื้อรัง เช่น
- โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงเอแอลเอส (Amyotrophic lateral sclerosis (ALS))
- โรคหอบหืด (Asthma)
- โรคของกล้ามเนื้อหัวใจ (Cardiomyopathy)
- โรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง (Chronic bronchitis)
- โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (Chronic obstructive pulmonary disease (COPD))
- โรคหลอดเลือดหัวใจ (Coronary artery disease)
- หัวใจล้มเหลว (Congestive heart failure)
- ถุงลมโป่งพอง (Emphysema)
- กลุ่มอาการกูเลนแบร์ (Guillain-Barré Syndrome)
- มะเร็งปอด (Lung Cancer)
- โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงชนิดร้าย (Myasthenia gravis)
- โรคปอดบวมน้ำ (Pulmonary edema)
- พังผืดที่ปอด (Pulmonary fibrosis)
- ภาวะความดันหลอดเลือดปอดสูง (Pulmonary hypertension)
- โรคซาร์คอยด์ (Sarcoidosis)
- ภาวะเจ็บเค้นอกคงที่ (Stable angina)
- วัณโรคปอด (Tuberculosis)
- หัวใจห้องล่างทำงานผิดปกติ (Ventricular dysfunction)
นอกจากนี้ยังพบอาการหายใจลำบาก ได้จากสาเหตุเฉียบพลันดังต่อไปนี้
- โลหิตจาง (Anemia)
- พิษจากก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (Carbonmonoxide Poisoning)
- กล่องเสียงและหลอดลมอักเสบ (Croup)
- การมีของเหลวคั่งรอบๆ ปอดเนื่องจากภาวะน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอด (Pleural Effusion) หรือ ภาวะน้ำในช่องเยื่อหุ้มหัวใจ (Pericardial Effusion)
- โรคกล้ามเนื้อหัวใจตายจากการขาดเลือด (Heart Attack)
- โรคปอดอักเสบ (Pneumonia)
- ภาวะปอดรั่ว หรือ ภาวะโพรงเยื่อหุ้มปอดมีอากาศ (Pneumothorax)
- การอุดกั้นของทางเดินหายใจส่วนบน จากการสำลักบางสิ่งบางอย่าง
- ความวิตกกังวล (Anxiety)
เมื่อใดที่ควรไปพบแพทย์?
การหายใจเป็นสิ่งที่สำคัญต่อการทำงานของร่างกาย โดยเฉพาะการทำงานของสมอง ดังนั้น เมื่อเกิดอาการหายใจลำบาก แพทย์มักจะพิจารณาไว้ก่อนว่าอาจเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ หากมีอาการมึนงง สับสน หอบ หายใจมีเสียงหวีด หรือไม่สามารถนอนราบได้ร่วมอยู่ด้วย ก็ยิ่งจำเป็นต้องได้รับการรักษาโดยเร็วที่สุด
เด็กก็สามารถเกิดอาการหายใจลำบากได้เช่นกัน โดยอาการที่บ่งชี้ว่าต้องรีบเข้ารับการรักษา ได้แก่
- หายใจเร็วกว่าปกติ
- มีน้ำลายไหลมากเกินไป หรือกลืนลำบาก
- ผิวหนังมีสีม่วงหรือมีสีเทารอบจมูก ปาก หรือเล็บ
- มีเสียงดังขณะหายใจ
- วิตกกังวลหรืออ่อนเพลียเฉียบพลัน
การวินิจฉัยอาการหายใจลำบาก
แพทย์จะพยายามเชื่อมโยงอาการหายใจลำบากกับสาเหตุที่น่าจะเป็นไปได้ในขณะนั้นๆ ตัวอย่างเช่น หากผู้ป่วยเป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) อยู่แล้ว อาการหายใจลำบากอาจบ่งบอกได้ว่าอาการของโรคแย่ลง เป็นต้น
ตรวจปอด วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 290 บาท ลดสูงสุด 64%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
การตรวจเพิ่มเติมที่อาจช่วยวินิจฉัยอาการหายใจลำบากได้ดีขึ้น ได้แก่
- การตรวจร่างกายโดยแพทย์ (Physical Exam) : แพทย์จะตรวจร่างกายโดยใช้หูฟัง (Stethoscope) เพื่อฟังการทำงานของปอด นับจำนวนครั้งของการหายใจ และตรวจดูลักษณะโดยรวมของร่างกาย
- ตรวจประเมินการทำงานของปอด (Functional Assessment)
- การเอกซเรย์ปอด (Chest X-Ray) : เพื่อดูว่ามีการอุดกั้นเกิดขึ้นในปอดหรือไม่ มีของเหลวสะสมในปอดหรือไม่ และมีภาวะปอดอักเสบ (Pneumonia) หรือไม่
- การตรวจซีทีสแกน (Computed Tomography (CT) Scan) : เป็นการตรวจเพื่อให้ได้ภาพโดยละเอียดของปอดและอวัยวะอื่นภายในร่างกาย เพื่อดูความผิดปกติที่เกิดขึ้น
- การตรวจเลือด : การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (Complete Blood Count (CBC)) เพื่อวัดปริมาณเม็ดเลือดแดงที่มีหน้าที่ขนส่งออกซิเจนในเลือดว่ามีปริมาณมากน้อยเพียงใด และตรวจ Arterial Blood Gas (ABG) เพื่อวัดปริมาณออกซิเจนในเลือด
การรักษาอาการหายใจลำบาก
การรักษาอาการหายใจลำบาก จะขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ เช่น
- การให้ยาขยายหลอดลม เพื่อขยายหลอดลมที่ตีบแคบให้เปิดกว้าง
- การให้ออกซิเจน
- การให้ยาสำหรับคลายกังวลในผู้ที่มีอาการหายใจลำบากจากความวิตกกังวล
- การใช้เครื่องช่วยหายใจ
- การให้ยาปฏิชีวนะ (Antibiotics) ในผู้ป่วยที่มีอาการติดเชื้อ เช่น ปอดอักเสบ
- การผ่าตัดเอาเนื้องอกหรือสิ่งอุดกั้นทางเดินหายใจออก
ที่มาของข้อมูล
Rachel Nall, What Causes Labored Breathing? (https://www.healthline.com/symptom/labored-breathing),February 26, 2015.
