แฟนจะกินยาคุมฉุกเฉินครัังแรกจะมีผลข้างเคียงอะไรบ้างแล้วจะหายเป็นปกติไหม หลังจากกินไปแล้วจะต้องเตรียมพร้อมอย่างไรบ้าง

สวัสดีครับ
ผลข้างเคียงของยาคุมกำเนิดฉุกเฉินที่อาจจะพบได้คือการมีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอดครับ ซึ่งมักจะเกิดขึ้นในช่วงภายหลังการทานยาชนิดนี้ประมาณ 7 วัน เลือดที่ออกมาทางช่องคลอดนั้นไม่ใช่ประจำเดือน และไม่ได้บ่งบอกว่าจะไม่มีการตั้งครรภ์ครับ หากรับประทานยาคุมฉุกเฉินอย่างถูกต้องจะมีประสิทธิภาพประมาณ 80-85% ครับ

ผลข้างเคียงที่อาจพบได้จากการใช้ยาคุมฉุกเฉินได้แก่ คลื่นไส้, อาเจียน, ปวดศีรษะ, เจ็บคัดตึงเต้านม, ไม่สบายท้อง หรือมีเลือดออกกะปริบกะปรอย อาจพบภายได้ภายใน 7 วันหลังรับประทาน หรืออาจไม่พบเลยก็ได้ค่ะ

และในกรณีที่พบ อาจเกิดขึ้นเพียงวันเดียว หรือเป็นอยู่นาน 2 - 4 วัน แต่อาการมักจะไม่รุนแรง และหายไปเองได้

อย่างไรก็ตาม ยาคุมฉุกเฉินไม่ได้มีประสิทธิภาพสูงเลยนะคะ จึงไม่แนะนำให้ใช้แทนถุงยางอนามัย เพราะเสี่ยงที่จะคุมกำเนิดล้มเหลวและตั้งครรภ์ได้มากกว่าที่ควรจะเป็น

แต่ในกรณีที่มีเพศสัมพันธ์ไปแล้วและต้องการผลคุมกำเนิดฉุกเฉิน ก็ควรใช้ให้เร็วที่สุดที่ทำได้ ยิ่งเร็วยิ่งดี อย่างช้าไม่เกิน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ โดยสามารถรับประทานแบบหมดแผงในครั้งเดียวได้ไม่ว่ายี่ห้อที่ใช้จะเป็นแบบที่มีแผงละ 2 เม็ดหรือ 1 เม็ดก็ตาม

จากนั้น ให้รอดูว่าจะมีประจำเดือนมาตรงตามรอบปกติเดิมหรือไม่ (ไม่ต้องสนใจเลือดกะปริบกะปรอยที่เป็นผลข้างเคียงจากยา)

ถ้าไม่มีประจำเดือนมา หรือถ้ากังวลว่าจะตั้งครรภ์ สามารถตรวจให้ชัดเจนได้ โดยใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ตรวจในตอนเช้าหลังตื่นนอน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันนะคะ

ถ้าครั้งนี้ไม่ได้ตั้งครรภ์ ระยะยาวต่อไปให้คุมกำเนิดก่อนมีเพศสัมพันธ์จะดีกว่าครับ เช่น ยาคุม ยาฉีด ยาฝัง และใช้ถุงยางอนามัยครับ เพราะยาคุมฉุกเฉินจะทำให้สภาพแวดล้อมของเยื่อบุโพรงมดลูกเปลี่ยนแปลง มีผลต่อฮอร์โมน และถ้าใช้บ่อย อาจเพิ่มความเสี่ยงตั้งครรภ์นอกมดลูกได้ครับ

ไม่มีวิธีคุมกำเนิดใดที่สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 100% และหากใช้วิธีป้องกันที่มีประสิทธิภาพต่ำ ก็จะมีความเสี่ยงมากกว่าที่ควรจะเป็น เมื่อเทียบกับการป้องกันด้วยวิธีคุมกำเนิดมาตรฐาน

หากที่ผ่านมาผู้ถามมีประจำเดือนมาตรงเวลาสม่ำเสมอ หากไม่มีการตั้งครรภ์ ประจำเดือนรอบนี้ก็ควรจะมาตามรอบปกติเดิม หรือคลาดเคลื่อนเพียงไม่กี่วันค่ะ แต่ถ้าผู้ถามมีปัญหาประจำเดือนมาไม่ปกติอยู่แล้ว ประจำเดือนรอบนี้ก็อาจคลาดเคลื่อนได้มากตามที่เคยเป็น ไม่ว่าจะใช้ยาคุมฉุกเฉินหรือไม่ก็ตาม

ดังนั้น หากผู้ถามมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่มีประจำเดือนรอบก่อน และกังวลที่ประจำเดือนรอบนี้ไม่มาตามรอบปกติเดิม แนะนำให้ตรวจการตั้งครรภ์ให้ชัดเจนนะคะ โดยใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ตรวจในตอนเช้าหลังตื่นนอน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วัน

ซึ่งจากข้อมูลที่ผู้ถามกล่าวมา ระยะเวลาน่าจะเกิน 14 วันไปแล้ว ดังนั้น แนะนำให้ตรวจหลังตื่นนอนตอนเช้าวันพรุ่งนี้ได้เลยนะคะ ถ้าใช้ชุดทดสอบถูกวิธี และตรวจในเวลาที่เหมาะสม เมื่อได้ผลออกมาเป็น 1 ขีด ก็เชื่อมั่นได้มากกว่า 99% ว่าไม่มีการตั้งครรภ์ค่ะ

และหากผู้ถามไม่มีประจำเดือนมาติดต่อกันตั้งแต่ 3 เดือนขึ้นไปทั้งที่ไม่ได้ตั้งครรภ์ หรือถ้ามีปัญหาประจำเดือนมาไม่ปกติอยู่เรื่อย ๆ ควรไปพบสูตินรีแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมหาสาเหตุที่แท้จริงและพิจารณาการรักษาที่เหมาะสมนะคะ