ปัสสาวะมีกลิ่นแบบไหน เรียกว่าผิดปกติ?

"ปัสสาวะมีกลิ่นกาแฟ ยา บางทีปัสสาวะมีกลิ่นฉุน หรือกลิ่นเหมือนไข่เน่า เหมือนผลไม้หมัก บอกอะไรเราได้บ้าง แบบไหนไม่อันตราย แบบไหนเป็นแล้วควรหาหมอด่วน! "
เผยแพร่ครั้งแรก 21 พ.ย. 2019 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที
ปัสสาวะมีกลิ่นแบบไหน เรียกว่าผิดปกติ?

ปัสสาวะมีกลิ่น ผิดปกติหรือไม่?

เป็นที่ทราบกันโดยทั่วไปว่า อาหารและยาที่บริโภคเข้าไปส่วนใหญ่จะถูกเผาผลาญและขับออกทางไตในรูปแบบของปัสสาวะ ดังนั้น ปัสสาวะที่ออกมาโดยเฉพาะอย่างยิ่งในการปัสสาวะครั้งแรกหลังตื่นนอน จึงมักมีกลิ่นอาหารหรือสิ่งที่บริโภคเข้าไปก่อนหน้านี้ เนื่องจากเป็นช่วงที่ปัสสาวะมีความเข้มข้นมาก

กลิ่นที่พบจากปัสสาวะ อาจบ่งบอกถึงสุขภาพของคุณได้ ดังนี้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

1. ปัสสาวะกลิ่นกาแฟ

การปัสสาวะเป็นกลิ่นกาแฟ เกิดจากเนื่องจากหลังการดื่มกาแฟ ร่างกายได้ดูดซึมเอากาแฟเข้าสู่กระแสเลือด และเกิดกระบวนการเผาผลาญ (Metabolism) สารประกอบหลายชนิดที่พบในกาแฟ ส่งผลให้เกิดของเสียจากการเผาผลาญขึ้นในร่างกาย จากนั้นของเสียดังกล่าวรวมถึงของเสียที่มีกลิ่นเฉพาะของกาแฟจะถูกขับออกมากับปัสสาวะ

ในขณะที่ร่างกายอยู่ในภาวะขาดน้ำ (Dehydration) จะส่งผลให้ปัสสาวะมีความเข้มข้นมาก เช่น หลังตื่นนอนทันที เนื่องจากในช่วงระหว่างการนอนพักผ่อนในกลางคืนเป็นเวลาหลายชั่วโมง มักไม่มีการดื่มน้ำหรือการดื่มกาแฟเป็นปริมาณมาก หรือดื่มกาแฟที่มีความเข้มข้นมาก

นอกจากนี้กาแฟยังมีฤทธิ์อ่อนๆ ในการขับปัสสาวะ ส่งผลให้ร่างกายขับปัสสาวะออกมากขึ้น ปัสสาวะจึงมีความเข้มข้นมากกว่าปกติ

ในภาวะที่ปัสสาวะมีความเข้มข้นมากกว่าปกตินี่เอง หากมีการขับของเสียจากการเผาผลาญสารบางอย่างในกาแฟ อาจส่งผลให้ปัสสาวะมีกลิ่นกาแฟได้

อย่างไรก็ตาม ไม่อาจสรุปได้ว่ากลิ่นกาแฟในปัสสาวะบ่งชี้ถึงการดื่มกาแฟในปริมาณที่มากเกิน การกาแฟในปริมาณที่มากเกินไปมักทำให้เกิดอาการอื่นๆ มากกว่า เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ใจสั่น

หากพบว่าปัสสาวะมีกลิ่นกาแฟ สิ่งแรกที่ควรทำคือดื่มน้ำเพื่อลดความเข้มข้นของปัสสาวะ ซึ่งจะพบว่า ปัสสาวะหลังจากนั้นมีกลิ่นกาแฟจางลง หรืออาจไม่มีกลิ่นกาแฟเลย

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

2. ปัสสาวะกลิ่นยา

เป็นที่ทราบโดยทั่วกันว่า ยาหลายชนิดมักถูกขับออกมากับปัสสาวะ จึงไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจมากนักหากพบว่าหลังรับประทานยาบางชนิด แล้วปัสสาวะออกมามีกลิ่นยาด้วย

ยาปฏิชีวนะหรือที่เรียกกันโดยทั่วไปว่า ยาฆ่าเชื้อ หลายชนิดมักมีกลิ่นเฉพาะ โดยเฉพาะในยากลุ่มซัลฟา (Sulfonamide) และยาบำรุงหรืออาหารเสริมที่มีวิตามินบี (Vitamin B supplements) เป็นส่วนประกอบ

การมีกลิ่นยาออกมากับปัสสาวะเป็นภาวะปกติที่พบได้ และสามารถลดระดับความรุนแรงของกลิ่นยาได้ด้วยการดื่มน้ำในปริมาณมาก แต่ต้องแน่ใจว่าไม่ขัดกับข้อห้ามทางการแพทย์

หากคุณรู้สึกว่ากลิ่นยาที่ออกมากับปัสสาวะรบกวนการดำเนินชีวิตมาก อาจพิจารณาปรึกษาแพทย์เจ้าของไข้ให้เปลี่ยนการรักษาด้วยวิธีใช้ยาหรืออาหารเสริมอื่น

3. ปัสสาวะกลิ่นฉุน

“กลิ่นฉุน” เป็นการให้นิยามกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ เกิดได้จากหลายสาเหตุ การสังเกตพบว่าปัสสาวะมีกลิ่นฉุน จึงอาจเป็นได้ทั้งภาวะปกติและผิดปกติ

เมื่อสังเกตพบว่า ปัสสาวะมีกลิ่นฉุน คุณควรนึกทบทวนรายการอาหารที่รับประทานก่อนหน้านี้ ว่ามีอาหารหรือวัตถุดิบกลิ่นแรงเป็นส่วนประกอบหรือไม่ เช่น กระถิน ชะอม ผักกระเฉด หากมี ก็เป็นได้ว่าสารบางอย่างที่มีกลิ่นในผักเหล่านี้ถูกเผาผลาญ และของเสียที่เกิดจากการเผาผลาญถูกขับออกมากับปัสสาวะ

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

หากเป็นเช่นนี้ การดื่มน้ำในปริมาณมากจะช่วยลดระดับความฉุนของปัสสาวะได้ แต่หากทบทวนแล้วไม่พบว่ามีการรับประทานอาหารที่มีส่วนประกอบของอาหารที่มีกลิ่นฉุนดังกล่าว คุณอาจต้องสังเกตลักษณะปัสสาวะ กลิ่น ช่วงเวลาที่พบว่าปัสสาวะมีกลิ่นฉุน เนื่องจากอาจเป็นภาวะไม่ปกติที่ต้องเฝ้าระวัง และควรปรึกษาแพทย์

ความผิดปกติของระบบปัสสาวะและระบบสืบพันธุ์ซึ่งเป็นอวัยวะที่อยู่ใกล้เคียงกัน หลายครั้งมักมีอาการเตือนเริ่มแรกด้วยลักษณะปัสสาวะหรือสารคัดหลั่งที่มีกลิ่นฉุน

4. ปัสสาวะกลิ่นคาว

หากปัสสาวะมีกลิ่นคาว ควรคำนึงถึงเรื่องการติดเชื้อทั้งในระบบทางเดินปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธุ์ โดยเฉพาะสตรี เนื่องจากอวัยวะทั้งสองนี้มีตำแหน่งใกล้กันมาก

ควรพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยความผิดปกติที่เกิดขึ้น

5. ปัสสาวะกลิ่นแรง แปลก กลิ่นเหมือนไข่เน่า ไข่ขาว ผลไม้ เกิดจากอะไร?

ปัสสาวะมีกลิ่นเหมือนไข่เน่า หรือมีกลิ่นเหมือนผลไม้ที่ผ่านการหมัก หรือมีกลิ่นคาวคล้ายไข่ขาว เป็นลักษณะปัสสาวะที่อาจบ่งชี้ถึงความผิดปกติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ ควรไปพบแพทย์เพื่อค้นหาสาเหตุความผิดปกติที่เกิดขึ้น

ปัสสาวะมีกลิ่น เกี่ยวข้องกับอาหารที่เราบริโภคหรือไม่?

อาหารที่เราบริโภคมักประกอบด้วยอนุพันธ์ของสารบางประการที่มีกลิ่นเฉพาะตัว เช่น กระถิน ชะอม กาแฟ

เมื่ออนุพันธ์เหล่านี้ผ่านการเผาผลาญและถูกขับออกมากับปัสสาวะ ก็จะส่งผลให้ปัสสาวะมีกลิ่นที่สัมพันธ์กับอาหารที่เราบริโภค

อย่างไรก็ตาม กลิ่นของปัสสาวะไม่ควรมีกลิ่นลักษณะคล้ายกลิ่นเน่าหรือกลิ่นคาว ลักษณะดังกล่าว อาจเป็นอาการแสดงแรกเริ่มของการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะได้


13 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
What the Color of Your Urine Means. National Kidney Foundation (https://www.kidney.org/atoz/content/what-color-your-urine-means)
Urine – Abnormal Color. MedlinePlus (https://medlineplus.gov/ency/article/003139.htm)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป