กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD

Hyperkalemia (โพแทสเซียมในเลือดสูง)

เผยแพร่ครั้งแรก 20 เม.ย. 2017 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 2 นาที

ภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง (Hyperkalemia) เป็นภาวะที่โพแทสเซียมในเลือดสูงกว่าปกติ ตามปกติแล้วร่างกายต้องการโพแทสเซียมเพื่อให้เซลล์ประสาทและกล้ามเนื้อรวมถึงหัวใจทำงานได้อย่างปกติและเหมาะสม แต่หากมีระดับโพแทสเซียมที่มากกว่า 7.0 mmol/L ก็อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต

บางครั้งอาจพบว่าระดับโพแทสเซียมที่สูงขึ้นเป็นไปแบบหลอกๆ ซึ่งเกิดจากการเจาะเลือดหรือเซลล์เม็ดเลือดที่แตก ทำให้โพแทสเซียมรั่วออกมาจากเซลล์ แล้วเข้าไปอยู่ในตัวอย่างเลือดที่นำมาตรวจ หากเป็นเช่นนี้แพทย์จะต้องตรวจซ้ำอีกครั้งว่าเกิดจากภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูงจริงหรือไม่

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

อาการของภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง

แพทย์มักจะตรวจไม่พบภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูงจากการตรวจดูอาการภายนอกเพียงอย่างเดียว เว้นแต่จะมีการตรวจเลือด (Blood test) ที่ดำเนินการเพื่อตรวจโรคที่ผู้ป่วยเป็นอยู่แล้ว หรือเพื่อติดตามผลการใช้ยารักษาอาการนั้นๆ ซึ่งไม่ใช่การตรวจเพื่อหาภาวะนี้โดยตรง

อย่างไรก็ตาม ภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูงอาจทำให้เกิดอาการดังต่อไปนี้

สาเหตุของภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง

ภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูงจะเกิดขึ้นเมื่อไตไม่สามารถขับถ่ายโพแทสเซียมได้ หรือไม่สามารถขับเคลื่อนโพแทสเซียมจากกระแสเลือดไปยังเซลล์ร่างกายได้อย่างเหมาะสม หรือเมื่อภาวะทั้งสองเกิดขึ้นพร้อมกัน ซึ่งมักเกิดจากความผิดปกติของไตดังนี้

  • ภาวะไตวายเฉียบพลัน (Acute kidney failure) เกิดจากไตหยุดกรองของเสียออกจากเลือด นำไปสู่การสะสมของเสียในเลือดในระดับที่น่าเป็นห่วง
  • ภาวะไตวายเรื้อรัง (Chronic kidney disease) เกิดจากไตสูญเสียการทำงานตลอดเวลา เมื่อโรคนี้กำเริบหนักขึ้น ของเหลวต่างๆ รวมทั้งสารอิเล็กโทรไลต์ (Electrolytes) และของเสียจะสะสมในร่างกาย

นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่อาจเป็นสาเหตุของภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูงเช่นกัน ได้แก่

  • โรคแอดดิสัน (Addison's disease)
  • โรคพิษสุราเรื้อรัง (Alcoholism)
  • การใช้ยาบางประเภท
  • การใช้ยาลดความดันโลหิตกลุ่ม ACE inhibitor
  • การใช้ยา Angiotensin receptor blockers (ARBs) ที่ช่วยป้องกันการเกิดโรคไต
  • การบาดเจ็บหรือการเผาไหม้ที่ไปทำลายเซลล์เม็ดเลือดแดง
  • การรับประทานผลิตภัณฑ์โพแทสเซียมเสริมที่มากเกินไป
  • เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 1 (Type 1)
  • เซลล์แตกที่อาจเกิดขึ้นได้หลังการทำเคมีบำบัดเพื่อรักษามะเร็งที่กำลังเติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว เช่น มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (Lymphoma) หรือมะเร็งเม็ดเลือดขาว (Leukemia)

การรักษาภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง

ผู้ป่วยที่มีภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูงที่เกิดจากโรคไตวาย การรักษาด้วยการฟอกไต (Hemodialysis) เป็นวิธีที่ให้ผลดีที่สุดในการขับโพแทสเซียมออกจากร่างกาย นอกจากนี้แพทย์อาจสั่งยาบางชนิดให้รับประทานเพื่อเอาโพแทสเซียมที่อยู่ในกระแสเลือดกลับเข้าสู่เซลล์ และช่วยให้ร่างกายขับโพแทสเซียมส่วนเกินออกจากร่างกาย เช่น

ผู้ป่วยบางคนอาจต้องการแคลเซียมเพื่อช่วยดูแลหัวใจด้วย ในกรณีที่มีภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ (Dysrhythmias) จากภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง แพทย์อาจให้รับประทานหรือหลีกเลี่ยงอาหารและสมุนไพรบางชนิด ซึ่งแพทย์บางคนอาจแนะนำให้ใช้วิธีรักษาแบบทางเลือกร่วมด้วย เช่น การฝังเข็ม (Acupuncture) การนวด หรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารต่างๆ เพื่อช่วยรักษาอาการ


9 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
kkujm.com, ยาจับโพแทสเซียมชนิดใหม่ที่ใช้รักษาภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง (http://kkujm.com/Journal-Detail.aspx?i=189), 1 มกราคม - มีนาคม พ.ศ.2562
ภญ.ธนิยา ไพบูลย์วงษ์, ภาวะโพแทสเซียมในเลือดต่ำ มีอาการอย่างไรบ้าง และเกิดจากสาเหตุอะไรได้บ้าง (https://www.pharmacy.mahidol.ac.th/dic/QA_full.php?id=2610), 02/08/2011
WebMD (2017). Hyperkalemia (High Potassium in Blood) (https://www.webmd.com/a-to-z-guides/what-does-potassium-do-body)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

ดูคำถามและคำตอบอื่นๆ ที่เกี่ยวกับอาการนี้
ภาวะโพแทสเซียมต่ำใรหญิงที่ให้นมบุตรค่ะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ผักและผลไม้ที่ไม่เหมาะกับคนที่มีความเสี่ยงโรคไต
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ผมมีอาการเหนื่อยง่ายมาสองอาทิตยแล้ว ทำงานนิดหน่อยก็เหนื่อย หมอบอกว่าโพแทสเซียมต่ำ เกี่ยวกันไหมครับ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
โภชนบำบัดโรคไต
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
มีกล้วยชนิดไหนบำรุงสายตาไมคะ
คำถามนี้ได้การตอบจากพยาบาลผู้เชี่ยวชาญ
ค่อคุณแม่เป็นโรคไตและโพแทสเซียมต่ำรักษาอยู่ต่างจังหวัด สามารถนำมาตรวจที่กทมได้ไหมอยากทราบว่าเป็นไตร้ายแรงหรือขั้นที่เท่าไหร่ รบกวนด้วยค่ะประเมินราคาด้วยก็ดีค่ะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)