หลายคนมักมีอาการคลื่นไส้อาเจียนเมื่อนั่งรถผ่านถนนคดเคี้ยว หรือเวลานั่งเรือที่โคลงเคลง อาการเหล่านี้สามารถบรรเทาได้ด้วยยาแก้คลื่นไส้อาเจียน โดยจะมีการแบ่งยาดังกล่าวออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่
- กลุ่มยาแก้แพ้ (Antihistamine)
- กลุ่มโพรไคเนติกส์ (Prokinetics) เพื่อเพิ่มการเคลื่อนไหวของระบบทางเดินอาหาร
รายละเอียดยาในแต่ละกลุ่ม มีดังนี้
-
ตารางข้อมูลกลุ่มยาแก้แพ้ (Antihistamine)
ตัวยาสำคัญ
ไดเมนไฮดริเนต
ซินนาริซีน
รูปแบบยาที่มีวางจำหน่ายในประเทศไทย
ยาเม็ด ขนาด 50 มิลลิกรัม
ยาเม็ด ขนาด 50 มิลลิกรัม
ยาเม็ด ขนาด 25 มิลลิกรัม
ตัวอย่างยี่ห้อที่มีวางจำหน่ายในประเทศไทย
Navamed®, Motivan ®, Divomit®, Dimenine®, Dramine®
Stugeron®, Cinnar®, Ceremin®, Cerebroad®
กลไกการออกฤทธิ์
ไดเฟนไฮดรามีน เป็นยาในกลุ่มยาแก้แพ้ที่มีฤทธิ์ต้านโคลิเนอร์จิก (anti-cholinergic) เพื่อยับยั้งการทำงานของ acetylcholine ซึ่งเป็นสารสื่อประสาทในสมอง และมีฤทธิ์ทำให้ง่วง ตัวยาจะจับกับตัวรับ H-1แบบแข่งขันที่บริเวณระบบทางเดินอาหาร หลอดเลือด และระบบทางเดินหายใจ
ไดเมนไฮดริเนต เป็นยาในกลุ่มยาแก้แพ้ จับกับตัวรับ H1 แบบแข่งขันที่บริเวณระบบทางเดินอาหาร หลอดเลือด และระบบทางเดินหายใจ มีฤทธิ์ยับยั้งตัวรับสารเคมี ลดการกระตุ้นของสมองส่วนควบคุมการทรงตัว
ซินนาริซีน เป็นยาในกลุ่มยาแก้แพ้และยาต้านการทำงานของแคลเซียม มีฤทธิ์คลายกล้ามเนื้อเรียบที่มีสาเหตุจากสารที่ออกฤทธิ์ต่อหลอดเลือด เช่น ฮิสตามีน โดยยับยั้งการกระตุ้นของกล้ามเนื้อผ่านการยับยั้งการเข้าสู่เซลล์ของแคลเซียมไอออน
ข้อบ่งใช้ที่เกี่ยวข้อง
รักษา และป้องกันอาการเมารถ เมาเรือ
รักษา และป้องกันอาการคลื่นไส้ ที่มีสาเหตุจากการเมารถ เมาเรือ
รักษาอาการเมารถ เมาเรือ
รับประทานตอนไหน
- สามารถรับประทานได้ทั้งก่อนหรือหลังอาหาร
- ไม่ควรรับประทานยาร่วมกับแอลกอฮอล์ เนื่องจากจะทำให้ฤทธิ์การกดประสาทรุนแรงขึ้น
ขนาดการใช้
- ขนาดการใช้ในผู้ใหญ่ ยาในรูปแบบยาเม็ดรับประทาน ขนาด 25-50 มิลลิกรัม วันละ 3-4 ครั้ง ขนาดการใช้ยาสูงสุด 300 มิลลิกรัมต่อวัน
- ขนาดการใช้ยาในเด็กอายุ 2-6 ปี ยาในรูปแบบยาเม็ดรับประทาน ขนาด 6.25 มิลลิกรัม ทุก 4-6 ชั่วโมง
- ขนาดการใช้ยาในเด็กอายุ 6-12 ปี ยาในรูปแบบยาเม็ดรับประทาน ขนาด 12.5-25 มิลลิกรัม ทุก 4-6 ชั่วโมง
*ในกรณีรับประทานยาเพื่อป้องกันอาการ ให้รับประทานก่อนการเดินทาง 30 นาที
- ขนาดการใช้ในผู้ใหญ่ ยาในรูปแบบยาเม็ดรับประทาน ขนาด 50-100 มิลลิกรัม วันละ 3-4 ครั้ง ขนาดการใช้ยาสูงสุด 400 มิลลิกรัมต่อวัน
- ขนาดการใช้ยาในเด็กอายุ 2-5 ปี ยาในรูปแบบยาเม็ดรับประทาน ขนาด 12.5-25 มิลลิกรัม ทุก 6-8 ชั่วโมง ขนาดการใช้ยาสูงสุด 75 มิลลิกรัมต่อวัน
- ขนาดการใช้ยาในเด็กอายุ 6-12 ปี ยาในรูปแบบยาเม็ดรับประทาน ขนาด 25-50 มิลลิกรัม ทุก 6-8 ชั่วโมง ขนาดการใช้ยาสูงสุด 150 มิลลิกรัมต่อวัน
- ขนาดการใช้ยาในเด็กอายุมากกว่า 12 ปี ใช้ขนาดยาเดียวกันกับในผู้ใหญ่
- ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาในรูปแบบยาเม็ดรับประทาน ขนาด 30 มิลลิกรัม 2 ชั่วโมงก่อนการเดินทาง หลังจากนั้นรับประทาน 15 มิลลิกรัมทุก 8 ชั่วโมงในระหว่างเดินทางหรือเมื่อมีอาการ
- ขนาดการใช้ยาในเด็กอายุ 5-12 ปี ยาในรูปแบบยาเม็ดรับประทาน ขนาด 15 มิลลิกรัม 2 ชั่วโมงก่อนการเดินทาง หลังจากนั้นรับประทาน 7.5 มิลลิกรัมทุก 8 ชั่วโมงในระหว่างเดินทางหรือเมื่อมีอาการ
ข้อควรระวัง
- ยาถูกจัดอยู่ในกลุ่ม category B ตามดัชนีความปลอดภัยการใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์ (Pregnancy Safety Index) ยาค่อนข้างมีความปลอดภัยกับทารกในครรภ์
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคหืด โรคต้อหินมุมปิด ต่อมลูกหมากโต มีแผลในกระเพาะอาหาร กระเพาะปัสสาวะส่วนคออุดกั้น
- ห้ามใช้ยาในทารกและเด็กแรกเกิด
- ห้ามใช้ยาในสตรีให้นมบุตร
- ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคต้อหิน ผู้ที่มีอาการปัสสาวะคั่ง ผู้ป่วยโรคลมชัก ผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคหัวใจและหลอดเลือด การทำงานของไทรอยด์บกพร่อง โรคตับและไตระดับปานกลางถึงรุนแรง
- ควรระวังการใช้ยาในผู้สูงอายุ และสตรีมีครรภ์
- ยานี้อาจทำให้เกิดอาการมองเห็นภาพไม่ชัด มึนงง ง่วงนอน ส่งผลระบบประสาทสั่งการ จึงไม่ควรขับขี่ยานพาหนะหรือทำงานที่เกี่ยวข้องกับการใช้เครื่องจักรหลังรับประทานยานี้
- ยาถูกจัดอยู่ในกลุ่ม category B ตามดัชนีความปลอดภัยการใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์ (Pregnancy Safety Index) ยาค่อนข้างมีความปลอดภัยกับทารกในครรภ์
- ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคลมชัก ต้อหินมุมปิด ต่อมลูกหมากโต มีแผลในกระเพาะอาหาร กระเพาะปัสสาวะส่วนคออุดกั้น ถุงลมโป่งพอง หลอดลมอักเสบเรื้อรัง โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคหืด โรคหัวใจและหลอดเลือด ได้แก่ โรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ โรคความดันโลหิตสูง ผู้ป่วยโรคตับบกพร่อง
- ควรระวังการใช้ยานี้ในเด็ก ผู้สูงอายุ สตรีมีครรภ์ และสตรีให้นมบุตร
- ยานี้อาจทำให้เกิดอาการมองเห็นภาพไม่ชัด มึนงง ง่วงนอน ส่งผลระบบประสาทสั่งการ จึงไม่ควรขับขี่ยานพาหนะหรือทำงานที่เกี่ยวข้องกับการใช้เครื่องจักรหลังรับประทานยานี้
- ยาถูกจัดอยู่ในกลุ่ม category C ตามดัชนีความปลอดภัยการใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์ (Pregnancy Safety Index) ควรระมัดระวังการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ สำหรับสตรีให้นมบุตร
- ควรระวังการใช้ยาขนาดสูงในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตต่ำ
- ควรระวังการใช้ยาในผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน ผู้ป่วยโรคตับ ไตบกพร่อง
- ควรระวังการใช้ยาในเด็ก สตรีมีครรภ์ และสตรีให้นมบุตร
- ยานี้อาจทำให้เกิดอาการมองเห็นภาพไม่ชัด มึนงง ง่วงนอน ส่งผลระบบประสาทสั่งการ จึงไม่ควรขับขี่ยานพาหนะหรือทำงานที่เกี่ยวข้องกับการใช้เครื่องจักรหลังรับประทานยานี้
แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
กด -
ตารางข้อมูลกลุ่มโพรไคเนติกส์ (Prokinetics)
ตัวยาสำคัญ
ดอมเพอริโดน (Domperidone)
รูปแบบยาที่มีวางจำหน่ายในประเทศไทย
- ยาเม็ด ขนาด 10 มิลลิกรัม
- ยาน้ำแขวนตะกอน ความแรง 1 มิลลิกรัม ต่อมิลลิลิตร
ตัวอย่างยี่ห้อที่มีวางจำหน่ายในประเทศไทย
Motilium®, Vesperidone®, Vomitil®, Domperdone®, Motidom®, Rabugen-M®
กลไกการออกฤทธิ์
ดอมเพอริโดน ออกฤทธิ์ยับยั้งตัวรับโดปามีน (Dopamine) เพิ่มการเคลื่อนไหวและการบีบตัวของหลอดอาหาร กระเพาะอาหาร และลำไส้ ทำให้ระยะเวลาที่อาหารตกค้างอยู่ในกระเพาะและลำไส้สั้นลง
ข้อบ่งใช้ที่เกี่ยวข้อง
รักษาอาการคลื่นไส้ อาเจียน
รับประทานตอนไหน
- ควรรับประทานยาก่อนอาหาร 15-30 นาที เนื่องจากอาหารทำให้การดูดซึมยาช้าลง
ขนาดการใช้
- ขนาดการใช้ในผู้ใหญ่ ยาในรูปแบบยารับประทาน ขนาด 10 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง ขนาดการใช้ยาสูงสุด 30 มิลลิกรัมต่อวัน
- ขนาดการใช้ยาในเด็กอายุน้อยกว่าหรือเท่ากับ 12 ปี หรือมีน้ำหนักตัวน้อยกว่า 35 กิโลกรัม ยาในรูปแบบยารับประทาน ขนาด 250 ไมโครกรัมต่อน้ำหนักตัวเป็นกิโลกรัม วันละ 3 ครั้ง ขนาดการใช้ยาสูงสุด 750 ไมโครกรัมต่อน้ำหนักตัวเป็นกิโลกรัม
- ขนาดการใช้ยาในเด็กอายุมากกว่า 12 ปี หรือมีน้ำหนักตัวมากกว่าหรือเท่ากับ 35 กิโลกรัม ใช้ขนาดยาเดียวกันกับในผู้ใหญ่
ข้อควรระวัง
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคมะเร็งต่อมใต้สมอง หัวใจเต้นผิดจังหวะ สมดุลอิเล็กทรอไลท์ผิดปกติ โรคที่เกี่ยวข้องกับหัวใจ ภาวะเลือดออกในระบบทางเดินอาหาร ตับบกพร่องระดับปานกลางถึงรุนแรง
- ควรระวังการใช้ยาในผู้ป่วยตับ ไตบกพร่อง
- ควรระวังการใช้ยาในเด็ก สตรีมีครรภ์ และสตรีให้นมบุตร
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท