หนูนอนไม่หลับมาเป็นอาทิตย์แล้วค่ะรู้สึกเหมือนทำอะไรก็ไม่สมหวัง เครียดไม่รู้จะทำอะไรก่อนอันไหนหลัง เหมือนปัญหาทุกอย่างวันเยอะไม่มีคนเข้าใจ นึกถึงเรื่องอะไรน้ำตาก็ไหล ช่วงนี้ร้องไห้ทุกวันค่ะ

สวัสดีครับ
การที่มีอาการนอนไม่หลับ เศร้าผิดหวังกับเรื่องที่เกิดขึ้น ร้องไห้บ่อยๆ ติดต่อกันหลายวันจนส่งผลรบกวนการใช้ชีวิตในด้านต่างๆนั้นอาจเป็นผลมาจากการที่ไม่สามารถปรับตัวเข้ากับความเครียดได้ หรือถ้ารุนแรงกว่านั้นไปอาจเป็นอาการของโรคซึมเศร้าได้ครับ

อาการของโรคซึมเศร้านั้นประกอบด้วยการมีอารมณ์เศร้าหดหู่หรือเบื่อหน่ายไม่อยากทำอะไรต่อเนื่องอย่างน้อย 2 สัปดาห์ร่วมกับมีอาการ
- นอนไม่หลับหรืออยากนอนมากขึ้น
- เบื่ออาหารหรืออยากอาหารมากขึ้น
- ไม่มีสมาธิ ความคิดความจำแย่ลง
- อ่อนเพลียไม่มีแรง
- คิดช้าทำช้าลงหรือกระสับกระส่ายมากขึ้น
- มีความคิดในแง่ลบ คิดโทษตัวเองบ่อยๆ หรือเห็นคุณค่าในตนเองลดลง
- เคยคิดหรือลงมือทำร้ายตัวเองหรือฆ่าตัวตาย
ถ้าหากมีอาการในลักษณะข้างต้นหลายๆข้อร่วมกับอาการดังกล่าวส่งผลรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน การเรียน หรือการทำงานก็จะยิ่งมีโอกาสเป็นโรคซึมเศร้าได้มากขึ้นครับ

นอกจากนี้อาจลองประเมินความเสี่ยงในการเป็นโรคซึมเศร้าของตนเอง โดยการทำแบบทดสอบ 9Q ตามลิงค์นี้ได้ครับ
https://www.dmh.go.th/test/download/files/2Q%209Q%208Q%20(1).pdf
ถ้าทำได้ตั้งแต่ 7 คะแนนขึ้นไปก็ถือว่ามีโอกาสเป็นโรคซึมเศร้าได้มากขึ้น

เมื่อสังเกตว่าตนเองมีอารมณ์เศร้า นอนไม่หลับมากจนเกินควร หมอแนะนำว่าอาจลองไปพบจิตแพทย์เพื่อประเมินอาการหาสาเหตุดูก่อนครับ ไม่ว่าจะเป็นอาการของโรคซึมเศร้าหรือไม่ ทางจิตแพทย์ก็จะหาทางช่วยเหลือรักษาที่เหมาะสมให้ครับ ถึงแม้จะเป็นเพียงความเครียดจากการปรับตัวกับความเครียดไม่ได้ ทางจิตแพทย์ก็ยินดีที่จะให้คำปรึกษาครับ

โดยปกติคนเราอาจมีอารมณ์เศร้า เครียด ท้อแท้ได้เมื่อต้องเผชิญกับปัญหา แต่ในระยะเวลาไม่เกิน 2 สัปดาห์-1 เดือนก็จะปรับตัวให้เป็นปกติได้ แต่หากเลยเวลา1 เดือนไปแล้ว ไม่สามารถปรับตัวให้เป็นปกติได้ อาการส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิต กระทบต่อหน้าที่ความรับผิดชอบ แบบนี้อาจบ่งถึงการมีปัยหาด้านสุขภาพจิต โดยเฉพาะ โรคเครียด โรคการปรับตัวผิดปกติ โรคซึมเศร้าได้ค่ะ

ในกรณีที่มีอารมณ์ดิ่งลง ถึงขั้นอยากตาย อยากให้ทำแบบประเมินภาวะซึมเศร้าด้วยตัวเอง ดูก่อนก็ได้ค่ะ โดยให้สำรวจอาการภายในระยะ 2 สัปดาห์ที่ผ่านมารวมวันนี้มีอาการเหล่านี้มากน้อยเพียงใด โดยให้คะแนนแต่ละอาการดังนี้
ไม่มีเลย 0 คะแนน
มี 1-7วัน 1 คะแนน
มากกว่า 7 วัน 2 คะแนน
ทุกวัน 3 คะแนน

ลักษณะอาการในช่วง 2 สัปดาห์
1. เบื่อหน่าย ไม่สนใจอยากจะทำอะไร
2. ไม่สบายใจ ซึมเศร้า ท้อแท้
3. หลับยาก หลับๆตื่นๆ หรือหลับมากเกินไป
4. เหนื่อยง่าย ไม่ค่อยมีแรง อ่อนเพลีย
5. เบื่ออาหาร หรือ กินได้มาก กินจุบจิบตลอดเวลา
6. รู้สึกไม่ดีกับตัวเอง คิดว่าล้มเหลว หรือคิดว่าทำให้ตนเองและครอบครัวต้องผิดหวัง
7. ขาดสมาธิ เหม่อลอย ขี้ลืมบ่อย
8. ทำอะไรช้าลง กระสับกระส่าย อยู่นิ่งไม่ได้
9. คิดทำร้ายตัวเอง อยากตาย หรือตายไปจะดีกว่า
รวมคะแนน หากคะแนนรวมมากกว่า 7 คะแนนขึ้นไป ถือว่ามีความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้าซึ่งควรเข้ารับการรักษาจากจิตแพทย์ ซึ่งจำเป็นต้องใช้ยาในการรักษาควบคู่กับการทำจิตบำบัดนะคะ

สวัสดีครับ

อยากเพิ่มเติมในเรื่องของนอกจากการประเมินแนวโน้มของการเป็นโรคซึมเศร้าแล้ว การดูแลตัวเองในเบื้องต้นช่วงนี้อยากให้น้องลองพยายามทานอาหารและพักผ่อนให้เพียงพอครับ ในด้านปัญหานอนไม่หลับอาจจะปรับพฤติกกรรมโดยการออกกำลังกายหรืออ่านหนังสือที่ทำให้ผ่อนคลายก่อนนอนก็จะช่วยให้นอนหลับง่ายขึ้นครับ งดการดื่ม ชา กาแฟ หรือน้ำอัดลมที่มีคาเฟอีนก่อนนอนซึ่งจะทำให้นอนหลับได้ยากขึ้นครับ

ในด้านความสับสนในการลำดับความสำคัญน้องอาจจะลองทำ ลิส ออกมาเพื่อให้เห็นภาพชัดเจนขึ้นว่าเราจำเป็นจะต้องทำอะไร และเขียน deadline เพื่อให้เห็นว่าอะไรมีความสำคัญและควรทำอะไรก่อนหรือหลังนะครับ การพูดคุยในเรื่องที่เราทุกข์ใจกับบุคคลที่น้องไว้ใจก็เป็นตัวเลือกหนึ่งที่อาจจะสามารถบรรเทาความทุกข์ที่เกิดจากปัญหาของน้องได้นะครับและจะทำใ้ห้น้องรู้สึกว่ามีคนช่วยในการแบ่งเบาปัญหาครับ

หากอาการเหล่านี้ยังไม่ดีขึ้นในหรือมีความคิดเรื่องการฆ่าตัวตายขึ้นมาอยากให้น้องรีบเข้าพบจิตแพทย์หรือติดต่อโรงพยาบาลเพื่อรับการช่วยเหลือนะครับ สายด่วนสุขภาพจิตเป็นอีกช่องทางหนึ่งที่น้องสามารถโทรเข้าไปได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายเพื่อรับข้อมูลหรือรับการปรึกษาจากเจ้าหน้าที่ที่ได้รับการเทรนมานะครับ ขอเป็นกำลังใจให้น้องผ่านพ้นช่วงเวลานี้ไปครับ