สวัสดีค่ะ อายุ25ปี วัยทำงาน เริ่มมีความกังวลว่ามีภาวะเสี่ยงเป็นโรคซึมเศร้า เนื่องจากสังเกตุพฤติกรรมตัวเองตั้งแต่เรียนจบและเริ่มทำงาน พูดน้อยลง บางวันไม่ได้พูดเลย มีความเครียดและวิตกกังวลแบบไม่มีสาเหตุ หลับยาก บางครั้งก็รู้สึกโทษตัวเอง รู้สึกผิดกับคนรอบข้าง และนั่งร้องไห้ ยิ่งช่วงปีนี้ยิ่งบ่อยเลยค่ะ แต่ไม่เคยเศร้าหรือร้องไห้ให้ใครเห็นนะคะ เป็นคนค่อนข้างโลกส่วนตัวสูงอยู่แล้ว ประกอบกับครอบครัวมีคุณยายเป็นโรคซึมเศร้าด้วย เลยไม่แน่ใจว่าภาวะนี้เป็นพันธุกรรมหรือไม่คะ? แล้วจากอาการข้างต้นมีความเสี่ยงมากหรือน้อยอย่างไรคะ? (เคยทำแบบทดสอบ พบว่ามีความเสี่ยงอยู่ เลยยิ่งกังวลค่ะ)

สวัสดีค่ะ หากสงสัยว่ามีอาการของโรคซึมเศร้า แนะนำว่าควรไปปรึกษาจิตแพทย์เพื่อประเมินอาการนะคะ และควรจะต้องรักษาต่อเนื่องกับจิตแพทย์ค่ะ
หากมีอาการของโรคซึมเศร้าดังต่อไปนี้ ควรไปพบแพทย์ค่ะ
- เบื่อไม่อยากทำสิ่งใด ไม่สนใจจะทำอะไร
- รู้สึกท้อแท้ ไม่สบายใจ ซึมเศร้า
- เบื่ออาหาร ไม่อยากทานอะไร หรือรู้สึกอยากกินมากเกินไป หรือมีน้ำหนักเพิ่มหรือลดผิดปกติ
- นอนไม่หลับ หลับยาก หรือนอนมากเกินไป
-รู้สึกว่าตัวเองล้มเหลว ผิดหวัง รู้สึกผิดต่อคนรอบข้าง
-เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย รู้สึกไม่มีแรง
-ขาดสมาธิ
-พูดช้าหรือทำอะไรช้าลง จนคนรอบข้างสังเกตได้ หรือมีอาการลุกลี้ลุกลน กระสับกระส่าย ไม่อยู่นิ่ง
-มีความคิดอยากฆ่าตัวตาย ทำร้ายตัวเอง ไม่อยากมีชีวิตอยู่

สามารถไปปรึกษาจิตแพทย์ได้ตามโรงพยาบาลที่มีสิทธิการรักษาค่ะ หากโรงพยาบาลนั้นไม่มีแพทย์ จะมีระบบส่งต่อผู้ป่วยให้ได้พบจิตแพทย์เองค่ะ แนะนำว่าไม่ควรปล่อยทิ้งไว้ เพราะอาการอาจเป็นหนักขึ้นเรื่อยๆได้ ควรรีบทำการรักษาและบำบัดนะคะ

สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคซึมเศร้าอาจมีหลายปัจจัย ได้แก่ สารเคมีในสมองหลั่งไม่สมดุล ลักษณะการปรับตัวและบุคลิกภาพ การเผชิญกับความสูญเสียหรือภาวะเครียดเรื้อรัง และพบว่าบุคคลที่มีญาติสายตรงเป็นซึมเศร้าบุคคลนั้นอาจมีความเสี่ยงที่จะเป็นซึมเศร้าได้มากกว่าคนที่มีญาติเป็นซึมเศร้าค่ะ

เบื้องต้นทำแบบประเมินภาวะซึมเศร้าด้วยตัวเอง ดูก่อนก็ได้ค่ะ โดยให้สำรวจอาการภายในระยะ 2 สัปดาห์ที่ผ่านมารวมวันนี้มีอาการเหล่านี้มากน้อยเพียงใด โดยให้คะแนนแต่ละอาการดังนี้
ไม่มีเลย 0 คะแนน
มี 1-7วัน 1 คะแนน
มากกว่า 7 วัน 2 คะแนน
ทุกวัน 3 คะแนน

ลักษณะอาการในช่วง 2 สัปดาห์
1. เบื่อหน่าย ไม่สนใจอยากจะทำอะไร
2. ไม่สบายใจ ซึมเศร้า ท้อแท้
3. หลับยาก หลับๆตื่นๆ หรือหลับมากเกินไป
4. เหนื่อยง่าย ไม่ค่อยมีแรง อ่อนเพลีย
5. เบื่ออาหาร หรือ กินได้มาก กินจุบจิบตลอดเวลา
6. รู้สึกไม่ดีกับตัวเอง คิดว่าล้มเหลว หรือคิดว่าทำให้ตนเองและครอบครัวต้องผิดหวัง
7. ขาดสมาธิ เหม่อลอย ขี้ลืมบ่อย
8. ทำอะไรช้าลง กระสับกระส่าย อยู่นิ่งไม่ได้
9. คิดทำร้ายตัวเอง อยากตาย หรือตายไปจะดีกว่า
รวมคะแนน หากคะแนนรวมมากกว่า 7 คะแนนขึ้นไป อาจมีแนวโน้มที่จะเป็นซึมเศร้า ซึ่งควรพบจิตแพทย์ ประเมินอาการอื่นๆเพิ่มเติม แล้วรับการรักษาตามแนวทางจะช่วยให้อาการดีขึ้นได้ค่ะ ซึ่งหากคุณหมอวินิจฉัยเป็นซึมเศร้า การรักษาอาจจำเป็นต้องให้ยากลุ่มต้านเศร้าควบคู่กับการทำจิตบำบัดค่ะ