กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD

Cholecalciferol (โคเลแคลซิเฟอรอล / วิตามินดี 3)

เผยแพร่ครั้งแรก 23 พ.ค. 2017 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 5 นาที

วิตามินดี 3 เป็นชื่อทั่วไปของ cholecalciferol วิตามินดี 3 สามารถรับประทานเป็นอาหารเสริมเพื่อช่วยให้ร่างกายโดยรวมแข็งแรง หรือเพื่อรักษาโรคกระดูกพรุน 

นอกจากนี้ยังสามารถใช้รักษาอาการของผู้ป่วยที่วิตามินดี 3 ต่ำ เช่น ในผู้ที่มีต่อมพาราไทรอยด์ต่ำ มีระดับฟอสเฟตในเลือดต่ำ หรือสภาวะที่เกี่ยวข้องกับยีนเมื่อร่างกายไม่ตอบสนองต่อพาราไทรอยด์ฮอร์โมน

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

วิตามินดี 3 ยังช่วยให้ฟอสเฟตกลับไปใช้ซ้ำภายในเลือด เพื่อให้เลือดนั้นมีระดับ pH คงที่ คุณสามารถหาซื้อวิตามินดี 3 ได้ตามร้านขายยาทั่วไป เพราะวิตามินตัวนี้ไม่จำเป็นต้องใช้ใบสั่งแพทย์

การขาดวิตามินดี 3

ในสมัยก่อน การขาดวิตามินดี 3 มีส่วนเกี่ยวข้องกับโรคกระดูกอ่อนในเด็ก ซึ่งเป็นโรคที่เกิดจากการมีระดับวิตามินดี 3 ต่ำในเด็ก เด็กที่เป็นโรคนี้และผู้ใหญ่ที่เป็นโรคนี้เมื่ออยู่ในวัยเด็กมักจะมีขาที่มีลักษณะงอ 

แต่ถึงกระนั้น ผู้ใหญ่ที่ขาดวิตามินดี 3 มักจะไม่เป็นโรคกระดูกอ่อนในเด็ก แต่กระดูกของพวกเขาจะนิ่มลง สภาวะนี้ถูกเรียกว่า osteomalacia หรือกระดูกน่วม

นอกจากนี้ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร เช่น celiac disease ปัญหาเกี่ยวกับตับ หรือ โรคโครห์น มีความเป็นไปได้สูงที่จะมีระดับวิตามินดี 3 ต่ำ แสงอาทิตย์เป็นแหล่งพลังงานธรรมชาติของวิตามินดี 3 และผู้ที่แทบจะไม่ออกไปข้างนอกเลย ยกตัวอย่างเช่น ผู้ที่อยู่ในบ้านพักผู้ป่วย หรือผู้ป่วยติดเตียง 

มีความเป็นไปได้สูงที่จะขาดวิตามินดี 3 และยิ่งถ้าคุณมีผิวสีเข้มมากขึ้นเท่าไหร่ คุณยิ่งต้องการแสงอาทิตย์มากขึ้นเพื่อให้ระดับวิตามินดี 3 ส่งผลให้คุณมีสุขภาพดียิ่งขึ้น 

นี่เป็นเพราะว่าเมลานินเพิ่มเติมที่พบขึ้นในผิวสีเข้มชะลอวิตามินดี 3 ที่ซึมเข้าสู่ผิว บางรายงานการศึกษาชี้ให้เห็นว่าระยะเวลาของวันที่คุณได้รับแสงอาทิตย์นั้นส่งผลต่อประสิทธิภาพในการซึมซับวิตามินดี 3 ของร่างกาย

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจแร่ธาตุวิตามินวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 97 บาท ลดสูงสุด 68%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

ในขณะที่ผู้เชี่ยวชาญหลายท่านแนะนำให้ผู้คนหลีกเลี่ยงแสงแดดระว่างเวลา 10 โมงเช้าและบ่ายสอง-สามโมงเย็น เพื่อช่วยปกป้องผิวจากมะเร็งผิวหนัง แต่ข้อมูลกลับแสดงให้เห็นว่าร่างกายกลับซึมซับวิตามินดี 3 ได้เป็นอย่างดีในช่วงเวลาดังกล่าว

ความแตกต่างระหว่างวิตามินดี 2และวิตามินดี 3

มีวิตามินดีอยู่สองชนิดคือวิตามินดี 2 หรือ ergocalciferol ที่มักพบได้ในอาหาร  

ส่วนวิตามินดี 3 นั้นร่างกายสร้างขึ้นเองโดยธรรมชาติเมื่อผิวถูกแสงอาทิตย์ แม้ว่ายังมีข้อโต้เถียงบางประการ ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่ในปัจจุบันเชื่อว่าวิตามินดีในรูปแบบของอาหารเสริมชนิดที่ดีที่สุดที่ควรรับประทานคือวิตามินดี 3 

มีการคาดคะเนว่าวิตามินดี 3 มีความเป็นธรรมชาติมากกว่าและง่ายต่อการที่ร่างกายจะดูดซึมวิตามินตัวนี้ นอกจากนี้ ร่างกายยังไม่ยอมรับวิตามินดี 3 แบบเข้มข้นในปริมาณมากเข้าสู่กระแสเลือดเหมือนกับวิตามินดี 2 ที่ร่างกายดูดซึมได้สูง ดังนั้น วิตามินดี 3 จึงถือเป็นวิตามินที่ปลอดภัย

อาหารที่อุดมไปด้วยวิตามินดี

ปลาที่อุดมด้วยไขมัน เช่น ปลาแซลมอน ปลาค็อด ปลาแมกเคอเรล และ blue fish เป็นแหล่งธรรมชาติที่ดีของวิตามินดี อาหารที่มีการเติมสารอาหารเข้าไป เช่น นม หรือซีเรียล พร้อมด้วยไข่แดงและเห็ดชิตาเกะสดก็มีวิตามินดีเช่นกัน

วิตามินดี 3 และสิว

มีการโต้เถียงบางประการว่าวิตามินดี 3 นั้นสามารถใช้รักษาสิวได้หรือไม่ เว็บไซต์คณะกรรมการวิตามินดีบัญญัติไว้ว่าการขาดแสงอาทิตย์อาจทำให้สิวมีจำนวนเพิ่มขึ้นได้ แต่บางคนกลับสังเกตเห็นว่าอาการสิวของพวกเขาจะแย่ลงในระหว่างหน้าหนาวและอาการดีขึ้นในช่วงหน้าร้อน 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีการศึกษาทางคลินิกที่สามารถสนับสนุนว่าการใช้วิตามินดี 3 สามารถรักษาสิวได้ และยังมีหลักฐานเพียงน้อยนิดเกี่ยวกับการใช้วิตามินดี 3 เพื่อป้องกันการเกิดสิว 

แต่ถึงกระนั้น มีบางบันทึกเรื่องราวได้ชี้ให้เห็นว่าหลังจากรับประทานวิตามินดี 3 ในรูปแบบของอาหารเสริมหรือชนิดน้ำมันทาผิวแล้วอาการสิวนั้นลดลง

ระดับของวิตามินดี 3 และน้ำหนักตัว

การศึกษาในปัจจุบันบ่งบอกว่าผู้ที่มีน้ำหนักตัวเกินนั้นอาจมีระดับวิตามินดีที่สูง เหตุผลนั้นอาจเป็นเพราะวิตามินดีเป็นสารที่มีน้ำมันและสะสมในเนื้อเยื่อของร่างกาย 

ดังนั้นยิ่งร่างกายคุณมีไขมันมากเท่าไร มันยิ่งง่ายที่ตัววิตามินดีจะสะสมในร่างกายมากขึ้นเท่านั้น 

แต่ถ้าคุณมีน้ำหนักตัวน้อยกว่ามาตรฐาน ระดับวิตามินดีของคุณอาจจะต่ำเพราะคุณมีไขมันน้อยต่อการสะสมวิตามินดีเพิ่มเติม

คำเตือนสำหรับการรับประทานวิตามินดี 3

แจ้งแพทย์ประจำตัวของคุณก่อนที่คุณจะรับประทานวิตามินดี 3 หากคุณ

  • กำลังรับประทานยากลุ่ม bile acid sequestrants ที่จับกับน้ำดีในทางเดินอาหารเพื่อทำให้ตับขาดน้ำดีในการสร้างคอเลสเตอรอล เช่น Welchol (colesevelam), Colestid (colestipol) Locholest, Prevalite (cholestyramine)
  • คุณกำลังรับประทานยาลดน้ำหนัก เช่น Alli หรือ Xenical (orlistat)

การตั้งครรภ์และวิตามินดี 3

ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัดว่าวิตามินดี 3 อาจสร้างความเสียหายให้กับทารกในครรภ์ของคุณหรือไม่ 

แจ้งแพทย์ประจำตัวของคุณหากคุณกำลังตั้งครรภ์หรือวางแผนที่จะตั้งครรภ์ก่อนที่จะรับประทานยาตัวนี้ 

และคุณควรแจ้งแพทย์ประจำตัวของคุณเช่นกันหากคุณกำลังให้นมบุตรหรือวางแผนที่จะให้นมบุตร เพราะวิตามินดี 3 จะถูกส่งผ่านต่อการให้นมบุตรจึงไม่แนะนำให้มารดาที่ให้นมบุตรรับประทาน

ผลข้างเคียงของวิตามินดี 3

โดยทั่วไปแล้ว ผลข้างเคียงจากการรับประทานวิตามินดี 3 นั้นแทบจะไม่พบเลย ผลข้างเคียงที่รุนแรงของวิตามินดี 3 มีดังนี้แต่อาจไม่จำกัดต่ออาการ

  • อาการแพ้ เช่น ผื่นแดงหรือคัน
  • อาการบวมบริเวณใบหน้า คอ และลิ้น
  • อาการมึนศีรษะอย่างรุนแรง
  • หายใจลำบาก
  • มีการเปลี่ยนแปลงของอัตราการเต้นของหัวใจ เช่น หัวใจเต้นผิดจังหวะหรือหัวใจเต้นเร็ว

ผลข้างเคียงที่พบได้น้อยมาก

แม้มันจะเกิดขึ้นไม่บ่อย วิตามินดีอาจทำให้เกิดอาการ

ปฏิกิริยาของวิตามินดี 3 กับยาและอาหาร

เป็นเรื่องสำคัญที่คุณต้องแจ้งแพทย์และเภสัชกรของคุณทุกครั้งเกี่ยวกับยาที่คุณกำลังรับประทานอยู่ นี่รวมถึงยาที่จ่ายตามใบสั่งแพทย์และยาที่ไม่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์ อาหารเสริม เช่น วิตามินหรืออาหารเสริมประเภทอื่น ๆ (สารอาหารชง โปรตีนผง ฯลฯ) ยาสมุนไพร ยาที่ผิดกฎหมาย หรือยาที่ใช้เพื่อความเพลิดเพลิน

คุณควรหลีกเลี่ยงการรับประทานวิตามินดี 3 ถ้าคุณกำลังรับประทานยาดังต่อไปนี้

  • Zemplar (paricalcitol)
  • Donovex or Sorilux (calcipotriene)
  • Hectorol (doxercalciferol)
  • Mineral oil
  • Alli หรือ Xenical (orlistat)
  • ยากลุ่ม bile acid sequestrants ที่จับกับน้ำดีในทางเดินอาหารเพื่อทำให้ตับขาดน้ำดีในการสร้างคอเลสเตอรอล เช่น Welchol (colesevelam), Colestid (colestipol), Locholest หรือ Prevalite (cholestyramine)

ยาจำพวก Alli หรือ Xenical หรือยากลุ่ม bile acid sequestrants ที่ได้ชี้แจงไว้ด้านบนสามารถลดหรือป้องกันร่างกายของคุณในการดูดซึมวิตามินดีและวิตามินที่ละลายในไขมันชนิดอื่นๆ ได้ ทั้งวิตามิน เอ อี และเค 

คุณควรแยกการรับประทานวิตามินดีจากการรับประทานยาเหล่านี้อย่างน้อย 2 ชั่วโมงหรือรับประทานวิตามินดีก่อนนอนเพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดปฏิกิริยา

นอกจากนี้ คุณควรระวังการใช้ยาจำพวก

วิตามินดี 3 และแอลกอฮอล์

คุณควรหลีกเลี่ยงหรือหยุดการบริโภคแอลกอฮอล์ในขณะที่รับประทานวิตามินดี 3 เพราะแอลกอฮอล์สามารถลดการดูดซึมของตัวยาได้

วิตามินดี 3 และน้ำ grape fruit

เป็นเรื่องที่ดีที่สุดถ้าคุณสามารถหลีกเลี่ยงการรับประทานผล grape fruit และดื่มน้ำ grape fruit ในระหว่างการรับประทานวิตามินดี 3

ขนาดยาวิตามินดี 3

วิตามินดี 3 มีให้เลือกในรูปเม็ดในขนาด 400 IU และ 1000 IU และคุณสามารถหาซื้อวิตามินดี 3 ผสมกับแคลเซียมในเม็ดเดียวได้เช่นกัน คุณไม่ควรรับประทานวิตามินดี 3 เกิน 4,000 IU ต่อวันนอกจากแพทย์จะแนะนำให้รับประทาน

โดยทั่วไปแล้วการรับประทานวิตามินดี 3 แล้วเห็นผลดีที่สุดคือรับประทานพร้อมอาหาร ซึ่งตัววิตามินดีนั้นอาจมีให้เลือกในหลายรูปแบบ คุณควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเกี่ยวกับชนิดที่เหมาะสำหรับคุณ 

ถ้าคุณเป็นโรคกระดูกพรุนและมีอายุมากกว่า 50 ปี คุณควรรับประทานวิตามินดี 800 ถึง 1000 IU (20 ถึง 25 mcg) ต่อวันพร้อมแคลเซียม

ถ้าคุณรับประทานวิตามินดีเพราะคุณมีต่อมพาราไทรอยด์ต่ำ แพทย์จะประเมินขนาดยาที่เหมาะสำหรับคุณ สำหรับการรักษาโรคกระดูกอ่อนแบบไม่ตอบสนองวิตามินดีในเด็ก แพทย์ประจำตัวของคุณอาจแจ้งให้ลูกของคุณรับประทานวิตามินดี 3 ในขนาดยาระหว่าง 12,000 และ 500,000 IU (0.3 ถึง 12.5 มก. ต่อวัน)

การรับประทานวิตามินดี 3 เกินขนาด

ถ้าคุณสงสัยว่ามีการรับประทานยาเกินขนาด คุณควรติดต่อศูนย์ควบคุมยาพิษหรือห้องฉุกเฉินทันที

การลืมรับประทานวิตามินดี 3

หากคุณลืมรับประทานวิตามินดี 3 ควรรับประทานทันทีที่นึกได้ แต่ถ้าถึงเวลาที่ต้องรับประทานยาในขนาดถัดไป ข้ามขนาดยาที่คุณลืมแล้วรับประทานยาขนาดถัดไปตามกำหนดเดิมที่คุณจำเป็นต้องรับประทาน ห้ามรับประทานยาสองขนาดในเวลาเดียวกัน


57 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Megan Ware, RDN, L.D,What are the health benefits of vitamin D? ( https://www.medicalnewstoday.com/articles/161618.php), november 7, 2019

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน ผู้อ่านไม่ควรเลือกใช้ยาเองจากการอ่านบทความ ควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาทุกครั้ง เพราะแต่ละท่านอาจมีสาเหตุของโรค โรคประจำตัว และประวัติการรักษาที่ต่างกัน ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)