บทนำ
ยากลุ่มเบต้าบล็อกเกอร์ (Beta Blockers) หรือยาที่มีฤทธิ์ปิดกั้นตัวรับชนิดเบต้า ซึ่งจะมีผลลดการทำงานของหัวใจลงโดยการยับยั้งการทำงานของฮอร์โมนอะดรีนาลีน (adrenaline) ยากลุ่มเบต้า บล็อกเกอร์ ที่แพทย์นิยมใช้ ได้แก่ อะทีโนลอล (Atenolol) ไบโซโปรลอล (Bisoprolol) คาร์วีดิลอล (Carvedilol) เมโทโพรลอล (Metoprolol) เนบิโวลอล (Nebivolol) โพรพราโนลอล (propranolol) เป็นต้น
ประโยชน์ของยากลุ่มเบต้าบล็อกเกอร์
ยากลุ่มเบต้าบล็อกเกอร์ มีประโยชนในการรักษาโรคต่างๆ ได้ ดังนี้
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
- อาการเจ็บหน้าอกจากโรคหัวใจขาดเลือด (angina)
- ภาวะหัวใจวาย
- ภาวะหัวใจห้องบนสั่นพลิ้ว (atrial fibrillation)
- ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
- ภาวะความดันโลหิตสูง
- ป้องกันอาการปวดศรีษะไมเกรน แต่ไม่ค่อยนิยมใช้นัก
- รักษาภาวะต่อมไธรอยด์ทำงานมากผิดปกติ (hyperthyroidism)
- รักษาโรควิตกกังวล (Anxiety)
- ลดอาการสั่น
- ต้อ โดยใช้ในรูปแบบยาหยอดตา
ยากลุ่มเบต้าบล็อกเกอร์เหมาะกับใคร
ก่อนใช้ยากลุ่มเบต้าบล็อกเกอร์ ผู้ใช้ต้องแจ้งแพทย์เรื่องโรคประจำตัวและยาที่ใช้เป็นประจำก่อนทุกครั้งเพื่อแพทย์จะได้ให้ยาที่เหมาะสดที่สุดกับผู้ใช้ โดยเฉพาะหากผู้ใช้มีโรคประจำตัว ดังนี้
- หอบหืด หรือโรคเกี่ยวกับปอดทุกชนิด
- โรคหัวใจ
- โรคไต
- โรคเบาหวาน โดยเฉพาะผู้ที่มีประวัติน้ำตาลในเลือดต่ำบ่อย
- มีประวัติแพ้ยาไม่วาเป็นยาชนิดใด
ปฏิกิริยาของยากลุ่มเบต้าบล็อกเกอร์กับยาชนิดอื่น
ยากลุ่มเบต้าบล็อกเกอร์ รวมถึงยารูปแบบยาหยอดตา สามารถเกิดปฏิกิริยากับยาชนิดอื่นได้ ดังนั้นจึงควรอ่านฉลากที่แนบมากับยาที่ใช้ให้ครบถ้วน หรือสอบถามแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาเหล่านั้นร่วมกัน โดยยาที่สามารถเกิดปฏิกิริยากับยากลุ่มเบต้าบล็อกเกอร์ได้ มีดังนี้
- ยารักษาหัวใจเต้นผิดจังหวะ (Antiarrhythmic drugs)
- ยาลดความดันโลหิต (Antihypertensive Drugs)
- ยารักษาโรคจิต (Antipsychotics)
- ยาคลอนิดีน (clonidine) เป็นยาลดความดันโลหิต
- ยามีโฟลควิน (mefloquine) ยารักษามาเลเรีย
ผลข้างเคียงของยากลุ่มเบต้าบล็อกเกอร์
ผลข้างเคียงของยากลุ่มเบต้าบล็อกเกอร์ในระดับไม่รุนแรงนั้น ผู้ป่วยจะทนต่ออาการเหล่านี้ได้เอง แต่หากมีอาการใดที่รุนแรงจนทนไม่ได้ให้รีบแจ้งแพทย์ ห้าขับรถหากผู้ใช้มีอาการวิงเวียน เหนื่อยหอบ หรือตาพร่ามัว
อาการข้างเคียงที่พบได้บ่อยและไม่รุนแรงมีดังนี้
- วิงเวียน
- เหนื่อยง่าย
- ตาพร่ามัว มองภาพไม่ชัด
- มือเท้าเย็น
- หัวใจเต้นช้า
- มีอาการท้องเสีย
- คลื่นไส้อาเจียน
อาการข้างเคียงที่รุนแรงและพบได้น้อย
- นอนไม่หลับ
- มีความต้องการทางเพศลดลง
- มีภาวะซึมเศร้า
- เสื่อมสมรรถภาพทางเพศได้ในเพศชาย
การลืมรับประทานยาหรือการใช้ยาเกินขนาด
ขนาดยาปกติของการใช้ยาส่วนมากคือรับประทานวันละ 1 ครั้ง หากลืมรับประทานยาให้ข้ามมื้อที่ลืมไปและไม่ต้องเพิ่มขนาดยาในมื้อถัดไป หากมีอาการผิดปกติใดๆเกิดขั้นควรปรึกษาแพทย์ทันที
