โรค Vestibular neuritis หรือที่เรียกว่า โรคเส้นประสาทการทรงตัวอักเสบ เป็นการอักเสบของเส้นประสาทหู (Vestibulocochlear nerve) ส่วนควบคุมการทรงตัว (Vestibular portion) ซึ่งทำหน้าที่รับข้อมูลจากอวัยวะทรงตัวที่อยู่ภายในหูชั้นใน
อวัยวะการทรงตัว ประกอบด้วย ท่อรูปครึ่งวงกลมลักษณะเป็นห่วงสามห่วง และกระเปาะสองกระเปาะเรียกว่า ยูตริเคิล (Utricle) และแซคคูล (Saccule)
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ในส่วนของยูตริเคิลจะมีตะกอนหินปูน (Otoconia) ที่เกาะอยู่กับเส้นประสาท ทำหน้าที่รับรู้การเคลื่อนไหวของศีรษะ เช่น เมื่อเอียงศีรษะไปทางด้านขวา หินปูนก็จะเอียงไปยังด้านขวาเพื่อส่งสัญญาณไปยังสมองทำให้สามารถทรงตัวได้อย่างมั่นคง
หากเส้นประสาทการทรงตัวอักเสบก็จะทำให้สมองรวบรวมข้อมูลที่ได้จากหูซ้าย และหูขวา ไม่เหมือนกัน ทำให้เกิดอาการเวียนศีรษะ บ้านหมุน เห็นภาพเบลอ และทรงตัวลำบากตามมา
โรค Vestibular neuritis สามารถเกิดได้ในทุกเพศ ทุกวัย แต่พบได้น้อยมากในเด็ก
อาการของโรค Vestibular neuritis
โรค Vestibular neuritis อาจทำให้เกิดอาการดังต่อไปนี้
- เวียนศีรษะเล็กน้อย
- รู้สึกโคลงเคลง
- คลื่นไส้ อาเจียน
- เห็นภาพเบลอ
- เวียนศีรษะบ้านหมุนอย่างรุนแรง
- เห็นภาพเบลอ
- มีปัญหาในการลุกขึ้นยืน หรือเดิน
อาการของโรค Vestibular neuritis มักจะเกิดขึ้นแบบทันทีทันใด โดยอาจเกิดตอนตื่นนอน หรือเกิดขึ้นระหว่างวันก็ได้
ปกติแล้ว อาการที่รุนแรงที่สุดของโรค Vestibular neuritis จะคงอยู่ไม่กี่วัน และค่อยๆ ลดลงจนหายเป็นปกติภายในไม่กี่สัปดาห์ อย่างไรก็ตาม หากเส้นประสาทการทรงตัวได้รับความเสียหายจากการติดเชื้อไวรัส ผู้ป่วยจะมีอาการเวียนศีรษะเรื้อรัง ซึ่งควรไปพบแพทย์ทันที
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
สาเหตุของโรค Vestibular neuritis
สาเหตุของโรค Vestibular neuritis ส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส ซึ่งอาจสัมพันธ์กับการติดเชื้อไวรัสทั่วร่างกาย หรือติดเชื้อเฉพาะที่หูชั้นใน โดยการติดเชื้อไวรัสทั่วร่างกายที่สัมพันธ์กับโรค Vestibular neuritis ได้แก่ ไวรัสเริม โรคโมโนนิวคลิโอซิส (Infectious mononucleosis) ไข้หวัดใหญ่ คางทูม และไวรัสตับอักเสบ
น้อยมากที่โรค Vestibular neuritis จะเป็นภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อแบคทีเรียที่กระจายสู่หูชั้นใน
การวินิจฉัยโรค Vestibular neuritis
การวินิจฉัยโรค Vestibular neuritis จะต้องตัดสาเหตุของอาการเวียนศีรษะที่เป็นไปได้อื่นๆ ออกไปก่อน เช่น โรคหลอดเลือดสมอง โรคภูมิแพ้ ผลข้างเคียงจากยา หรือโรคทางระบบประสาทอื่นๆ โดยอาการหลักที่อาจบอกว่าเป็นโรค Vestibular neuritis คือ อาการตากระตุกในแนวนอน (Horizontal nystagmus)
การรักษาโรค Vestibular neuritis
โรค Vestibular neuritis รักษาได้ด้วยยากดอาการคลื่นไส้และเวียนศีรษะ ยาสเตียรอยด์ (Steroid) ยาต้านไวรัส และยาปฏิชีวนะ (หากมีการติดเชื้อแบคทีเรีย) ในรายที่มีภาวะขาดน้ำจากการอาเจียน แพทย์อาจให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำแทน ถ้าผู้ป่วยได้รับการรักษาทันท่วงที เส้นประสาทการทรงตัวจะไม่ได้รับความเสียหายถาวร
แต่ถ้าอาการเวียนศีรษะและทรงตัวลำบากยังอยู่ หลังจากรักษาโรค Vestibular neuritis ไปแล้วหลายเดือน แพทย์อาจแนะนำให้ทำการฝึกฟื้นฟูเส้นประสาทการทรงตัว (Vestibular rehabilitation exercises) เพื่อช่วยให้สมองปรับตัว และชดเชยการทำงานของเส้นประสาทการทรงตัวที่เสียไป
ทั้งนี้ นักกายภาพบำบัดจะให้การรักษาที่ต่างกันไปขึ้นอยู่กับส่วนที่เสียหาย โดยวิธีฝึกเพื่อฟื้นฟูการทรงตัว เช่น
- โน้มตัวถ่ายน้ำหนักร่างกายจากด้านหนึ่งไปอีกด้านหนึ่ง หรือจากหน้าไปหลังขณะยืน
- ตาจ้องมองวัตถุขณะหมุนศีรษะจากข้างหนึ่งไปอีกข้างหนึ่ง
- ตาจ้องมองวัตถุที่ไกลขึ้นขณะเดินเข้าหาวัตถุนั้น และก้มมองพื้นช่วงสั้นๆ เป็นระยะๆ
ปวดหลังกว่าเป็นหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท