แตงไทย สิ่งที่หลายคนสงสัยว่าเป็นผักหรือผลไม้กันแน่ ในทางพฤกษศาสตร์ได้ให้นิยามของคำว่า “ผลไม้” ว่า คือส่วนของพืชที่เจริญมาจากรังไข่ ภายในมีเมล็ด และเมล็ดเหล่านั้นสามารถขยายพันธุ์ได้ ส่วนใหญ่เนื้อในของผลไม้จะมีรสหวานจากน้ำตาลฟรุกโตส ส่วนคำว่า “ผัก” หมายถึงพืชที่คนเราใช้ส่วนต่างๆ เช่น ใบ ลำต้น ดอก หรือหัวใต้ดินมาประกอบอาหาร จากเกณฑ์เหล่านี้ แตงไทย จึงเป็นผลไม้
แตงไทยต่างจากแคนตาลูปอย่างไร?
ทั้งแตงไทยและแคนตาลูปล้วนเป็นพืชวงศ์แตง (Cucurbitaceae) ผลแตงไทยมีลักษณะรี แต่แคนตาลูปผลจะเป็นทรงกลม ลักษณะผิวภายนอกของแตงไทยจะคล้ายแตงกวาและแตงโม คือเป็นริ้วยาว ส่วนเปลือกแคนตาลูปจะมีลักษณะจะเป็นแบบตาข่ายลายนูน เห็นเส้นประสานกันชัดเจน
เนื้อด้านในของแตงไทยเมื่อสุกแล้วจะมีสีเหลืองอ่อนแกมเขียว แต่ผลสุกของแคนตาลูปนั้นจะมีสีส้มทอง ทั้งคู่จะมีกลิ่นหอมและรสชาติเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว
ความเหมือนกันอีกอย่างหนึ่งของทั้งคู่คือ เมล็ดของแตงไทยและแคนตาลูปนั้นถือเป็นแหล่งของวิตามิน แร่ธาตุ กรดไขมันอย่างโอเมกา 3 ที่ช่วยส่งเสริมการทำงานของระบบหัวใจและหลอดเลือด ขับของเสียที่อยู่ในลำไส้ใหญ่ และที่สำคัญ ยังช่วยบำรุงเส้นผมและเล็บได้เป็นอย่างดี
แตงไทยเป็นทั้งอาหารและยา
ผู้คนนิยมนำแตงไทยมาทำเป็นทั้งของคาวและของหวาน เนื้อในของแตงไทยมีสีเหลืองอมส้ม เนื้อนิ่ม รสชาติหวานกำลังดี สามารถนำมาทำอาหารประเภทยำและแกงได้ แต่ส่วนใหญ่มักจะเห็นในเมนูของหวานอย่างน้ำแข็งไส หรือในของหวานที่มีกะทิเป็นส่วนประกอบ
แตงไทยจัดเป็นผลไม้ที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง เนื่องจากอุดมไปด้วยวิตามินซีและบีรวม ซึ่งทั้งสองเป็นวิตามินที่สามารถละลายได้ในน้ำ ไม่สามารถสะสมไว้ในร่างกายได้ จำเป็นต้องได้รับจากการรับประทานอาหารเท่านั้น
ข้อควรระวังอย่างหนึ่งของวิตามินที่ละลายในน้ำ คือวิตามินมักจะสูญเสียคุณค่าระหว่างการปรุงอาหารโดยใช้ความร้อนสูง
นอกจากนี้แตงไทยยังอุดมไปด้วยวิตามินเอ และแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกาย เช่น แคลเซียม ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม ทั้งนี้วิตามินและแร่ธาตุต่างๆ มีส่วนช่วยในการบำรุงสายตา ชะลอความเสื่อมของจอประสาทตาและต้อกระจก ช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกาย ลดการอักเสบ ต้านอนุมูลอิสระ ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็ง
นอกจากนี้สารอาหารในแตงไทยยังช่วยเสริมสร้างระบบในร่างกายและอวัยวะภายในให้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น เช่น ระบบประสาท ระบบไหลเวียนเลือด ระบบไขข้อและกระดูก ระบบขับถ่าย
แตงไทย ผลไม้สำหรับคนลดน้ำหนัก
แตงไทย ถือเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับผู้ที่ต้องการลดน้ำหนัก มีรายงานจากการศึกษาในคน 3,628 คนที่รับประทานแตงไทยเป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ พบว่าดัชนีมวลกายลดลง เนื่องจากแตงไทยเป็นผลไม้ที่มีแคลอรี่ต่ำและเนื้อฉ่ำน้ำ อีกทั้งยังอุดมไปด้วยวิตามิน แร่ธาตุ ไฟเบอร์ที่เพียงพอในแต่ละวัน
เมื่อรับประทานแตงไทยเข้าไปแล้วจึงทำให้รู้สึกอิ่มเร็ว ช่วยควบคุมน้ำหนักได้ ยิ่งไปกว่านั้น
ผู้เป็นโรคเบาหวานสามารถกินแตงไทยได้ เนื่องจากมีปริมาณน้ำตาลต่ำ ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้เป็นอย่างดี
แตงไทยกับการรักษาพื้นบ้าน
ส่วนเมล็ดและเนื้อผลของแตงไทยมีสรรพคุณทางยาดังนี้
- เมล็ดแก่ ช่วยในการขับปัสสาวะ ในผู้ที่มีอาการปัสสาวะขัด ขัดเบา แก้ไอ
- เนื้อผล มีฤทธิ์เย็น ช่วยดับร้อนใน กระหายน้ำ นอกจากนี้ยังใช้เป็นยาระบายได้ เนื่องจากมีกากใยสูง
เคล็ดลับความงามด้วยแตงไทย
เนื้อแตงไทยมีฤทธิ์เย็น และอุดมไปด้วยวิตามินซีที่สูงมาก สามารถนำมาฝานเป็นแผ่นบางๆ แปะไว้ทั่วหน้าประมาณ 15-20 นาที สัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง จะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้แก่ผิว ด้วยความเย็นของเนื้อแตงไทยจะช่วยให้รูขุมขนกระชับขึ้น ลดอาการอักเสบที่ผิวหนัง แก้ฝ้า จุดด่างดำ ริ้วรอย ที่เกิดในระยะแรกได้
แตงไทย ทำอะไรกินได้บ้าง?
ส่วนใหญ่เนื้อแตงไทยมักอยู่ในเมนูขนมหวานคู่กับน้ำกะทิ เมนูอื่นที่ทำได้ ได้แก่ สลัดแตงไทย น้ำปั่นแตงไทยใส่นมหรือโยเกิร์ต หรือเดิมความหวานด้วยน้ำผึ้ง ส่วนเมล็ดสามารถนำมาอบแห้ง รับประทานเป็นอาหารว่าง หรือใช้โรยในซุปหรือสลัดก็ได้ ยังมีผลแตงไทยลูกเล็ก ใช้ทำแกงส้ม
แตงไทยกินมากไปก็ไม่ดี
การรับประทานแตงไทยมากเกินไป อาจเป็นผลเสียสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงและผู้ป่วยโรคหัวใจ เนื่องจากในเนื้อแตงไทยมีโพแทสเซียมที่สูง แร่ธาตุดังกล่าวมีผลต่อการทำงานของระบบหัวใจและหลอดเลือด เกี่ยวของกับดวามดันโลหิตโดยตรง อาจทำให้เกิดความผิดปกติตามมาได้ และหากรับประทานมากเกินอาจทำให้เกิดอาการท้องเสีย เพราะแตงไทยมีสรรพคุณเป็นยาระบาย
