ยาอะไซโคลเวียร์ acyclovir ใช้สำหรับรักษาโรคติดเชื้อไวรัสบางชนิด โดยออกฤทธิ์รักษาแผลพุพองรอบๆ ปาก โดยเฉพาะจากโรคเริม ซึ่งมีสาเหตุจากเชื้อไวรัส herpes simplex โรคงูสวัด ซึ่งมีสาเหตุจากเชื้อไวรัส herpes zoster และโรคอีสุกอีใส (Chickenpox)
นอกจากนี้ยา acyclovir ยังใช้ในการรักษาโรคเริมที่อวัยวะเพศ (Genital herpes) ได้อีกด้วย ในผู้ที่ป่วยเป็นโรคเริมที่อวัยวะเพศบ่อยครั้ง การใช้ยา acyclovir จะช่วยลดจำนวนครั้งของการเป็นโรคนี้ในอนาคตได้
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ยา acyclovir เป็นยาต้านเชื้อไวรัส (antiviral drug) อย่างไรก็ตาม ยานี้ไม่สามารถรักษาการติดเชื้อให้หายขาดได้ ทำให้เชื้อไวรัสยังคงมีชีวิตอยู่ในร่างกายของผู้ติดเชื้อต่อไป แม้จะไม่มีอาการของโรคก็ตาม
ยา acyclovir จะช่วยลดความรุนแรงของอาการ และช่วยย่นระยะเวลาของอาการโรคให้สั้นลง ช่วยให้แผลหายได้เร็วขึ้น ป้อง กันไม่ให้เกิดแผลใหม่ และช่วยลดอาการปวด หรืออาการคันให้กับผู้ป่วย
ยา acyclovir ยังอาจช่วยบรรเทาอาการปวดที่ยังหลงเหลืออยู่ แม้ว่าแผลผู้ป่วยจะหายแล้วก็ตาม นอกจากนี้ยา acyclovir ยังช่วยลดความเสี่ยงต่อการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสในผู้ร่างกายที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องอีกด้วย
วิธีใช้ยา acyclovir
ยา acyclovir ในปัจจุบันมักมีจำหน่ายในรูปของยาเม็ดขนาด 200, 400 และ 800 มิลลิกรัม วิธีรับประทานยาตัวนี้ให้มีประสิทธิภาพที่สุด มีดังต่อไปนี้
- รับประทานยาตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด โดยอาจรับประทานก่อน หรือหลังอาหารก็ได้ตามแต่แพทย์ประเมิน ซึ่งโดยทั่วไปยานี้จะรับประทานวันละ 2-5 ครั้ง และให้ดื่มน้ำตามมากๆ ระหว่างการใช้ยานี้ด้วย
- หากรับประทานยาในรูปแบบยาน้ำ ต้องเขย่าขวดยาก่อนรับประทานยาทุกครั้ง และต้องตวงยาด้วยช้อนตวงยา หรืออุปกรณ์ตวงยาเท่านั้น เพื่อให้ได้ขนาดยาที่ถูกต้อง อย่าใช้ช้อนรับประทานอาหารในการตวงยาแทน
- ควรประทานยาในเวลาเดียวกันทุกวัน
- อย่าเพิ่มปริมาณยาเองและอย่าหยุดยาเองโดยเด็ดขาด เพราะปริมาณ acyclovir ที่แพทย์จ่ายให้นั้น จะจ่ายตามสภาวะโรค การตอบสนองต่อยา และอายุผู้ป่วยด้วย
- แจ้งแพทย์ให้ทราบเกี่ยวกับความคืบหน้าของอาการหลังใช้ยา หากอาการของโรคยังไม่ดีขึ้น หรืออาการแย่ลง แพทย์จะได้พิจารณาเปลี่ยนยาให้
ผลข้างเคียงของยา acyclovir
หลังจากใช้ยา acyclovir อาจมีอาการข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ ท้องเสีย ปวดศีรษะ อาเจียน ซึ่งหากยังมีอาการแบบนี้ไปอย่างต่อเนื่องตลอดการใช้ยา ให้แจ้งแพทย์ หรือเภสัชกรทันที
อย่างไรก็ตาม ถึงแม้จะมีอาการข้างเคียงเกิดขึ้น ก็ไม่ได้หมายความว่า ยาจะเป็นโทษต่อร่างกายจนต้องเปลี่ยนยาเสมอไป เพราะก่อนจ่ายยาให้ แพทย์จะพิจารณาถึงประโยชน์จากยามากกว่าความเสี่ยงที่จะเกิดผลข้างเคียงอยู่แล้ว
ฉีดวัคซีนงูสวัดวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 4292 บาท ลดสูงสุดถึง 655 บาท
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
นอกจากผลข้างเคียงที่กล่าวไปข้างต้น ควรแจ้งแพทย์ทันทีหากพบผลข้างเคียงที่ร้ายแรงต่อไปนี้
- เวียนศีรษะ
- ง่วงนอน
- มีอาการของโรคไต เช่น ปริมาณปัสสาวะเปลี่ยนแปลง ปวดหลัง ปวดสีข้างอย่างผิดปกติ
- มีการเปลี่ยนแปลงของจิตใจ และอารมณ์ เช่น กระสับกระส่าย สับสน ประสาทหลอน
- ตัวสั่น
- การทรงตัวผิดปกติ
- พูดลำบาก
- จังหวะการหายใจเต้นผิดปกติ
- มีรอยฟกช้ำตามตัวได้ง่าย
- ปัสสาวะมีสีเข้ม หรือมีเลือดปน
- ปวดท้องอย่างรุนแรง
- ตัวเหลือง ตาเหลือง
- การมองเห็นผิดปกติไปอย่างกะทันหัน
- เกิดอาการชัก
- หมดสติ
นอกจากนี้ ยา acyclovir ยังสามารถส่งผลต่อเซลล์เม็ดเลือด ไต และส่วนอื่นๆ ของร่างกายได้ แต่จะมีโอกาสเกิดกลุ่มอาการเหล่านี้ได้ ก็ต่อเมื่อผู้ใช้ยามีสภาวะร่างกายที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น ติดเชื้อไวรัสเอชไอวี เคยได้รับการปลูกถ่ายไขกระดูก หรือปลูกถ่ายไต มาก่อน
ผู้ใช้ยา acyclovir ยังสามารถมีปฏิกิริยาการแพ้ยาได้ แต่เป็นกรณีที่พบได้น้อย อย่างไรก็ตาม หากพบอาการของการแพ้ยา ให้ไปพบแพทย์ทันที ได้แก่ อาการผื่น คัน บวมโดยเฉพาะที่ใบหน้า ลิ้น คอ เวียนศีรษะรุนแรง หายใจลำบาก
ผลข้างเคียงดังจากการใช้ยา acyclovir ที่กล่าวข้างต้นไม่ใช่ผลข้างเคียงทั้งหมดที่อาจเกิดขึ้น หากมีอาการข้างเคียงใดๆ นอกเหนือจากที่กล่าวไว้ให้ปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรทันที
ข้อควรระวังในการใช้ยา acyclovir
- ผู้ป่วยโรคไต โรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น ติดเชื้อไวรัสเอชไอวี เคยได้รับการปลูกถ่ายไขกระดูก การปลูกถ่ายไต คือ กลุ่มผู้ที่ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษในการใช้ยาตัวนี้ จึงควรแจ้งประวัติการใช้ยา และประวัติสุขภาพให้แพทย์ทราบก่อนเข้าตรวจ
- อาจมีอาการรวิงเวียนศีรษะ ง่วงนอน อ่อนเพลียหลังจากรับประทานยาตัวนี้ แต่ถือเป็นผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นได้น้อยมากๆ อย่างไรก็ตาม หลังจากรับประทานยาตัวนี้แล้ว ควรหลีกเลี่ยงการขับรถ ทำงานกับเครื่องจักร เพื่อความปลอดภัย
- อาการข้างเคียงอื่นๆ ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน ปวดท้อง
- หากกำลังใช้ยา acyclovir อยู่ แล้วต้องเข้ารับการผ่าตัด ให้แจ้งแพทย์ทราบเสียก่อนรวมถึงรายการยาอื่นๆ อาหารเสริม และสมุนไพรที่กำลังใช้อยู่ด้วย
- ระหว่างใช้ยาตัวนี้ ห้ามฉีดวัคซีนบางชนิด เช่น วัคซีนป้องกันโรคอีสุกอีใส (varicella virus) หากยังไม่ได้รับคำยินยอมจากแพทย์
- ผู้สูงอายุมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงจากนี้ได้มากที่สุด ผู้ดูแล หรือคนในครอบครัวจึงต้องสังเกตอาการที่เกิดขึ้นหลังผู้ป่วยสูงอายุใช้ยา acyclovir ด้วย โดยเฉพาะปัญหาที่ไต เช่น ปริมาณปัสสาวะเปลี่ยนแปลงไป ปวดหลัง ปวดสีข้าง
- ยา acyclovir ช่วยรักษาแผล และอาการของโรคเริมได้ก็จริง แต่ไม่ได้ช่วยป้องกันการแพร่กระจายของโรคด้วย ดังนั้นหากมีอาการของโรคติดเชื้อไวรัส Herpes simplex ที่อวัยวะเพศ ต้องงดการมีเพสสัมพันธ์ในระหว่างรักษาโรคเริมถึงแม้จะใช้ยาตัวนี้อยู่ (ยังรักษาไม่หาย) เพราะจะทำให้ติดต่อไปยังอีกฝ่ายได้
- สารในยา acyclovir สามารถส่งผ่านจากน้ำนมไปสู่ทารกได้ หญิงตั้งครรภ์ หรือที่กำลังให้นมบุตรอยู่ จึงต้องปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาตัวนี้
- ห้ามแบ่งยานี้ให้กับผู้อื่นใช้โดยเด็ดขาด เพราะยานี้ถูกสั่งจ่ายสำหรับสภาวะโรคปัจจุบันของคุณเท่านั้น และห้ามใช้ยานี้สำหรับการติดเชื้อในครั้งอื่นๆ ยกเว้นแพทย์สั่ง
ปฏิกิริยาระหว่างยา acyclovir กับยาอื่น
การเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา (drug interactions) อาจเปลี่ยนแปลงการออกฤทธิ์ของยา หรือเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงร้ายแรง ซึ่งข้อมูลที่ระบุนี้ไม่ได้ครอบคลุมการเกิดปฏิกิริยาระหว่างยาที่อาจเกิดขึ้นได้ทั้งหมด
ดังนั้นต้องแจ้งแพทย์และเภสัชกรทราบทุกครั้งว่า กำลังรับประทานยา อาหารเสริม สมุนไพร ใดอยู่ในขณะนี้ อย่าเริ่มยา หยุดยา หรือเปลี่ยนแปลงขนาดยาต่างๆ เอง โดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์
ฉีดวัคซีนงูสวัดวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 4292 บาท ลดสูงสุดถึง 655 บาท
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
สำหรับตัวอย่างผลิตภัณฑ์ยาบางชนิดที่อาจเกิดปฏิกิริยากับยา acyclovir ได้แก่
- ยาที่อาจก่อให้เกิดปัญหากับไต เช่น ยากลุ่มต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (nonsteroidal anti-inflammatory drugs-NSAIDs) เช่น ยาไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) ยานาพรอกเซน (Naproxen)
- ยา acyclovir มีส่วนประกอบคล้ายกับยาวาลาไซโคลเวียร์ (valacyclovir) อย่างมาก ดังนั้นห้ามใช้ยาที่มีส่วนประกอบของ valacyclovir ขณะกำลังใช้ยา acyclovir
นอกจากนี้ ยังมียาอื่นๆ ที่สามารถเกิดปฏิกิริยากับยา acyclovir ได้ หากมียาที่ต้องรับประทานร่วมกับ Acyclovir โปรดแจ้งแพทย์ หรือเภสัชกร ทราบ
การได้รับยา acyclovir เกินขนาด
หากได้รับยา acyclovir เกินขนาดจนทำให้เกิดอาการร้ายแรง เช่น หมดสติ หรือหายใจลำบาก ให้รีบเรียกรถพยาบาลทันที ส่วนอาการของการได้รับยาเกินขนาดอาจมีดังนี้
- ปริมาณปัสสาวะผิดปกติไปจากเดิม
- อ่อนเพลียอย่างมาก
- กระสับกระส่าย
- หมดสติ
- เกิดอาการชัก
หากลืมรับประทานยา acyclovir
ถ้าลืมรับประทานยาให้รับประทานทันทีที่นึกขึ้นได้ แต่ถ้านึกได้เมื่อใกล้กับเวลาของมื้อถัดไปแล้ว ให้ข้ามมื้อที่ลืม และรับประทานมื้อถัดไปตามปกติ โดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่า
การเก็บรักษายา acyclovir
เก็บรักษายาที่อุณหภูมิห้อง (ประมาณ 15-25 องศาเซลเซียส) ห่างจากแสงแดง และความชื้น ไม่เก็บยาในห้องอาบน้ำ รวมทั้งเก็บยาให้ห่างจากเด็กและสัตว์เลี้ยง
เมื่อยาหมดอายุ หรือเมื่อไม่จำเป็นต้องใช้ยานี้อีก ให้ทิ้งผลิตภัณฑ์ยานี้อย่างเหมาะสม ไม่เทยานี้ทิ้งในห้องน้ำ หรือในท่อระบายน้ำ
เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจสุขภาพผู้หญิง ผู้ชายทั่วไป จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android
