การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดในหญิงที่ให้นมบุตร

เผยแพร่ครั้งแรก 31 ธ.ค. 2017 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 15 นาที
การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดในหญิงที่ให้นมบุตร

เริ่มใช้เมื่อไหร่?

ในขณะที่ลูกดูดนมแม่ ระดับฮอร์โมน Prolactin จะสูงขึ้น ส่งผลทำให้ยับยั้งการตกไข่ หญิงหลังคลอดที่ยังไม่มีประจำเดือน หากเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว และให้ลูกดูดนมจากเต้าสม่ำเสมออย่างน้อยทุก 2-3 ชั่วโมง (ไม่เว้นช่วงห่างเกิน 4 ชั่วโมงในเวลากลางวัน หรือ เกิน 6 ชั่วโมงในเวลากลางคืน)

ในช่วง 6 เดือนแรกหลังคลอด ถือเป็นการคุมกำเนิดตามธรรมชาติที่มีประสิทธิภาพสูงถึง 98%

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

อีกทั้งหญิงหลังคลอดมักได้รับคำแนะนำให้หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ไปจนกว่าจะครบ 4-6 สัปดาห์ เพื่อให้มดลูกเข้าอู่ ช่องคลอดกระชับเข้าที่ น้ำคาวปลาหมดไป และแผลที่ช่องคลอดหรือแผลผ่าคลอดหายดี

ดังนั้น แม้ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยวจะสามารถเริ่มรับประทานได้เลยหลังคลอด แต่ก็สามารถเลื่อนเวลาการใช้ให้เหมาะสมกับคู่สามีภรรยาแต่ละคู่ได้ค่ะ โดยทั่วไปก็จะแนะนำให้ใช้หลังคลอด 6 สัปดาห์ ยกเว้นในกรณีที่มีความเสี่ยงของการตกไข่ เช่น ไม่ได้ให้ลูกดูดนมจากเต้าบ่อยครั้งหรือทำได้ไม่สม่ำเสมอ หากพร้อมจะมีเพศสัมพันธ์แล้ว ก็สามารถเริ่มรับประทานยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยวได้ก่อนเวลาที่แนะนำค่ะ 

ใช้ยาตัวไหนดี?

จากความกังวลเกี่ยวกับผลกระทบของยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมต่อคุณภาพของน้ำนม, ปริมาณน้ำนม และระยะเวลาการให้นม ในอดีตจึงแนะนำให้ใช้เฉพาะยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยวในสตรีในระยะที่ให้นมบุตร

แต่การศึกษาต่อ ๆ มาชี้ให้เห็นว่าผลดังกล่าวจะพบในยาคุมรุ่นแรก ๆ ที่มีปริมาณเอสโตรเจนสูงเท่านั้น ในปัจจุบันจึงมีข้อแนะนำจากองค์การอนามัยโลกว่ายาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมที่มีปริมาณเอสโตรเจนไม่สูงนัก (Ethinyl estradiol ไม่เกิน 0.035 มิลลิกรัม) สามารถนำมาใช้ในสตรีหลังคลอดได้ แต่ห้ามใช้ในช่วง 3-6 สัปดาห์แรก เพราะมีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ (Venous thromboembolism หรือ VTE)

อย่างไรก็ตาม แม้จะยังไม่พบรายงานผลอันไม่พึงประสงค์ต่อทารก แต่ก็ไม่สามารถยืนยันได้ว่า น้ำนมจากมารดาที่ใช้ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมมีความปลอดภัยแน่นอน จึงควรต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมถึงความเสี่ยงและผลกระทบในระยะยาวต่อไป และหลีกเลี่ยงการใช้ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมในช่วง 6 เดือนแรก ซึ่งแนะนำให้ทารกดื่มนมแม่อย่างเดียวเท่านั้น 

Medical eligibility criteria for contraceptive use 2015 สรุปการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดในสตรีที่ให้นมบุตร ดังนี้ค่ะ

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
แนะนำคุณแม่มือใหม่วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 297 บาท ลดสูงสุด 59%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม

  • หากคลอดบุตรไม่เกิน 6 สัปดาห์ ยังไม่สามารถใช้ยาคุมชนิดนี้ได้
  • หลังคลอดบุตรตั้งแต่ 6 สัปดาห์ขึ้นไป แต่ไม่ถึง 6 เดือน ไม่ควรใช้วิธีคุมกำเนิดนี้ เว้นแต่ไม่มีทางเลือกอื่น
  • หลังจากคลอดบุตรตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป สามารถใช้วิธีคุมกำเนิดนี้ได้ แต่ควรเฝ้าระวังผลอันไม่พึงประสงค์

ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว

  • หากคลอดบุตรไม่เกิน 6 สัปดาห์ สามารถใช้วิธีคุมกำเนิดนี้ได้ แต่ควรเฝ้าระวังผลอันไม่พึงประสงค์
  • หลังคลอดบุตรตั้งแต่ 6 สัปดาห์ขึ้นไป แต่ไม่ถึง 6 เดือน สามารถใช้วิธีคุมกำเนิดนี้ได้
  • หลังจากคลอดบุตรตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป สามารถใช้วิธีคุมกำเนิดนี้ได้

จากที่กล่าวมาข้างต้น จะเห็นได้ว่ายาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยวยังเป็นทางเลือกที่ดีกว่าสำหรับสตรีที่ต้องการให้นมบุตร ดังนั้น ในบทความนี้จะแนะนำให้คุณผู้อ่านรู้จักเฉพาะยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยวนะคะ

ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยวที่มีจำหน่ายในปัจจุบัน ได้แก่...

1. เอ็กซ์ลูตอน (Exluton)

 

2. เดลิตอน (Dailyton)

3. ซีราเซท (Cerazette)

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
แนะนำคุณแม่มือใหม่วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 297 บาท ลดสูงสุด 59%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

เอ็กซ์ลูตอน (Exluton) กับ เดลิตอน (Dailyton) มีตัวยาเหมือนกัน คือ Lynestrenol 0.5 mg จำนวน 28 เม็ด/แผง ส่วน ซีราเซท (Cerazette) มีตัวยา Desogestrel 0.075 mg จำนวน 28 เม็ด/แผง

Lynestrenol มีกลไกหลักในการป้องกันการตั้งครรภ์ โดยทำให้มูกที่ปากมดลูกเหนียวและทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกฝ่อ เสริมกับกลไกรองในการป้องกันการตั้งครรภ์คือ ยับยั้งการตกไข่ได้อีกร้อยละ 50 จะเห็นว่ายานี้ยับยั้งการตกไข่ได้ไม่ดีนัก ทำให้ประสิทธิภาพการคุมกำเนิดด้อยกว่ายาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม

อีกทั้งยานี้ยังออกฤทธิ์สั้น ทำให้รับประทานยาคลาดเคลื่อนได้ไม่เกิน 3 ชั่วโมง

ผลข้างเคียงเด่น ๆ ของยาคุมชนิดฮอร์โมนเดี่ยว ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงของระดู โดยอาจมีระดูกะปริบกะปรอย, ปริมาณเลือดระดูลดลง, หรือขาดระดูได้ในบางราย รวมทั้งอาจพบอาการ ปวดศีรษะ, อารมณ์เปลี่ยนแปลง, กังวล, หรือซึมเศร้าได้บ้าง และเนื่องจาก Lynestrenol เป็นโปรเจสตินรุ่นแรก (First generation) ซึ่งมีฤทธิ์ฮอร์โมนเพศชายสูง (Androgenic effect) จึงอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น สิว ผิวมัน ขนดก ตามมาได้

Desogestrel เป็นยารุ่นใหม่ที่มีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดดีกว่า โดยสามารถยับยั้งการตกไข่ได้มากกว่าร้อยละ 97 ซึ่งใกล้เคียงกับยาเม็ดคุมกำเนิดสูตรฮอร์โมนรวม   

อีกทั้งยาออกฤทธิ์ได้นานขึ้นมาก จึงอาจรับประทานยาได้ล่าช้ากว่าเวลาตามกำหนดได้ถึง 12 ชั่วโมง ทำให้สะดวกต่อการ ใช้งานมากขึ้น

พบปัญหาเลือดออกกะปริบกะปรอยน้อยลง อาจพบผลข้างเคียงจากฤทธิ์แฝงของฮอร์โมนเพศชาย (Androgenic effect) ได้บ้าง แต่น้อยกว่ายาเม็ดคุมกำเนิดโปรเจสตินเดี่ยวรุ่นดั้งเดิม เพราะยามีความจำเพาะเจาะจงมากขึ้น รวมถึงอาจช่วยบรรเทาอาการปวดท้องประจำเดือนได้เนื่องจากไม่มีการตกไข่              

รับประทานยังไง?

 

ทั้ง Exluton, Dailyton และ Cerazette ในแต่ละแผงจะมีเฉพาะเม็ดยาฮอร์โมน 28 เม็ด (ไม่มีเม็ดแป้งที่เป็นยาหลอก)

ด้านหลังของแผงยาจะเหมือนกันทั้ง 3 ยี่ห้อ (ขอนำมาเป็นตัวอย่างเฉพาะยี่ห้อ Cerazette นะคะ) นั่นคือ เป็นการเรียงลำดับลูกศรตามวันในสัปดาห์ การรับประทานจึงเลือกตามวันที่ใช้ยาได้เลยค่ะ แล้วไล่เรียงไปตามลำดับลูกศร (แม้ว่าจะรับประทานผิดเม็ดหรือย้อนศรก็ไม่มีปัญหาค่ะ เพราะทุกเม็ดมียาเหมือนกันหมด) เมื่อหมดแผงแล้วก็เริ่มแผงใหม่ต่อได้เลยนะคะ

วิธีรับประทานยาคุมแผงแรกหลังคลอด และผลในการคุมกำเนิด ให้พิจารณาตามนี้...

ทำยังไงถ้าลืมรับประทานยา?

 

คำถามจากผู้ป่วยท่านอื่นเกี่ยวกับการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดในหญิงที่ให้นมบุตร

ดิฉันเป็นซีทที่ปีกมดลูกโตสองเซน คุณหมอแนะนำให้กินยาคุมcerazette แต่มาอ่านเห็นบทความว่ากินยาคึมนี้แล้วประจำเดือนจะไม่มี ดิฉันเกิดความกังวลใจว่า ผู้หญิงที่ประจำเดือนไม่มี ผิวพรรณมักเสร้าหมอง เป็นฝ้าด่างดำ ผิวหยาบกร้าน อันนี้ไม่ทราบข้อเท็จจริงเป็นอย่างไรคะ ขอผู้รู้ช่วยชี้แนะนำด้วยค่ะ ขอบคุณค่ะ

คำตอบ: ซีราเซทเป็นยาคุมแบบฮอร์โมนเดี่ยว คือมีเฉพาะฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน
การที่ไม่มีฮอร์โมนเอสโตรเจน จึงไม่ทำให้เกิดฝ้าจากการใช้ยาคุมค่ะ
..
และเนื่องจากเป็นยาคุมโปรเจสตินรุ่นใหม่
ปัญหาเรื่อง สิว ผิวมัน ขนดก เลือดออกกระปริบกระปรอย
ที่เป็นผลข้างเคียงจากยาคุมโปรเจสตินรุ่นเก่า
ก็จะพบได้น้อยเมื่อใช้ซีราเซท
..
ส่วนเรื่องผิวพรรณเปล่งปลั่งที่เป็นผลจากฮอร์โมนเอสโตรเจนนั้น
ร่างกายมีการสร้างขึ้นมาเองจากรังไข่อยู่แล้ว
ดังนั้น แม้ยาคุมซีราเซทจะไม่มีเอสโตรเจน
ก็ไม่ได้หมายความว่าร่างกายจะขาดฮอร์โมนนี้ค่ะ
..
..
สรุปคือ การใช้ซีราเซทนั้น แม้ว่าอาจส่งผลให้ไม่มีประจำเดือน
แต่ก็ไม่ได้ทำให้เกิดปัญหาเรื่องผิวพรรณตามที่คุณสายลมกังวลค่ะ

 

เริ่มทานexluton วันที่12ก.ย.2560 แล้วมีประจำเดือน18ก.ย.2560 ทานจนหมดแผงที่1แล้ว เริ่มแผงที่2วันที่10ต.ค.2560 จนถึงวันที่18ต.ค.60 ประจำเดือนยังไม่มาเลยค่ะ กังวลว่าจะมีโอกาสตั้งครรภ์อีกคะ ปล.ในช่วงนี้ยังให้นมบุตรอยุ่ด้วย

คำตอบ: การมีประจำเดือนไม่ปกติ, ไม่มีประจำเดือน หรือมีเลือดออกกระปริบกระปรอย
เป็นผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยของยาคุมประเภทโปรเจสตินเดี่ยว
เช่น ซีราเซท, เอ็กซ์ลูตอน และเดลิตอน
..
ดังนั้น การที่คุณกมลนันทร์ไม่มีประจำเดือน
ก็น่าจะเป็นผลข้างเคียงการยาคุมที่ใช้อยู่นั่นเองค่ะ
..
ไม่ต้องกังวลเรื่องที่ยังไม่มีประจำเดือนมานะคะ
สิ่งสำคัญคือ ต้องรับประทานยาคุมให้ตรงเวลา
(ยาคุมเอ็กซ์ลูตอนห้ามรับประทานช้าเกิน 3 ชั่วโมง)
หากรับประทานได้ถูกต้อง ตรงเวลา อย่างต่อเนื่อง
โอกาสตั้งครรภ์จะมีน้อยมากค่ะ

 

ทานยา exluton ทานยาผิดวันค่ะตามจิงต้องทานยาเม็ดวันเสาร์ แต่ดันไปทานเม็ดวันอาทิตย์แทนแล้ววันอาทิตย์ต้องทานยาเม็ดไหนค่ะ

คำตอบ: มีคำตอบอยู่ในบทความแล้วนะคะ 🙂

 

ดิฉันกินยาคุมแบบให้นมบุตรแผงแรกหมดวันที่28ต.ค. แล้วเริ่มกินแผงที่สองวันที่30ต.ค. มีโอกาสท้องได้มั้ยคะ

คำตอบ: หญิงหลังคลอดที่ยังไม่มีประจำเดือน หากเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว
และให้ลูกดูดนมจากเต้าสม่ำเสมออย่างน้อยทุก 2-3 ชั่วโมง
ในช่วง 6 เดือนแรกหลังคลอด
ถือเป็นการคุมกำเนิดตามธรรมชาติที่มีประสิทธิภาพสูงถึง 98%
..
หากคุณกนกวรรณเข้าเกณฑ์ดังที่กล่าวมาข้างต้นทั้งหมด
ก็มีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์น้อยมากกกกกก…ค่ะ
..
แต่หาก…
– มีประจำเดือนมาแล้วภายหลังคลอดบุตร จึงเริ่มใช้ยาคุมแผงแรก
– เว้นช่วงการให้นมลูกห่างเกิน 4 ชั่วโมงในเวลากลางวัน หรือ เกิน 6 ชั่วโมงในเวลากลางคืน
– คลอดบุตรมาเกิน 6 เดือนแล้ว
***ข้อใดข้อหนึ่ง หรือทั้งหมด***
ก็มีโอกาสท้องตามปกติ(เหมือนผู้ที่ไม่ได้ใช้ยาคุมกำเนิด)
หากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยางในวันที่ 29-31 ต.ค.
..
– ถ้าใช้ยาคุมยี่ห้อเอ็กซ์ลูตอน / เดลิตอน
หากลืมกินยาหรือไม่ได้ต่อแผงใหม่ ช้ากว่าเวลาปกติเกิน 3 ชั่วโมง
จะถือว่าผลในการคุมกำเนิดสิ้นสุดลงแล้วค่ะ
– ถ้าใช้ยาคุมยี่ห้อซีราเซท ผลในการคุมกำเนิดจะสิ้นสุดลง
หากลืมกินยาหรือไม่ได้ต่อแผงใหม่ ช้ากว่าเวลาปกติเกิน 12 ชั่วโมง
..
ใน 2 วันแรกที่กลับมาใช้ยาคุมสำหรับหญิงให้นมบุตรต่อ
ให้ใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยหากมีเพศสัมพันธ์นะคะ
หลังจากนั้น ก็ไม่จำเป็นต้องใช้ถุงยาง เพราะผลในการคุมกำเนิดเกิดขึ้นแล้วค่ะ

 

ทานซีราเซทหลังคลอด 8สัปดาห์ ยังไม่มีประจำเดือนทานวันที่ 7/11/60. มีเพศสัมพันธ์ วันที่8/11/60 ให้นมลูก ปั้มให้ทุก5ถึง6ชั่วโมง. สม่ำเสมอ มีโอกาศท้องไหมค่ะ

คำตอบ: การให้นมลูกที่สม่ำเสมอ ควรให้อย่างน้อยทุก 2-3 ชั่วโมง
ไม่เว้นช่วงห่างเกิน 4 ชั่วโมงในเวลากลางวัน
หรือ เกิน 6 ชั่วโมงในเวลากลางคืน
..
การที่คุณวิวให้นมทุก 5-6 ชั่วโมง
ถือว่านานกว่าเวลาที่แนะนำในทางทฤษฏีนะคะ
จึงอาจไม่มีผลคุมกำเนิดตามธรรมชาติของหญิงหลังคลอด
ดังนั้น 2 วันแรกที่เริ่มรับประทานยาคุมสำหรับหญิงให้นมบุตร
ควรใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยหากมีเพศสัมพันธ์ค่ะ
..
กรณีนี้ แนะนำให้รับประทานยาคุมฉุกเฉินกันไว้ดีกว่าค่ะ
(ยาคุมฉุกเฉินไม่มีผลกับการให้นมบุตร …สามารถใช้ได้)
ส่วนยาคุมแบบแผงรายเดือนที่ใช้อยู่ ก็รับประทานต่อตามปกติ
ตั้งแต่วันที่ 9/11/60 เป็นต้นไป ไม่จำเป็นต้องใส่ถุงยางแล้วค่ะ
แต่ต้องรับประทานยาคุมให้ตรงเวลาสม่ำเสมอนะคะ

 

ดิฉันกินยาคุมแบบให้นมบุตร มา5เดือนคะ กินตรงตามเวลาบ้าง (1-3ชั่วโมง) ลืมกินยาบ้าง แล้วมีการหลั่งใน ภายใน 5เดือน ประมาณ 3-4ครั้ง มีโอกาสท้องไหมคะ’…………แล้วดิฉันกำลังให้ลูกเลิกเต้าต้องกินแบบปกติได้เลยหรือให้กินแบบให้นมบุตรต่อคะ

คำตอบ: โอกาสตั้งครรภ์ในผู้ที่ใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดคือ 0.3-9%
หากมีการกินยาถูกต้อง ต่อเนื่อง สม่ำเสมอ ตัวเลขก็จะต่ำ คือ 0.3%
แต่จะสูงขึ้น หากกินผิด/กินไม่ตรงเวลา ยิ่งทำบ่อยก็ยิ่งเสี่ยงมากขึ้น

ยาคุมสูตรที่ใช้สำหรับหญิงให้นมบุตร จำเป็นมาก ที่ต้องกินยาให้ตรงเวลาค่ะ
ไม่ช้าเกินกว่า 3 ชั่วโมงจากเวลาปกติ หากใช้เอ็กซ์ลูตอนและเดลิตอน
หรือ ไม่ช้าเกินกว่า 12 ชั่วโมงจากเวลาปกติ หากใช้ซีราเซท
..
ซึ่งหากกินยาช้ากว่าเวลาดังกล่าว ผลในการคุมกำเนิดจะสิ้นสุดลง
แม้เมื่อกลับมากินยาต่อ ผลในการคุมกำเนิดก็ยังไม่เกิดขึ้นทันที
ต้องรอให้กินยาต่อเนื่องกันครบ 2 วันก่อน จึงจะมีผลคุมกำเนิดได้อีกครั้ง
..
ดังนั้น หากคุณผักกาดลืมกินยา หรือกินยาช้ากว่าเวลาที่กล่าวไปข้างต้น
แล้วมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ใส่ถุงยางในช่วงนั้น ก็มีโอกาสตั้งครรภ์ได้ค่ะ
ยิ่งลืมบ่อย ก็ยิ่งเสี่ยงมากขึ้น
..
หากไม่ต้องการให้นมบุตรต่อแล้ว ตามปกติก็สามารถเปลี่ยนยาคุมได้เลยค่ะ
ไม่จำเป็นต้องรอให้หมดแผงก่อน (ถ้าไม่เสียดายยาที่เหลือ)
แต่ในกรณีของคุณผักกาด เนื่องจากมีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ได้
แนะนำให้ทดสอบการตั้งครรภ์ก่อนนะคะ
(หากวันที่มีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่ลืมกินยา ผ่านมานานเกิน 2 สัปดาห์แล้ว
ก็สามารถตรวจสอบได้ว่ามีการตั้งครรภ์หรือเปล่า)
ซึ่งหากผลตรวจเป็นลบคือไม่ตั้งครรภ์
ก็สามารถเริ่มยาคุมแบบฮอร์โมนรวมได้เลยค่ะ

 

สวัสดีค่ะ ดิฉันตรวจอัลตร้าซาวด์พบก้อนเนื้อที่มดลูก ขนาดประมาณ 3 ซม เวลามีประจำเดือน 3 เดือนล่าสุด ก่อนไปตรวจกับคุณหมอ คุณหมอ จะปวดท้องประจำเดือนมากตลอดเวลาจนกว่าประจำเดือนจะหมดเลยค่ะ บางวันก็มีอาการปวดหน่วง ๆ ที่ท้องน้อย หรือปวดหลังส่วนล่าง เวลาที่นั่งรถเดินทางหลายชั่วโมงน่ะค่ะ คุณหมอเลยแนะนำให้กิน ยาคุมชนิดที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนน้อย หลังจากนั้นก็ไปซื้อ ยาคุมที่ร้านยา ที่ร้านแนะนำให้กินยาคุมแบบที่ไม่มีเอสโตรเจนเลย จึงได้ซื้อ ยาคุม เดลิต้อนมาทาน พอหลังจากที่ทานประมาณ 5 วัน พอมีเพศสัมพันธ์แล้วจะมีเลือดออกด้วยค่ะ เป็นแบบนี้ทุกครั้งเลยคะ แล้วสามารถมีเพศสัมพันธ์ได้ปกติมั้ยคะ แต่บางวันก็จะมีตกขาวออกมามาก และมีกลิ่นด้วยค่ะ สลับกับ บางวันที่หลังจากมีเพศสัมพันธ์ก็จะมีเลือดออก แล้วก็มีกลิ่น ต้องใช้แผ่นอนามัย 3 – 4 แผ่นต่อวัน เหมือนเปลี่ยนผ้าอนามัยตอนที่เป็นประจำเดือนเลยค่ะ อยากทราบว่าเป็นผลจากการกินยาคุมหรือเปล่าคะ หรือว่ามีผลจาก้อนเนื้อที่มดลูกคะ แล้วถ้าเป็นแบบนี้จำเป็นต้องผ่าตัดก้อนเนื้อออกด้วยมั้ยคะ เพราะคุณหมอที่ตรวจ บอกว่าไม่ต้องผ่าตัดออกก็ได้ เพราะถ้าผ่าตัด ต้องผ่าตัดเอามดลูกออกทั้งหมดเลยค่ะ เลยกลัวมากค่ะ ไม่รู้จะตัดสินใจอย่างไรดีค่ะ

คำตอบ: ผู้ป่วยที่มีก้อนเนื้อที่มดลูก ส่วนมากก็ไม่ต้องผ่าตัดค่ะ
ถ้าก้อนเนื้อไม่ได้โตขึ้นอย่างรวดเร็ว
หรือมีขนาดใหญ่จนทำให้เกิดอาการแทรกซ้อนรุนแรง
คุณพราวไม่ต้องกังวลนะคะ ให้ปฏิบัติตามที่คุณหมอแนะนำ
และไปตรวจตามนัดเพื่อติดตามและประเมินผลการรักษาค่ะ
..
ภาวะประจำเดือนไม่ปกติ/ขาดประจำเดือน หรือการมีเลือดกะปริบกะปรอย
เป็นผลข้างเคียงที่พบได้ในผู้ที่ใช้ยาคุมสำหรับหญิงให้นมบุตร
แต่อาการที่คุณพราวเป็น อาจเกิดจากสาเหตุอื่นที่ไม่ใช่ผลจากยาคุม
เนื่องจากมีตกขาวและมีกลิ่นร่วมด้วย
แนะนำให้กลับไปพบแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมนะคะ
(สามารถไปได้เลยค่ะ ไม่ต้องรอวันนัดเดิม)
เพื่อค้นหาสาเหตุที่แท้จริงของความผิดปกติดังกล่าว
และรับการรักษาที่เหมาะสมต่อไปค่ะ

 

หากเราทานยาเอ็กซ์รูตอนยังไม่หมดแผงแค่อยากเปลี่ยนเป็นซีราเซท สามารถเปลี่ยนได้เลยไหมค่ะ พอดีว่าทานแล้วมีเลือดออกกระปิดกระปรอยค่ะ

คำตอบ: สามารถเปลี่ยนได้เลยค่ะ ไม่ต้องรอจนหมดแผง
..
แต่เปลี่ยนยาคุมแล้วก็ยังอาจพบเลือดออกกะปริบกะปรอยได้นะคะ
โดยเฉพาะในช่วงแรก ๆ ที่เริ่มใช้ยาคุม หรือเปลี่ยนตัวยาฮอร์โมน
อย่างไรก็ตาม เมื่อใช้ไปเรื่อย ๆ ผลข้างเคียงดังกล่าวมักจะดีขึ้นเองค่ะ

 

มีเพศสัมพันไปเมื่อคืนไม่ได้กินยาคุมเริ่มกินพรุ่งนี้ทันไหมค่ะ ให้นมลูกอยู่ไม่ถึง6เดือนได้5เดือนกว่าๆ จะคุมทันไหมมีโอกาสท้องเยอะไหมค่ะมีประจำเดือนตั้งแต่คลอดน้องได้เดือนกว่าๆ

คำตอบ: มีโอกาสตั้งครรภ์ตามปกติค่ะ เหมือนหญิงวัยเจริญพันธุ์ทั่วไปที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน
(ไม่มีผลคุมกำเนิดตามธรรมชาติจากการให้นมบุตร เพราะมีประจำเดือนแล้ว)
..
ตอนนี้ใช้ทันแค่ยาคุมฉุกเฉินนะคะ เพราะเป็นการ “ป้องกันหลังมีเพศสัมพันธ์”
สามารถรับประทานได้เลยนะคะ ยิ่งเร็วยิ่งดี อย่างช้าไม่เกิน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์
ยาคุมฉุกเฉินไม่มีผลต่อการให้นมบุตร สามารถใช้ได้ค่ะ
..
หลังจากนี้ หากจะมีเพศสัมพันธ์อีก แนะนำให้ใช้ถุงยางอนามัยนะคะ
อย่าเพิ่งรับประทานยาคุมแบบรายเดือน เพราะถือว่ามีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์อยู่
รอให้ประจำเดือนมาก่อนจึงใช้ได้
ถ้ารับประทานยาคุมแบบรายเดือนภายในวันที่ 1-5 ที่มีประจำเดือน
ให้ผลในการคุมกำเนิดได้ตั้งแต่เม็ดยาฮอร์โมนเม็ดแรกที่ใช้ค่ะ

 

หลังคลอด12สัปดาห์ มีประจำเดือนมาแล้ว2ครั้ง เริ่มกินยาคุม yasmin 21เม็ด ตอนประจำเดือนครั้งที่2หลังคลอด กินหมดแผงไปแล้ว แล้วมาเปลี่ยนยี่ห้อยาคุมเป็น cerazette 28เม็ด เริ่มกิน cerazette หลังกินyasmin หมดแผง และเว้นวัน7วัน ตอนนี้กินcerazetteหมดไปแล้ว1แผง เริ่มกินแผงที่2แล้ว แต่ประจำเดือนยังไม่มาเลย ตอนนี้มีเพศสัมพัน ก้อปล่อยในตลอดค่ะ จะมีสิทธิท้องมั้ยคะ กังวลมากๆ ให้นมลูกอยู่ด้วยค่ะตอนนี้ ปล..หลังจากที่กินyasminหมดไป ประจำเดือนมาปกติค่ะ แต่พอเปลี่ยนเปน cerazette ประจำเดือนไม่มาเลยค่ะ

คำตอบ: การมีเลือดออกกะปริบกะปรอย และประจำเดือนไม่ปกติ/ไม่มีประจำเดือน
ถือเป็นผลข้างเคียงเด่น ๆ ของยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยวค่ะ
ดังนั้น ผู้ที่ใช้เอ็กซ์ลูตอน เดลิตอน หรือซีราเซท ก็มักจะพบภาวะดังกล่าวได้
ซึ่งเป็นผลจากยาคุมที่ใช้นั่นเอง
..
หากกินซีราเซทได้ถูกต้อง ต่อเนื่อง ตรงเวลา (ไม่ช้าเกิน 12 ชั่วโมงจากเวลาปกติ)
จะมีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดได้สูงถึง 99.7%
นั่นคือมีโอกาสท้องน้อยมากกกกกกก…
..
ควรใช้ยาคุมต่อไปเรื่อย ๆ ไม่ต้องกังวลเรื่องไม่มีเลือดประจำเดือน
และสามารถมีเพศสัมพันธ์แบบหลั่งในได้ค่ะ

 

ยังไม่เคยท้องแต่ประจำเดือนมาไม่ปกตินะค่ะสามารถทานได้หรือเปล่าค่ะ แล้วถ้าทานแล้วจะมีผลข้างเคียงไหมค่ะ

คำตอบ: การที่ประจำเดือนมาไม่ปกติ อาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ
แนะนำให้พบสูตินรีแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมดีกว่านะคะ จะได้ทราบสาเหตุที่แท้จริง
ซึ่งคุณหมอจะพิจารณาการรักษาที่เหมาะสมให้เองค่ะ

 

เลิกทานยาคุม exluton ตั้งแต่เริ่มเป็นประจำเดือน วันที่ 6 พย. และมีเพศสัมพันธ์ไม่ได้ป้องกันเพราะตั้งใจจะมีน้อง แต่ตอนนี้ประจำเดือนขาดไป 5 วันแล้ว ตรวจไม่พบการตั้งครรภ์ เลยสงสัยว่าอาจเป็นเพราะผลข้างเคียงการเลิกกินยาคุมด้วยมั้ยคะ (ทานยาคุมติดต่อกันมา 3 ปีแล้วค่ะ)

คำตอบ: ผู้ที่ใช้ยาคุมติดต่อกันนานหลายปี อาจพบปัญหาประจำเดือนมาน้อย หรือขาดประจำเดือนได้ค่ะ
ซึ่งอาจเกิดขึ้นระหว่างที่ยังใช้ยาอยู่ หรือหลังหยุดใช้ยาไปแล้วหลายเดือน
แต่หากเกิน 6 เดือนแล้ว ยังไม่มีประจำเดือนมา ทั้งที่ไม่ตั้งครรภ์ ก็ควรปรึกษาสูตินรีแพทย์นะคะ

 

เพิ่งคลอดลูกได้1เดือน17วัน ต้องทานยาคุมตัวไหนค่ะ ลูกกินนมแม่ และนมผสมค่ะ

คำตอบ: แนะนำการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยวค่ะ
ได้แก่ เอ็กซ์ลูตอน, เดลิตอน และ ซีราเซท
ดูรายละเอียดของยาคุมแต่ละยี่ห้อ และวิธีการใช้ ในบทความได้เลยนะคะ

 

เริ่มทานเดลิตอลตอนน้องได้1เดือนทานได้4-5เม็ดมีประจำเดือนมาค่ะอยากทราบมันเกี่ยวกับยาหรือป่าวค่ะตอนที่เริ่มกินผระจำเดือนยังไม่มาจะคุมกำเนิดได้หรือป่าวค่ะ

คำตอบ

1. การมีเลือดออกกะปริบกะปรอย, ประจำเดือนไม่ปกติ หรือไม่มีประจำเดือน
เป็นผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยในผู้ที่ใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยว

ดังนั้น อาการที่เกิดขึ้นกับคุณชไมพร อาจจะเป็นผลข้างเคียงจากยาค่ะ
สามารถกินยาคุมต่อได้นะคะ ไม่ต้องหยุดใช้

2. ตามปกติ ภายหลังคลอดบุตรไม่เกิน 4-6 สัปดาห์
จะมีผลคุมกำเนิดตามธรรมชาติอยู่ โดยเฉพาะผู้ที่ให้ลูกดูดนมสม่ำเสมอ
จึงไม่ต้องใช้ถุงยางเมื่อเริ่มกินยาคุมค่ะ ถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องอยู่แล้ว

แต่ถ้ามีความเสี่ยง เช่น ผู้ที่ไม่ได้เลี้ยงลูกด้วยนมแม่
อาจต้องรอให้ใช้เดลิตอนติดต่อกันครบ 2 วันก่อนนะคะ จึงจะมีผลคุมกำเนิดได้

 

ทานยาคุม exluton อยู่ เพิ่งเริ่มแผงใหม่ได้ประมาณ 6 วัน และยังให้นมบุตรอยู่ ปกติจะมีประจำเดือนประมาณต้นเดือน ถ้าต้องการเลื่อนประจำเดือนออกไปจะสามารถทานยาเลื่อนประจำเดือนได้ไหมคะ หรือมีวิธีการกินยาคุมอย่างไรในการช่วยเลื่อนประจำเดือนไหมคะ ช่วนแนะนำทีค่ะ ขอบคุณมากค่ะ

คำตอบ: ขอทราบรายละเอียดเพิ่มเติมนะคะ ได้แก่…
– คลอดเมื่อไหร่
– เริ่มใช้ยาคุมหลังคลอดเมื่อไหร่
– ต้องการจะให้นมบุตรไปอีกนานแค่ไหน
– มีโรคประจำตัว หรือมีการใช้ยาอะไรอยู่บ้างมั้ยในช่วงนี้
– ต้องการผลในการคุมกำเนิดระหว่างที่เลื่อนประจำเดือนด้วยหรือไม่
– ช่วงเวลาที่ไม่อยากให้มีประจำเดือน คือวันที่เท่าไหร่ถึงเท่าไหร่

 

-คลอดตั้งแต่กันยายน 2559
-เริ่มใช้ยาคุมหลังคลอดประมาณ 1 เดือน
-ตั้งใจจะให้นมบุตรไปถึงประมาณ 2 ขวบ
-ไม่มีโรคประจำตัวและไม่ได้ใช้ยาอะไรเพิ่มเติมค่ะ
-ไม่จำเป็นค่ะ
-ช่วงเวลาระหว่าง 31ธันวาคม-3 มกราคมค่ะ

คำตอบ: การใช้ยาเลื่อนประจำเดือน โดยปกติแล้ว มีทางเลือกหลายทางนะคะ
เช่น อาจใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม หรือใช้ยาในกลุ่มฮอร์โมนโปรเจสติน
..
แต่ในกรณีหลังคลอด 6 สัปดาห์ – 6 เดือน
อีกทั้งมีความต้องการที่จะให้นมบุตรอีกนาน
การใช้ยาในกลุ่มฮอร์โมนโปรเจสตินน่าจะเป็นทางเลือกที่ดีกว่า
เพราะไม่กดการสร้างน้ำนม
..
อย่างไรก็ตาม
การใช้ยาในกลุ่มฮอร์โมนโปรเจสตินเพื่อเลื่อนประจำเดือน
ต้องใช้ในขนาดสูงค่ะ
มีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ
(Venous thromboembolism หรือ VTE)
ซึ่งมีอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้
แม้ว่ามักจะพบ VTE ในช่วง 6 สัปดาห์แรกหลังคลอด
แต่บางการศึกษาชี้ว่า หลังจากนั้นก็อาจพบได้
โดยเฉพาะในผู้ที่มีความเสี่ยงสูง
..
ผู้ที่ใช้ยาคุมเอ็กซ์ลูตอนบางราย เมื่อใช้ไปซักระยะหนึ่ง
อาจมีประจำเดือนไม่ปกติ เช่น มาน้อยลง หรืออาจไม่มีประจำเดือน
จึงไม่แน่ว่าประจำเดือนของคุณสกายอาจมาน้อย หรือไม่มาตามกำหนดก็ได้
ดังนั้น ถ้าไม่จำเป็น ก็ไม่อยากให้ใช้ยาเลื่อนประจำเดือนค่ะ
..
แต่หากมีความจำเป็นจริง ๆ ที่จะใช้ยาเลื่อนประจำเดือน
เพื่อความปลอดภัย แนะนำให้ไปพบสูตินรีแพทย์นะคะ
เพราะอาจต้องมีการซักประวัติหรือตรวจเพิ่มเติม
เพื่อใช้ในการประเมินว่าประโยชน์ที่ได้รับ เหนือกว่า ความเสี่ยงที่อาจเกิดอันตรายหรือไม่
และหาทางเลือกที่เหมาะสมที่สุดให้กับคุณสกายค่ะ 🙂

 

สวัสดีค่ะ สอบถาม คลอดน้องมา8เดือนกว่าๆประจำเดือนพึ่งมาเพราะยังปั้มนมให้น้องอยู่แล้วประจำเดือนหยุดไปแล้ว2-3วัน มีเพศสัมพันธ์ แต่ยังไม่ได้กินยาคุม มีโอกาสจะท้องไหมค่ะ

คำตอบ: ฮอร์โมนที่กระตุ้นการสร้างน้ำนม จะยับยั้งการตกไข่
จึงเป็นการคุมกำเนิดตามธรรมชาติในหญิงหลังคลอด
แต่ผลดังกล่าวไม่แน่นอนนะคะ การตกไข่อาจเกิดขึ้นเร็วหรือช้า ต่างกันไปในแต่ละคน
โดยมีแนวโน้มว่า ผู้ที่ให้นมลูกบ่อย ๆ สม่ำเสมอ มักมีการตกไข่ช้ากว่าผู้ที่ไม่ได้ให้นมลูก

อย่างไรก็ตาม เมื่อคุณอมรรัตน์มีประจำเดือนมาแล้ว ก็คือมีการตกไข่แล้วค่ะ
จึงสามารถตั้งครรภ์ได้แล้วถ้ามีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน

คงต้องพิจารณาถึงความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ว่าสูงมากน้อยแค่ไหน ดังนี้…
1. มีเพศสัมพันธ์ในวันที่เท่าไหร่ นับจากวันแรกที่มีประจำเดือน
ถ้าอยู่ในช่วง 7 วัน ก็จะเป็นการป้องกันแบบ “นับวันปลอดภัย หน้า 7 หลัง 7”
ซึ่งมีโอกาสที่จะตั้งครรภ์ 5-24%
2. ถ้าเกิน 7 วัน ก็เหมือนไม่มีการป้องกันอะไรเลย
ซึ่งโอกาสในการตั้งครรภ์ก็จะสูงขึ้นมาก โดยเฉพาะหากอยู่ในช่วงวันไข่ตก

ในกรณีนี้ แนะนำว่า…
1. หากมีเพศสัมพันธ์หลังจาก “วันแรกที่มีประจำเดือน” เกิน 7 วัน หรือเกือบจะเกิน 7 วัน
และจนถึงเวลานี้(ที่อ่านคำตอบ) ยังไม่เกิน 120 ชั่วโมง หลังจากที่มีเพศสัมพันธ์
ให้รับประทานยาคุมฉุกเฉินเลยค่ะ ยิ่งเร็วยิ่งดี
ถ้าใช้ยาคุมฉุกเฉินแบบ 2 เม็ด ให้รับประทานพร้อมกัน 2 เม็ดในครั้งเดียว
ถ้าใช้ยาคุมฉุกเฉินแบบ 1 เม็ด ก็ให้รับประทาน 1 เม็ดครั้งเดียว
2. ยังไม่แนะนำให้กินยาคุมแบบแผงรายเดือน เพราะน่าจะมีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์อยู่
ต้องให้มั่นใจก่อนว่าไม่มีการตั้งครรภ์แน่นอนก่อนเริ่มใช้ค่ะ คือรอประจำเดือนมารอบหน้า
แล้วจึงรับประทานยาคุมแบบแผงรายเดือนในวันแรกที่มีประจำเดือน หรืออย่างช้าไม่เกินวันที่ 5
หากสงสัยว่าควรเลือกใช้ยาคุมแบบใด สามารถดูรายละเอียดได้ในบทความเลยนะคะ
3. ระหว่างที่รอใช้ยาคุมแบบแผงรายเดือน หากจะมีเพศสัมพันธ์อีก ให้ใช้ถุงยางอนามัยด้วยค่ะ



12 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Progestogen-only contraceptive use during lactation and its effects on the neonate. World Health Organization (WHO). (https://www.who.int/reproductivehealth/publications/family_planning/WHO_RHR_09_13/en/)
Birth Control Options: The Best Choices for Breastfeeding Moms. WebMD. (https://www.webmd.com/sex/birth-control/birth-control-breastfeeding)
Lopez LM, Grey TW, Stuebe AM, Chen M, Truitt ST, Gallo MF. Combined hormonal versus nonhormonal versus progestin-only contraception in lactation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 3. Art. No.: CD003988. DOI: 10.1002/14651858.CD003988.pub2. Cochrane. (https://www.cochrane.org/CD003988/FERTILREG_hormonal-and-nonhormonal-birth-control-during-breastfeeding)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป