อยากทราบว่าถ้าลืมกินยาคุมติดต่อกัน 3 วัน แล้วเราจะรู้จะสามารถตรวจครรภ์ได้ช่วงไหนถึงจะรู้ว่าท้อง

จะมีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์เพิ่มขึ้นหากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันในช่วงที่ไม่มีผลคุมกำเนิดจากยาค่ะ แต่ถ้าผู้ถามมีเพศสัมพันธ์เฉพาะในช่วงที่ยังมีผลป้องกันจากยาคุมรายเดือนที่ใช้อยู่ ก็ถือว่ามีความเสี่ยงน้อยมากนะคะ

อย่างไรก็ตาม หากกังวลว่าอาจมีการตั้งครรภ์ ก็สามารถตรวจการตั้งครรภ์ด้วยชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ในตอนเช้าหลังตื่นนอน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันได้ค่ะ
..
..
..
หรือหากต้องการคำแนะนำที่ละเอียดมากขึ้น ต้องขอทราบข้อมูลเพิ่มเติมดังนี้ค่ะ
1. ใช้ยาคุมยี่ห้ออะไรคะ และเริ่มรับประทานเม็ดแรกของแผงนี้ในวันที่เท่าไหร่
2. รับประทานเม็ดสุดท้ายของแผงเดิมในวันที่เท่าไหร่คะ (ถ้าเป็นการใช้ยาคุมแผงแรก ก่อนหน้านี้คุมกำเนิดด้วยวิธีใด)
3. ลืมรับประทานยาคุมตั้งแต่วันที่เท่าไหร่ถึงเท่าไหร่ และแก้ไขอย่างไรคะ
4. ประจำเดือนรอบล่าสุดมาตั้งแต่วันที่เท่าไหร่ถึงเท่าไหร่
5. นับจากวันแรกที่มีประจำเดือนในรอบล่าสุด มาจนถึงปัจจุบัน มีเพศสัมพันธ์ในวันที่เท่าไหร่ และป้องกันอย่างไร

จากข้อความที่ว่า "ลืมรับประทานยาตั้งแต่วันที่ 6 - 9 แก้ไขด้วยการเริ่มยาแผงใหม่" ขอสอบถามเพิ่มเติมว่า

- เวลารับประทานยาคุมปกติของผู้ถามคือเวลากี่โมงคะ (เนื่องจากวันนี้เป็นวันที่ 9 สิงหาคม แต่ผู้ถามให้ข้อมูลว่าลืมรับประทานยาคุมของวันนี้ไปแล้ว)

- ผู้ถามรับประทานยาคุมแผงใหม่ไปแล้วหรือเปล่าคะ ถ้าใช่ รับประทานกี่เม็ด และในเวลากี่โมง

ต้องขอถามย้ำเพื่อความชัดเจนนะคะ เนื่องจากไม่มั่นใจว่าเวลา "ก่อนนอน" ของผู้ถามเป็นเวลาใด และผู้ถามให้ข้อมูลว่าลืมรับประทานยาในวันที่ 9 สิงหาคมซึ่งก็คือวันนี้ด้วย

- เวลารับประทานยาคุมปกติคือเวลากี่นาฬิกาคะ (ขอทราบเวลาตามจริงที่ผู้ถามรับประทานยาคุมในช่วงที่ผ่าน ๆ มาค่ะ)

- รับประทานแผงใหม่ไป 1 เม็ด เวลา 7 โมงใช่มั้ยคะ

ขอบคุณสำหรับข้อมูลเพิ่มเติมค่ะ (ถ้าไม่อยากอ่านคำอธิบายยาว ๆ สามารถข้ามไปอ่านข้อสรุปในส่วนท้ายได้เลยนะคะ)

ตามแนวทางแก้ไขการลืมรับประทานยา จะพิจารณาว่ายังมีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องหรือไม่จากการที่ผู้ใช้ "ขาดยา" เกินเวลาที่เหมาะสมหรือไม่นะคะ

ซึ่งการ "ขาดยา" นั้น จะหมายถึงการที่รับประทานยาเม็ดหนึ่ง ๆ ช้ากว่าเวลาปกติที่ควรรับประทาน ตั้งแต่ 24 ชั่วโมงขึ้นไป (แต่ถ้ายังไม่ถึง 24 ชั่วโมง จะถือว่า "รับประทานช้า" แต่ยังไม่ "ขาดยา" ค่ะ)

การที่ผู้ถามลืมรับประทานยา 3 เม็ด จึงอาจไม่ได้หมายถึงว่าผู้ถามจะต้อง "ขาดยา" 3 วันเสมอไปนะคะ

ซึ่งหากนับจากเวลาที่ผู้ถามควรรับประทานยาในวันที่ 6 สิงหาคม มาจนถึงเวลาที่ผู้ถามกลับมารับประทานต่อ จะมีการ "ขาดยา" มากกว่า 48 ชั่วโมง แต่ยังไม่ถึง 72 ชั่วโมงค่ะ

อย่างไรก็ตาม มีหลายแนวทางมาตรฐานที่นำมาใช้เพื่อพิจารณาวิธีปฏิบัติเมื่อลืมรับประทานยานะคะ ซึ่งแต่ละแนวทางอาจจะมีเกณฑ์ในการประเมินแตกต่างกัน เช่น บางแนวทางจะพิจารณาจากระยะเวลารวมที่ผู้ใช้ "ขาดยา" มาพิจารณาร่วมกับช่วงเวลาที่ใช้ยาคุมแผงดังกล่าว และบางแนวทาง นอกจากจะใช้ข้อมูลที่กล่าวมาแล้ว ยังใช้ปริมาณฮอร์โมนในเม็ดยามาพิจารณาร่วมด้วย

ดังนั้น ในกรณีนี้ เนื่องจากทราบรายละเอียดของยาคุมที่ผู้ถามใช้ จึงจะอ้างอิงตามแนวทางขององค์การอนามัยโลก (WHO 2016) ซึ่งนำปริมาณของฮอร์โมนในเม็ดยามาประกอบการพิจารณาด้วยนะคะ

โดยมีคำแนะนำว่า สำหรับผู้ที่ใช้ยาคุมที่มีปริมาณฮอร์โมนเอสโตรเจน Ethinylestradiol 30 - 35 ไมโครกรัม (ไดแอนมี Ethinylestradiol 35 ไมโครกรัม/เม็ดค่ะ) การขาดยามากกว่า 48 ชั่วโมง แต่ยังไม่ถึง 72 ชั่วโมง ยังถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่อง

นั่นหมายถึง ผู้ถามสามารถมีเพศสัมพันธ์หลั่งในได้ตามปกติ และไม่จำเป็นจะต้องรับประทานยาคุมฉุกเฉินเพิ่มเติม ส่วนยาคุมไดแอน สามารถใช้แผงเดิมได้ค่ะ แต่ถ้าซื้อแผงใหม่มาใช้ไปแล้วก็สามารถใช้ได้เช่นกันนะคะ

โดยการแก้ไขที่ควรทำก็คือ ให้รับประทานยาคุมทันทีที่นึกได้ (ซึ่งผู้ถามรับประทานไปแล้วในเวลา 7 โมงเช้า) ถือเป็นการใช้ทดแทนเม็ดยาที่ลืมรับประทานไปในวันก่อน ๆ นะคะ ซึ่งควรจะแกะ "เม็ดยาวันพฤหัส" มาใช้ค่ะ (แต่ถ้าแกะเม็ดอื่น ๆ มาแล้วก็ไม่เป็นไร เพราะทุกเม็ดของไดแอนมีตัวยาเหมือนกันหมด)

จากนั้น ให้รับประทานอีก 1 เม็ดตามเวลาปกติของวันนี้ (รวมแล้วในวันนี้จะต้องรับประทานยารวมกันเป็น 2 เม็ด) โดยแนะนำให้แกะ "เม็ดยาวันศุกร์" มาใช้นะคะ (แต่ถ้าไม่สะดวก ก็แกะเม็ดอื่น ๆ มาแทนได้ค่ะ ไม่มีปัญหา ขอแค่ไม่สับสนจนลืมรับประทาน หรือไม่สับสนจนรับประทานซ้ำซ้อนในวันอื่น ๆ ก็พอ)

ส่วนในวันเสาร์และวันต่อ ๆ ไป ก็ให้รับประทานยาคุมวันละ 1 เม็ด ตามเวลาปกติ (22.00 - 23.30 น.) เหมือนเดิมนะคะ

เมื่อมีผลคุมกำเนิดจากยาคุมแผงนี้อยู่ ผู้ถามก็จะมีโอกาสตั้งครรภ์ 0.3 - 9% ตามผลป้องกันปกติของยาคุมรายเดือนค่ะ ซึ่งหากรับประทานถูกต้องและตรงเวลาสม่ำเสมอ ความเสี่ยงจะค่อนไปทางต่ำ คือ 0.3% ซึ่งถือว่าน้อยมากจนไม่น่าจะกังวล

ดังนั้น เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดเท่าที่จะเป็นไปได้ในการป้องกันการตั้งครรภ์ และลดปัญหาเลือดออกกะปริบกะปรอย ต่อไปผู้ถามก็ควรจะรับประทานยาคุมให้ตรงเวลาสม่ำเสมอนะคะ
..
..
..
สรุปสั้น ๆ ก็คือ

1. เมื่อรับประทานเม็ดยา 1 เม็ดในเวลา 7 โมงเช้าไปแล้ว ให้รับประทานต่ออีก 1 เม็ดในเวลาก่อนนอนของวันนี้นะคะ

2. ยังถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่อง และมีเพศสัมพันธ์หลั่งในได้ตามปกติค่ะ

3. นับตั้งแต่วันเสาร์เป็นต้นไป ให้รับประทานยาคุมวันละ 1 เม็ดตามปกติในเวลาก่อนนอน ไปจนกว่าจะหมดแผงนะคะ

4. แต่ควรรับประทานให้ตรงเวลาสม่ำเสมอ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการป้องกันการตั้งครรภ์ และลดปัญหาเลือดออกกะปริบกะปรอยค่ะ

หากไม่มีอาการผิดปกติอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ตกขาวผิดปกติ, มีกลิ่นเหม็นคาวหรือกลิ่นรุนแรง, แสบหรือคันช่องคลอด หรือปวดท้องรุนแรง เลือดกะปริบกะปรอยที่พบก็น่าจะเป็นเพียงผลข้างเคียงจากการลืมรับประทานยาคุมนั่นเอง

ซึ่งผลข้างเคียงจากยา มักจะหายไปเองได้ในเวลาไม่กี่วันเมื่อรับประทานยาคุมต่อให้ตรงเวลาสม่ำเสมอค่ะ