หมอครับ สมมุติเริ่มกินยาคุม วันจันทร์นี้วันแรก สามารถมีเพศสัมพันธ์ในวันนั้นได้เลยไหมครับแบบไม่ป้องกัน

1. หากเป็นการใช้ยาคุมแผงแรก และเริ่มใช้ภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือน จะมีผลคุมกำเนิดได้ตั้งแต่เม็ดยาฮอร์โมนเม็ดแรกที่รับประทานค่ะ

2. แต่ถ้าใช้ไม่ทันภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือน (ใช้ได้ในกรณีที่มั่นใจว่าไม่มีการตั้งครรภ์) หากใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม (ก็คือยาคุมทุกยี่ห้อ ยกเว้น เอ็กซ์ลูตอน, เดลิตอน และซีราเซท ซึ่งเป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยว) จะต้องรับประทานเม็ดยาฮอร์โมนติดต่อกันจนครบ 7 วันก่อน จึงจะมีผลคุมกำเนิดได้ค่ะ ดังนั้น ใน 7 วันแรกที่เริ่มรับประทานยา จะต้องใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์นะคะ

หากใช้ยาคุมชนิดโปรเจสตินเดี่ยว ได้แก่ เอ็กซ์ลูตอน, เดลิตอน, และซีราเซท ไม่ทันช่วง 5 วันแรกที่มีประจำเดือน จะต้องใช้ติดต่อกันจนครบ 2 วันก่อนจึงจะมีเพศสัมพันธ์หลั่งในได้ค่ะ ดังนั้น ใน 2 วันแรกที่รับประทานยาจะต้องใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์

แม้ว่าจะใช้เวลาน้อยกว่ายาคุมชนิดฮอร์โมนรวม (คือใช้แค่ 2 วัน ในขณะที่ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมใช้เวลา 7 วัน) แต่ยาคุมชนิดฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยว มีข้อควรระวังในการใช้ก็คือ หากรับประทานผิดเวลาไม่กี่ชั่วโมง ก็จะไม่มีผลในการคุมกำเนิดต่อเนื่องนะคะ

เช่น ถ้าใช้เอ็กซ์ลูตอนและเดลิตอน หากรับประทานช้ากว่าเวลาปกติเกิน 3 ชั่วโมง จะไม่มีผลคุมกำเนิดต่อ ส่วนซีราเซท หากรับประทานช้ากว่าเวลาปกติเกิน 12 ชั่วโมง จะไม่มีผลคุมกำเนิดต่อ ในขณะที่ถ้าใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม จะไม่มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องถ้าลืมรับประทานติดต่อกัน 2 - 3 วันขึ้นไป (2 วัน หรือ 3 วัน ขึ้นกับปริมาณฮอร์โมนในแต่ละยี่ห้อ)

อีกทั้งการใช้ยาคุมชนิดนี้ อาจทำให้มีเลือดออกกะปริบกะปรอย, ประจำเดือนไม่ปกติ และไม่มีประจำเดือนได้ค่ะ ในขณะที่ผู้ที่ใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม อาจมีเลือดกะปริบกะปรอยในช่วงแรก ๆ ที่ใช้ยาเท่านั้น และจะไม่มีปัญหาประจำเดือนไม่ปกติหรือขาดประจำเดือนค่ะ

อย่างไรก็ตาม การเลือกใช้ยาคุมชนิดใด หรือวิธีคุมกำเนิดแบบไหน ควรปรึกษาสูตินรีแพทย์ก่อนเริ่มใช้นะคะ เพราะต้องพิจารณาจากสภาวะทางสุขภาพของผู้ใช้ ว่ามีความเสี่ยงหรือข้อจำกัดในการคุมกำเนิดด้วยวิธีใดหรือเปล่าค่ะ