คือตอนนี้คุมกำเนิดแบบฉีดยาคุมอยู่อ่ะค่ะ แล้วครบกำหนดฉีดครั้งต่อไปวันที่4 ธ.ค. 61 อ่ะค่ะ แต่ถ้าเราจะเปลี่ยนมากินตอนนี้เลยได้มั้ยอ่ะค่ะ เพราะที่ฉีดยาคุมมา มีประจำเดือนมาประมานเดือนกว่าเลยอ่ะค่ะ เพิ่งจะหมดไปเมื่อ2-3วันที่ผ่านมา ถ้าเราเปลี่ยนมากินยาคุมแบบเม็ดแทนเลยได้มั้ยค่ะ

ใช้ยาคุมชนิดที่ฉีดทุก 3 เดือนหรือเปล่าคะ?

ถ้าใช่ ไม่แนะนำให้เริ่มใช้ยาคุมชนิดเม็ดในตอนนี้เองค่ะ (ยกเว้นในกรณีที่แพทย์/สูตินรีแพทย์สั่งเพื่อหวังผลอื่น ๆ ร่วมด้วย) เนื่องจากการใช้ยาคุม 2 ชนิดซ้ำซ้อนกัน ไม่ได้ทำให้ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดมีมากขึ้น แต่จะทำให้ได้รับผลข้างเคียงจากยามากกว่าที่ควรจะเป็น เพราะเป็นการรับผลข้างเคียงมาจากทั้งสองทาง ก็คือ ทั้งยาฉีด และทั้งยาเม็ดนะคะ

การเปลี่ยนวิธีคุมกำเนิด จากยาคุมชนิดที่ฉีดทุก 3 เดือน มาเป็นยาเม็ดคุมกำเนิด แนะนำให้เริ่มรับประทานยาคุมชนิดเม็ดในวันครบกำหนดฉีดยา หรืออย่างเร็วก็ไม่ควรจะเกิน 2 สัปดาห์ก่อนถึงวันนัดนะคะ (ก็คือเริ่มใช้ในระหว่างวันที่ 20 พฤศจิกายน - 4 ธันวาคมค่ะ) และถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องกัน จึงมีเพศสัมพันธ์หลั่งในได้ตามปกติ
..
..
..
อย่างไรก็ตาม หากผู้ถามยังคงมีปัญหาประจำเดือนมามากหรือนานผิดปกติ หรือมีเลือดกะปริบกะปรอยบ่อยหรือนานมากจนรำคาญ แนะนำให้ไปพบสูตินรีแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมและพิจารณาการรักษาหรือแนวทางแก้ไขที่เหมาะสมนะคะ

1. ถ้าเปลี่ยนมาทานยาคุมแบบเม็ดเอง ก็ต้องเริ่มวันที่20ได้เลยใช่มั้ยคะ?

หากไม่มีข้อห้ามการใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน (เช่น ไม่มีโรคประจำตัวใด ๆ และเคยใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนรวมมาแล้วและทนผลข้างเคียงจากยาได้) ก็สามารถเริ่มใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมแผงแรก อย่างเร็วในวันที่ 20 พฤศจิกายน หรือเมื่อครบกำหนดฉีดยาคุมในวันที่ 4 ธันวาคมก็ได้ค่ะ

2. ถ้าทานแบบเม็ด จะมีประจำเดือนมาปกติมั้ยคะ?

หากใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (ก็คือยาคุมสูตรปกติที่ไม่ใช่สูตรหญิงให้นมบุตร) ก็ควรจะมีประจำเดือนมาในช่วงปลอดฮอร์โมนของแผงนะคะ

นั่นคือ ถ้าใช้ยาคุมแบบ 21 เม็ด หมดแผงแล้วจะต้องเว้นว่าง 7 วันเป็น "ช่วงปลอดฮอร์โมน" ก่อนต่อแผงใหม่ค่ะ ประจำเดือนควรจะมาในช่วงดังกล่าว โดยมักจะมาหลังใช้ยาหมดไปแล้ว 2 - 3 วัน หรือคลาดเคลื่อนเล็กน้อย

แต่สำหรับยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมแบบ 28 เม็ด เมื่อใช้หมดแผงแล้วจะต้องต่อแผงใหม่ในวันถัดมา ไม่ต้องเว้นว่างเพิ่มเติมอีกค่ะ เพราะมี "ช่วงปลอดฮอร์โมน" เป็นช่วงที่ใช้ "เม็ดแป้ง" อยู่แล้ว ซึ่งอาจมี 7 เม็ด หรือ 4 เม็ดก็ได้ ขึ้นกับยี่ห้อยาคุมที่ใช้ โดยประจำเดือนมักจะมาหลังใช้ "เม็ดยาฮอร์โมน" หมดไปแล้ว 2 - 3 วัน หรือคลาดเคลื่อนเล็กน้อยค่ะ

ช่วงที่รับประทานเม็ดยาฮอร์โมน ไม่ควรจะมีประจำเดือนมานะคะ แต่อาจพบการเกิดเลือดกะปริบกะปรอย ซึ่งเป็นผลข้างเคียงของยาคุมเองได้ในการใช้ยาคุมแผงแรก ๆ ค่ะ ซึ่งเมื่อรับประทานยาคุมต่อไปตรงเวลาสม่ำเสมอ เลือดกะปริบกะปรอยก็จะค่อย ๆ ลดลงและหายไปเองค่ะ

ส่วนในช่วงปลอดฮอร์โมนของแผงแรก ๆ อาจยังพบปัญหาประจำเดือนมาไม่ปกติ หรือไม่มีประจำเดือนได้ค่ะ โดยเฉพาะถ้าฉีดยาคุมติดต่อกันมานาน

ซึ่งในกรณีที่ไม่มีประจำเดือนมาในช่วงปลอดฮอร์โมนเลย เพื่อความชัดเจน ก็ควรตรวจสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ในตอนเช้าหลังตื่นนอนของวันที่ครบกำหนดต่อยาคุมแผงใหม่ด้วยนะคะ ถ้าผลตรวจออกมาเป็น 1 ขีด คือไม่ตั้งครรภ์ ก็ต่อยาคุมแผงใหม่ตามกำหนดเพื่อให้มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องได้ค่ะ