เป็นที่ทราบกันดีว่า การมีพยาธิในร่างกายย่อมส่งผลเสียทางด้านสุขภาพกายและใจเป็นอย่างมาก ผู้ป่วยบางรายเป็นพยาธิจนสามารถสังเกตเห็นได้ตามผิวหนังบนร่างกาย ซึ่งมีผลต่อบุคลิกภาพและสิ้นเปลืองค่ารักษาพยาบาล
หากรักษาไม่ทันก็อาจจะทำให้พยาธิเข้าไปอยู่ในส่วนสำคัญของร่างกายแล้วเสี่ยงต่อการเสียชีวิตได้ แต่เราสามารถรักษาได้ด้วย “ยาถ่ายพยาธิ”
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ยาถ่ายพยาธิคืออะไร?
ยาถ่ายพยาธิ (Anthelmintic Drugs) คือ ยารับประทานเพื่อขับเอาพยาธิที่เป็นปรสิตชนิดหนึ่ง ซึ่งอาศัยอยู่ในร่างกายของสิ่งมีชีวิตต่างๆ เช่น คนหรือสัตว์ โดยพยาธิจะคอยแย่งอาหารหรือดูดเลือดของสิ่งมีชีวิตเพื่อดำรงชีพ
ซึ่งยาถ่ายพยาธิจะช่วยออกฤทธิ์ทำให้ตัวพยาธิเป็นอัมพาต หรือหมดแรง จนกระทั่งร่างกายของคนสามารถขับพยาธิออกมาทางการขับถ่ายได้ อีกทั้งยาถ่ายพยาธิยังสามารถใช้ได้ทั้งคนและสัตว์ด้วย
ประเภทของยาถ่ายพยาธิ
ยาถ่ายพยาธิแต่ละชนิดมีความสามารถในการรักษาต่างกัน โดยแบ่งตามประเภทของการรักษาดังต่อไปนี้
- อัลเบนดาโซล (Albendazole) เป็นชนิดที่นิยมใช้มากกว่าชนิดอื่นๆ เพราะสามารถรักษาการติดเชื้อพยาธิได้เกือบทุกชนิด
- พราซิควอนเทล (Praziquantel) ใช้รักษาพยาธิใบไม้ เช่น พยาธิใบไม้ในตับ หรือในเลือด
- มีเบนดาโซล (Mebendazole) ใช้รักษาพยาธิตัวกลม พยาธิแส้ม้า และพยาธิปากขอ
- ไอเวอร์เมคติน (Ivermectin) ใช้รักษาพยาธิสตองจิลอยด์สเตอร์โคราลิส (Strongyloidiasis Stercoralis) พยาธิไส้เดือน และยังสามารถนำมารักษาเปลือกตาอักเสบ เหา หิด และโรคเท้าช้างได้อีกด้วย
วิธีใช้ยาถ่ายพยาธิ
ยาถ่ายพยาธิอาจดูเป็นยาที่สามารถหาซื้อได้เอง ไม่จำเป็นต้องผ่านการปรึกษาจากแพทย์ หรือเภสัชกรก็ได้ นั่นเป็นความคิดที่ผิด
การจะรับประทานยาถ่ายพยาธิปีละกี่ครั้ง หรือความถี่เท่าไร แล้วอันตรายไหม ต้องรับประทานแบบเคี้ยว หรือกลืนลงไปเลย ทุกอย่างล้วนต้องผ่านการปรึกษาจากแพทย์ หรือเภสัชกรก่อน
ก่อนอื่น ผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัย หรือได้รับการตรวจจากทางห้องปฏิบัติการก่อนว่าติดเชื้อพยาธิตัวใด เพื่อให้ได้ผลลัพธ์จากการรักษาที่ถูกต้องแน่นอน เนื่องจากยาถ่ายพยาธิแต่ละชนิดจะให้ผลครอบคลุมในการรักษาพยาธิไม่เท่ากัน
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
ตัวอย่างเช่น การรักษาพยาธิเข็มหมุดด้วยยามีเบนดาโซล ขนาด 100 กรัม ก็จะรับประทานเพียงครั้งเดียว แต่ถ้ารักษาด้วยยาอัลเบนดาโซลก็จะใช้ขนาด 400 กรัม แล้วรับประทานเพียงครั้งเดียว
ดังนั้นก่อนใช้ยาถ่ายพยาธิไม่ว่าชนิดใดก็ตาม ผู้ป่วยต้องถามเภสัชกร หรือแพทย์ที่รักษาเพื่อความถูกต้อง และปลอดภัย
ไม่แนะนำให้รับประทานยาถ่ายพยาธิเพื่อเป็นการป้องกันการติดพยาธิ เพราะยาทุกชนิดใช่ว่าจะมีแต่คุณประโยชน์เท่านั้น แต่อาจมีอาการข้างเคียงต่างๆ หรืออาจมีผลที่ไม่พึงประสงค์กับร่างกายตามมาด้วยก็ได้
อาการข้างเคียงจากการใช้ยาถ่ายพยาธิ
- ท้องเสีย
- ปวดเกร็ง
- คลื่นไส้
- อาเจียน
- เวียนศีรษะ
- มีไข้ต่ำๆ
- พบผื่นขึ้นตามผิวหนัง
แต่ถ้าผู้ป่วยมีอาการรุนแรง เช่น
- เป็นลมพิษ
- ผิวลอก
- เป็นตุ่ม
- หายใจไม่ออก
- บริเวณใบหน้าหรือคอบวม
- เจ็บคอ
- รู้สึกเหนื่อย
- ปัสสาวะเปลี่ยนสี
- มีไข้อย่างรุนแรง
- เกิดแผลที่บริเวณดวงตา จมูก ปาก หรืออวัยวะเพศ
- มีรอยฟกช้ำ
- เกิดเลือดออกง่ายผิดปกติ
หากเกิดอาการเหล่านี้ จะต้องรีบไปพบแพทย์ทันที เนื่องจากอาการที่เกิดขึ้นนั้นเป็นอาการแพ้ยาที่มีผลต่อความผิดปกติของตับ หรือเป็นอาการของภาวะกดไขกระดูก ซึ่งถ้าปล่อยทิ้งไว้อาจส่งผลให้เกิดการเจ็บป่วยอย่างรุนแรงที่เป็นอันตรายมากได้
ข้อควรระวังในการใช้ยาถ่ายพยาธิ
- หากมีประวัติการแพ้ยา หรือแพ้ส่วนประกอบของยาทุกชนิด รวมถึงการแพ้อาหาร มีอาการเจ็บป่วย และกำลังใช้ยารักษาโรคอื่นๆ ร่วมด้วย จะต้องแจ้งให้เภสัชกร หรือแพทย์ผู้รักษาทราบก่อนทุกครั้ง
- สตรีมีครรภ์ห้ามใช้ยานี้ เพราะมีผลการทดลองของยาถ่ายพยาธิที่ใช้ในสัตว์ที่กำลังตั้งครรภ์ พบว่ายาสามารถส่งผลทำให้ลูกในท้องพิการได้
- ในเด็กอายุต่ำกว่า 4 ปี ควรใช้ภายใต้คำแนะนำหรือการดูแลของแพทย์
- ยานิโคลซาไมล์ (Niclosamide) ที่ใช้สำหรับรักษาพยาธิตัวตืด เป็นยาที่มีข้อจำกัดในการใช้หลายประการ ดังนั้นจึงควรปรึกษาเภสัชกรหรือแพทย์ก่อนใช้ด้วย
สุขอนามัยเบื้องต้นที่ดีจะสามารถช่วยป้องกันการเกิดพยาธิได้ เช่น ไม่รับประทานอาหารสุกๆ ดิบๆ เก็บอาหารไม่ให้สกปรก หรือมีแมลง และสัตว์อื่นๆ มากินได้ ขับถ่ายในห้องน้ำที่สะอาดถูกสุขลักษณะ ก่อนรับประทานอาหาร หรือหลังขับถ่ายจะต้องล้างมือด้วยสบู่ทุกครั้ง เพียงเท่านี้ก็ทำให้ชีวิตของเราไม่จำเป็นต้องพึ่งการใช้ยาถ่ายพยาธิอีกต่อไป
ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพ เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจเหล่านี้ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android