กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD
ทพญ.สิริพัชร ชำนาญเวช
ตรวจสอบความถูกต้องโดย
ทพญ.สิริพัชร ชำนาญเวช

รวมทุกเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการขูดหินปูน

หินปูนคืออะไร? ขูดหินปูนเพื่ออะไร? จำเป็นต้องทำหรือไม่?
เผยแพร่ครั้งแรก 12 พ.ค. 2019 อัปเดตล่าสุด 7 ธ.ค. 2022 ตรวจสอบความถูกต้อง 30 ต.ค. 2020 เวลาอ่านประมาณ 6 นาที
รวมทุกเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการขูดหินปูน

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • หินปูน เกิดจากคราบจุลินทรีย์ หรือเศษอาหาร เมื่อเวลาผ่านไปจะตกตะกอนกลายเป็นของแข็งเกาะอยู่บนผิวฟัน ซอกเหงือก ซอกฟัน และขอบฟัน
  • คราบจุลินทรีย์ในระยะแรกยังสามารถแปรงออกเองได้ แต่เมื่อมีแร่ธาตุจากน้ำลายมาผสม คราบหินปูนจะกลายเป็นของแข็ง มีสีเหลือง น้ำตาล ไปจนถึงสีดำ ต้องให้ทันตแพทย์ขูดหินปูนให้
  • หินปูนพบมากและพบบ่อยในฟันหน้าล่างด้านใน รวมทั้งบริเวณเหนือเหงือก หรือใต้ขอบเหงือก
  • หินปูนเป็นต้นเหตุสำคัญของโรคทางช่องปากหลายโรค ดังนั้นจึงแนะนำว่า ควรขูดหินปูนทุก 6 เดือน
  • เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจขูดหินปูน

คราบหินปูนเป็นหนึ่งในปัญหากวนใจของใครหลายคนเพราะหากสะสมในช่องปากเป็นจำนวนมาก นอกจากจะทำให้ฟันเหลือง ฟันสีคล้ำลง และมีกลิ่นปากแล้ว ยังอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพฟันด้านอื่นๆ ตามมาด้วย 

ทันตแพทย์ส่วนใหญ่จึงแนะนำให้ขูดหินปูนอย่างสม่ำเสมอเพื่อสุขภาพช่องปากและฟันที่แข็งแรง แต่หลายคนอาจมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการขูดหินปูนว่า มีความจำเป็นมากน้อยแค่ไหน หากไม่ขูดหินปูนจะเกิดปัญหาใดตามมา 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ขูดหินปูนวันนี้ ที่คลินิกใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 475 บาท ลดสูงสุด 67%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

หินปูนคืออะไร? เกิดขึ้นได้อย่างไร?

หินปูน เรียกทางการแพทย์อีกอย่างหนึ่งว่า “หินน้ำลาย” เกิดจากคราบจุลินทรีย์ หรือเศษอาหารที่สะสมอยู่ตามซอกฟันเนื่องจากเป็นบริเวณที่ทำความสะอาดได้ไม่ทั่วถึง 

เมื่อเวลาผ่านไปคราบเหล่านี้จะจับกับเชื้อโรคกระทั่งตกตะกอนกลายเป็นของแข็งเกาะอยู่บนผิวฟัน ซอกเหงือก ซอกฟัน และขอบฟัน 

หินน้ำลายในระยะแรกนั้นยังพอใช้แปรงสีฟันแปรงออกเองได้ แต่เมื่อใดที่มีแร่ธาตุจากน้ำลายมาผสมด้วยจะกลายเป็นคราบหินปูนที่มีลักษณะเป็นของแข็ง มีสีเหลือง น้ำตาล ไปจนถึงสีดำ ไม่สามารถขจัดออกได้เอง ต้องให้ทันตแพทย์ขูดหินปูนออกไปเท่านั้น 

หินปูนพบมากและบ่อยในฟันหน้าล่างด้านใน รวมทั้งบริเวณเหนือเหงือก หรือใต้ขอบเหงือก 

นอกจากหินปูนจะทำให้สูญเสียความมั่นใจเพราะทำให้ฟันมีคราบเหลือง ไม่สวยงามแล้ว หินปูนยังเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรคและแบคทีเรียซึ่งเป็นต้นเหตุสำคัญของปัญหาด้านสุขภาพเหงือกและฟันมากมาย 

เช่น กลิ่นปาก ฟันผุ ฟันโยก เหงือกอักเสบ เหงือกร่น เลือดออกง่ายขณะแปรงฟัน หากมีอาการรุนแรงก็มีโอกาสสูญเสียฟันได้ในที่สุด 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ขูดหินปูนวันนี้ ที่คลินิกใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 475 บาท ลดสูงสุด 67%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

การขูดหินปูนคืออะไร?

การขูดหินปูนคือ การขจัดหินปูนออกจากช่องปากด้วยอุปกรณ์ทางการแพทย์ มีขั้นตอนดังนี้

  • ตรวจสุขภาพฟัน ทันตแพทย์จะตรวจสุขภาพฟันโดยละเอียดว่า มีหินปูนมากน้อยเพียงใด มีฟันผุ หรือปัญหาทางช่องปากอื่นๆ หรือไม่ เพื่อประเมินการรักษา

  • ขูดหินปูน ทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือขจัดหินปูนแบบที่มีแรงสั่นสะเทือนความถี่สูงเพื่อทำให้หินปูนหลุดออก จากนั้นจะใช้เครื่องมือชิ้นเล็ก (Hand instruments) ขูดหินปูนโดยละเอียดอีกครั้ง

  • ทำความสะอาดฟันและเคลือบฟลูออไรด์ หลังขูดหินปูนเสร็จทันตแพทย์จะให้บ้วนปากเพื่อล้างคราบหินปูนออก จากนั้นจะทำความสะอาดฟันด้วยไหมขัดฟันอีกครั้งและเคลือบฟลูออไรด์เพื่อช่วยป้องกันฟันผุ

อ่านเพิ่ม: ขูดหินปูนเองได้ไหม

เลือดออกตอนขูดหินปูนจะเป็นอะไรหรือไม่?

ตามปกติการขูดหินปูนจะไม่รู้สึกเจ็บ ไม่จำเป็นต้องฉีดยาชา แต่สำหรับผู้ที่มีปัญหาด้านช่องปาก เช่น มีอาการเสียวฟันมากอยู่แล้ว หรือเป็นโรคปริทันต์อักเสบ ที่มีหินปูนอยู่ในร่องลึก อาจจำเป็นต้องฉีดยาชาเพื่อบรรเทาอาการ

โดยทั่วไปเครื่องมือที่ใช้ในการขูดหินปูนจะไม่ได้สัมผัสกับผิวฟันโดยตรงจึงไม่มีผลต่อเนื้อฟัน ไม่ทำให้ฟันสึกกร่อน แต่เนื่องจาก ส่วนใหญ่คนไข้ที่มีหินปูน จะมีเหงือกอักเสบ เลือดออกง่ายอยู่แล้ว การขูดหินปูนจึงอาจทำให้เลือดออกบ้าง 

ส่วนปริมาณเลือดที่ออกนั้นจะมาก หรือน้อยตามอาการ แต่ก็ไม่ใช่เรื่องน่ากังวล เพราะเลือดสามารถหยุดไหลได้เองในภายหลัง 

ยกเว้นผู้ป่วยที่รับประทานยาละลายลิ่มเลือด หรือมีโรคประจำตัวเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือด ต้องแจ้งทันตแพทย์ก่อนทำการรักษาทุกครั้ง

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ขูดหินปูนวันนี้ ที่คลินิกใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 475 บาท ลดสูงสุด 67%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

นอกจากนี้หลังขูดหินปูนอาจมีอาการเสียวฟันบ้าง แต่จะหายได้เองภายใน 2-3 วัน บางรายที่มีหินปูนจำนวนมาก อาจมีอาการเจ็บเหงือก เหงือกบวมได้ เพราะอย่างที่กล่าวไปว่าจุลินทรีย์ได้ปล่อยกรดทำลายเนื้อฟันและเหงือกไปแล้ว 

หากมีอาการดังกล่าวก็ควรปรึกษาทันตแพทย์ถึงวิธีการรักษาที่เหมาะสม

จำเป็นต้องขูดหินปูนหรือไม่? ควรทำปีละกี่ครั้ง?

ทันตแพทย์ส่วนใหญ่แนะนำให้ขูดหินปูนเพื่อสุขภาพปากและฟันที่แข็งแรงเพราะหินปูนเป็นต้นเหตุสำคัญของโรคทางช่องปากหลายโรค ดังนั้นจึงแนะนำว่า ควรขูดหินปูนทุก 6 เดือน 

แต่หากคุณมีปัญหาด้านช่องปาก หรือฟันอยู่แล้ว เช่น มีอาการของร่องลึกปริทันต์ ทันตแพทย์อาจแนะนำให้ขูดหินปูนบ่อยครั้งขึ้น อาจเป็นทุก 3 - 4 เดือน

ขูดหินปูนใช้เวลาทำนานไหม?

โดยปกติการขูดหินปูนจะใช้เวลาประมาณ 30 นาที ถึง 1 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับปริมาณหินปูนและการเรียงตัวของฟันของแต่ละบุคคล 

หลังขูดหินปูน มีวิธีปฏิบัติ หรือดูแลตัวเองอย่างไรบ้าง?

หลังขูดหินปูนจะรู้สึกว่า ปากโล่ง สบาย สามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติทันที แต่บางรายอาจมีอาการเสียวฟันเล็กน้อย หากมีอาการนี้ไม่ต้องกังวลเพราะอาการจะหายไปเองใน 2-3 วัน 

ถ้ามีอาการเสียวฟันหลังขูดหินปูน อาจงดดื่มน้ำเย็น งดรับประทานน้ำแข็ง เพื่อไม่กระตุ้นให้เกิดอาการ นอกจากนี้ก็ไม่มีข้อใดต้องปฏิบัติเป็นพิเศษ เพียงแค่แปรงฟันเช้า-เย็น และใช้ไหมขัดฟันทุกวันก็เพียงพอ

ขูดหินปูนมีข้อห้ามไหม ขูดได้ทุกคนหรือเปล่า?

ตามปกติทุกคนสามารถขูดหินปูนได้โดยไม่มีผลข้างเคียงที่ร้ายแรง แต่ก็มีผู้ป่วยบางกลุ่มที่ควรระวังในการขูดหินปูนเช่นกัน ดังนี้

  • กลุ่มที่มีปัญหาเรื่องเลือดออกง่ายและหยุดไหลยาก เนื่องจากการขูดหินปูนอาจมีเลือดออกบ้าง จึงอาจส่งผลข้างเคียงตามมาได้ โดยโรคที่ควรระวังในการขูดหินปูน ได้แก่ โรคเกล็ดเลือดต่ำ หรือโรคลูคีเมีย โรคไต และผู้ที่มีประวัติเคยล้างไต (เพราะจะได้รับยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด) ผู้ที่มีประวัติการผ่าตัดเปลี่ยนลิ้นหัวใจและการใช้ยาละลายลิ่มเลือด ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ซึ่งได้รับยาละลายลิ่มเลือด

  • กลุ่มที่อาจแสดงอาการในระหว่างการทำฟัน ได้แก่ โรคหัวใจอาจมีอาการเจ็บหน้าอก หอบเหนื่อยใจสั่น โรคหอบหืดอาจมีอาการหอบเหนื่อย ต้องมียาพ่นประจำ และได้รับยา Steriod โรคลมชักและโรคความดันโลหิตสูง ต้องแจ้งทันตแพทย์ก่อนทำการรักษาทุกครั้ง

  • กลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวานซึ่งอาจมีผลกระทบทำให้แผลหายยาก

  • กรณีเป็นโรคปริทันต์จะไม่สามารถขูดหินปูนแบบปกติได้ จำเป็นต้องรักษาโรคเหงือก เกลารากฟันด้วย ส่วนค่าใช้จ่ายการรักษาในส่วนนี้จะแตกต่างกันไปตามแต่ละคลินิกทันตกรรม  

หากคุณเข้าข่าย 3 กลุ่มนี้ ควรแจ้งทันตแพทย์ก่อนเพื่อหาวิธีการขูดหินปูนที่เหมาะสม 

ส่วนผู้ที่อยู่ระหว่างการจัดฟันแบบโลหะและต้องการขูดหินปูนก็สามารถทำได้เช่นกัน โดยทันตแพทย์อาจจะถอดลวดจัดฟันออกก่อน แล้วจึงจะเริ่มขูดหินปูนได้

เมื่อขูดเสร็จเรียบร้อย ทันตแพทย์ก็จะใส่ลวดจัดฟันให้คุณใหม่อีกครั้ง หรือไม่ต้องถอดลวด ก็สามารถขูดหินปูนได้เช่นกัน

หากอยู่ระหว่างจัดฟันแบบใส เมื่อต้องการขูดหินปูนออกก็เพียงแค่ถอดเครื่องออกด้วยตนเอง เหมือนตอนรับประทานอาหาร หรือทำความสะอาดเครื่องมือเท่านั้นเอง 

เปรียบเทียบราคาแพ็กเกจขูดหินปูน

เปรียบเทียบราคาขูดหินปูน จากคลินิกและโรงพยาบาลที่ผ่านการคัดเลือกมาให้คุณได้ด้านล่าง (ราคาที่แสดงเป็นราคาเต็ม เช็คโปรโมชั่นส่วนลดและแคชแบ็กได้ที่นี่)

  • โรงพยาบาลพญาไท 2 (เขตพญาไท) แพ็กเกจขูดหินปูน ราคา 850 บาท

  • Smile Society Dental (สาขาBTS อารีย์ / สาขาศรีนครินทร์ ) แพ็กเกจขูดหินปูน + ขัดฟัน + เคลือบฟลูออไรด์ ราคา 850 บาท

  • คลินิกทันตกรรมหมอโอ๋ (เขตจตุจักร) แพ็กเกจขูดหินปูน + เคลือบฟลูออไรด์ ราคา 890 บาท

  • Next Step Dental (เขตดุสิต) แพ็กเกจขูดหินปูน + ขัดฟัน + เคลือบฟลูออไรด์ ราคา 900 บาท

  • Smile Seasons Dental Clinic (สาขาสนามเป้า / สาขาอโศก) แพ็กเกจขูดหินปูน + เคลือบฟลูออไรด์ ราคา 900 บาท

  • The ARCH International Dental Center (สาขาอโศก / สาขาสาธร) แพ็กเกจขูดหินปูน + เคลือบฟลูออไรด์ ราคา 990 บาท

  • Tooth Box Dental Clinic (สาขา Food villa ภาษีเจริญ / สาขาบางหว้า ) แพ็กเกจขูดหินปูน + เคลือบฟลูออไรด์ ราคา 990

  • Up To Date Dental (เขตพญาไท) แพ็กเกจขูดหินปูน ราคา 990 บาท

  • All Day Smile Dental Clinic (เขตวังทองหลาง) แพ็กเกจขูดหินปูน + ทำความสะอาดคราบติดแน่นด้วย Air Flow ราคา 1,200 บาท

  • K-Smile Dental Clinic (ระยอง) แพ็กเกจขูดหินปูน + เคลือบฟลูออไรด์ แถมชุดแปรงสีฟันและน้ำยาบ้วนปาก ราคา 1,200 บาท

  • Deezy Dental Home (8 สาขาในกรุงเทพฯ และปริมณฑล) แพ็กเกจขูดหินปูน + เคลือบฟลูออไรด์ ราคา 1,200 บาท

  • LDC Dental (31 สาขาทั่วประเทศ) แพ็กเพจขูดหินปูน + ขัดฟัน+ เคลือบฟลูออไรด์ ราคา 1,500 บาท

  • BFC Dental (บ้านฟันสวย) (สาขาบางนา / สาขาศรีนครินทร์) แพ็กเกจขูดหินปูน 1,500 บาท

  • Smile Signature (7 สาขา ในกรุงเทพฯ และปริมณฑล) แพ็กเกจขูดหินปูน 1,500 บาท

  • APEX Dental Center (สาขาเพลินจิต / สาขาทองหล่อ / สาขาภูเก็ต) แพ็กเกจขูดหินปูน ราคา 1,600 บาท

  • BFC Dental (บ้านฟันสวย) (สาขาบางนา / สาขาศรีนครินทร์) แพ็กเกจขูดหินปูน + เอกซเรย์ ราคา 1,900 บาท

  • Smile & Shine dental clinic (เขตยานนาวา) แพ็กเกจขูดหินปูน + ทำความสะอาดคราบติดแน่นด้วย Air Flow ราคา 1,900 บาท

  • LDC Dental (31 สาขาทั่วประเทศ) แพ็กเกจขูดหินปูน + ทำความสะอาดคราบติดแน่นด้วย Air Flow ราคา 2,500 บาท

  • Dent Club (เขตห้วยขวาง) แพ็กเกจขูดหินปูน + เคลือบฟลูออไรด์ ราคา 2,400 บาท (2 ท่าน)

  • Asoke Montri Dental Clinic (เขตวัฒนา) แพ็กเกจขูดหินปูน + เอกซเรย์ ราคา 2,500 บาท

  • The Ivory Dental Clinic (เขตดินแดง) แพ็กเกจขูดหินปูน + ฟอกสีฟันด้วยระบบ Cool Light ราคา 3,500 บาท

  • Smile & Shine dental clinic (เขตยานนาวา) แพ็กเกจขูดหินปูน + เคลือบฟลูออไรด์ + เอกซเรย์ + ทำความสะอาดคราบติดแน่นด้วย Air Flow ราคา 3,900 บาท

  • Next Step Dental (เขตดุสิต) แพ็กเกจขูดหินปูน + ฟอกสีฟันด้วยระบบ Cool Light ราคา 3,900 บาท

  • Smile Society Dental (สาขาBTS อารีย์ / สาขาศรีนครินทร์ ) แพ็กเกจขูดหินปูน + เคลือบฟลูออไรด์ + ชุดฟอกสีฟันที่บ้าน ราคา 4,900 บาท

  • The Smile Studio Dental (ปากเกร็ด) แพ็กเกจขูดหินปูน + ขัดฟันขาว + ฟอกสีฟันด้วยแสงสีฟ้า ราคา 4,900 บาท

  • Smile & Shine dental clinic (เขตยานนาวา) แพ็กเกจขูดหินปูน + ทำความสะอาดคราบติดแน่นด้วย Air Flow + ชุดฟอกสีฟันที่บ้าน 4,900 บาท

  • BFC Dental (บ้านฟันสวย) (สาขาบางนา / สาขาศรีนครินทร์) แพ็กเกจขูดหินปูน + เอกซเรย์ + ฟอกสีฟัน Zoom ราคา 9,900 บาท

  • Dent Club (เขตห้วยขวาง) แพ็กเกจขูดหินปูน + ฟอกสีฟัน Beyond Cool Light ราคา 14,000 บาท (2ท่าน)

*หมายเหตุ ราคาอาจมีการเปลี่ยนแปลง และอาจไม่รวมค่าบริการทางการแพทย์ หรือค่าบริการทางโรงพยาบาล สอบถามได้ที่ไลน์ @hdcoth

**LDC Dental ถ้าปรึกษาอย่างเดียว แต่ยังไม่ตัดสินใจทำ จะมีค่าปรึกษาคุณหมอ 300 บาททุกเคส

เมื่อเห็นความสำคัญของการขูดหินปูน และอันตรายจากคราบหินปูนกันแล้ว อย่าลืมขูดหินปูนอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อยทุก 6 เดือน เพื่อสุขภาพปากและฟันที่แข็งแรง

เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจฃูดหินปูน จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android

รวมบทความเกี่ยวกับขูดหินปูน

ขูดหินปูนใช้สิทธิประกันสังคม
ขูดหินปูนเองได้ไหม
รีวิว ขูดหินปูน ที่ โรงพยาบาลพญาไท 2 | HDmall


7 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
ขูดหินปูนเอง ได้ไหม? แคะหินปูนเอง ดีไหม?, (https://hdmall.co.th/c/can-i-teeth-scaling-with-my-self).
ขูดหินปูนเจ็บไหม? ขูดครั้งแรกรู้สึกยังไง?, (https://hdmall.co.th/c/teeth-scaling).
Leonardo Trombelli, Plaque‐induced gingivitis: Case definition and diagnostic considerations (https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/jcpe.12939), 26 October 2020.

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)