ตอบทุกข้อสงสัย เกี่ยวกับผลข้างเคียงของยาคุมฉุกเฉิน

ตอบคำถามที่หลายคนสงสัย ผลข้างเคียงของยาคุมฉุกเฉินคืออะไร กินยาคุมฉุกเฉินบ่อยๆ จะเป็นอะไรหรือเปล่า และยาคุมแบบ 1 เม็ด กับ 2 เม็ด มีผลข้างเคียงต่างกันหรือไม่?

ยาคุมฉุกเฉิน หรือ ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน (Emergency Contraception Pill) คือยาฮอร์โมน เช่นเดียวกับยาคุมกำเนิดธรรมดา ที่ผลิตออกมาเพื่อใช้เฉพาะในเหตุการณ์จำเป็นฉุกเฉินเท่านั้น เพื่อลดโอกาสการตั้งครรภ์หลังจากมีเพศสัมพันธ์ไปแล้ว แต่เนื่องจากตัวยาชนิดนี้มีขนาดฮอร์โมนสูงกว่ายาคุมกำเนิดทั่วไป จึงทำให้เกิดผลข้างเคียงของยาคุมฉุกเฉินได้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ

ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

กด

ผลข้างเคียงของยาคุมฉุกเฉิน

ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินนั้นมีส่วนประกอบจาก 2 ฮอร์โมน ได้แก่ ฮอร์โมนเอสโตรเจน กับฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน ดังนั้นผลข้างเคียงจึงแบ่งออกเป็นผลจากฮอร์โมน 2 ตัวดังกล่าว

ผลจากฮอร์โมน เอสโตรเจน (Estrogen) ได้แก่

• คลื่นไส้อาเจียน มึนศรีษะ ปวดศรีษะ
• เกิดฝ้า
• มีเลือดออกกะปริดกะปรอยจากช่องคลอด
• รู้สึกคัดตึงเต้านม
• อารมณ์ไม่คงที่ มีอาการหงุดหงิดหรือเศร้าใจง่าย

ผลจากฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน (Progesterone)

• ประจำเดือนผิดปกติ เช่น อาจจะมาน้อยหรือไม่มาเลย
• ตัวบวม น้ำหนักขึ้น
• รู้สึกคัดตึงเต้านม
• เป็นสิว หน้ามัน มีขนดกขึ้น

ผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นเมื่อกินยาคุมฉุกเฉินบ่อย

เมื่อมีการใช้ยาคุมชนิดที่มีฮอร์โมนเพศเป็นส่วนประกอบบ่อยๆ อาจจะทำให้เกิดภาวะผิดปกติต่อระบบอื่นๆ ของร่างกาย เนื่องจากฮอร์โมนเพศ เป็นสารที่มีส่วนประกอบของสเตียรอยด์ ซึ่งส่งผลต่อการทำงานของฮอร์โมนอื่นๆ โดยเฉพาะฮอร์โมนจากต่อมหมวกไตที่ทำหน้าที่ควบคุมความดัน และระบบไหลเวียนโลหิต จึงทำให้มีผล เช่น อาจทำให้มีภาวะความดันโลหิตสูง หลอดเลือดแข็งตัว หรืออาจจะเกิดลิ่มเลือดไปอุดตันตามหลอดเลือดส่วนปลาย เกิดเป็นภาวะสมองหรือหัวใจขาดเลือดได้ ซึ่งหากคุณมีอาการเหล่านี้ร่วมด้วยต้องรีบไปพบแพทย์

• ปวดท้อง
• เจ็บแน่นหน้าอก
• ปวดศรีษะ
• ปวดตาฉับพลัน หรือการมองเห็นผิดปกติ
• ปวดขาผิดปกติ ร่วมกับอาจมีอาการสีผิวบริเวณขาผิดปกติ

ผลข้างเคียงของยาคุมฉุกเฉินแบบเม็ดเดียว สองเม็ด ต่างกันหรือไม่ อย่างไร?

ยาคุมฉุกเฉิน ที่มีจำหน่ายในท้องตลาดจะมีอยู่ 2 แบบหลักๆ ได้แก่ ยาคุมฉุกเฉินชนิด 1 เม็ด กับยาคุมฉุกเฉินชนิด 2 เม็ด แต่อย่างไรก็ตาม ทั้งสองแบบรวมกันแล้วก็จะได้ยาในปริมาณเท่ากัน คือ 1.5 มิลลิกรัม ดังนั้น ชนิด 2 เม็ดจึงเปรียบเสมือนการแบ่งกินยา ลักษณะของผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นจะเหมือนกัน แต่ความรุนแรงจะน้อยกว่า

สรุปได้ว่า ยาคุมฉุกเฉินแต่ละแบบก็มีข้อดีข้อเสียที่แตกต่างกัน แบบเม็ดเดียวก็จะสะดวกต่อการกิน และทำให้กินไปครั้งเดียวเลย ไม่ต้องเสี่ยงว่ากินยาไม่ครบตามปริมาณกำหนด ส่วนแบบ 2 เม็ด ข้อดีคือผลข้างเคียงของยาคุมฉุกเฉินจะรุนแรงน้อยกว่า

ที่มาของข้อมูล

ผศ. ดร. นพ. เกษมสิษฐ์ แก้วเกียรติคุณ, การวางแผนครอบครัวและการคุมกำเนิด (เอกสารการเรียนการสอนคณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล), 28 มีนาคม 2560.

Phillip G.Stubblefield, and Danielle M.Roncari, Family planning (Berek&Novek’s Gynecology Fifteenth Edition), 2011