พทป. บุญศิริ คณะภักดิ์ แพทย์แผนไทยประยุกต์
เขียนโดย
พทป. บุญศิริ คณะภักดิ์ แพทย์แผนไทยประยุกต์

ที่เรียกกันว่า “ตุ่มเอดส์” ความจริงแล้วคืออะไร?

ระยะแรกที่ติดเชื้อ HIV ผู้ป่วยมักมีอาการทางผิวหนัง คนทั่วไปมักเรียกกันว่า “ตุ่มเอดส์” แต่ความจริงตุ่มนี้เรียกว่า ตุ่ม PPE อาจจะเกิดจากอย่างอื่น ไม่ใช่เชื้อเอดส์ก็ได้
เผยแพร่ครั้งแรก 21 พ.ย. 2019 อัปเดตล่าสุด 8 ก.พ. 2021 เวลาอ่านประมาณ 2 นาที
ที่เรียกกันว่า “ตุ่มเอดส์” ความจริงแล้วคืออะไร?

โรคเอดส์ เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่ทำให้คนหวาดกลัวเมื่อได้ยินชื่อ เกิดจากเชื้อเอชไอวี (Human Immunodeficiency Virus: HIV) เมื่อได้รับเชื้อจะทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายบกพร่อง เกิดอาการต่างๆ เช่น มีไข้ ร่างกายอ่อนแอ ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อและข้อ ติดเชื้อได้ง่าย

ซึ่งปัจจุบันยังไม่มียาหรือวิธีการรักษาที่จะกำจัดเชื้อเอชไอวีให้หมดไปได้ 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

อาการที่มักสร้างความกังวลและความไม่มั่นใจคือ ผื่นหรือตุ่มที่เกิดขึ้นตามร่างกาย จนอาจส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต จิตใจ การงาน และสังคมของผู้ที่เป็นโรคเอดส์ได้

อาการทางผิวหนังในผู้ป่วยเอดส์ พบได้ถึง 78% และมักจะสัมพันธ์กับค่า CD4 หรือ ค่าเม็ดเลือดขาวชนิดหนึ่งที่มีหน้าที่ควบคุมและต่อสู้กับเชื้อโรค สร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย ซึ่งในผู้ป่วยที่ติดเชื้อเอชไอวี เม็ดเลือดขาวชนิด DC4 จะถูกทำลาย ทำให้ร่างกายอ่อนแอ และยิ่งค่า CD4 ต่ำ จะยิ่งทำให้มีอาการรุนแรง

อาการทางผิวหนังที่พบในผู้ป่วยโรคเอดส์

อาการทางผิวหนังของผู้ป่วยเอดส์โดยส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นในระยะแรกเริ่มติดเชื้อเอชไอวี (Acute HIV Infection) โดยระยะนี้จะมีอาการคล้ายไข้หวัดทั่วไป และมักเกิดอีกทีในระยะโรคเอดส์ (AIDS) หรือระยะที่ภูมิคุ้มกันของร่างกายถูกทำลายอย่างมาก ร่างกายอ่อนแอ ทำให้แสดงอาการที่ผิวหนัง เกิดผื่นผิวหนัง การติดเชื้อเริมงูสวัด เกิดการติดเชื้อฉวยโอกาสอื่นๆ ตามมา

ซึ่งในผู้ป่วยโรคเอดส์ ภูมิคุ้มกันจะถูกทำลาย สามารถเกิดอาการทางผิวหนังได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับปฏิกิริยาตอบสนองของร่างกายผู้ป่วยแต่ละราย อาการที่พบมากที่สุดคือ 

  • ผื่นผิวหนัง PPE (Pruritic Popular Eruption) มีลักษณะเป็นตุ่มนูนแดง หรือสีเนื้อ มีขนาดเล็กคล้ายตุ่มยุงกัด มีอาการคันมาก พบได้ทั่วร่างกาย พบมากบริเวณแขน ขา คอ หน้าอก ศีรษะ เมื่อตุ่มเริ่มหายจะมีสีคล้ำขึ้น 
  • มีต่อมไขมันอักเสบ 
  • เป็นผื่นสะเก็ดหนา บริเวณหนังศีรษะ ไรผม คิ้ว ข้างแก้ม ร่วมกับมีรังแคมาก

นอกจากนี้ผู้ป่วยโรคเอดส์ ยังมีการติดเชื้ออื่นๆ เพิ่มขึ้นอีก เช่น งูสวัด เริม หูด หูดข้าวสุก ติดเชื้อราทั้งในช่องปาก ช่องคลอด ผิวหนัง บางรายพบฝ้าขาว เป็นขุยบริเวณลิ้น หรือบางรายอาจมีอาการรุนแรงจนเกิดเป็นมะเร็งผิวหนังได้

PPE คือตุ่มเอดส์ใช่หรือไม่

PPE เป็นตุ่มที่คนส่วนใหญ่คิดว่าเป็นตุ่มเอดส์ แต่ในความเป็นจริง PPE เป็นการอักเสบของผิวหนัง ที่ยังไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด อาจเกิดจากการถูกแมลงกัดต่อย การแพ้ยาบางชนิด ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง หรือเกิดจากการติดเชื้อไวรัสอื่นๆก็ได้ PPE เป็นเพียงอาการแสดงอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นในผู้ป่วยโรคเอดส์แต่ไม่สามารถนำมาเป็นอาการในการวินิจฉัยโรคเอดส์ได้ การจะวินิจฉัยว่าติดเชื้อเอชไอวี หรือเป็นโรคเอดส์ แพทย์จะดูจากผลเลือดและอาการอื่นๆ ร่วมด้วย

ดังนั้นตุ่มเอดส์ ไม่ได้มีลักษณะเฉพาะเจาะจง สามารถเกิดได้หลายรูปแบบ ผู้ที่มีความเสี่ยง หรือผู้ที่ติดเชื้อเอชไอวี (ตรวจเลือดพบ HIV-positive) เมื่อเริ่มมีอาการผิดปกติทางผิวหนัง ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการดูแลรักษาที่ถูกวิธี ป้องกัน และลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ และเกิดโรคแทรกซ้อนอื่นๆ ที่อาจตามมาได้


5 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
ศ. ดร. นพ. ธัมม์ทิวัตถ์ นรารัตน์วันชัย, โรคเอดส์ - อาการทางผิวหนัง (http://anti-aging.mfu.ac.th/admin/uploadCMS/research/r1Wed10703.pdf).
MedicalNewsToday, What does an HIV rash look like? (https://www.medicalnewstoday.com/articles/315963.php#1).

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)