ธาตุเหล็กในร่างกาย

เหล็ก

อ่านข้อมูลที่สำคัญเกี่ยวกับเหล็ก ประโยชน์ของแร่ธาตุนี้ต่อร่างกายคุณและโรคที่เกิดขึ้นหากขาดเหล็ก รวมถึงแหล่งจากธรรมชาติ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ศัตรู ข้อมูลเกี่ยวกับอาการเป็นพิษและสัญญาณเตือนว่ารับประทานมากไป ตลอดจนคำแนะนำที่น่าสนใจต่างๆมากมาย

สามารถอ่านต่อได้ที่นี่

ข้อเท็จจริง

• เป็นแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกายเป็นอย่างยิ่ง มีความสำคัญต่อการผลิตเฮโมโกลบิน (ส่วนประกอบของเม็ดเลือดแดง) ไมโอโกลบิน (เม็ดสีแดงในกล้ามเนื้อ) และเอนไซม์บางชนิด
• มีเพียงแค่ร้อยละ 8 ของธาตุเหล็กที่รับประทานเข้าไปเท่านั้น ที่ร่างกายดูดซึมและเข้าสู่กระแสเลือดได้
• ผู้ใหญ่ที่มีน้ำหนักตัว 154 ปอนด์ (ประมาณ 70 กก.) จะมีธาตุเหล็กประมาณ 4 กรัมในร่างกาย เฮโมโกลบินซึ่งเป็นที่สะสมของธาตุเหล็กส่วนใหญ่ในร่างกาย ถูกย่อยสลายและนำกลับมาใช้ใหม่ ตามวงจรชีวิตของเม็ดเลือดแดง ซึ่งมีระยะเวลา 120 วัน ส่วนธาตุเหล็กที่เกาะกับโปรตีน (เฟอร์ริติน) และธาตุเหล็กในเนื้อเยื่อ (ในไมโอโกลบิน) ถูกเก็บสะสมในร่างกายในปริมาณเพียงเล็กน้อย
• ขนาดที่แนะนำให้รับประทานต่อวันตามที่สถาบันวิจัยแห่งชาติ สหรัฐอเมริกา แนะนำคือ 10-15 มก. สำหรับผู้ใหญ่ และ 30 มก. สำหรับหญิงตั้งครรภ์ ส่วนหญิงให้นมบุตร ขนาดที่แนะนำเท่ากับผู้หญิงปกติ (15 มก.)
• ทองแดง โคบอลต์ แมงกานีส และวิตามินซี มีความสำคัญต่อการดูดซึมของธาตุเหล็ก
• ธาตุเหล็กจำเป็นต่อกระบวนการเผาผลาญของวิตามินบี
• สังกะสีและวิตามินอีในปริมาณมากเกินไป ขัดขวางการดูดซึมของธาตุเหล็ก
• ธาตุเหล็กในกระแสเลือดที่มากเกินไป กระตุ้นการก่อตัวของอนุมูลอิสระ และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจได้ โดยเฉพาะในผู้ชาย

แร่ธาตุนี้ดีต่อร่างกายคุณอย่างไร

• ช่วยการเจริญเติบโต
• ส่งเสริมความต้านทานต่อการเจ็บป่วย
• ป้องกันการอ่อนเพลีย
• รักษาและป้องกันภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก
• ช่วยฟื้นคืนความเนียนของสีผิว

โรคจากการขาดแร่ธาตุ

โลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก

แหล่งจากธรรมชาติที่ดีที่สุด

เนื้อแดงต่างๆ เช่น เนื้อหมูและเนื้อวัว ตับ หอยกาบ ลูกพืชแห้ง ผลิตภัณฑ์จากธัญพืช ไข่แดง หอยนางรม ถั่วต่างๆ หน่อไม้ฝรั่ง กาก น้ำตาล ข้าวโอ๊ต

ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร

• รูปที่ดูดซึมได้ดีที่สุดของเหล็กคือรูปที่ผ่านการคีเลชันหรือจับกับกรดแอมิโน ซึ่งเป็นกระบวนการที่ทำให้ธาตุเหล็กอินทรีย์นั้นถูกดูดซึมได้เร็วที่สุด รูปนี้ไม่ทำให้ท้องผูก และไม่ระคายเคืองแม้ในคนที่ไวต่ออาการไม่พึงประสงค์ของยาต่างๆ
• เฟอร์รัสซัลเฟต เป็นธาตุเหล็กอนินทรีย์ พบในวิตามินและแร่ธาตุเสริมอาหารหลายชนิด และสามารถทำลายวิตามินอีได้ (ดังนั้น เฟอร์รัสซัลเฟตและวิตามินอีจึงควรรับประทานแยกกันอย่างน้อยแปดชั่วโมง) อย่าลืมตรวจสอบฉลากให้ดี สูตรผลิตภัณฑ์เสริมอาหารมากมายมีเฟอร์ซัลเฟตผสมอยู่
• ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีธาตุเหล็กอินทรีย์ เช่น เฟอร์รัสกลูโคเนต เฟอร์รัสฟูเมเรต เฟอร์รัสซิเทรต และเฟอร์รัสเปปโทเนต ไม่ยับยั้งการทำงานของวิตามินอี มีจำหน่ายในขนาดที่หลากหลาย พบได้มากถึง 320 มก.

อาการเป็นพิษและสัญญาณเตือนว่ารับประทานมากไป

พบได้น้อยมากในคนที่สุขภาพร่างกายแข็งแรง แต่ขนาดที่แนะนำให้ผู้ใหญ่รับประทานอาจเป็นอันตรายสำหรับเด็กได้ ขนาด 3 กรัม อาจทำให้เด็กอายุสองขวบถึงแก่ชีวิตได้ ผู้ที่เป็นโรคฮีโมโครมาโตซิสโดยไม่ทราบสาเหตุมีกรรมพันธุ์ที่เสี่ยงต่อการมีธาตุเหล็กสะสมในร่างกายมากเกินไป ควรเก็บรักษาวิตามินแบบเคี้ยวที่มีธาตุเหล็กอยู่ให้ห่างจากมือเด็ก และสอนให้เด็กๆ ทราบวิตามินเหล่านี้ไม่ใช่ขนม

ศัตรู

ฟอสโฟโปรตีนในไข่และสารไฟเทตในขนมปังโฮลสวีตที่ไม่ได้หมักให้ฟู สามารถยับยั้งการดูดซึมของธาตุเหล็กได้

คำแนะนำส่วนตัว

• หากคุณเป็นผู้หญิงที่มีประจำเดือนมามาก รับประทานมังสวิรัติ หรือควบคุมอาหารอย่างเคร่งครัด คุณอาจต้องการธาตุเหล็กเสริมอาหาร ลองตรวจสอบฉลากวิตามินรวมและแร่ธาตุที่คุณรับประทานและดูว่าคุณได้รับสารอาหารอะไรไปบ้าง เพื่อจะสามารถเลือกรับประทานเพิ่มได้เหมาะสม (คุณอาจปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจปริมาณธาตุเหล็กมากเกินจำเป็น)
• หากคุณกำลังรับประทานยาแก้อักเสบ เช่น อินโดซิน หรือรับประทานแอสไพรินทุกวัน คุณอาจต้องการธาตุเหล็กเพิ่ม (ปรึกษาแพทย์ของคุณก่อน)
• เก็บธาตุเหล็กเสริมอาหารของคุณให้พ้นมือเด็ก
• ผู้ดื่มชาและกาแฟพึงระลึกไว้ว่า หากคุณดื่มเครื่องดื่มทั้งสองเป็นปริมาณมาก อาจขัดขวางการดูดซึมธาตุเหล็กได้
• หากคุณกำลังตั้งครรภ์ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนที่จะรับประทานธาตุเหล็กหรือวิตามินเสริมธาตุเหล็ก (เคยมีรายงานว่าเด็กมีอาการเป็นพิษจากธาตุเหล็กเนื่องจากแม่รับประทานธาตุเหล็กมากเกินไปในขณะตั้งครรภ์)
• อย่ารับประทานธาตุเหล็กเสริมหากคุณกำลังเป็นโรคติดเชื้อ แบคทีเรียต้องการธาตุเหล็กในการเจริญเติบโต และธาตุเหล็กที่รับประทานเสริมอาจไปเพิ่มจำนวนแบคทีเรียได้
• หากคุณเป็นหญิงวัยหมดประจำเดือน คุณอาจไม่ต้องการธาตุเหล็กเสริมอีก

หากคุณเห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์และอยากอ่านเกี่ยวกับหัวข้อนี้เพิ่มเติม สามารถสนับสนุน ดร.เอิร์ล มินเดลล์ (ผู้แต่ง) พญ. ธิดากานต์ รุจิพัฒนกุล (แปล) ได้โดยการซื้อหนังสือวิตามินไบเบิล