อิ่มเร็ว (Early Satiety)

อาการอิ่มเร็ว หรือรับประทานอาหารได้ไม่กี่คำก็อิ่ม อาจเป็นสัญญาณเตือนของความผิดปกติในระบบย่อยอาหาร และโรคร้ายแรงอย่างมะเร็ง
เผยแพร่ครั้งแรก 10 มิ.ย. 2019 อัปเดตล่าสุด 5 ส.ค. 2020 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที
อิ่มเร็ว (Early Satiety)

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

อาการอิ่มเร็ว คือความรู้สึกอิ่มหลังจากรับประทานอาหารไปเพียงไม่กี่คำ บางคนอาจรู้สึกคลื่นไส้และอยากอาเจียน จนทำให้รับประทานอาหารได้น้อยลง อาการนี้มักจะเกิดขึ้นกับผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย และมีปัจจัยการเกิดหลายประการ เช่น อายุ น้ำหนัก สิ่งที่พึ่งรับประทานเข้าไป และจำนวนมื้อที่รับประทานต่อวัน

อาการอิ่มเร็วอาจไม่ได้มีอะไรน่าเป็นห่วง หากไม่มีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย แต่หากประสบอาการนี้เรื่อย ๆ อาจทำให้ขาดสารอาหาร หิวกระหาย และทำให้การสมานตัวของบาดแผลไม่ดีเท่าที่ควร นอกจากนี้ยังอาจเป็นสัญญาณของภาวะสุขภาพร้ายแรงต่างๆ ตั้งแต่แผลบนเยื่อบุ โรคเบาหวาน ไปจนถึงโรคมะเร็ง

สาเหตุของอาการอิ่มเร็ว

อาการอิ่มเร็ว อาจเกิดขึ้นได้จากสาเหตุดังต่อไปนี้

  • ภาวะกล้ามเนื้อกระเพาะทำงานน้อยลง (Gastroparesis) ผู้ที่มีภาวะนี้จะมีอาหารตกค้างในกระเพาะนานกว่าที่ควรเป็น ส่วนมากเป็นผลจากโรคเบาหวาน (Diabetes) ที่สร้างความเสียหายกับเส้นประสาทที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหาร แต่บางครั้งอาจพบสาเหตุของภาวะนี้จาก
    • โรคพาร์กินสัน (Parkinson’s Disease)
    • โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง (Multiple Sclerosis)
    • โรคอะโนเร็กเซีย (Anorexia)
    • โรคบูลิเมีย (Bulimia)
    • การผ่าตัดลำไส้
  • มะเร็ง (Cancer) อาการอิ่มเร็วมักเป็นผลข้างเคียงจากโรคและการรักษามะเร็ง อาการร่วมที่สังเกตได้ชัด คือน้ำหนักลด อะโนเร็กเซีย และการรับรสเปลี่ยนไป
  • กลุ่มอาการลำไส้แปรปรวน (Irritable Bowel Syndrome (IBS)) โรคนี้เป็นภาวะผิดปกติที่ส่งผลต่อลำไส้ใหญ่ และทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น ปวดท้อง ท้องอืด ท้องร่วง ท้องผูก
  • สาเหตุอื่นๆ หากพบอาการอิ่มเร็วร่วมกับอาการอาเจียน อาหารไม่ย่อย อุจจาระมีสีดำ เจ็บหน้าอก กลืนลำบาก หายใจลำบาก น้ำหนักเพิ่มหรือลด อาจเกิดจากสาเหตุดังนี้

อิ่มเร็วแบบไหนที่อันตราย

หากมีอาการอิ่มเร็วหลังรับประทานอาหารบ่อยครั้ง และเกิดร่วมกับอาการต่อไปนี้ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

  • อาเจียนทั้งมีและไม่มีเลือดปน
  • อุจาระสีดำเข้มคล้ายก้อนถ่าน
  • ปวดช่องท้อง
  • หนาวสั่นหรือมีไข้

อิ่มเร็ว คล้ายเป็นเรื่องเล็กน้อยแต่ความจริงต้องไม่นิ่งนอนใจ

อาการอิ่มเร็วมีความคล้ายคลึงกับอาการอื่นๆ เช่น ท้องอืด ปวดท้อง และเบื่ออาหาร แพทย์จึงต้องซักถามประวัติสุขภาพ ตรวจร่างกาย และตรวจเลือดเพื่อนับจำนวนเม็ดเลือดและวัดน้ำตาลในเลือดเป็นอันดับแรก หากพบอาการอื่นร่วมด้วย แพทย์อาจจัดการทดสอบเพิ่มเติมดังต่อไปนี้

  • Upper Gastrointestinal Series (UGI) เพื่อตรวจหาสัญญาณของภาวะกล้ามเนื้อกระเพาะอาหารทำงานน้อยลงด้วยการเอกซเรย์
  • การส่องกล้องกระเพาะอาหารส่วนต้น (Upper Endoscopy) เพื่อตรวจระบบทางเดินอาหารด้วยการสอดกล้องขนาดเล็กเข้าไป
  • การสแกนอัลตราซาวด์ช่องท้อง เพื่อตรวจอวัยวะต่างๆ ในท้อง
  • การตรวจอุจจาระเพื่อหาภาวะเลือดออกในลำไส้
  • Gastric Emptying Scintigraphy เพื่อติดตามว่าอาหารออกจากกระเพาะไปยังลำไส้ได้เร็วเพียงไหน
  • SmartPill เพื่อดูว่าอาหารแล่นผ่านระบบย่อยได้เร็วเพียงไหน
  • การทดสอบ Gastric Emptying Breath เพื่อคำนวณว่ากระเพาะอาหารใช้เวลากำจัดอาหารได้เร็วเพียงใด

อิ่มเร็ว แก้ได้อย่างไรบ้าง?

การรักษาอาการอิ่มเร็วจะขึ้นอยู่กับสาเหตุ โดยแพทย์อาจจะแนะนำให้ผู้ป่วยปฏิบัติดังต่อไปนี้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

  • รับประทานอาหารให้มากขึ้น ด้วยการรับประทานมื้อเล็กลงแต่บ่อยครั้งในแต่ละวัน
  • ลดปริมาณใยอาหารและไขมันที่รับประทานเข้าไป เพราะอาจเป็นสิ่งที่ชะลอกระบวนการย่อย
  • รับประทานอาหารเหลวให้มากขึ้น
  • รับประทานของที่กระตุ้นความอยากอาหาร
  • รับประทานยาบรรเทาอาการไม่สบายท้อง เช่น Metoclopramide Antiemetics หรือ Erythromycin

หากอาการอิ่มเร็วที่เกิดขึ้นมีความรุนแรงมาก แพทย์อาจรักษาด้วยการผ่าตัดเล็กต่างๆ เช่น

  • การกระตุ้นกระเพาะอาหารด้วยไฟฟ้า (Gastric Electrical Stimulation) ที่จะส่งแรงกระตุ้นทางไฟฟ้าไปยังกระเพาะอาหารเพื่อควบคุมอาการคลื่นไส้อาเจียน
  • การป้อนอาหารเหลวทางสายยาง จากจมูกลงไปยังกระเพาะอาหาร
  • Total Parenteral Nutrition (TPN) กระบวนการที่ใช้สายสวนแทงเข้าไปในหลอดเลือดดำที่หน้าอกเพื่อฉีดสารอาหารเหลวเข้าไป
  • Jejunostomy การสอดท่อส่งอาหารข้ามกระเพาะอาหารออกไปด้วยการฉีดสารอาหารเข้าไปในส่วน Jejunum ของลำไส้เล็ก (สำหรับกรณีที่เป็นรุนแรงมาก)

ที่มาของข้อมูล

Verneda Lights กับ Valencia Higuera, feeling full after eating a small amount (https://www.healthline.com/symptom/early-satiety), 18 สิงหาคม 2016


11 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Early satiety: What it is, symptoms, causes, and treatments. Medical News Today. (https://www.medicalnewstoday.com/articles/327048)
Early Satiety and Postprandial Fullness in Gastroparesis Correlate with Gastroparesis Severity, Gastric Emptying, and Water Load Testing. National Center for Biotechnology Information. (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5367988/)
Early Satiety: Causes, Symptoms & Diagnosis. Healthline. (https://www.healthline.com/health/satiety-early)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป
อาการเจ็บแน่นหน้าอก อาจเป็นผลมาจากโรคแผลในกระเพาะอาหาร
อาการเจ็บแน่นหน้าอก อาจเป็นผลมาจากโรคแผลในกระเพาะอาหาร

ปวดท้องแน่นหน้าอก อาการที่อาจเกิดจากโรคแผลในกระเพาะอาหาร ไม่ใช่โรคหัวใจ

อ่านเพิ่ม
โรคกระเพาะอาหาร แผลที่เกิดจากกรดในกระเพาะอาหาร
โรคกระเพาะอาหาร แผลที่เกิดจากกรดในกระเพาะอาหาร

หิวก็ปวด อิ่มก็ปวด อาการเด่นของโรคกระเพาะอาหาร โรคยอดฮิตของคนที่กินอาหารไม่ตรงเวลา

อ่านเพิ่ม
อาการปวดท้อง ปวดท้องแต่ละส่วน มีผลอย่างไร
อาการปวดท้อง ปวดท้องแต่ละส่วน มีผลอย่างไร

แนะนำแนวทางการสังเกตอาการปวดท้องแต่ละส่วน อาการปวดท้องแบบไหนที่ควรไปพบแพทย์ หาคำตอบได้ที่นี่

อ่านเพิ่ม