กองบรรณาธิการ HonestDocs
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HonestDocs

Bunion / Hallux Valugus (หัวแม่เท้าเอียง)

เผยแพร่ครั้งแรก 21 ธ.ค. 2016 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 2 นาที

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • หัวแม่เท้าเอียง (Bunion) เป็นความผิดปกติของนิ้วหัวแม่เท้าที่มีการเคลื่อนและชี้เข้าหานิ้วเท้านิ้วที่ 2 ทำให้เกิดรอยนูนออกมาทางขอบนอกของหัวแม่เท้า
  • อาการของหัวแม่เท้าเอียง เช่น ปวดที่ข้อนิ้วหัวแม่เท้า มีปัญหาด้านการเดิน มีการอักเสบของผิวหนังบริเวณขอบนอกของหัวแม่เท้า นิ้วหัวแม่เท้าชา หรือรู้สึกแสบร้อนบริเวณหัวแม่เท้า
  • สาเหตุของหัวแม่เท้าเอียงที่พบบ่อย คือ เกิดจากแรงกดที่กระทำต่อบริเวณข้อนิ้วหัวแม่เท้า ทำให้การลงน้ำหนักของกล้ามเนื้อและข้อต่อไม่เท่ากัน
  • การรักษาอาการหัวแม่เท้าเอียงในขั้นแรก จะเป็นการรักษาแบบประคับประคอง และเน้นเรื่องการลดอาการ เช่น ใส่รองเท้าหัวกว้าง เพื่อเพิ่มพื้นที่ให้กับนิ้วเท้า ใส่ที่คั่นนิ้วเท้า หรืออุปกรณ์ดัดนิ้วเท้า หรือใส่แผ่นรองรองเท้า หรืออุปกรณ์อื่นๆ เพื่อช่วยกระจายน้ำหนักให้เท่ากันระหว่างการเดิน
  • ควรเข้ารับการรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ หากปล่อยทิ้งไว้จนอาการรุนแรง อาจจะต้องทำการรักษาโดยการผ่าตัดกระดูกบริเวณนิ้วหัวแม่เท้าได้  
  • เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจกระดูก

หัวแม่เท้าเอียง (Bunion หรือ Hallux Valugus) เป็นความผิดปกติของนิ้วหัวแม่เท้าที่มีการเคลื่อนและชี้เข้าหานิ้วเท้านิ้วที่ 2 ทำให้เกิดรอยนูนออกมาทางขอบนอกของหัวแม่เท้า

อาการของหัวแม่เท้าเอียง

ผู้ที่มีหัวแม่เท้าเอียง มักจะพบอาการดังต่อไปนี้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

  • ปวดที่ข้อนิ้วหัวแม่เท้า และปวดมากขึ้นหากใส่รองเท้าคับ
  • มีปัญหาในการเดิน
  • มีการอักเสบของผิวหนังบริเวณขอบนอกของหัวแม่เท้า
  • นิ้วหัวแม่เท้าชา
  • รู้สึกแสบร้อนบริเวณหัวแม่เท้า
  • มีตาปลาเกิดขึ้นบริเวณที่นิ้วเท้าเสียดสีกัน

ในช่วงเริ่มแรก หัวแม่เท้าจะมีอาการเอียงเพียงเล็กน้อย และจะเอียงมากขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป 

หากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง นิ้วหัวแม่เท้าอาจอยู่เหนือ หรือใต้ข้อต่อนิ้วเท้านิ้วที่ 2 ได้ และอาจดันให้นิ้วที่ 2 ไปติดกับนิ้วที่ 3 ด้วย

ในกรณีที่อาการรุนแรงมากขึ้น อาจพบภาวะแทรกซ้อนดังนี้

  • การอักเสบของถุงน้ำในข้อ ทำให้นิ้วหัวแม่เท้ามีการอักเสบ และเจ็บ
  • นิ้วเท้าแฮมเบอร์ (Hammer toe) เป็นความผิดปกติที่ข้อของนิ้วหัวแม่เท้ามีการโค้งขึ้น
  • เจ็บเท้าส่วนหน้า (Metatarsalgia) มีการอักเสบบริเวณฐานของเท้า

สาเหตุของการมีหัวแม่เท้าเอียง

หัวแม่เท้าเอียงเกิดจากแรงกดที่กระทำต่อบริเวณข้อนิ้วหัวแม่เท้า ทำให้การลงน้ำหนักของกล้ามเนื้อและข้อต่อไม่เท่ากัน 

สาเหตุอื่นๆ ที่อาจส่งผลให้หัวแม่เท้าเอียง มีดังนี้

  • เท้าแบน และข้อหรือกล้ามเนื้อหลวม
  • โรคเกาต์ (Gout)
  • โรคข้ออักเสบรูห์มาตอยด์ หรือข้ออักเสบจากสะเก็ดเงิน
  • โรคของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันบางชนิด เช่น มาร์แฟนซินโดรม (Marfan syndrome) เอห์เลอร์ดันลอสซินโดรม (Ehlers-Danlos syndrome) และดาวน์ซินโดรม (Down syndrome)
  • การบาดเจ็บที่เท้า
  • โรคทางระบบประสาท และกล้ามเนื้อบางชนิด เช่น สมองพิการ (Cerebral palsy) และโรคในระบบประสาท Charcot-Marie-Tooth

การรักษาอาการหัวแม่เท้าเอียง

การรักษาขั้นแรกของภาวะนี้ คือการรักษาแบบประคับประคอง และเน้นเรื่องการลดอาการ เช่น

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

  • การใส่รองเท้าหัวกว้าง เพื่อเพิ่มพื้นที่ให้กับนิ้วเท้า
  • ใส่ที่คั่นนิ้วเท้า (Toe spacers) หรืออุปกรณ์ดัดนิ้วเท้า (Bunion splints) 
  • ใส่แผ่นรองรองเท้าหรืออุปกรณ์อื่นๆ เพื่อช่วยกระจายน้ำหนักให้เท่ากันระหว่างการเดิน
  • หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ทำให้มีอาการปวด เช่น การเล่นกีฬา
  • ประคบร้อนหรือประคบเย็น หรือรับประทานยาในกลุ่ม NSAID เช่น ไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) หรือนาพรอกเซน (Naproxen) เมื่อมีอาการระคาย หรือเจ็บที่หัวแม่เท้า
  • ฉีดยาสเตียรอยด์

หากยังคงมีอาการปวด และเดินลำบากหลังจากการรักษาแบบประคับประคอง อาจต้องเข้ารับการผ่าตัด ซึ่งจะมีความแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วย

ในกลุ่มที่มีความผิดปกติไม่มาก แพทย์อาจทำการผ่าตัดแบบ Bunionectomy ซึ่งจะเป็นการตัดกระดูกส่วนเกินบริเวณด้านนอกของหัวแม่เท้าออก พร้อมกับจัดกล้ามเนื้อเส้นเอ็นและเอ็นยึดกระดูกของหัวแม่เท้าให้เข้าที่ 

หากมีความผิดปกติอยู่ในระดับปานกลาง แพทย์จะทำการตัดกระดูกที่ใกล้ข้อต่อกระดูกนิ้วเท้าออกด้วย เพื่อจัดให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม ก่อนจะยึดกระดูกด้วยสกรู หรือเหล็กดามระหว่างรอให้หายดี

สำหรับกลุ่มที่มีความผิดปกติรุนแรง แพทย์จะตัดกระดูกส่วนเกินด้านนอกของนิ้วหัวแม่เท้าก่อน แล้วจึงตัดกระดูกโดยรอบของฐานกระดูกนิ้วเท้าชิ้นที่ 1 ออก ก่อนจะทำการจัดตำแหน่งกระดูกนิ้วเท้าใหม่และยึดด้วยสกรูหรือเหล็กดามก่อนแก้ไขกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และเอ็นยึดข้อ

อาการหัวแม่เท้าเอียงสามารถรักษาให้หายขาด และป้องกันไม่ให้อาการรุนแรงจนถึงขั้นต้องผ่าตัดรักษาได้ หากเริ่มมีอาการดังที่กล่าวไปในข้างต้น แนะนำให้รีบไปพบแพทย์เพื่อรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ จะดีกว่า

เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจกระดูก จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกการอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android 


5 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Bunion Treatment Without Surgery, Causes & Prevention. MedicineNet. (Available via: https://www.medicinenet.com/bunions/article.htm)
Bunions Hallux Valgus. Orthogate. (Available via: https://www.orthogate.org/patient-education/foot/bunions-hallux-valgus)
Bunions - Symptoms and causes. Mayo Clinic. (Available via: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bunions/symptoms-causes/syc-20354799)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

ดูคำถามและคำตอบอื่นๆ ที่เกี่ยวกับอาการนี้
ทำไม่ ต้องอ้วนลงพุ่งค่ะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ปวดกลังปวดเอว.เอ็นข้อศอกอักเสบเรื้อรังไม่หายสักที
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
การปวดหลังเป็นประจำทุกวันเกิดจากอะไร
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
มีลูกเป็นเด็ก CP ค่ะ ตอนนี้ทานอาหารทางสายยาง...ไม่ทราบว่าน้องมีโอกาสต้องเจาะใส่สายทางหน้าท้องหรือป่าวค่ะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
อาการปวดเมื้อยบริเวณเหนือสะโพก เกิดจากอะไร มีวิธีรักษายังไงคะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)