เพื่อนสูบค่ะ แต่อยากให้เพื่อนเลิกมากๆ ควรแนะนำและปฏิบัติอย่างไรดีคะ

สวัสดีครับ
หมอดีใจที่ผู้ถามมีความปรารถนาดีที่มีความตั้งใจที่จะให้เพื่อนเลิกบุหรี่ครับ ขอให้คนไข้มีความตั้งใจ หากคิดว่าทำยาก สามารถปรึกษาจิตแพทย์ โรงพยาบาลชุมชนใกล้บ้าน หรือ โทร 1600 ศูนย์การเลิกบุหรี่ครับ จะมีการให้คำปรึกษารายบุคคล สำหรับการเลืกบุหรี่ครับ

โดยปกติการเลิกบุหรี่ นั้นมีสองปัจจัยหลักๆคือ
1.ตัวผู้สูบเอง ว่าต้องการเลิกสูบ มากน้อยเพัยงใด มีปัจจัยใดที่ทำให้เลิก ซึ่งปกติการเลิกบุหรี่จะต้องเลิกแบบเด็ดขาด คือหยุดทันที กรณีที่ค่อยๆลดโอกาสเลอหสำเร็จจะน้อยกว่าครับ
2.ยาที่ช่วยให้เลิกบุหรี่ได้มีอยู่ สองกลุ่ม
- 1.ยาที่มีสารนิโคตินทดแทน จะมีอยู่ในรูปแบบหลายชนิด ทั้งแบบยากิน หมากฝรั่ง แผ่นแปะเป็นต้น จะทำให้อาการอยากบุหรี่ลดลง
- 2. ยากลุ่มอื่นที่ช่วยลดอาการอยากบุหรี่ เช่น brupropion , varenicline, nortryptiline ซึ่งออกฤทธิ์กับระบบประสาทส่วนกลาง หรือสมองนั้นเองทำให้การใช้ยาต้องใช้อย่างระมัดระวังเพราะผลข้างเคียงค่อนข้างมากหากใช้ผิดวิธีครับ

แนะนำให้ลองงดบุหรี่เองโดยไม่พึ่งยาทดแทนก่อนกรณีไม่ได้แนะนำให้ไปพลแพทย์เพื่อปรึกษาและขอรับยาอีกครั้งหนึ่งครับ

ถ้าผู้ถามถามถึงการเลิกสูบบุหรี่ การเลิกบุหรี่นั้นควรมีความตั้งใจที่จะเลิกบุหรี่อย่างแน่วแน่จริงจัง เริ่มจากการกำหนดวันที่จะเลิกก่อนครับ แล้วเลิกแบบหักดิบ คือกำจัดบุหรี่ที่มีทั้งหมดทิ้งไปเลยครับ กำจัดสิ่งกระตุ้นต่างๆที่ทำให้คิดถึงบุหรี่ ไม่ควรจะค่อยๆลดปริมาณเนื่องจากโอกาสจะกลับมาสูบในปริมาณเดิมมีสูงครับ นอกจากนี้อาจไปปรึกษาแพทย์ หรือคลินิกเลิกบุหรี่ได้ครับ มียาทั้งแบบทาน แบบแผ่นแปะช่วยลดอาการอยากบุหรี่ และลดอาการหงุดหงิดจากการไม่ได้รับสารนิโคตินจากบุหรี่ได้ครับ นอกจากนี้ถ้าต้องการคำปรึกษาและแนวทางการเลิกบุหรี่สามารถโทรไปปรึกษาได้ที่เบอร์ 1600 ครับ ฟรีไม่เสียค่าใช้จ่าย

หากหมายถึงต้องการเลิกสูบบุหรี่
วิธีการเลิกบุหรี่ที่ได้ผลดีคือการหักดิบ รองลงมาคือวิธีการค่อยๆลดจำนวน

1. การหักดิบ เริ่มต้นให้ทิ้งอุปกรณ์ทุกอย่างเกี่ยวกับบุหรี่ ตั้งเป้าหมายในการเลิกให้ชัดเจน ในระหว่างที่หยุดสูบให้ใช้ตัวช่วย กานพลู มะนาวหั่นติดเปลือก พยายามจิบน้ำสะอาดบ่อยๆ ออกกำลังกาย
ในระหว่างที่หยุดสูบช่วง 1 เดือนแรก อาจมีอาการถอนนิโคติน เช่น นอนไม่หลับ กระสับกระส่าย ซึมเศร้า หงุดหงิด ขอให้รู้ไว้ว่าอาการเหล่านี้จะค่อยๆหายไปได้เอง แต่หากทนกับอาการถอนนิโคตินไม่ไหว สามารถพบแพทย์ รับการรักษาเพื่อบรรเทาอาการถอนนิโคตินก็ได้ค่ะ

2. ค่อยๆ ลดจำนวน ภายใน 1 เดือน มีหลักการดังนี้
เริ่มจากแบ่งเวลา 1 เดือน ออกเป็น 4 สัปดาห์
- สัปดาห์ที่ 1 ให้ลดจำนวน จากที่เคยสูบปกติลงมาครึ่งหนึ่ง เช่น เคยสูบ 20 มวน/วัน ในสัปดาห์นี้ให้ลดเหลือ 10 มวน/วัน บริหารจัดการให้ดี
- สัปดาห์ที่ 2 ลดจำนวนจาก 10 มวน เหลือ 5 มวน/ วัน
- สัปดาห์ที่ 3 ลดจาก 5 มวน เหลือ 2 มวน/วัน
- สัปดาห์ที่ 4 ให้หยุดเลย จัดการทิ้งอุปกรณ์ทุกอย่าง หากเปรี้ยวปากอยากสูบให้ใช้ตัวช่วยกานพลู มะนาว น้ำสะอาด หมั่นออกกำลังกาย ผ่อนคลายความเครียด
วิธีการค่อยๆลดจำนวน มีข้อดีคืออาการถอนนิโคตินมักจะไม่รุนแรงเท่ากับวิธีหักดิบ แต่ควรลดและเลิกให้ได้ภายใน 1 เดือน หากเกินระยะเวลนี้ไปแล้วโดยมากมักจะเลิกไม่สำเร็จ

ยังไงลองทำดูก่อนนะคะ หากเลิกด้วยตัวเองไม่สำเร็จแนะนำเข้าบำบัดกับผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งสามารถรับบริการในแผนกจิตเวชและยาเสพติดได้ใน รพ.ใกล้บ้านค่ะ