สวัสดีค่ะ อายุ 23 ค่ะ คือทานยาคุม ยี่ห้อ Anna แบบ28 เม็ด มาประมาน 3 ปีกว่าแล้วค่ะ พอทานถึงเม็ดแป้งเม็ดที่3-4 ประจำเดือนก็มาค่ะ มาประมาน 3-4 วัน แต่มารอบนี้เหมือนประจำเดือนมาช้าผิดปกติค่ะ คือทานเม็ดแป้งเม็ดที่ 4 วันที่11พ.ค แล้วประจำเดือนมาวันที่ 12พ.ค. ช่วงบ่ายๆค่ะ ตอนประจำเดือนมาก็ปวดท้องประจำเดือนเหมือนทุกครั้งที่ประจำเดือนมาค่ะ แต่พอตกเย็นไปกลางคืนไม่มีประจำเดือนมาเลยค่ะ จะมาอีกที่ช่วง 7-8 โมงเช้าค่ะ และตกกลางคืนก็ไม่มีมาเลยค่ะ อยากทราบว่ามีโอกาสตั้งท้องไหมค่ะ หรือแค่ประจำเดือนมาไม่ปกติค่ะ เพราะถ้ามาไม่ปกติก็จะได้เริ่มทานยาคุมแผงใหม่ในวันพรุ่งนี้ค่ะ เพราะวันนี้ทานเม็ดสุดท้ายของแผงเดิมค่ะ และอีกข้อค่ะ อยากทราบว่าประจำเดือนล้างหัวเด็ก เป็นยังไงค่ะ คุณหมอช่วยอธิบายให้ด้วยนะค่ะ ขอบคุณค่ะ

สวัสดีครับ
ในบางรอบเดือนหลังรับประทานยาคุมมาเป็นเวลานานก็อาจมีลักษณะประจำเดือนที่ผิดปกติแตกต่างไปจากเดิมได้บ้างครับ และจากลักษณะเลือดตามที่เล่ามานั้นก็ยังไม่เหมือนลักษณะของเลือดล้างหน้าเด็กเนื่องจากปริมาณของเลือดล้างหน้าเด็กควรจะออกมาในปริมาณเพียงเล็กน้อยพอเปื้อนกางเกงในเท่านั้นโดยไม่จำเป็นต้องใช้ผ้าอนามัย

อย่างไรก็ตามเพื่อความแน่ใจว่าไม่มีได้มีความผิดพลาดจากการคุมกำเนิด หมอก็แนะนำให้ลองตรวจการตั้งครรภ์ในตอนเของวันที่จะเริ่มรับประทานยาแผงใหม่ก่อน ถ้าหากตรวจแล้วไม่พบการตั้งครรภ์ก็สามารถรับประทานยาแผงใหม่ต่อไปตามปกติได้ครับ

แม้ว่าโดยปกติ ประจำเดือนมักจะมาหลังใช้ "เม็ดยาฮอร์โมน" หมดไปแล้ว 2 - 3 วัน แต่ก็อาจคลาดเคลื่อนจากนั้นได้นะคะ ดังนั้น การที่ผู้ถามมีประจำเดือนมาช้ากว่าเดือนที่ผ่าน ๆ มา แต่ก็ยังอยู่ในช่วงที่รับประทาน "เม็ดแป้ง" ของแผง จึงไม่ได้มีปัญหาค่ะ

ประจำเดือนปกติ ควรจะมีปริมาณมากจนชุ่มผ้าอนามัย 2 - 3 แผ่น/วัน และมาต่อเนื่องกัน 3 - 7 วันนะคะ หรือในกรณีที่มาน้อย ก็ควรมีปริมาณมากจนชุ่มผ้าอนามัยอย่างน้อย 1 แผ่น/วัน และมาต่อเนื่องกันอย่างน้อย 2 วันค่ะ

การใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมติดต่อกันเป็นเวลานานหลายปี ผู้ใช้บางรายอาจพบว่ามีประจำเดือนน้อยลงเรื่อย ๆ หรืออาจขาดหายไปในบางเดือนได้ (แต่ไม่ควรจะเป็นต่อเนื่องกันหลายเดือน)

ดังนั้น หากประจำเดือนของผู้ถามสอดคล้องกับลักษณะที่กล่าวมา ก็น่าจะเป็นผลจากฮอร์โมนนั่นเองค่ะ ไม่ได้มีผลเสียต่อสุขภาพ จึงไม่จำเป็นจะต้องรักษาด้วยยาหรือสมุนไพรใด ๆ

หากผู้ถามรับประทานยาคุมถูกต้องและต่อเนื่องทุกวันมาโดยตลอด โดยเฉพาะถ้ารับประทานตรงเวลาสม่ำเสมอ จะมีโอกาสตั้งครรภ์เพียง 0.3% ซึ่งถือว่าน้อยมากจนไม่น่ากังวลนะคะ

แต่ถ้าผู้ถามยังกังวลใจ ในวันพรุ่งนี้สามารถตรวจการตั้งครรภ์ด้วยชุดทดสอบทางปัสสาวะ ในตอนเช้าหลังตื่นนอน โดยใช้ปัสสาวะแรกของวัน เพื่อให้ทราบผลที่แน่ชัดได้ค่ะ

และเมื่อไม่มีการตั้งครรภ์ ก็ควรต่อยาคุมแผงใหม่ให้ตรงตามกำหนดเพื่อให้มีผลคุมกำเนิดที่ต่อเนื่องนะคะ
..
..
..
ผู้ถามน่าจะหมายถึง "เลือดล้างหน้าเด็ก" ใช่มั้ยคะ?

ในบางกรณี เมื่อไข่และอสุจิผสมกันแล้ว เมื่อไปฝังตัวที่เยื่อบุโพรงมดลูกอาจเกิดการฉีกขาดเล็กน้อยของหลอดเลือดฝอยในบริเวณนั้นและมีหยดเลือดซึมหรือเลือดกะปริบกะปรอยออกมาค่ะ จึงเรียกกันว่าเป็น "เลือดล้างหน้าเด็ก" นั่นเอง

อย่างไรก็ตาม ไม่จำเป็นว่าจะต้องเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้นเสมอไปนะคะ อีกทั้ง หยดเลือดซึมหรือเลือดกะปริบกะปรอยก็อาจเกิดขึ้นจากสาเหตุอื่น ๆ ได้เช่นกัน และอาจเกิดขึ้นในระยะเวลาที่สอดคล้องกัน การพบหรือไม่พบหยดเลือดซึมหรือเลือดกะปริบกะปรอยนี้ จึงไม่อาจชี้วัดได้ว่าเกิดการตั้งครรภ์หรือไม่เกิดการตั้งครรภ์ค่ะ

ดังนั้น หากไม่มั่นใจว่ามีการตั้งครรภ์หรือไม่ การตรวจสอบด้วยเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ เช่น ใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ ซึ่งให้ผลที่ถูกต้องและแม่นยำถ้าใช้ถูกวิธีและใช้ในเวลาที่เหมาะสม จะเป็นทางเลือกที่ดีกว่าสังเกตจาก "เลือดล้างหน้าเด็ก" หรืออาการอื่น ๆ ที่สงสัยว่าเป็นอาการของหญิงตั้งครรภ์นะคะ

และในกรณีของผู้ถาม ถ้ารับประทานยาคุมถูกต้องและตรงเวลาสม่ำเสมอ ยาจะยับยั้งไข่ตกได้ใกล้เคียง 100% ค่ะ ดังนั้น เมื่อไม่มีไข่ตก ต่อให้มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยาง แล้วมีอสุจิเข้าไปในช่องคลอดได้ แต่อสุจิก็ผสมกับไข่ไม่ได้อยู่ดี จึงไม่เกิดการตั้งครรภ์นั่นเองนะคะ

ถึงลักษณะเลือดประจำเดือนที่ออกมาจะเปลี่ยนไปบ้างแต่ถ้าหากยังมาตรงตามรอบที่รับประทานยาเม็ดแป้งอยู่ก็มักจะไม่ได้มีความผิดปกติครับ และก็เป็นการบ่งบอกว่ายาคุมกำเนิดที่รับประทานอยู่ยังใช้ป้องกันการตั้งครรภ์อย่างได้ผลดีอยู่ เพราะถ้าหากมรกทรผิดพลาดตั้งครรภ์จากการรับประทานยาคุมอาการที่เกิดขึ้นควรจะเป็นการขาดประจำเดือนมากกว่า

อย่างไรก็ตามถ้าหากต้องการความมั่นใจเรื่องการตั้งครรภ์เนื่องจากมีลักษณะเลือดประจำเดือนที่เปลี่ยนแปลงไปก็สามารถลองตรวจการตั้งครรภ์ในตอนเช้าของวันที่จะเริ่มรับประทานยาแผงใหม่ตามที่หมอแนะนำไปได้ครับ