สวัสดีค่ะคุณหมอ คืออยากจะทานยาคุม เป็นการทานยาคุมกำเนิดครั้งแรกค่ะ อยากทราบว่า ทานได้เลยไหม หรือต้องรอประจำเดือนมา (แน่ใจค่ะว่าเดือนนี้ไม่มีการตั้งครรภ์) และถ้าทานวันปกติ ยาจะออกฤทธิ์ตอนไหนคะ หรือ ถ้าทานวันแรกของการมีประจำเดือนยาจะออกฤทธิ์ตอนไหนคะ อยากจะทราบแน่ชัดเพื่อไม่ให้ผิดพลาดค่ะ ขอบคุณค่ะ

1. ประจำเดือนรอบล่าสุดมาตั้งแต่วันที่เท่าไหร่ถึงเท่าไหร่คะ
2. นับจากวันแรกที่มีประจำเดือนในรอบล่าสุด มาจนถึงปัจจุบัน มีเพศสัมพันธ์ในวันที่เท่าไหร่บ้าง และป้องกันอย่างไร
3. คาดว่าจะใช้ยาคุมยี่ห้ออะไร และเป็นแบบ 21 หรือ 28 เม็ดคะ

สวัสดีครับ
การเริ่มรับประทานยาคุมนั้นสามารถทำได้ใน 2 ลักษณะครับ
- ถ้าเริ่มรับประทานยาคุมภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือน ยาคุมก็จะออกฤทธิ์ป้องกันการตั้งครรภ์ได้ทันทีตั้งแต่วันแรกที่รับประทานยา
- ถ้าหากมั่นใจว่าไม่ได้มีการตั้งครรภ์อยู่ก็สามารถรับประทานยาคุมในทันทีโดยไม่ต้องรอประจำเดือนได้ โดยในกรณีนี้ก็จะต้องรับประทานยาคุมติดต่อกันนานอย่างน้อย 7 วันก่อนยาคุมจึงจะเริ่มออกฤทธิ์ป้องกันการตั้งครรภ์ได้ และในช่วง 7 วันแรกที่รับประทานยาคุมก็จะต้องงดการมีเพศสัมพันธ์หรือใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยไปก่อนครับ

โดยเมื่อยาคุมออกฤทธิ์ป้องกันการตั้งครรภ์ได้อย่างเต็มที่แล้วก็จะมีโอกาสผิดพลาดตั้งครรภ์เพียง 0.3-9% เท่านั้นครับ

ขอบคุณสำหรับข้อมูลเพิ่มเติมค่ะ

หากผู้ถามมีรอบประจำเดือนปกติ คือประมาณ 24 - 35 วัน ก็น่าจะใกล้ถึงเวลาที่ประจำเดือนรอบนี้จะมาแล้วนะคะ ดังนั้น การรอให้ประจำเดือนมาก่อนจึงค่อยเริ่มใช้ยาคุมแผงแรก น่าจะเป็นทางเลือกที่ดีกว่าค่ะ เพราะหากผู้ถามเริ่มรับประทานยาคุมในตอนนี้เลย ก็อาจทำให้ประจำเดือนรอบนี้เลื่อนช้าออกไปนาน และหากยาคุมแบบ 28 เม็ดที่ใช้เป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม ก็จะต้องรับประทานเม็ดยาฮอร์โมนติดต่อกันให้ครบ 7 วันก่อนจึงจะมีผลคุมกำเนิดได้ ในช่วงที่ยังไม่มีผลคุมกำเนิดจากยา จึงต้องงดมีเพศสัมพันธ์ หรือต้องใช้ถุงยางอนามัยป้องกันไปก่อนอยู่ดี

เมื่อประจำเดือนมาแล้ว ถ้าผู้ถามไม่มีโรคประจำตัวหรือข้อจำกัดใด ๆ ในการใช้ฮอร์โมนคุมกำเนิด ก็สามารถรับประทานยาคุมแผงแรกภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือนได้เลยนะคะ (นับวันที่ประจำเดือนมาวันแรกเป็นวันที่ 1) หากใช้เม็ดยาฮอร์โมนทันช่วงเวลานี้ จะถือว่ามีผลคุมกำเนิดได้ตั้งแต่เม็ดแรกที่รับประทานค่ะ (แต่ควรรอให้ประจำเดือนหายดีก่อนจึงค่อยมีเพศสัมพันธ์ เพื่อไม่ให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อในช่องคลอดและอุ้งเชิงกรานนะคะ)

แม้ว่าจะไม่มีวิธีคุมกำเนิดใดที่สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 100% แต่การมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่มีผลป้องกันจากยาคุมรายเดือน ผู้ใช้จะมีโอกาสตั้งครรภ์ 0.3 - 9% ตามผลป้องกันปกติของยาคุมรายเดือน หรือค่อนไปทางต่ำ คือ 0.3% หากรับประทานตรงเวลาสม่ำเสมอ ซึ่งก็ถือว่าเป็นความเสี่ยงที่น้อยมากจนไม่น่าจะกังวลค่ะ

แผงของยาคุมแบบ 28 เม็ดจะมีหลายรูปแบบ เมื่อไม่ทราบยี่ห้อที่ชัดเจน จึงไม่อาจแนะนำวิธีการใช้ที่เฉพาะเจาะจงได้นะคะ แต่ผู้ถามควรใช้ตามลำดับที่ระบุไว้ในแผงยา หรือถ้าไม่มั่นใจ สามารถสอบถามเพิ่มเติมจากเภสัชกรที่ร้านยาใกล้บ้านได้ค่ะ