“โยคะ” ถือเป็นอีกหนึ่งวิธีการฝึกร่างกายและจิตใจที่หลายคนน่าจะรู้จักกันดี อย่างไรก็ตาม เมื่อเอ่ยถึงวิธีที่ช่วยคลายเครียด โยคะมักจะเป็นหนึ่งในตัวเลือกที่หลายคนแนะนำ แต่เคยสงสัยไหมว่ามันสามารถช่วยได้จริงหรือไม่ ? วันนี้เราจะพาคุณไปไขข้อข้องใจนี้ผ่านงานวิจัยค่ะ
ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1970 มีการศึกษาว่าการนั่งสมาธิ และเทคนิคที่ช่วยลดความเครียดอื่นๆ สามารถนำมาใช้รักษาอาการซึมเศร้าและความวิตกกังวลได้หรือไม่ ซึ่งโยคะถือเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ได้รับความสนใจน้อยที่สุดในทางการแพทย์ แต่มันกลับได้รับความนิยมในช่วงไม่กี่ทศวรรษที่ผ่านมา ทั้งนี้มีผลสำรวจระดับชาติพบว่า 7.5% ของชาวอเมริกันที่เป็นผู้ใหญ่ได้ลองฝึกโยคะอย่างน้อยหนึ่งครั้ง และเกือบ 4% ฝึกโยคะในช่วงปีที่ผ่านมา
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ทั้งนี้คลาสโยคะสามารถเป็นได้ตั้งแต่ระดับเบาๆ หรือนุ่มนวลไปจนถึงระดับที่ต้องใช้แรงมากหรือท้าทาย ซึ่งขึ้นอยู่กับความสามารถทางกายภาพของผู้ฝึก และความชอบส่วนบุคคล อย่างไรก็ดี หะธะโยคะ (Hatha Yoga) เป็นประเภทโยคะที่นิยมในประเทศสหรัฐอเมริกา โดยมีองค์ประกอบ 3 ส่วน ได้แก่ ท่าที่เรียกว่า อาสนะ (Asana) การฝึกควบคุมการหายใจร่วมกับท่าอาสนะ และการผ่อนคลายหรือการทำสมาธิในระยะสั้น
โยคะช่วยคลายเครียดได้อย่างไร?
อย่างไรก็ตาม มีผู้ให้ความเห็นเกี่ยวกับการฝึกโยคะแนะนำว่า การฝึกโยคะสามารถช่วยลดผลกระทบของการตอบสนองต่อความเครียดที่เพิ่มขึ้น และอาจมีประโยชน์ต่อทั้งความวิตกกังวลและความเศร้า ในกรณีนี้ การทำงานของโยคะมีความเหมือนกับเทคนิคอื่นๆ ที่ช่วยทำให้เราสงบลง เช่น การทำสมาธิ การผ่อนคลาย การออกกำลังกาย หรือแม้แต่การไปพบปะเพื่อนฝูง
ด้วยความที่โยคะช่วยลดการรับรู้ต่อความเครียดและความวิตกกังวล ทำให้มันไปปรับเปลี่ยนระบบที่ตอบสนองต่อความเครียด และนั่นก็จะทำให้การตื่นตัวของการทำงานในร่างกายลดลง เช่น ลดอัตราการเต้นของหัวใจ ลดความดันโลหิต ช่วยให้หายใจช้าลง นอกจากนี้ยังมีหลักฐานพบว่า การฝึกโยคะสามารถช่วยเพิ่มอัตราการผันแปรของการเต้นของหัวใจ ซึ่งเป็นตัวชี้วัดถึงความสามารถของร่างกายเพื่อตอบสนองต่อความเครียดได้ยืดหยุ่นมากขึ้น
อย่างไรก็ดี มีงานวิจัยหนึ่งที่น่าสนใจจาก The University of Utah ได้ให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับผลกระทบของโยคะที่มีต่อการตอบสนองต่อความเครียด โดยเฝ้าสังเกตการตอบสนองของผู้เข้าร่วมทดลองที่มีต่อความเจ็บปวด ทั้งนี้นักวิจัยได้บันทึกว่า คนที่มีปัญหาในการตอบสนองต่อความเครียดจะมีความไวต่ออาการปวดมากขึ้น สำหรับผู้เข้าร่วมทดลองนั้นประกอบไปด้วยผู้ที่มีประสบการณ์ฝึกโยคะ 12 คน คนที่เป็นโรคปวดกล้ามเนื้อ 14 คน และคนที่มีสุขภาพดี 16 คน
เมื่อคนทั้ง 3 กลุ่มได้รับความกดดันที่ทำให้เจ็บปวดมากหรือน้อย ผลปรากฏว่า ผู้เข้าร่วมทดลองที่เป็นโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงรับรู้ความเจ็บปวดที่ระดับความกดดันที่ต่ำกว่าคนกลุ่มอื่นๆ ซึ่ง ผลของ MRIs ยังแสดงให้เห็นเช่นกันว่า สมองของคนกลุ่มนี้มีกิจกรรมในสมองส่วนที่เกี่ยวข้องกับการตอบสนองต่อความเจ็บปวดมากที่สุด ในทางตรงกันข้าม คนที่ฝึกโยคะสามารถทนต่อความเจ็บปวดได้มากที่สุด และมีระดับของกิจกรรมในสมองที่เกี่ยวกับความเจ็บปวดต่ำที่สุดในระหว่างที่ทำ MRI ซึ่งงานวิจัยแสดงให้เห็นถึงคุณค่าของการฝึกโยคะที่สามารถช่วยให้บุคคลสามารถควบคุมความเครียดและการตอบสนองต่ออาการปวดได้
ข้อควรระวัง
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าโยคะหลายประเภทมีความปลอดภัย แต่บางชนิดกลับต้องใช้แรงมาก และอาจไม่เหมาะสำหรับทุกคน ผู้ป่วยสูงอายุ หรือคนที่มีปัญหาเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวร่างกายอาจต้องปรึกษาแพทย์ก่อนที่จะใช้โยคะเป็นทางเลือกในการบำบัด แต่สำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคซึมเศร้า วิตกกังวล หรือเครียด การฝึกโยคะอาจเป็นหนึ่งในวิธีที่น่าสนใจที่ช่วยทำให้อาการของคุณดีขึ้น
