การตรวจ thyroid-stimulating hormone (TSH) test นั้นเป็ฯการวัดปริมาณค่า TSH ในเลือด TSH นั้นถูกสร้างจากต่อมใต้สมองซึ่งตั้งอยู่ที่ฐานของสมอง ทำหน้าที่ควบคุมปริมาณของฮอร์โมนที่ต่อมไทรอยด์ผลิต
ต่อมไทรอยด์นั้นเป็นต่อมขนาดเล็ก รูปร่างคล้ายผีเสื้อที่ตั้งอยู่ที่บริเวณด้านหน้าลำคอ ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนหลักๆ 3 ตัวคือ
ตรวจระดับฮอร์โมนวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 382 บาท ลดสูงสุด 69%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
- Triiodothyronine (T3)
- Thyroxine (T4)
- Calcitonin
ต่อมไทรอยด์นั้นควบคุมการทำงานของร่างกายในหลายๆ ส่วน ตั้งแต่กระบวนการเผาผลาญและการเจริญเติบโตผ่านฮอร์โมนทั้ง 3 ตัวนี้
ต่อมไทรอยด์นั้นจะมีการหลั่งฮอร์โมนออกมามากขึ้นหากต่อมใต้สมองนั้นผลิต TSH ออกมามากขึ้น ต่อมทั้ง 2 นั้นจึงทำงานร่วมกันในการควบคุมให้มีการสร้างไทรอยด์ฮอร์โมนในปริมาณที่เหมาะสม อย่างไรก็ตามหากมีความผิดปกติในสมดุลนี้ ต่อมไทรอยด์ก็อาจจะมีการสร้างฮอร์โมนออกมามากขึ้นหรือน้อยลง
การตรวจ TSH นั้นมักจะทำเพื่อดูสาเหตุที่ทำให้มีความผิดปกติของฮอร์โมนจากต่อมไทรอยด์ นอกจากนั้นยังใช้ช่วยคัดกรองภาวะที่ต่อมไทรอยด์ทำงานมากหรือน้อยเกินไป การวัดค่า TSH ในเลือดจะทำให้แพทย์ทราบการทำงานของต่อมไทรอยด์
ทำไมถึงต้องตรวจ TSH
แพทย์อาจจะสั่งตรวจ TSH หากคุณมีอาการที่เกิดจากความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ ซึ่งสามารถแบ่งได้เป็นการมีไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำกว่าปกติและสูงกว่าปกติ
ภาวะไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำ
เป็นภาวะที่ต่อมไทรอยด์นั้นสร้างฮอร์โมนออกมาน้อยเกินไปทำให้กระบวนการเผาผลาญในร่างกายนั้นช้าลง อาการของภาวะนี้นั้นประกอบด้วยอ่อนเพลีย อ่อนแรง และไม่มีสมาธิ ต่อไปนี้เป็นสาเหตุที่พบบ่อย
Hashimoto’s disease เป็นความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันที่ทำให้ร่างกายนั้นโจมตีต่อมไทรอยด์ของตัวเอง ทให้ไม่สามารถผลิตฮอร์โมนออกมาได้เพียงพอ ภาวะนี้ไม่ได้ทำให้มีอาการเสมอไปและอาจจะค่อยๆ เป็นมากขึ้นเรื่อยๆ โดยใช้เวลาหลายปีก่อนที่จะสังเกตอาการชัดเจน
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
ไทรอยด์อักเสบ เป็นการอักเสบที่ต่อมไทรอยด์ซึ่งมักจะเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือภูมิคุ้มกันของตัวเองเช่น Hashimoto’s disease ทำให้มีการขัดขวางกระบวนการสร้างไทรอยด์ฮอร์โมนและทำให้มีฮอร์โมนต่ำ
ภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบหลังคลอด เป็นภาวะไทรอยด์อักเสบชั่วคราวที่อาจจะพบได้ในผู้หญิงหลังคลอดบางคน
ไทรอยด์นั้นใช้ไอโอดีนในการสร้างฮอร์โมน ดังนั้นการขาดไอโอดีนนั้นจึงทำให้ไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำได้
ไทรอยด์ฮอร์โมนสูง
เป็ฯภาวะที่ต่อมไทรอยด์มีการผลิตฮอร์โมนออกมามากเกินไป ทำให้กระบวนการต่างๆ ในร่างกายนั้นเร็วขึ้น อาการของภาวะนี้เช่นกินจุ กระสับกระส่ายและนอนไม่หลับ สาเหตุที่พบบ่อยประกอบด้วย
Graves’ disease เป็นภาวะที่พบบ่อยที่ทำให้ต่อมไทรอยด์นั้นมีขนาดโตขึ้นและผลิตฮอร์โมนออกมามากขึ้น และมักจะทำให้เกิดภาวะไทรอยด์ฮอร์โมนสูง
ไทรอยด์อักเสบ ในระยะสั้นนั้นจะทำให้ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนออกมามากขึ้นและปล่อยออกมาทั้งหมดทีเดียวก่อนที่จะทำให้ไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำในเวลาต่อมา
ตรวจระดับฮอร์โมนวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 382 บาท ลดสูงสุด 69%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
การมีไอโอดีนในร่างกายมากนั้นอาจจะทำให้ไทรอยด์นั้นทำงานมากขึ้นซึ่งมักจะเกิดจากการรับประทานยาที่มีไอโอดีนเป็นส่วนประกอบเช่นยาแก้ไอ รวมถึง amiodarone ซึ่งใช้รักษาภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
เนื้องอกต่อมไทรอยด์ เป็นเนื้อดีที่อาจจะเกิดขึ้นที่ต่อมไทรอยด์ ซึ่งเมื่อมีขนาดโตขึ้นอาจจะทำงานมากขึ้นและทำให้ผลิตฮอร์โมนออกมามากขึ้น
การเตรียมตัวก่อนการตรวจ TSH
การตรวจนี้ไม่จำเป็นต้องมีการเตรียมตัวเป็นพิเศษ แต่หากรับประทานยาที่อาจจะส่งผลต่อความแม่นยำของการตรวจควรแจ้งแพทย์ก่อน ตัวอย่างยาที่อาจจะส่งผลต่อการตรวจเช่น
- Amiodarone
- Dopamine
- Lithium
- Prednisone
- Potassium iodide
คุณอาจจะต้องหยุดยาเหล่านี้ก่อนที่จะทำการตรวจ แต่อย่าหยุดเองโดยไม่ปรึกษาแพทย์
การตรวจ
- การตรวจ TSH นั้นเป็นการเก็บตัวอย่างเลือดไปตรวจ ซึ่งมักจะเก็บจากเส้นเลือดดำที่บริเวณแขน
- บุคลากรทางการแพทย์จะเป็นผู้ทำการเจาะเลือด
- ในขั้นแรกจะทำความสะอาดบริเวณดังกล่าวด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ
- ก่อนที่จะใช้ยางยืดรัดที่รอบแขนเพื่อให้เห็นเส้นเลือดโป่งขึ้น
- เมื่อพบเส้นเลือดจะใช้เข็มเจาะเพื่อเก็บตัวอย่างเลือดจากเส้นเลือดดำลงในท่อขนาดเล็กที่ติดอยู่กับเข็ม
- เมื่อได้เลือดเพียงพอก็จะทำการถอดเข็มและปิดแผลด้วยผ้าพันแผลเพื่อช่วยให้เลือดหยุดไหล
- การเจาะเลือดนั้นใช้เวลาเพียงไม่กี่นาที ก่อนที่เลือดที่ได้จะถูกส่งไปที่ห้องปฏิบัติการเพื่อทำการตรวจ
ผลการตรวจ
ระดับค่าปกติของ TSH นั้นอยู่ที่ 0.4-4.0 mIU/L หากคุณกำลังรับการรักษาโรคเกี่ยวกับไทรอยด์ ค่าปกตินั้นอาจจะอยู่ที่ 0.5-3.0 mIU/L
หากผลการตรวจนั้นสูงกว่าช่วงดังกล่าวแสดงว่าต่อมไทรอยด์นั้นทำงานน้อยกว่าปกติ ซึ่งแสดงว่ามีไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำ เวลาที่ต่อมไทรอยด์นั้นผลิตฮอร์โมนออกมาเพิ่มขึ้นเพื่อพยายามกระตุ้นการทำงานของต่อมไทรอยด์
หากผลการตรวจนั้นต่ำกว่าช่วงดังกล่าวแสดงว่าต่อมไทรอยด์นั้นทำงานมากกว่าปกติ และมีภาวะไทรอยด์ฮอร์โมนสูง เวลาที่ต่อมไทรอยด์นั้นผลิตฮอร์โมนออกมามากกว่าปกติ ต่อมใต้สมองจะหลั่ง TSH ออกมาลดลง
ผลการตรวจที่ได้จะช่วยให้แพทย์สามารถวางแผนการตรวจเพิ่มเติมเพื่อยืนยันการวินิจฉัยได้
